Η ορθογραφία ως φορέας γλωσσικής μνήμης: τα ταμπού της γλωσσικής χρήσης και η επίδρασή τους στη γλωσσική ανάπτυξη Μαρίνα Τζακώστα Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής.

Η ορθογραφία ως φορέας γλωσσικής μνήμης: τα ταμπού της γλωσσικής χρήσης και η επίδρασή τους στη γλωσσική ανάπτυξη Μαρίνα Τζακώστα Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κρήτης Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014
Θέματα προς συζήτηση Ιστορία της ορθογραφίας συστήματα γραφής Φωνητική vs. Φωνολογία Φωνητική/ Φωνολογία vs. ορθογραφία/ γραπτός λόγος Πορίσματα της έρευνας Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ιστορία της ορθογραφίας – η εφεύρεση
Κάδμος (πρίγκιπας της Φοινίκης/ ιδρυτής των Θηβών)  εφευρέτης του αλφαβήτου Kang Tzi (κινέζος Θεός-Δράκος) – Tsin Lin (λευκός μονόκερως) Thoth (Αιγύπτιος Θεός) – Βασιλιάς Θαμούς (αμφισβήτηση των πλεονεκτημάτων της γραφής) Nevo (Βαβυλώνιος Θεός) Allah (ισλαμική διδαχή) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ιστορία της ορθογραφίας - πρώτες προσπάθειες
Πετρογλυφικά  αναπαραστάσεις στις σπηλιές της Αλταμίρας (~ π.Χ.)

Ιστορία της ορθογραφίας – οι πρώτες προσπάθειες
Εικονογράμματα  αναπαραστάσεις αντικειμένων (1ο σύστημα γραφής– Inoui – Alaska & Canada, Inkas - Perou, Siberia, Australia) Ιδεογράμματα  αναπαραστάσεις ιδεών

Ιστορία της ορθογραφίας – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής Σφηνοειδής γραφή  Σουμέριοι: το αρχαιότερο σύστημα γραφής (~6.000 years) – απλοποίηση συμβόλων – σύμβολα emoticon Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ιστορία της ορθογραφίας – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής

Ιστορία της ορθογραφίας – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής Λογογράμματα  Λογογραφικό σύστημα, λεξικό σύστημα γραφής, αντιστοιχία μεταξύ μιας απεικόνισης/ αντικειμένου και μιας λέξης/ μορφήματος Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ιστορία της ορθογραφίας – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής

Ιστορία της ορθογραφίας – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής Συλλαβικό σύστημα γραφής  αντιστοιχία μεταξύ συμβόλου και ήχου/ συλλαβής Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ιστορία της ορθογραφίας – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής Συλλαβική γραφή Μέση Ανατολή & Μικρά Ασία Βαβυλώνιοι, Ασσύριοι, Πέρσες Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ιστορία της γραφής – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής
Η αρχή Ρέμπους – χρήση φωτογραφικών συμβόλων Ομόηχες λέξεις Λείπει λίπη λύπη Είναι παραγωγικό σύστημα γραφής; Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ιστορία της γραφής – γλωσσολογικώς προσανατολισμένα συστήματα γραφής

Το αλφάβητο Δυτικό σημιτικό συλλαβικό (~ 1500 π.Χ.) Συλλαβικό αλφάβητο – 22 σύμφωνα (τίποτα  τπτ) Ποια η καταγωγή της αλφαβητικής γραφής; Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Το αλφάβητο

Σύγχρονα ορθογραφικά συστήματα
Λεξική γραφή  πολύπλοκο λόγω του πλήθους των διαφορετικών χαρακτήρων Συλλαβική γραφή  περισσότερο αποτελεσματικό (συμφωνική) Αλφαβητική γραφή  Σημιτικές γλώσσες Αλφαβητικό σύστημα γραφής  εύκολο στην εκμάθηση και την μεταγραφή Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Kana και Kanji Συστήματα γραφής της Ιαπετικής Kana = συλλαβικό σύστημα γραφής Kanji = ιδεογραφικό σύστημα γραφής Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Γραφή Kana

Γραφή Kanji

Σημιτική γραφή

Αραβική γραφή

Κυριλλική γραφή

Συνοψίζοντας … Από τα ιερογλυφικά στα αλφάβητα Σουμέριοι εικονογράμματα Αιγύπτιοι ιερογλυφικά & αρχή ρέμπους Φοίνικες Σημιτική συλλαβική γραφή Έλληνες, αλφαβητική γραφή Ετρούσκοι Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Φωνητική vs. Φωνολογία Φωνολογία: αφηρημένη/ θεωρητική (βαθιά & επιφανειακή) δομή ενός γλωσσικού συστήματος Φωνητική: παραγωγή του αφηρημένου γλωσσικού συστήματος Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Φωνητική/ Φωνολογία vs. (ιστορική) ορθογραφία
Φωνημική/ φωνητική ορθογραφία: ακριβής γραφηματική αντιπροσώπευση ενός φωνήματος Historical orthography: διατήρηση των μορφοφωνολογικών χαρακτηριστικών παλιότερων τύπων της ομιλούμενης γλώσσας (δυσκολίες ερμηνείας) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Φωνητική/ Φωνολογία vs. (ιστορική) ορθογραφία

προφορικός λόγος vs. γραπτός λόγος
Ορθογραφική προφορά ορθογραφική αναθεώρηση/ βελτίωση ανάγνωση γραφή Εγγενής ικανότητα Επίκτητη δεξιότητα Εγγενής γνώση της μητρικής Αυθαίρετη μορφή γραφής

Ο ρόλος της ορθογραφίας
Να ‘δημιουργήσει’ μια νόρμα Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Το ελληνικό αλφάβητο - σύμφωνα (17)
Β, β  v vólos Γ, γ  γ, j γála, jéros Δ, δ  δ δóro Ζ, ζ  z zévra Θ, θ  θ θávma Κ, κ  k, c káktos, cerós Λ, λ  l, ĺ límni Μ, μ  m mártiras Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Το ελληνικό αλφάβητο – σύμφωνα (17)
Ν, ν  n, ŉ neró, ŉáta Ξ, ξ  ks ksílo Π, π  p pipéri Ρ, ρ  r ródha Σ, σ, ς  s astíos Τ, τ  t timóni Φ, φ  f fugháro Χ, χ  x, ç xará, çéri Ψ, ψ  ps psári Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Το ελληνικό αλφάβητο – φωνήεντα (5)
A,a Α, α αέρας E, e Ε, ε τρένο Αι, αι αίμα I, i η, υ, ι κόρη, βράδυ, μολύβι οι, ει, υι οικογένεια, ειρήνη, υιός O, o Ο, ο άτρωτος Ω, ω ώρα U, u ου ουρανός Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Μερικά παραδείγματα - σύμφωνα
Μπ (b) → μπαμπάς, αμπέλι Ντ (d) → ντουλάπα, διαμάντι Γκ (g) → γκέμι , αγκώνας Γγ (g) → άγγελος, αγγούρι , αγγαρία ‘chore-fem.nom.sg.’ Γχ (ŋx) → άγχος, αγχόνη Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Μερικά παραδείγματα - σύμφωνα
Τσ (ts) → τσάι, τσουρέκι Τζ (dz) → τζάκι, τζιτζίκι Μμ (m) → συμμαθητής Ρρ (r) → άρρωστος Νν (n) → σύννεφο Λλ (l) → Ελλάδα Γι (j) → καινούριος, γιαγιά

Μερικά παραδείγματα – γραμματικές κατηγορίες
Πολύς (αρσ.) πολλή (θηλ.) πολύ (ουδ.) Πολύς κόσμ-ος πολλή αγάπ-η πολύ ψωμ-ί Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Μερικά παραδείγματα – συνδυασμοί φωνηέντων/ συμφώνων
ευ (ef/ ev) → ευτυχία ευλογία αυ (af/ av) → αυτί, αυγό ν (n, ņ) → νερό, εν(ν)ιά λ (l, ļ) → λιμάνι, ελιά χ (x, ĥ ) → χαρά, χιόνι κ (k, c) → κήπος, κούπα

Τα πνεύματα

Πρώτες μορφές της ελληνικής (αλφαβητικής) γραφής
Capital letters without any tone symbols Ο Κώστας πήγε στο σχολείο o Kostas pige sto sxolio ΟΚΩΣΤΑΣΠΗΓΕΣΤΟΣΧΟΛΕΙΟ ΟΚΩΣΤΑΣ#ΠΗΓΕ#ΣΤΟ#ΣΧΟΛΕΙΟ ‘Costas went to school’ Πάπυροι (ελληνιστική & μεσαιωνική περίοδος) Αντιγραφές (ελληνιστική περίοδος)

Η «αλλαγή» Ελληνιστική περίοδος - Το πρόγραμμα αναμόρφωσης του Μ. Αλεξάνδρου - Διάχυση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού - Τα ‘αγαπημένα’ αρχαία ελληνικά Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Θεμελιώδεις αλλαγές Μετατροπή του προσωδιακού συστήματος σε δυναμικό Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Η ‘επίσημη γλώσσα’ και η ‘νόρμα’
Επικοινωνιακή ‘διγλωσσία’ (Hoffmann et al. 1994) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ελληνική ορθογραφία Ιστορική (ελλ. αλφάβητο) άμμος (ΚΝΕ) Φωνημική (λατ. αλφάβητο) amos ammos (κυπριακά) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Άλλα ορθογραφικά συστήματα
Αγγλικά, π.χ. bottle, although  /ο/ Γαλλικά, π.χ. eau, au Paris, poison  /ο/ Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Πλεονεκτήματα της ιστορικής ορθογραφίας
‘διατήρηση της εθνικής ταυτότητας’ Καλύτερη γνώση των αρχαίων ελληνικών – αμοιβαία ανατροφοδότηση αρχαίων και νέων ελληνικών Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Μειονεκτήματα της ιστορικής ορθογραφίας
Δύσκολη στην εκμάθηση Όχι άμεση σχέση με άλλα ευρωπαϊκά συστήματα γραφής Έλλειψη 1:1 αντιστοίχισης ανάμεσα σε φωνήματα και γράμματα Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Πλεονεκτήματα της φωνημικής ορθογραφίας
Εύκολη διδασκαλία Εύκολη εκμάθηση Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Μειονεκτήματα της φωνημικής ορθογραφίας
Όχι εμφανής σχέση με προηγούμενες μορφές της γλώσσας Όχι εμφανείς ενδείξεις διαφοροποίησης των γραμματικών επιπέδων (ονοματικοί vs. Ρηματικοί τύποι) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Οι ορθογραφικές τροποποιήσεις - 1982
Πνεύματα – δασύτητα HELLAS vs. ‘Ελλάς κήπος vs. κñπος κέεπος Προσωδιακός τονισμός – επιτονισμός (μακρά vs. Βραχέα φωνήεντα, δίφθογγοι, απλοί φθόγγοι) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Ποιος (θα έπρεπε) είναι ο στόχος μας;
‘άχρηστη’ προσκόλληση στο παρελθόν ή Είμαστε ανοιχτοί στον κόσμο Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Τι θα έπρεπε να γίνει όσον αφορά τη διδασκαλία;
Τεχνικές οι οποίες διευκολύνουν την εκμάθηση και διδασκαλία της ορθογραφίας (συλλαβοποίηση, θέση των φωνημάτων, ρίμες) ηλικία ανάγνωση (Παπαδοπούλου-Μανταδάκη 2004) Ελληνικά: συλλαβοποίηση (Aidinis & Nunes 2001) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Έρευνα ( ) – πιθανές τροποποιήσεις του ελληνικού ορθογραφικού συστήματος Φυσικοί ομιλητές – παιδιά προσχολικής ηλικίας Φυσικοί ομιλητές – παιδιά με γλωσσικές διαταραχές και μαθησιακές δυσκολίες Αλλόγλωσσοι ομιλητές (παιδιά & ενήλικες) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Πείραμα 1 Αποδελτιωμένα κείμενα (Α’-Δ’ Δημοτικού) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Πείραμα 2 «Με τον Άγγελο το συμμαθητή μου είμαστε πολύ φίλοι. Η γιαγιά
και ο παππούς του, επειδή είναι άρρωστοι, μένουν εδώ και εννιά χρόνια σε ένα ωραίο χωριό κοντά στη θάλασσα. Για να τους επισκεφτούμε χρειάζεται να αλλάξουμε πολλά μέσα συγκοινωνίας. Παίρνουμε το αυτοκίνητο, μετά το τρένο και από εκεί το πλοίο για το νησί. Πέρυσι τα Χριστούγεννα ήμασταν όλοι μαζί. Το πρωί, ξαφνικά είδαμε να μαζεύονται πολλά σύννεφα στον ουρανό. Νιώσαμε άγχος γιατί πήγαινε να βρέξει και δε θα μπορούσαμε να παίξουμε ή να πάμε για ψάρεμα. Ρίξαμε περισσότερα ξύλα στο τζάκι. Η βροχή έπεφτε στα δέντρα του κήπου. Όταν σταμάτησε να βρέχει, άρχισε να χιονίζει και ο κάμπος με τις ελιές έδειχνε άσπρος. Ο μπαμπάς του Άγγελου έφερε από την ντουλάπα τα πανωφόρια μας και όλοι βγήκαμε να απολαύσουμε το παιχνίδι. Η γιαγιά είπε: «το χιόνι είναι ευλογία και ευτυχία». Η θεία μου ετοίμαζε το τσάι και έκοβε κέικ.»

Πείραμα 3 Μη υπαρκτές λέξεις (φυσικοί και αλλόγλωσσοι ομιλητές) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Πείραμα 4 Τεστ σε παιδιά με γλωσσικές διαταραχές Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Συμμετέχοντες Φυσικοί και αλλόγλωσσοι ομιλητές (παιδιά προσχολικής & σχολικής ηλικίας, έφηβοι & ενήλικες) SLI preschool children Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Α’ Δημοτικού

Δ’ Δημοτικού

Ειδική γλωσσική διαταραχή
Mean N Std. deviation Std. error mean Base 10,3333 12 4,00757 1,15689 ending 17,4167 6,02206 1,73842 Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

‘book’ base frequency percent Valid percent cumulative valid wrong 7 58,3 right 5 41,7 total 12 100,0 Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

‘book’ ending frequency percent Valid percent cumulative valid wrong 2 16,7 right 10 83,3 100,0 total 12 Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Συχνότητα λαθών Nominal endings, adverbial endings (5/10)
verbal endings, 2 syllable words, (4/10) bases, 3 syllable words, phonemes , clusters, compounds (bases) & (endings) (3/10) <3 syllable words (2/10)

Μερικά παραδείγματα …

Πότε γίνονται περισσότερα λάθη;
Φωνολογία λίρα vs. λύρα (πρβλ. αρχή ρέμπους) Αντιστοιχία φωνημάτων - μορφημάτων π.χ. ψάρι vs. πσάρι, άγγελος vs. άγκελος, μπαμπάς vs. bαbάς Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Πότες γίνονται περισσότερα λάθη;
Μορφολογία Καταλήξεις μεσοπαθητικών ρημάτων (-μαι) Παραγωγικές καταλήξεις (-είο vs. –ιο) Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Σε ποιο βαθμό μπορούμε να παρέμβουμε;
Μαρκάρισμα οικογενειών λέξεων οικογένεια oικοδέσποινα oικότροφος Μαρκάρισμα γραμματικών κατηγοριών σύννεφο διαβάζω Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Εκπαιδευτικές προεκτάσεις
Κλιτικές καταλήξεις μεσοπαθητικών και ενεργητικών ρημάτων διατηρούν τον ορθογραφικό τους τύπο Ομοίως για τις ονοματικές καταλήξεις –ο, -ι Τα λεξικά μορφήματα είναι επιρρεπή στη γλωσσική αλλαγή Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Εκπαιδευτικές προεκτάσεις
Απλά γραφημικά σύμβολα για τα φωνήματα τσ, τζ, μπ, ντ, γγ/γκ Απλοποίηση των μμ, νν, ρρ, σσ, κκ, κλπ. Ο ρόλος του αντιληπτικού φορτίου στη γλωσσική διατήρηση & αλλαγή Ετυμολογία & σύνθετες λέξεις Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Σε ποιον απευθυνόμαστε;
Εθνικές ομάδες Διεθνοποίηση Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Selected References Πετρούνιας, Ε Νεοελληνική Γραμματική και συγκριτική ανάλυση. Θεσσαλονίκη: University Studio Press. Αναγνωστόπουλος, Γ Ιστορική επιθεώρησις αυτής από των αρχαίων χρόνων μέχρι της σήμερον. Στο Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια, 10ος τόμος, κεφ. Γλώσσα. Τριανταφυλλίδης, Μ. et. al. [1941] Νεοελληνική Γραμματική (της δημοτικής), Ορθογραφικός Οδηγός, 3η έκδοση, Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Καραντζόλα, Ε Ορθογραφική Ρύθμιση στις ‘ισχυρές’ και ‘ασθενείς’ γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο ‘Ισχυρές’ και ‘Ασθενείς’ γλώσσες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όψεις του Γλωσσικού Ηγεμονισμού, επιμ. Α.-Φ. Χρηστίδης. Σύνδεσμος Φιλολόγων Δράμας, Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Η ορθογραφία ως φορέας γλωσσικής μνήμης: τα ταμπού της γλωσσικής χρήσης και η επίδρασή τους στη γλωσσική ανάπτυξη Μαρίνα Τζακώστα Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής.

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

Η ορθογραφία ως φορέας γλωσσικής μνήμης: τα ταμπού της γλωσσικής χρήσης και η επίδρασή τους στη γλωσσική ανάπτυξη Μαρίνα Τζακώστα Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής.

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια