“ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ”

Παρουσίαση με θέμα: "“ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ”"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 “ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ”
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ “ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ” ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: κ. Μ. ΡΕΠΟΥΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΣΤ’ ΕΞΑΜΗΝΟ, ΑΕΜ:7849) ΧΕΙΜΩΝΙΔΟΥ ΑΓΑΠΗ (ΣΤ’ ΕΞΑΜΗΝΟ, ΑΕΜ:6948) 1

2 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ;
ΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΜΑ ΘΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΘΕΙ ΜΕΣΑ ΑΠO ΤΟΥΣ ΕΞΗΣ ΤΟΜΕΙΣ: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ 2

3 ΤΑΞΗ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΣΤ’ ΤΑΞΗΣ, ΔΙΟΤΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΘΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΟΥΝ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΘΑ ΑΠΑΝΤΗΘΕΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΤΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΟΥΝ ΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. 3

4 ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ- ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ ΤΟΜΕΑΣ 1Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ 2Η 3Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 4Η 5Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 6Η 7Η ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ 8Η 9Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ 10Η 11Η ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ 12Η 13Η ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ- ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

5 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΔΗΛΩΤΙΚΟΙ:
ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ. ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ, ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥΣ. ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΟΙΚΙΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. 5

6 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟΙ: ΝΑ ΣΥΝΘΕΣΟΥΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΒΓΑΛΟΥΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. ΝΑ ΣΥΓΚΡΙΝΟΥΝ, ΝΑ ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΝΤΑΣΣΟΥΝ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΟΥΣ ΠΛΑΙΣΙΟ. ΝΑ ΣΥΓΚΡΙΝΟΥΝ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΣΕ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ. 6

7 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ:
ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ: ΝΑ ΕΞΟΙΚΕΙΩΘΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΝ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΠΩΣ: ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ, ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ: ΝΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ. ΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΟΥΝ ΙΔΕΕΣ, ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ. ΝΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΟΥΝ ΘΕΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ). 7

8 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και η περίοδος του μεσοπολέμου ( ) εγκαινίασαν στην Ελλάδα την εικόνα της σύγχρονης πόλης, εισάγοντας και δοκιμάζοντας νέες αντιλήψεις. Η προσφυγική παρουσία μεταμόρφωσε τα αστικά κέντρα σε βιομηχανικές πόλεις με πυκνό πληθυσμό παίζοντας σημαντικό ρόλο στο βιομηχανικό και αστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας. Οι αλλαγές που υπέστη το ελληνικό κράτος επηρέασαν και τον κοινωνικό σχηματισμό. Η ελληνική κοινωνία των αρχών του 20ου αιώνα μπορεί να κερματιστεί σε τέσσερις τάξεις: τους αστούς, τους μικροαστούς, τους εργάτες και τους αγρότες. Οι συνθήκες διαβίωσης για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν δύσκολες, καθώς η φτώχεια ακόμη και στις πόλεις δεν ήταν ηπιότερη απ’ ότι στις αγροτικές περιοχές. Οι επιδράσεις του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κλίματος επηρέασαν και την ελληνική κοινωνία, καθώς για τα μικροαστικά και εργατικά στρώματα η καθημερινότητα είχε κύρια χαρακτηριστικά την κακή διατροφή και τις ανθυγιεινές συνθήκες στέγασης κάτι το οποίο δεν ίσχυε για τα ανώτερα στρώματα. Ένα βασικό χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου, είναι η αντίληψη ότι το παιδί δεν διαφέρει καθόλου από τους ενήλικες, έτσι αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο στην κοινωνία και έχει τα ίδια προβλήματα με τους μεγάλους. Ωστόσο, πραγματοποιούνται σταδιακά τα πρώτα δειλά βήματα προς την θεώρηση της παιδικής ηλικίας ως ξεχωριστής κοινωνικής κατηγορίας. ΠΗΓΗ : ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

9 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

10 ΠΩΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΗΓΗ;
Οι πρώτοι ευεργέται Οι πρώτοι ευεργέται μας Είν’ οι καλοί γονείς μας. Ας αγαπήσωμεν αυτούς Εξ όλης της ψυχής μας. Δια της πείρας οι γονείς Δια των συμβουλών των Την απειρίαν σώζωσι Των ευπειθών παιδιών των. (Λ. Μελάς, από το βιβλίο της Μακρυνιώτη Δήμητρας, Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 52) [π.1] 10

11 ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ- ΠΑΙΔΙΟΥ; ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ;
Ευθύς όπου ο νους του ανοίγεται εις την ιδέαν του χρέους η φύσις φωνάζει. Αγάπα τους αυτουργούς της ζωής σου. Ο πατήρ και η μήτηρ μας είναι φύσει οι πρώτοι μας φίλοι είναι οι θνητοί στους οποίους χρεωστούμεν περισσότερον. Και είμεθα υποχρεωμένοι να έχωμεν προς αυτούς με τον τρόπον τον πλέον ιερόν ευγνωμοσύνη, σέβας, αγάπην, συγκατάβασιν, και να τοις φανερώσωμεν εξ όλης της καρδίας αυτά τα αισθήματα. *Αυτουργός: δημιουργός Φύσει: από την φύση Με τον τρόπο τον πλέον ιερόν: τον πιο ιερό τρόπο Σέβας: σεβασμός (Σ. Πελλίκου, Περί των Χρεών του ανθρώπου, από το βιβλίο της Μακρυνιώτη Δήμητρας Η παιδικη ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ.76) [π.2] 11

12 ΤΩΡΑ ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΤΕ Κ ΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
ΤΩΡΑ ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΤΕ Κ ΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΕΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΤΟ ΤΟΤΕ; [δ.1] ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ……. ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ……. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ- ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ…….

13 ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ; ΣΗΜΕΡΑ Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΑΥΤΗ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ; Τα παιδάκια ταγαπούν όταν μελετούνε, κι’ όταν πρέπη να σιωπούν και δεν ατακτούνε. Μα καθείς γι’ αυτά μιλεί ταγαπά και πειό πολύ, όταν υπακούουν, ναι! όταν υπακούουν. Τα παιδάκια μια φορά συμβουλάς γυρεύουν και ακούνε με χαρά ‘σαν τα συμβουλεύουν, δίχως λέξιν να ειπούν Κι’ όλοι τα΄αγαπούν, Όταν υπακούουν, ναι! Όταν υπακούουν. Είναι η υπακοή των παιδιών προστάτις, και εις όλη τη ζωή φέρνει τα καλά της. Και ας μάθει ο καθείς και σοφός και αμαθής, για να υπακούη, ναι! να υπακούη. Γιατί μια στιγμή θαλθή το καλό να νιώση και θα μεταμεληθή και θα βάλη γνώσι. Αλλά πριν τιμωρηθη πρέπει να υποταχθή και να υπακούη, ναι! (Ι. Πολέμης, Α. Μακρυναίου, Ελληνικόν Αναγνωσματαριον διά την Β’ , από το η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δ. Μακρυνιώτη, σ ) [π.3] 13

14 Το διακριτικόν παιδίον Το ευπειθές παιδίον Το καθαρόν παιδίον
ΠΟΙΑ ΕIΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ «ΚΑΛΟΥ» ΚΑΙ «ΚΑΚΟΥ» ΠΑΙΔΙΟΥ; ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ Ή ΔΙΑΦΩΝΕΙΤΕ ΜΕ ΑΥΤA; ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΒΡΙΣΚΟΥΝ ΣΥΜΦΩΝΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. [δ.2] «ΚΑΛΟ ΠΑΙΔΙ» Το διακριτικόν παιδίον Το ευπειθές παιδίον Το καθαρόν παιδίον Το ειλικρινές παιδίον Το φιλομαθές παιδίον Το επιμελές παιδίον Το εργατικόν παιδίον Το φιλάνθρωπον παιδίον Το φρόνιμον παιδίον Η αγαθή θυγατήρ Ο καλός αδελφός «ΚΑΚΟ ΠΑΙΔΙ» Το απερίσκεπτον παιδίον Το ασυλλόγιστον παιδίον Το λαίμαργον παιδίον Το ριψοκίνδυνον παιδίον Το απρόσεκτον παιδίον Το ψεύτικον παιδίον Το παρήκοον παιδίον Το απειθές παιδίον Ο μικρός άσωτος Ο κακούργος Νάσος Παίς κλέπτης 14

15 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: Ευπειθής: υπάκουος Θυγατήρ: κόρη, θηλυκό παιδί
(Μακρυνιώτη Δήμητρα, Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 94) [π.4] ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: Ευπειθής: υπάκουος Θυγατήρ: κόρη, θηλυκό παιδί Ασυλλόγιστος: απερίσκεπτος Παρήκοος: ανυπάκουος Απειθής: απείθαρχος Άσωτος: Σπάταλος Παις: παιδί 15

16 ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;
Ο πατήρ εργάζεται δια να οικονομήση χρήματα, να μας αγοράση την τροφήν, τα ενδύματα, τα βιβλία και ό,τι άλλο είναι χρήσιμον εις ημάς. Η μήτηρ μας εγέννησε, μας ανέθρεψε να ομιλώμεν και να ενδυνώμεθα. (Δ. Αγγελάκου, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον διά την Β’, , , από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 143) [π.5] Ο πατήρ είναι αρχηγός όλης της οικογένειας, οι δε άλλοι λέγονται μέλη αυτής. Όταν απουσιάζη ο πατήρ τότε αρχηγός της οικογένειας είναι η μήτηρ. (Γ. Μαχαίρα, Αναγνωσματάριον της Β’, 1914, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 143) [π.6] 16

17 ΑΦΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΕΤΕ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ , ΣΥΠΜΛΗΡΩΣΤΕ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΚΑΘΕ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΣΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ. [δ.3] ΜΠΑΜΠΑΣ ΜΑΜΑ  ΕΓΩ  ΑΔΕΡΦΟΣ  ΑΔΕΡΦΗ  17

18 ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ. ΕΝΤΑΞΕΤΕ ΤΗΝ ΣΕ ΜΙΑ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ, ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΤΕ ΔΕΞΙΑ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΣΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ Ή ΖΩΓΡΑΦΙΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ. [π.7] [δ.4] 18

19 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

20 ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ, ΟΠΩΣ ΑΥΤO ΕΙΧΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΕΙ ΤΟ 1913.(Προγράμματα Ωρολόγια και Αναλυτικά Παντός Είδους Πλήρων Δημοτικών Σχολείων Αρρένων και Θηλέων 1913.) ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΤΕ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ. ΣΕ ΠΟΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΝΕΤΑΙ ΒΑΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΖΟΝΤΑΙ; ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΑΣ; 20

21 Πατριδογνωσία και Γεωγραφία Φυσική Ιστορία Φυσική- Χημεία Αριθμητική
ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α’ Β’ Γ’ Δ’ Ε’ Στ’ Θρησκευτικά 2 3 Ελληνική Γλώσσα 8 9 Ιστορία - 1 Πατριδογνωσία και Γεωγραφία Φυσική Ιστορία Φυσική- Χημεία Αριθμητική Γεωμετρία Ιχνογραφία Καλλιγραφία Χειροτεχνία Ωδική 4 Γυμναστική Παιδιαί (κατά τάς εκδρομάς) Μακρυνιώτη Δήμητρα, Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 52 [π.8] 21

22 ΩΡΕΣ ΣΤΗΝ ΣΤ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΤΩΡΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΤΟΥ ΔΙΚΟΥ ΣΑΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΡΙΝΕΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ; ΣΕ ΠΟΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΤΑΛΗΓΕΤΕ; [δ.5] ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΩΡΕΣ ΣΤΗΝ ΣΤ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

23 ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤ’ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΥΠΟΧΡΕΩΝΟΝΤΑΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; «Ως βάσις της πρώτης αναγνώσεως θα έπρεπε να χρησιμοποιώνται λέξεις αρχοειδείς (παραδειγματικαί), μονοσύλλαβοι ή και δισύλλαβοι, δηλούσαι πράγματα γνωστά ή αισθητά εις τους παίδας και κανονικώς εσχηματισμέναι. […] Γλώσσα των αναγνωστικών ωρίζετο η καθαρεύουσα, ομαλή και απλή, επετρέπετο δ’ η χρησιμοποίησις και της γνήσιας δημωδούς μόνον εις τα ποιήματα και τας παροιμίας. * λέξεις αρχοειδείς: λέξεις από την αρχαία γλώσσα δηλούσαι: που δηλώνουν παις: παιδί εσχηματισμέναι: σχηματισμένες δημωδούς: δημοτική Λέφας, 1942,346, από το βιβλίο Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Μακρυνιώτη Δήμητρα, Δωδώνη, σ. 62 [π.9] 23

24 ΠΑΡΑΤΗΡΩ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ
ΠΑΡΑΤΗΡΩ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ . ΣΕ ΠΟΙΑ ΕΠΟΧΗ ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ; ΠΟΙΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; 24 [π.10]

25 Η ΔΙΚΗ ΣΑΣ ΤΑΞΗ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΑΥΤΕΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ; ΒΓΑΛΤΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΤΕ ΤΙΣ ΟΛΕΣ ΜΑΖΙ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ. ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ, ΖΩΓΡΑΦΙΣΤΕ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΤΕΙΤΕ ΕΛΕΥΘΕΡΑ. ΕΙΝΑΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗ; ΘΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΤΕ ΚΑΤΙ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΣΑΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΛΥΤΕΡΗ; ΤΕΛΙΚΑ, ΠΑΙΖΕΙ ΡΟΛΟ Ο ΧΩΡΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤHN ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟY ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ; [δ.6] 25

26 http://veneratopalianis.blogspot.com/2010_01_01_archive.html [π.11]
[π.11] 26

27 Η ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΕΙ ΜΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ. ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΣΑΣ ΒΓΑΛΤΕ ΚΙ ΕΣΕΙΣ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΣΑΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ. ΤΙ ΑΛΛΑΞΕ ΑΠΟ ΤΟΤΕ; ΤΙ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΙΔΙΟ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ; [δ.7]

28

29

30 [π.12] ΜΕ ΤΙ ΒΙΒΛΙΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΑ; ΣΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΚΙ ΑΝ ΝΑΙ ΓΙΑΤΙ; ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΤΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΚΑΝΕΤΕ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ. ΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΠΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ; [δ.8]

31 ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΝOΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΡΩΤΗΣΑΝ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ. ΟΡΙΣΤΕ ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΓΡΑΨΑΝ: «Όταν πήγαινε ο παππούς σχολείο φόραγε ποδιά και καπέλο και γράφανε σε πλάκες. Εκδρομή πηγαίνανε στα χωράφια και ο δάσκαλος τους βάραγε πολύ με βέργα.» «Όταν πήγαινε σχολείο η γιαγιά μου φόραγε τα ίδια ρούχα κάθε μέρα. Κι ας ήταν τρύπια. Της τα μπάλωνε η μάνα της. Ο δρόμος για το σχολείο ήταν πολύ μακριά. Η γιαγιά μου δυσκολευόταν να πάει στο σχολείο.» [π.13] ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΚΙ ΕΣΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ, ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥΣ. [δ.9] 31

32 ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΟΣ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΙ ΜΙΑΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ ΤΟ 1948, ΕΝΩ ΔΕΞΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΗΜΕΡΑ. ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ ΤΙΣ ΔΥΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ. ΠΟΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΠΡΟΤΙΜΑΤΕ; [π.14] [δ.10] 32

33 ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΗΝ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ. [π.15] [δ.11] mailto: 33

34 ΕΡΓΑΣΙΑ

35 ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΣΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ; ΗΤΑΝ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΥΤΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ; ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ; Ο πτωχός ο βιοπαλαιστής, ο μη δυνάμενος να συντηρήση τα τέκνα του ίνα περατώσουν την 5ην και 6ην του δημοτικού σχολείου, άμα φθάσουν το 12ον έτος της ηλικίας των, αναγκάζεται ακουσίως να αναζητήση οποιοδήποτε επάγγελμα ίνα απασχολήση αυτά. […] {Ο φτωχός μεροκαματιάρης που δεν μπορεί να συντηρήσει τα παιδιά του για να ολοκληρώσουν την 5η και 6η τάξη του δημοτικού, μόλις φτάσουν (τα παιδιά) το 12ο έτος της ηλικίας τους, αναγκάζεται χωρίς την θέλησή του να βρει οποιοδήποτε επάγγελμα για να τα απασχολήσει. […] } (Ιωάννης Αναπλιώτης, Επαγγελματική Εκπαίδευσις, Η Εμπορεία, αρ. 22 σ. 3, από το βιβλίο του Ρηγίνου Μιχάλη Μορφές παιδικής εργασίας) [π.16]

36 ΠΟΙΟ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΟΡΙΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΑΓΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ;
Οι αδυνατώτεροι των παίδων γίνονται τεχνίται, υπηρέται, ποιμένες, οι ισχυρότεροι όμως μένουν εις την οικίαν διά τας γεωργικάς εργασίας και διά την παραγωγήν των εις την οικίαν αναγκαίων. {Τα πιο αδύναμα αγόρια γίνονται τεχνίτες, υπηρέτες, βοσκοί, τα πιο ισχυρά όμως μένουν στην οικογένεια για τις γεωργικές εργασίες και για την παραγωγή των αναγκαίων για την οικογένεια.} (Ρηγίνος Μιχάλης, 1995, Μορφές παιδικής εργασίας στην βιομηχανία και την βιοτεχνία , Αθήνα, ΙΑΕΝ, σ. 41) [π.17]

37 Αι γυναίκες εργάζονται εν τω οίκω
Αι γυναίκες εργάζονται εν τω οίκω. […] Η καλή νοικοκυρά είναι αξία πολλής τιμής. […] Εις άλλας μεγάλας πόλεις του κόσμου αι γυναίκες μετέρχονται τα περισσότερα ανδρικά επαγγέλματα. […] Και εν Ελλάδι ήρχισαν αι γυναίκες να εργάζωνται γενικοτέρας τινάς εργασίας, όπως γίνεται εις τας μεγάλας πόλεις του κόσμου. Πολλάι δε κόραι καλαί γίνονται διδασκάλισσαι. Ταύτα απαιτεί η κοινωνική τάξις και ανάγκη, δηλαδή έκαστον άτομον να έχη εν ωρισμένον επάγγελμα και να εργάζηται αυτό μετ’ αφοσιώσεως, δια να αισθάνηται ότι ζη. Διότι ζωή είναι η εργασία. (Θ.Ν. Αποστολοπούλου, Αναγνωστικό της Δ΄ «Έλλην πολίτης» , , από το βιβλίο της Μακρυνιώτη Δήμητρας «Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία », Αθήνα, Ιδρυμα ερευνών για το παιδί, Δωδώνη, σ.146) [π.18] {Οι γυναίκες εργάζονται στο σπίτι. […] Η καλή νοικοκυρά είναι άξια πολλής τιμής. […] Σε άλλες μεγάλες πόλεις του κόσμου οι γυναίκες ασκούν τα περισσότερα ανδρικά επαγγέλματα. […] Και στην Ελλάδα άρχισαν οι γυναίκες να ασκούν κάποιες γενικότερες εργασίες, όπως γίνεται και στις μεγάλες πόλεις του κόσμου. Πολλές μάλιστα καλές κόρες γίνονται δασκάλες. Αυτά απαιτεί η κοινωνική τάξη και ανάγκη, δηλαδή το κάθε άτομο να έχει ένα ορισμένο επάγγελμα και να εργάζεται με αφοσίωση, για να αισθάνεται ότι ζει. Γιατί η εργασία είναι ζωή.}

38 ΣΗΜΕΡΑ ΙΣΧΥΟΥΝ ΤΑ ΛΕΓΟΜΕΝΑ «ΑΝΔΡΙΚΑ» ΚΑΙ «ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ» ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ; ΔΙΑΤΥΠΩΣΤΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΣΑΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ ΟΝΕΙΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ. [δ.12]

39 ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΓΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ; ΣΗΜΕΡΑ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ;
Οι συνθήκες που επικρατούσαν στους εργασιακούς χώρους κατά τις δεκαετίες του 20ου αιώνα, είτε πρόκειται για τα μεγάλα εργοστάσια είτε για τα βιοτεχνικά εργαστήρια, ήταν πολύ κακές για τα μέτρα όχι μόνο των ανήλικων αλλά και των ενήλικων εργατών. Χαρακτηρίζονταν «εργαστήρια θανάτου» όπου οι εργάται υποχρεούνται να δουλεύουν βουτηγμένοι εις τα νερά, δολοφόνα ρεύματα αέρος, αναγκαία εργασίαν, ένεκα των οποίων υφίστανται συχνάς προσβολάς πλευρίτιδας ή πνευμονιών, αι οποίαι καταλήγουν πολλάκις εις φθίσιν (=φυματίωση) και τόσα άλλα νοσήματα των οφθαλμών, των αναπνευστικών και πεπτικών οργάνων, του δέρματος κλπ, άτινα μαστίζουσι (τα οποία βασανίζουν) το ως επί το πολύ αδύνατον αυτών εξ ανηλίκων εργατίδων προσωπικόν. (Εργατικό κέντρο Αθήνας 1911, «Οι εργάται της Ελλάδος προς την διπλήν Βουλήν των Ελλήνων», σ.20, από το βιβλίο του Ρηγίνου Μιχάλη «Μορφές παιδικής εργασίας στη βιομηχανία και βιοτεχνία », Αθήνα, ΙΑΕΝ, σ.45) [π.19]

40 ΑΦΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΕΤΕ ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΗΓΕΣ, ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ ΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΛΙΣΤΑ. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΥΤA ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΣΗΜΕΡΑ; [δ.13]

41 ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΙΖΟΜΕΝΩΝ; ΤΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΤΕΣ; [π.20] [δ.14] 41

42

43

44 ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΠΟΙΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΝΤΟΠΙΖΕΤΕ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΔΥΟ ΠΑΙΔΙΑ; ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΥΤΕΣ; [π.21] Η ζωή σε «άσπρο - μαύρο» Η Αγγελική, 13 ετών, μόλις τελείωσε την Α' γυμνασίου. Ζει σε ένα ευρύχωρο διαμέρισμα μαζί με τους γονείς της. Μοναχοκόρη και μοναχοπαίδι, απορροφά κατ' αποκλειστικότητα όλη την αγάπη των γονιών της. Το καθημερινό πρωινό ξύπνημα είναι δεδομένο για την Αγγελική, που δε γίνεται πάντα με διάθεση. Θα προτιμούσε, όπως λέει, να είναι άρρωστη μια φορά τη βδομάδα για να ξυπνά αργότερα, να βλέπει τηλεόραση. Αυτό βέβαια το κάνει αργά το απόγευμα, αφού έχει τελειώσει το σχολείο και το διάβασμα. Όταν μεγαλώσει θέλει να σπουδάσει. Ο 10χρονος Βασίλης, θα έπρεπε κανονικά να πηγαίνει στην Ε' τάξη του δημοτικού. Επίσης, θα έπρεπε κανονικά να είναι καθαρός, χωρίς τρύπια ρούχα και παπούτσια. Θα έπρεπε να βγαίνει έξω αφού έχει τελειώσει με το διάβασμα και οι γονείς του να τον τιμωρούν - με διάθεση διαπαιδαγώγησης - μόνο όταν δε διάβασε ή είπε κάποιο ψεματάκι. Στην περίπτωση, όμως, του Βασίλη τίποτα δεν κυλά κανονικά. Προς το παρόν, γυρνάει τα μαγαζιά κι απλώνει το χέρι σε αγνώστους, πουλώντας ανέχεια. Έχει μάθει την Αθήνα πιο καλά κι από επαγγελματίες οδηγούς, χωρίς καμία επίγνωση των κινδύνων της πόλης. Δεν ξέρει τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει. Το μόνο που ενδιαφέρει τα πονηρά μάτια του είναι πώς θα σε πείσουν να τους αφήσεις μερικά χρήματα. «Πρέπει να δουλεύω, γιατί έχουμε πρόβλημα στο σπίτι», λέει ο μικρός. Τι να του εξηγήσεις, τώρα; Ότι οι γονείς του είναι αυτοί που έπρεπε να δουλεύουν; Ότι θα έπρεπε να θεσμοθετήσει η «υγιής» κοινωνία ένα αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο πάντα θα εφαρμόζεται; 44

45 ΓΡΑΨΤΕ ΚΙ ΕΣΕΙΣ ΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ KAI THN 12H ΙΟΥΝΙΟΥ, ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΣΑΣ, ΠΟΙΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΑΝ, ΤΙ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΑΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙ. ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΣΕΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΑΣ ΜΕ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΣΑΣ ΕΚΦΡΑΖΕΙ. (ΖΩΓΡΑΦΙΑ, ΚΟΛΑΖ, ΠΟΙΗΜΑ) [δ.15]

46 ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΗΣ ΥΨΙΦΩΝΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΜΗΝΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΠΩΣ ΣΧΟΛΙΑΖΕΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ; ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ; ΤΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ; [π.22] «Το άτομο που καταπιέζεται στην παιδική του ηλικία δεν θα γίνει ποτέ ένα πραγματικό κοινωνικό πλάσμα. Θα παραμείνει ένα μισοδαμασμένο ζώο».  Κατερίνα Μηνά 46

47 ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ

48 ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΗΝ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΚΑΙΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΡΟΥΧΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ. [π.23] 48

49 http://www. costumeandtime. gr/show. php
ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΗΝ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΩΝ (ΔΕΞΙΑ) ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΩΝ (ΑΡΙΣΤΕΡΑ) ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΤΑΞΕΩΝ. [π.24] 49

50 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΤΕ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΤΟΤΕ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ. [π.25] [δ.16]

51 ΠΟΙΑ ΝΕΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΗΓΗ; ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΕ ΚΑΤΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ; ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ, ΕΠΙΣΗΣ, ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΥΓΡΙΝΕΝΕΤΕ ΤΑ ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ. [π.26] Από το 1860 και μετά, η ελληνική μόδα δέχεται επιρροές από την Ευρώπη. Τα λεγόμενα «δυτικά» ρούχα καθιερώθηκαν σε όλο τον κόσμο. Οι κυρίες και τα νεαρότερα κορίτσια ασχολήθηκαν με μπλούζες, φούστες, φορέματα, καπέλα όλων των χρωμάτων και υφασμάτων, ενώ οι κύριοι και οι νεαροί προσθέσανε στη γκαρνταρόμπα τους φράκο, ημίψηλο και κανονικό παντελόνι. Μόνο η ποιότητα των υφασμάτων και το ράψιμο διαχώριζαν τις κοινωνικές τάξεις, τα βασικά πατρόν ήταν τα ίδια.

52 ΣΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΙΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΠΟΥ ΔΕΧΕΤΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ. ΠΟΙΟΥΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΚΥΡΙΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ; [π.27] Στις αρχές του 20ου αιώνα έχουν πάψει οι νέες γυναίκες να φοράνε τα παραδοσιακά ρούχα, 100%. Οι ηλικιωμένες τα φοράνε ακόμα, αλλά οι νέες σε ένα μεγάλο ποσοστό αρχίζουν να ντύνονται με τα ευρωπαϊκά φορέματα και μάλιστα με την τελευταία λέξη της γαλλικής μόδας. Θα νόμιζε κανείς ότι είναι από την Αθήνα τουλάχιστον αυτές οι αστές και το καταπληκτικό είναι ότι τις μιμούνται και οι κάποιες πιο εύπορες οικογένειες στα χωριά. Δηλαδή, ακόμα και στα χωρία της περιφέρειας βλέπουμε γυναίκες έτσι. Βλέπουμε ότι οι μισές γυναίκες είναι ντυμένες ευρωπαϊκά αμιγώς και οι άλλες μισές είναι με τα ντόπια. Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον πως εισάγονται λοιπόν οι ευρωπαϊκοί συρμοί και τα ευρωπαϊκά ήθη, πρώτα-πρώτα στην ενδυμασία... Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ "Πανόραμα του αιώνα”. - ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΚΟΛΟΜΠΙΑΣ (Ερευνητής, )

53 ΕΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΟΙ ΦΤΩΧΟΤΕΡΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ, ΧΩΡΙΣ ΜΕΓΑΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ, ΔΕΝ ΕΔΙΝΑΝ ΧΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΕΝΔΥΜΑΤΑ. ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΣΥΝΗΘΩΣ ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΙΟ «ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΑ» ΚΑΘΩΣ ΑΥΤΑ ΑΓΟΡΑΖΑΝ ΡΟΥΧΑ, ΕΝΩ ΤΑ ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ ΦΟΡΟΥΣΑΝ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΡΟΥΧΑ ΤΩΝ ΑΔΕΡΦΩΝ ΤΟΥΣ. ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ ΣΗΜΕΡΑ. ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ, ΜΑΛΙΣΤΑ, ΥΠΕΡΠΛΗΘΩΡΑ ΡΟΥΧΩΝ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΚΛΗΣΕΙ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΤΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΤΕ ΚΑΙ ΜΟΝΟΙ ΣΑΣ ΤΗΝ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΣΑΣ; [π.28] [δ.17]

54

55 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

56 Μ’ όποιον δάσκαλο καθίσης, τέτοια γράμματα θα μάθης.
Παροιμίαι Μ’ όποιον δάσκαλο καθίσης, τέτοια γράμματα θα μάθης. Όποιος εις το μύλο ‘μπαίνει, λερωμένος πάντα βγαίνει. Η κακή η συντροφιά, φέρν’ αγιάτρευτη αρρωστιά. Όποιος κοιμάται με σκύλους σηκόνεται με ψύλλους. Πές μου ποιά ΄ναι η συντροφιά σου να σου ‘πω την ανθρωπιά σου. Φθείρουσιν ήθη χρηστά ομιλίαι κακαί. (= Οι κακές συναναστροφές φθείρουν τις καλές συνήθειες.) (Χ. Παπαμάρκου, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον διά την Γ’ , από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 171) [π.29] 56

57 Αι κακαί συναναστροφαί φθείρωσιν ήθη χρηστά
«Γίνεται τις ευκόλως όμοιος προς εκείνους, τους οποίους συναναστρέφεται. Εντεύθεν αι παλαιαί παροιμίαι: Ειπέ μου με ποίους συναναστρέφεσαι, και θα σου ειπώ ποίος είσαι. Όποιος καθίσει με στραβόν το τάχυ αλληθωρίζει. Ει χωλώ παροικήσης, υποσκάζειν μάθηση.» (Κ. Μαρουδή, Αναγνωσματάριον διά την Γ’ , από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 171) [π.30] {Κάποιος γίνεται εύκολα όμοιος με εκείνους που συναναστρέφεται. Ορίστε και οι παλιές παροιμίες: Πες μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι. Όποιος καθίσει με στραβό το πρωί αλληθωρίζει. Αν κάνεις παρέα με κουτσό θα μάθεις να περπατάς.} 57

58 ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΗΓΕΣ (29) ΚΑΙ (30); •ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΑΝΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ; •ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ Η ΙΔΙΑ ΑΠΟΨΗ; ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ Κ ΕΣΕΙΣ ΤΕΤΟΙΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΠΟΥ ΝΑ ΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΥΝ Ή ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΨΕΥΔΟΥΝ; [δ.18] 58

59 ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ Η ΦΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΗΓΗ;
Ω θεά μου ουρανία της καρδίας μου γλυκεία κτήσις άυλος τερπνή. Σοί προσφέρω ως θυσίαν έτι και αυτήν την μίαν ζωήν πώχω τιμαλφή. Η φιλία είναι θεία θλίψεως παραμυθία, κι’ ανακούφισις δεινών. Είναι μήτηρ της ελπίδος ως και πάσης καταιγίδος μέγας είναι προμαχών. *Θλίψεως παραμυθία: παρηγοριά της θλίψης Δεινά: συμφορές Προμαχών: υπερασπιστής Τερπνή: αυτή που προκαλεί ευχαρίστηση Έτι: ακόμα Πώχω: που έχω Τιμαλφή: πολύτιμη (Μ. Ρώτη, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον διά την Δ’ 1914, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 143) [π.31] 59

60 ΕΚΦΡΑΣΤΕ ΚΑΙ ΕΣΕΙΣ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΙΛΙΑ ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΩΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΕ ΟΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΠΙΘΥΜΕΙΤΕ (ΚΕΙΜΕΝΟ, ΖΩΓΡΑΦΙΑ, ΚΟΛΑΖ ΚΛΠ). [δ.19] 60

61 ΠΟΙΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ «ΣΩΣΤΟ» ΦΙΛΟ;
[…] Αλλ’ ίνα γεννηθή φιλία, πρέπει οι άνθρωποι να έχωσι τας αυτάς ιδέας και τα αυτά φρονήματα, να συμφωνώσι κατά τας πράξεις και εν γένει να έχωσι την αυτήν ψυχήν και μόνο να διαφέρωσι κατά το ότι έχουσι χωριστά τα σώματα. Όθεν δικαίως είπον οι αρχαίοι, ότι «φιλία είναι ψυχή μία εντός δύο σωμάτων». Η φιλία λοιπόν είναι ιερόν αίσθημα, το οποίον μόνον ευγενείς καρδίαι δύνανται να αισθάνωσιν. Ο αληθής φίλος χαίρει εκ βάθους ψυχής διά την ευτυχίαν του φίλου του. Ο αληθής φίλος προθύμως βοηθεί τον φίλον του δι’ όλων των δυνάμεων του, αναλόγως της ανάγκης. Ο αληθής φίλος αισθάνεται τας δυστυχίας του φίλου του πολύ ζωηροτέρας από τας δικάς του, και διά τούτο προθύμως θυσιάζεται υπέρ του δυστυχούντος φίλου του. 61

62 (Μ. Ρώτη, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον διά την Δ’ 1914, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ ) [π.32] {Αλλά για να δημιουργηθεί φιλία, οι άνθρωποι πρέπει να έχουν τις ίδιες ιδέες και τις ίδιες απόψεις, να συμφωνούν στις πράξεις και γενικά να έχουν την ίδια ψυχή και να διαφέρουν μόνο στο ότι έχουν χωριστά σώματα. Γι αυτό δίκαια είπαν οι αρχαίοι ότι «φιλία είναι μία ψυχή μέσα σε δύο σώματα». Η φιλία λοιπόν είναι ιερό αίσθημα, το οποίο μόνο ευγενείς ψυχές μπορούν να αισθάνονται. Ο αληθινός φίλος χαίρεται από το βάθος της ψυχής του για την ευτυχία του φίλου του. Ο αληθινός φίλος πρόθυμα βοηθά τον φίλο του με όλες του τις δυνάμεις, ανάλογα με την ανάγκη. Ο αληθινός φίλος αισθάνεται τις δυστυχίες του φίλου του πολύ πιο έντονα από τις δικές του, και για αυτό πρόθυμα θυσιάζεται για τον φίλο του που έχει προβλήματα.} 62

63 ΓΡΑΨΤΕ ΚΑΙ ΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΕΙΡΑ ΣΑΣ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ Ο «ΣΩΣΤΟΣ» ΦΙΛΟΣ ΣΗΜΕΡΑ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΕΝΑ. [δ.20] 63

64 ΤΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΕΠΟΧΗ ΑΠΟΤΥΠΩΝΕΙ; ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΟΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΕ ΣΗΜΕΡΑ; ΒΓΑΛΤΕ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΑΣ, ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΤΕ ΤΗΝ ΔΙΠΛΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ. [π.33] [δ.21] 64

65 ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΠΟΙA ΘΕΣΗ ΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ. ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΕΣΑΣ. ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ; Το φρόνιμον παιδίον, ενασχολούμενον πάντοτε εις χρηστά και ωφέλημα πράγματα, παίζει πολλά ολίγον, και μόνον προς γύμνασιν και άσκησιν του σώματος. Εκλέγει παιγνίδια σεμνά και εύτακτα και συμπαιχνιδιάτορας σεμνούς και χρηστοηθείς νέους, και ποτέ δεν παίζει εις τους δρόμους και δημοσίους πλατείας. Εις τον καιρό του παιγνιδιού αποφεύγει όσον είναι δυνατόν, τας φιλονεικίας, υβρισίας και κτυπήματα. {Το καλό παιδί, που ασχολείται πάντα με χρήσιμα και ωφέλιμα πράγματα, παίζει πολλά για λίγο, και μόνο για την εκγύμναση και άσκηση του σώματος. Διαλέγει παιχνίδια σεμνά και κόσμια και παίζει μαζί με νέους σεμνούς και ηθικούς, και ποτέ δεν παίζει στους δρόμους και στις δημόσιες πλατείες. Την ώρα του παιχνιδιού αποφεύγει όσο είναι δυνατό, τις διαμάχες, τις βρισιές και τα χτυπήματα.} (Ι. Χωματιανού, Σύντομον Αλφαβητάριον διά την εις τα Δημοτικά Σχολεία Νεολαία, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 189) [π.34] 65

66 […] Τα καλά παιδιά δεν πρέπει να παίζωσι πάντοτε, διότι έχουσι και άλλας πολύ ωφελιμότερας εργασίας να κάμνουσιν. Πρέπει να μελετώσι τα μαθήματά των και να φοιτώσιν εις το σχολείον. Τα γράμματα είναι πολύ χρήσιμα εις τους ανθρώπους. Ο αγράμματος άνθρωπος ομοιάζει με ξύλον απελέκητον. Τα καλά παιδιά τότε μόνο παίζουσιν, όταν μάθωσιν τα μαθήματά των και προ πάντων τας εορτάς. Αλλά και κατά τας εορτάς δεν πρέπει να παίζωσι καθ’ όλην την ημέραν, από πρωίας μέχρι εσπέρας. Τα καλά παιδιά κατά τας εορτάς πηγαίνουσιν εις την εκκλησίαν και ευχαριστούσι τον αγαθόν Θεόν, όστις τα προφυλάττει από κάθε κακόν. Έπειτα, αφού μελετήσωσι τα μαθήματά των, λαμβάνουσι την άδειαν από τους γονείς των και παίζουσιν. Αυτά τα παιδιά όλοι οι άνθρωποι τα επαινούσιν, ο δε Θεός και οι γονείς των τα ευλογούσιν. (Γ. Μαχαίρα, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον διά την Β’ 1914, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 143) [π.35] 66

67 ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ ΤΑ ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ
ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ ΤΑ ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ; Πόσον ωραία είναι τα παιγνίδια! Βέβαια, πολύ ωραία είναι τα παιγνίδια και πρέπει τα παιδιά να παίζωσιν, αλλά α παίζωσιν παιγνίδια καλά και πολύ φρόνιμα. Μερικά παιγνίδια προξενούσι μεγάλα δυστυχήματα εις τα παιδία, όπως συμβαίνει εις τον πετροπόλεμον. Καλά και φρόνιμα παιγνίδια είναι το κρυφτό, η αμπάριζα, ο λαγός και το λαγωνικόν. Επίσης καλά και φρόνιμα παιγνίδια είναι το πήδημα, το λιθάρι, το τρέξιμον. Αυτά τα παιγνίδια ωφελούσι πολύ το σώμα και το κάμνουσι να αντέχη εις τας κακουχίας. (Γ. Μαχαίρα, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον διά την Β’ 1914, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ ) [π.36] 67

68 ΑΦΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΤΕ ΜΙΑ ΛΙΣΤΑ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΗΓΗΣ, ΣΗΜΕΙΩΣΤΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ Ή ΠΑΙΖΕΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΓΝΩΣΤΑ. ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΤΕ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΗΓΕΣ (ΔΑΣΚΑΛΟΣ, ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ, ΓΟΝΕΙΣ ΚΛΠ) ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΣΕ ΕΣΑΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ, ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΜΑ ΠΩΣ ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ. ΤΙ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΣΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ; [δ.22] ΓΝΩΣΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

69 ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΒΛΕΠΕΤΕ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ. ΖΩΓΡΑΦΙΣΤΕ Ή ΠΕΡΙΓΡΑΨΤΕ ΔΙΠΛΑ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΑΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ. [π.37] [δ.23] 69

70 ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΒΛΕΠΕΤΕ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΩΝ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ. ΖΩΓΡΑΦΙΣΤΕ Ή ΠΕΡΙΓΡΑΨΤΕ ΔΙΠΛΑ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΑΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ. [π.38] [δ.24]

71 ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΗΓΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ
ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΗΓΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ; ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΤΕ ΝΑ ΠΑΙΞΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΥΤΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΑΣ. ΠΩΣ ΣΑΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ; [π.39] [δ.25] «Πάνω στα δάχτυλα βάζαμε τρία κέρματα με την ίδια όψη και τα πετάγαμε με μια κίνηση ψηλά. Αν πέφτανε κάτω και τα τρία κέρματα με την ίδια όψη, κερδίζαμε αυτά που μας είχαν ποντάρει. Αν πάλι φέρναμε την αντίθετη όψη, πληρώναμε όσα είχαν ποντάρει. Εκεί όμως που έπαιρνε και έδινε το παιχνίδι, ήταν όταν μαζευόντουσαν οι μεγάλοι και γύριζαν το παιχνίδι στα ζάρια οπότε γινόταν το σώσε.»  ΑΦΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ κ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ 71

72 ΣΤΟ ΑΚΟΛΟΥΘΟ ΒΙΝΤΕΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΝΤΕΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ Ο,ΤΙ ΣΑΣ ΕΚΑΝΕ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΣΑΣ. ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΣ; ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. [π.40] 72

73 ΝΩΡΙΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ. ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ. ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ. [π.41] [δ.26] 73

74 ΘΡΗΣΚΕΙΑ

75 ΤΙ ΠΑΡΑΚΙΝΕΙΤΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΗΓΗ; ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΠΟΨΗ ΣΗΜΕΡΑ; Παιδί μου. Έχε πάντοτε εις τον νουν σου τον Θεόν. Φυλάττου να μην πράξης ούτε ειπής τι κακόν και μόνον αν ευρέθης διότι, αν άλλος τις δεν σε βλέπει, σε βλέπει όμως ο Θεός, όστις παρευρίσκεται και παρατηρεί τα πάντα. Παιδίον μου. Όταν πράττης καλόν τι η ψυχή σου δεν χαίρει; Το πρόσωπόν σου δεν γελά; Ή όταν πράττης κακόν τι, η ψυχή σου πάλιν δεν λυπείται; Και το πρόσωπόν σου δεν είναι κατηφές; Ιδού λοιπόν η απόδειξις ότι ο Θεός βλέπει τα πάντα! Παιδίον μου. Εάν πράττης το καλόν, θα σε αγαπούν οι άνθρωποι και ο Θεός θα σε βοηθή. Ενώ τουναντίον, αν πράξης κακόν τι θα τιμωρηθής και από τον Θεόν και από τους ανθρώπους. 75

76 *φυλάττου: φυλάξου τι: κάτι τις: κάποιος, κανείς όστις: ο οποίος
(Δ.Λέριου, Αλφαβητάριον Συντεχθέν κατ’ ιδίαν Μέθοδον, 1875, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ ) [π.42] *φυλάττου: φυλάξου τι: κάτι τις: κάποιος, κανείς όστις: ο οποίος κατηφές: κακόκεφο 76

77 ΠΟΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ; ΣΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟ ΛΟΓΟ; ΣΥΖΗΤΗΣΤΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΗΜΕΡΑ. Φοβερός ο Θεός διότι: Εν βλέμμα του φθάνει τον κόσμο να σείση Και μιαν πνοήν του την γην να ποτίση. Γλυκύς ο θεός διότι: Αυτός μας φωτίζει Αυτός μας θερμαίνει Αυτός μας ενδύει Αυτός μας ευφραίνει. (Κ. Μαρουδή, Αναγνωστικόν διά την Γ’ , από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 105) [π.43] 77

78 ΠΩΣ ΠΡΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΗΓΗ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ; ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΠΗΓΕΣ, ΕΝΤΟΠΙΖΕΤΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ; ΠΟΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ; Ποίος έκαμε τον ήλιον, το δάσος, το όρος και όλα τα άλλα πράγματα; […] Αυτός ο μέγας κτίστης, ο οποίος έκτισε και το όρο τούτο. Αυτός ο μέγας κηπουρός, ο οποίος εφύτευσε και συντηρεί το μέγα εκείνο δάσος. Αυτός ο μέγας τεχνίτης, ο οποίος έκαμε τόσον ωραίαν την αυγήν και τόσον λαμπρόν τον ήλιον, είναι ο μέγας Θεός. (Δ. Ανδρεάδου, Δ. Κολοκοτσά, Χ Παπαμάρκου, Ελληνικόν Αλφαβητάριον, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ.106) [π.44] 78

79 ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΕΝΤΟΠΙΣΤΕ ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΣΤΕ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ ΣΧΟΛΙΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΑ. [δ.27] Μη νομίζετε, παιδιά, ότι ο Θεός δεν φροντίζει διά σας, επειδή είστε ασθενή και μικρά. Ο Θεός φροντίζει περί του μικρού πτηνού, το οποίο πετά κρυμμένο εντός των θάμνων. Ο Θεός επισκέπτεται την κατοικίαν της μελίσσης, η οποία κατασκευάζει τας μελόπιτάς της εντός του κοιλώματος δρυός. Ο Θεός προστατεύει το μικρόν έντομον, το κρυμμένον υπό το φύλλον. Ο Θεός είναι μέγας, υπερμεγέθης, άπειρος, πληροί το πάν. Ο Θεός είναι παντού και αγαπά την καλύβην του πτωχού καθώς το παλάτιον του πλούσιου. Είναι πλησίον σας, παιδιά, πλησίον της κλίνης σας όταν κοιμάσθε. Αγρυπνεί για εμάς καθώς και επί του χόρτου, εις το οποίο δίδει την θερμότητα του ηλίου του και την υγρασίαν της βροχής του. {…] Πιστεύετε λοιπόν εις Αυτόν διότι είναι μαζί σας. Υπακούετε Αυτόν και θέλετε να είστε ισχυροί, διότι πάσα η ισχύς είναι δική του. Απόσπασμα από την Εφημερίδα των Παίδων 1880, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 107) [π.45] 79

80 Σταύρωσε τα χεράκια σου ‘σ τον Πλάστη ταπεινό Σήκωσε τα ματάκια σου
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΚΕΙΜΕΝΟ; ΤΙ ΕΙΝΑΙ, ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; ΕΣΕΙΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΕ ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ; [δ.28] Σταύρωσε τα χεράκια σου ‘σ τον Πλάστη ταπεινό Σήκωσε τα ματάκια σου ΄ψηλά στον ουρανό Κι ας πουν τα αθώα χείλη σου Αθώα προσευχή. Οι άγγελοι θα παίξουνε με τάσπρα των φτερά Και χαροποί θα τρέξουνε Σιμά σου τρυφερά Τα χείλη να φιλήσουνε Που λεν την προσευχή. (Μ. Σακελλαρόπουλου, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον Β’ , από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ ) [π.46] 80

81 ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ
ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΓΡΑΨΤΕ ΚΙ ΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΕΙΡΑ ΣΑΣ ΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ. [δ.29] Μεγάλη εορτή είναι το Πάσχα. Είναι η Ανάστασις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Ο Χριστός αγαπά τα παιδιά και τα ευλογεί. Όταν έλθει το Πάσχα, όλοι οι χριστιανοί πηγαίνομεν το μεσονύκτιον εις την εκκλησίαν, ανάπτομεν τας λαμπάδας και ακούομεν το «Χριστός Ανέστη». Επιστρέφομεν εις την οικίαν μετ’ ολίγον, τι χαρά! Όλοι φορούν τα πασχαλιάτικά των. (Β. Σκορδέλη, Αλφαβητάριον 1882, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ ) [π.47] 81

82 ΤΟ ΠΑΣΧΑ 82

83 ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ

84 Η ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΗΓΗ ΜΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΙ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕ ΓΙΑ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΕΙΞΟΥΝ ΕΜΠΡΑΚΤΑ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ. ΑΦΟΥ ΤΗΝ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΓΡΑΨΤΕ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΕΚΘΕΣΗ (ΠΕΡΙΠΟΥ 80 ΛΕΞΕΙΣ) ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΕΠΟΧΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΕΣΑΣ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ.ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ; [δ.30] «Η αγάπη της πατρίδος συνίσταται εις το να συντρέχωμεν έκαστος κατά την δύναμίν του εις την διατήρησιν της ευτυχούς καταστάσεώς της· όταν πολεμήται από εχθρούς, έκαστος και με την ζωή του να την υπερασπίζηται ˙ να πείθηται εις τους καθεστώτας νόμους της˙ να υποτάσσηται εις τα κριτήριά της, και να δίδη καλόν παράδειγμα εις τους συμπατριώτας του με το τίμιον πολίτευμά του (…)» (Δ. Γκανή, Στοιχεία Παιδαγωγίας, 1838, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ ) [π.48] 84

85 Τι είναι πατρίς «…Η πατρίς είναι μια μεγάλη οικογένεια. Είναι το μέρος της γης το οποίον ο Θεός μας έκαμε ν’ αγαπώμεν ψυχή τε και σώματι»… «Η πατρίς, παιδία μου, δεν είναι μόνον η πεδιάς ή ο λοφίσκος του χωριού σας, ή η άκρα του κωδωνοστασίου σας, ή ο αυλός των ποιμένων σας. Η πατρίς είναι ό,τι η ελευθέρα Ελλάς περιέχει εντός των ήδη ορίων της, και έτσι πλέον η Μακεδονία και όλα τα Ελληνικά μέρη, τα οποία είναι εισέτι υπόδουλα. Η πατρίς είναι η γλώσσα μας, το ελληνικόν έδαφος, η δόξα των προγόνων μας, το όνομα Έλληνες. Η πατρίς είναι όλοι οι συμπολίται μας, μικροί και μεγάλοι, πλούσιοι και πένητες(...)» * ψυχή τε και σώματι : με την ψυχή και το σώμα εισέτι : έως τώρα πένητες : φτωχοί (Κ. Μαρούδη, Αναγνωσματάριον δια την Γ΄ , από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 267) [π.49] 85

86 Η Πατρίς …«Ο τόπος όπου εγεννήθη τις, λέγεται πατρίς αυτού. Η πατρίς είναι το γλυκύτερον πράγμα. Εν αυτή ο άνθρωπος βλέπει πρώτην φοράν το φως του ήλιου. Εν αυτή γνωρίζεται με τους αγαπητούς γονείς αυτού, οι οποίοι τόσον φιλοστόργως γαλουχούσι και ανατρέφουσι τα τέκνα αυτών.»… «(…) πλήν Πατρίς δεν είναι μονον η γενέθλιος ημών γη. Πατρίς είναι όλη η Ελλάς, εν τη οποία περιλαμβάνεται και η γενέθλιος ημών γη. Σε αγαπώ και πονώ Πατρίς μου! Εις σε οφείλω την ύπαρξιν μου, την ελευθερίαν μου και πάν ό,τι έχω αγαθόν εν τω κόσμω τούτω.(…)» (Θ. Ν. Αποστολόπουλου Αναγνωστικόν της Δ΄ «Έλλην Πολίτης» , , από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 269) [π.50] 86

87 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΗΓΕΣ :
ΠΕΡΙΓΡΑΨΤΕ ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΛΕΞΗ ΠΑΤΡΙΔΑ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤHΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΥΝ. ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΕΣΑΣ Η ΛΕΞΗ ΠΑΤΡΙΔΑ.Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ Ή ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΣΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑΤΕ; ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ, ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ ΤΙΣ ΔΥΟ ΑΥΤΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ. ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΕΙΝΑΙ Η ΙΔΙΑ Ή ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ; ΜΗΠΩΣ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΤΙΑ ΚΑΠΟΙΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ; [δ.31] 87

88 τον θάνατον ’ς τον πόλεμον τιμή τον έχουν όλοι. Λ. Κεφαλληνός
ΠΟΙΑ ΕIΝΑΙ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΗΓΗ Η ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑΣ; ΠΟΣΟ ΕΞΙΔΑΝΙΚΕΥΜΕΝΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ KAI ΠΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤH Η ΕΜΠΡΑΚΤΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ; Ασμάτιον Πόσον γλυκύς ο θάνατος που έρχεται από βόλι˙ τον θάνατον ’ς τον πόλεμον τιμή τον έχουν όλοι. Λ. Κεφαλληνός (Κ. Μαρούδη, Ελληνικόν Αναγνωσματάριον δια την Γ΄ 1895, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 272) [π.51] 88

89 Ο μέλλων στρατιώτης. Στρατιώτης! Πώς μ’ αρέσει στρατιώτης ‘ς το στρατό
να ’χω δακτυλίδι μέση και κορμάκι τορνευτό. Το τουφέκι μου ’ς τον ώμο το σπαθί μου ’ς το πλευρό ναχω πίστι μου και νόμο την σημαία με σταυρό. Και μ’ ανδρειωμένο βλέμμα Και τυφλήν υπακοήν Ν’ αψηφώ το νέο μου αίμα Και την πρόσκαιρην ζωήν. Και να σύρω την λεπίδα του σπαθιού μου τροχητή, να δοξάσω την Πατρίδα, όπου και όπως τ’ απαιτεί. (Κωνστ, Μαρουδή, Ελλην, Αναγνωσματάριον δια την Γ΄ 1895, από το βιβλίο της Δ. Μακρυνιώτη Η παιδική ηλικία στα αναγνωστικά βιβλία , Δωδώνη, σ. 274) [π.52]

90 Η ΠΑΡΑΝΩ ΠΗΓΗ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ.
ΤΙ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ; ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΟΤΙ Η ΠΗΓΗ ΕΧΕΙ ΑΜΕΣΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΘΗΤΕΙΑΣ; ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΕΝΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΣΗΜΕΡΑ ΘΑ ΕΙΧΕ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΑΠΟΨΗ ΜΕ ΑΥΤΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ; ΣΥΖΗΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. [δ.32] 90

91 ΤΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ; ΓΙΑ ΠΟΙΑ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ ΕΧΟΥΝ ΝΤΥΘΕΙ ΕΤΣΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΥΤO ΣΗΜΕΡΑ ΣΕ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ; ΒΡΕΙΤΕ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ. [π.53] [δ.33]

92 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ- ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΩΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΘΕ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ, ΠΡΟΧΩΡΑΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΥΝ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΣΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ. ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ, ΕΝΩ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ. 92

93 ΑΦΟΥ ΕΞΕΤΑΣΑΜΕ ΚΑΘΕ ΠΤΥΧΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ, ΘΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΟΣΩΝ ΕΧΟΥΝ ΣΥΖΗΤΗΘΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΜΙΑΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ. ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΙΝΑΚΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΥΟ ΣΤΗΛΕΣ ΚΑΙ ΕΦΤΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ (ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΕΡΓΑΣΙΑ, ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ, ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ). Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΗΛΗ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ Η ΔΕΞΙΑ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΤΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΚΕΝΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΛΗ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ. 93

94 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ- ΠΑΙΔΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΜΟΙΒΑΙΕΣ. Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ. ΤΟ ΑΤΑΚΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΕΝ ΣΤΕΡΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΓΑΠΗ. ΤΟ ΚΑΛΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟ ΑΓΑΠΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ. 94

95 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ ΜΕ ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ. ΦΟΡΑΕΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Ο,ΤΙ ΕΠΙΘΥΜΕΙ. Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΗ, ΑΒΟΛΗ ΚΑΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ. Ο/Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗ. 95

96 ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΝΑ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΩΝ ΚΑΤΩΤΕΡΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. ΤΑ ΑΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ. 96

97 ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΩΝ ΚΑΤΩΤΕΡΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΦΟΡΑΕΙ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΡΟΥΧΑ ΤΩΝ ΑΔΕΡΦΩΝ ΤΟΥ. ΑΓΟΡΑΖΕΙ ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΤΟΥ. ΦΟΡΑΕΙ ΡΟΥΧΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ (ΓΙΟΡΤΕΣ, ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΚΛΠ). ΦΟΡΑΕΙ ΡΟΥΧΑ ΠΟΥ ΤΟΥ ΑΡΕΣΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΝ. 97

98 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ. ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΩΣ Η ΕΚΓΥΜΝΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. ΠΑΙΖΕΙ ΚΑΙ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ. ΕΠΙΝΟΕΙ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ. 98

99 ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΘΥΜΟ ΝΑ ΣΥΜΜΟΡΦΩΘΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΣΤΕΡΗΘΕΙ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΘΕΙΚΗ ΑΓΑΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΗΤΡΙΚΗ. ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕΙ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ. ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΟ ΛΟΓΟ ΣΠΑΝΙΑ. 99

100 ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΤΑΥΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ. ΔΕΝ ΘΕΩΡΕΙ ΟΤΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙ’ ΑΥΤΗΝ. ΘΕΛΕΙ ΜΕ ΑΝΥΠΟΜΟΝΗΣΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ. ΘΕΩΡΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΣΕ. 100

101 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΘΗΚΕ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΟΥΣ ΤΟΥΣ, ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΙ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ, ΤΙΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ, ΟΠΩΣ Η ΕΡΓΑΣΙΑ, ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΧΕΣΗ ΠΟΥ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΓΥΡΟ, ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑΣ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΥΠΟ ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΗΘΙΚΗ ΑΠΕΙΡΙΑ, Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΚΤΡΟΠΗΣ, Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ, Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΕΙΛΗ ΠΟΥ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΟΧΗ, ΤΗΝ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΩΣ ΦΑΣΗΣ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ. 101

102 ΣΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ, ΩΣΤΟΣΟ, Η ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΩΣ «ΑΙΩΝΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ» , ΑΦΟΥ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΕΤΥΧΕ ΝΑ ΔΡΑΣΚΕΛΙΣΕΙ ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΔΕΙΛΑ ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΩΣ ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ. 102

103 ΣΤΟΧΟΣ ΠΗΓΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ. 2 διαφ.11, 3 διαφ.13, διαφ.44 1 διαφαν.12, 2 διαφ.14, 15 διαφ.45 ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ, ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥΣ. 37 διαφ.69, διαφ.81, διαφ.91 23 διαφ.69, 29 διαφ.82, 33 διαφ.91 ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΟΥΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΟΙΚΙΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. 17-18 διαφ.36-37, 21 διαφ.44, 28 διαφ.53 12 διαφ.38, 15 διαφ.45, 17 διαφ.54

104 ΣΤΟΧΟΣ ΠΗΓΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΝΑ ΣΥΝΘΕΣΟΥΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΒΓΑΛΟΥΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. 29-30 διαφ.56-57, 34-35 διαφ.65-66, 49-50 διαφ.85-86 18 διαφ.58, 31 διαφ.87 ΝΑ ΣΥΓΚΡΙΝΟΥΝ, ΝΑ ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΝΤΑΣΣΟΥΝ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΟΥΣ ΠΛΑΙΣΙΟ. 7 διαφ.18, 10 διαφ.24, 15 διαφ.33 4 διαφ.18, 6 διαφ.25, 11 διαφ.33 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ. 2 διαφ.11, 16 διαφ.35, 28 διαφ.53 1 διαφ.12, 17 διαφ.54

105 ΣΤΟΧΟΣ ΠΗΓΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΝΑ ΣΥΓΚΡΙΝΟΥΝ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΣΕ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. 8 διαφ. 21, 15 διαφ.33, 28 διαφ.53 5 διαφ.22, 11 διαφ.33, 17 διαφ.54 ΝΑ ΕΞΟΙΚΕΙΩΘΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΝ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΠΩΣ: ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ, ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. 3 διαφ.13, 16 διαφ.35, 20 διαφ.41-43, 24 διαφ.49, 34-35 διαφ.65-66 2 διαφ. 14, 14 διαφ.41-43, 15 διαφ. 45

106 ΣΤΟΧΟΣ ΠΗΓΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΝΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ. 17 διαφ.35, 19 διαφ.39, 49-50 διαφ.85-86, 52 διαφ.89 3 διαφ.17, 31 διαφ.87, 32 διαφ.90 ΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΟΥΝ ΙΔΕΕΣ, ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ. 3 διαφ.13, 12 διαφ.28-29, 15 διαφ.33, 25 διαφ.50 2 διαφ.14, 8 διαφ.30, 11 διαφ.33, 16 διαφ.50 ΝΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΟΥΝ ΘΕΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ). 20 διαφ.41-43, 21 διαφ.44, 22 διαφ.46 13 διαφ.40, 14 διαφ.41-43, 15 διαφ.45