Δρ. Σπυρούλα Σπύρου C.D.A. Κολλέγιο 2014-2015.  Μάθημα 13 11.05.2015.

Παρουσίαση με θέμα: "Δρ. Σπυρούλα Σπύρου C.D.A. Κολλέγιο 2014-2015.  Μάθημα 13 11.05.2015."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Δρ. Σπυρούλα Σπύρου C.D.A. Κολλέγιο 2014-2015

2  Μάθημα 13 11.05.2015

3 1. Τι είναι η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος? 2. Θέμα: Θόρυβος 3. Οι επιπτώσεις του θορύβου στον άνθρωπο Προσωπικός χώρος Συνωστισμός Πυκνότητα και σχολική απόδοση Στόχοι μαθήματος

4 Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος ή Περιβαλλοντική Ψυχολογία εστιάζεται στη μελέτη της σχέσης και αλληλεπίδρασης ανθρώπου και περιβάλλοντος (διάφορα περιβάλλοντα) (Oskamp & Schultz, 1998) Το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και λειτουργεί ο άνθρωπος καθορίζεται από φυσικά ή φτιαχτά (χτιστά) στοιχεία π.χ. νερό, αέρας, χώμα, δέντρα, φυτά, ζώα και κτήρια Αλλά και από τις επιρροές τις οποίες εξασκεί στη συμπεριφορά και την ψυχική υγεία του χρήστη π.χ. θόρυβος ή συνωστισμός Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος ‘Αντρια Αρμοστή, Περιβαλλοντικός Ψυχολόγος

5 Διάφορα είδη περιβάλλον θεωρούνται τα Φύση και φυσικά περιβάλλοντα Ανθρώπινες κατασκευές και περιβάλλοντα Κοινωνικοί χώροι Μαθησιακοί χώροι Χώροι πληροφορήσεις Σπίτια, Γραφεία, Πόλεις Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος

6 Μερικά από τα θέματα της ψυχολογίας του περιβάλλοντος είναι: Αντίληψη, περιγραφή και αξιολόγηση του περιβάλλοντος Προσανατολισμός στο χώρο και γνωστικοί χάρτες Προτιμώμενο περιβάλλον Χωρική συμπεριφορά (εδαφική περιοχή και προσωπικός χώρος) Περιβαλλοντικό άγχος (αίσθημα συνωστισμού, θορύβου και ρύπανσης) Περιβάλλον και εγκληματική συμπεριφορά Ψυχολογία αλλαγής κλίματος Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος

7 Μερικά από τα θέματα της ψυχολογίας του περιβάλλοντος είναι: Αρχιτεκτονική και συμπεριφορά Συμπεριφορά στο φυσικό περιβάλλον Ψυχολογικές αντιδράσεις στις φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές Εμπλοκή των άμεσα επηρεαζόμενων ατόμων στη δημιουργία και διαχείριση περιβαλλοντικών χώρων Διαμόρφωση, αλλαγή και διατήρηση περιβαλλοντικών στάσεων και συμπεριφορών (ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης και περιβαλλοντική εκπαίδευση). Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος

8

9 Η Περιβαλλοντική Ψυχολογία έχει εφαρμοστεί π.χ. στην αρχιτεκτονική. Οι αρχιτέκτονες μπορούν να εργαστούν μαζί με τους περιβαλλοντικούς ώστε οι συγκεκριμένοι χώροι που σχεδιάζουν να εξυπηρετούν τις ανάγκες του χρήστη, να προκαλούν συγκεκριμένες συμπεριφορές στο χώρο, να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον του οποίου τα στοιχεία του είναι ευεργετικά και δεν πρόκειται να βλάψουν την ψυχική υγεία του χρήστη. Π.χ. η παρουσία ενός χώρου πρασίνου σε ένα νοσοκομείο ή χώρος με φωτογραφίες ή ζωγραφιές από ασθενείς που θεραπεύτηκαν εξασκεί μεγάλη επήρεια στην ευεξία του ανθρώπου. Για παράδειγμα, ο χώρος πρασίνου ελαττώνει το άγχος του ασθενούς και των επισκεπτών, βοηθά στον τρόπο που χειρίζεται ο ασθενής τον πόνο και ελαττώνει το αίσθημα κατάθλιψης, το οποίο μπορεί να βιώνουν οι ασθενείς και οι επισκέπτες. Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος

10 Επίσης η ψυχολογία περιβάλλοντος ασχολείται και με την δημιουργία και διατήρηση στάσεων και συμπεριφορών. Ασχολείται με την συμπεριφορά του ανθρώπου που επιβλαβής για το περιβάλλον, Προτείνουν λύσεις και τεχνικές οι οποίες στοχεύουν στην αλλαγή συμπεριφοράς και στην προώθηση πρακτικών οι οποίες είναι περιβαλλοντικά ορθές π.χ. ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την απόφασή μας αν θα κάνουμε ανακύκλωση ή όχι; Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη μόλυνση του αέρα αλλάζοντας απλώς την επιλογή μας για το μέσο μεταφοράς που θα χρησιμοποιήσουμε; Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος

11 ‘Η δουλεία του περιβαλλοντικού ψυχολόγου είναι σημαντική για τη δημιουργία και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Η ανάγκη να προστατέψουμε το περιβάλλον από την καταστροφή που προκάλεσε με τις πράξεις του ο άνθρωπος και η δημιουργία χώρων στους οποίους ο άνθρωπος ενδέχεται να λειτουργεί σωστά χωρίς να επηρεάζεται η ψυχική του υγεία είναι απλά παραδείγματα τα οποία τονίζουν τη σημαντικότητα της εμπλοκής των περιβαλλοντικών ψυχολόγων στην ομάδα των εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι δημιουργούν ή χειρίζονται το περιβάλλον’ Η Ψυχολογία του Περιβάλλοντος ‘Αντρια Αρμοστή, Περιβαλλοντικός Ψυχολόγος

12

13

14 Ορισμός: Ο θόρυβος είναι κάθε ακουστός ήχος, ο οποίος είναι δυσάρεστος και μας προκαλεί συνήθως ανεπιθύμητες καταστάσεις, όπως απώλεια ακοής, ενόχληση, δυσκολία στην επικοινωνία, εργασία, ξεκούραση, ύπνο Θόρυβος

15 Τρεις περιπτώσεις που συνδέουν το θόρυβο με την υγεία είναι: 1. Ο θόρυβος επιδρά δυσμενώς στο σύστημα ακοής του ανθρώπου. Υπάρχει αποδεδειγμένα ένας βιολογικός μηχανισμός σύμφωνα με τον οποίο ο θόρυβος προκαλεί ουσιαστικές δυσμενείς επιπτώσεις στην ακοή με τη μορφή παροδικής ή μόνιμης ακουστικής απώλειας. 2. Ο θόρυβος επιδρά δυσμενώς στην ψυχική και σωματική υγεία, δεδομένης της συνεισφοράς του στη δημιουργία άγχους (stress). 3. Ο θόρυβος έχει καθοριστική επίπτωση στους ανθρώπους που ήδη πάσχουν από κάποια αρρώστια ή μη ομαλή φυσιολογία. Θόρυβος

16 Οι επιπτώσεις του θορύβου είναι πολλές και ποικίλες. Μπορούν να ξεκινήσουν από ένα απλό εκνευρισμό ή δυσφορία και να καταλήξουν σε μόνιμες βλάβες όπως απώλεια ακοής, έλλειψη συγκέντρωσης, ψυχολογικές διαταραχές Γεγονότα όπως: πολεοδομικές συνθήκες σε πόλεις, μεσογειακό κλίμα και νυχτερινή ζωή, αύξηση χρήσης αυτοκινήτων, έλλειψη σεβασμού προς την ησυχία του διπλανού μου είναι λόγοι που αυξάνουν την ηχορύπανση και φαινόμενο του θορύβου Επιπτώσεις

17 Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (2008), ορίζει τους ακόλουθους κύριους κινδύνους του θορύβου για την υγεία: Πόνος και ακροαστική κόπωση Ενόχληση Επιρροή στην κοινωνική συμπεριφορά (επιθετικότητα) Παρεμπόδιση της επικοινωνίας μέσω ομιλίας Διαταραχή του ύπνου με όλες τις επιβλαβείς συνέπειες σε βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση Καρδιαγγειακές επιπτώσεις Ορμονικές αντιδράσεις και τις πιθανές τους συνέπειες στον ανθρώπινο μεταβολισμό και το ανοσοποιητικό σύστημα Μειωμένη απόδοση στη δουλεία και το σχολειό Επιπτώσεις

18 Για παράδειγμα μερικές από τις επιπτώσεις του θορύβου στον άνθρωπο είναι:

19 Παρεμπόδιση ύπνου μπορεί να προκληθεί από τον θόρυβο. Οι οχλήσεις που προκαλούνται σχετίζονται με δυσκολία στον ύπνο, ανεπιθύμητη αφύπνιση και αϋπνία, αύξηση της πίεσης και των καρδιακών παλμών, ανήσυχος ύπνος και αίσθηση κούρασης την επόμενη ημέρα κλπ. Η παρεμπόδιση του ύπνου θεωρείται από τα σημαντικότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις του θορύβου. H καλή ποιότητα ύπνου είναι απαραίτητη για την καλή ψυχική υγεία των υγιών ανθρώπων. Για καλή ποιότητα ύπνου ενδείκνυται η στάθμη συνεχούς υπόβαθρου θορύβου να μην υπερβαίνει τα 30dB Παρεμπόδιση ύπνου

20 Ο περιβαλλοντικός θόρυβος πιστεύεται ότι δεν προκαλεί άμεσα ψυχικές ασθένειες, αλλά είναι πιθανό να επιδεινώνει ήδη υπάρχοντα προβλήματα. Έκθεση σε υψηλές στάθμες περιβαλλοντικού θορύβου συνδέονται με ανάπτυξη νευρώσεων. Έρευνες για τη χρήση χαπιών ηρεμιστικών, υπνωτικών κλπ για αντιμετώπιση ψυχιατρικών συμπτωμάτων, εισηγούνται την άποψη ότι ο περιβαλλοντικός θόρυβος μπορεί να προκαλέσει επιβαρύνσεις στην ψυχική υγεία. Ψυχικές ασθένειες

21 Οι εργασιακές συνθήκες με αυξημένο περιβαλλοντικό θόρυβο επηρεάζουν αρνητικά την απόδοση εργαζόμενων και παιδιών. Δημιουργούνται προβλήματα στο διάβασμα, στην συγκέντρωση και στην πνευματική εργασία ιδιαίτερα. Η έκθεση στο θόρυβο μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις και μετά το πέρας της έκθεσης σε επιβαρημένο ακουστικό περιβάλλον (π.χ. λάθη στην εργασία, κάποια ατυχήματα που μπορούν να είναι δείκτης ανεπάρκειας στην απόδοση, παιδιά που ζουν σε θορυβώδες περιβάλλον έχουν αυξημένο επίπεδο ορμονών που σχετίζονται με το stress κλπ). Εργασιακή Απόδοση

22 Oι επιπτώσεις του περιβαλλοντικού θορύβου μπορούν να αποτιμηθούν με βάση την επίδραση στην κοινωνική συμπεριφορά και τις δραστηριότητες. Έχει παρατηρηθεί ότι όταν τα άτομα εκτίθενται σε στάθμες θορύβου>80dB(A) παρουσιάζουν μειωμένη διάθεση να παρέχουν βοήθεια, αναπτύσσουν ανταγωνιστικότητα και επιθετικές στάσεις. Κοινωνική συμπεριφορά

23 Οι πιο σημαντικές πηγές θορύβου, που ευθύνονται για την υποβάθμιση του ακουστικού περιβάλλοντος, είναι οι ακόλουθες : Η κυκλοφορία των μέσων μεταφοράς κάθε είδους Οι βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις Οι εγκαταστάσεις αναψυχής και διασκέδασης Οι οικιακές συσκευές Πηγές Θορύβου

24 Τον θόρυβο μπορούμε να τον μετρήσουμε με βάση την ΕΝΤΑΣΗ του με μονάδα μέτρησης το ντεσιμπέλ dB Το ανθρώπινο αυτί μπορεί να ακούσει από τα 0 dB (φυσιολογική έναρξη ανθρώπινης ακοής) έως τα 130 dB (όριο που δημιουργεί πόνο στο αυτί) Η μέτρηση του θορύβου

25

26

27 Painful 150 dB = fireworks at 3 feet 140 dB = firearms, jet engine 130 dB = jackhammer 120 dB = jet plane takeoff, siren Extremely Loud 110 dB = maximum output of some MP3 players, model airplane, chain saw 106 dB = gas lawn mower, snowblower 100 dB = hand drill, pneumatic drill 90 dB = subway, passing motorcycle Very Loud 80–90 dB = blow-dryer, kitchen blender, food processor 70 dB = busy traffic, vacuum cleaner, alarm clock Moderate 60 dB = typical conversation, dishwasher, clothes dryer 50 dB = moderate rainfall 40 dB = quiet room Faint 30 dB = whisper, quiet library Ένταση θορύβου

28 Ο χώρος ως μέρος του περιβάλλοντος αποκτά βιωματικό χαρακτήρα, εξαρτώμενος κάθε φορά από τους λόγους και τους στόχους για τους οποίους χρησιμοποιείται. Ο προσωπικός χώρος είναι ένα μέσο εντός του οποίου συντελείται κάθε ανθρώπινη εμπειρία, θεωρητική ή πρακτική, βουλητική ή έλλογη, ποιητική ή τεχνική Ο προσωπικός χώρος επίσης έχει κυρίαρχο ρόλο στην συγκρότηση της ανθρώπινης εμπειρίας Από την άλλη μεριά, μπορούν να δημιουργηθούν χώροι οι οποίοι βοηθούν στην αρμονική συνύπαρξη ατόμου και περιβάλλοντος, συνεισφέροντας παράλληλα στην υγεία του Προσωπικός χώρος

29 Ο χώρος ακόμα και αν είναι ουδέτερος ή και συναισθηματικά φορτισμένος μπορεί να επηρεάσει την ανθρώπινη συμπεριφορά. Τα ερεθίσματα που λαμβάνει ο άνθρωπος, η αίσθηση που του προκαλείται, δημιουργείται μέσω αυτών που βλέπει, ακούει, αγγίζει και μυρίζει Προσωπικός χώρος

30 Οι χώροι και τα κτίρια δεν είναι άψυχες κατασκευές, αποτελούν κελύφη ζωής, καταφύγια, προεκτάσεις της μνήμης και της ζωής των ανθρώπων, επηρεάζοντας άμεσα και δραστικά τη ψυχολογική και πνευματική κατάσταση τους Προσωπικός χώρος

31 Στην αντιμετώπιση του στρες μπορεί να συμβάλλει η δημιουργία θεραπευτικών χώρων. Το θεραπευτικό περιβάλλον είναι άμεσα συνδεδεμένο με την έννοια της περιβαλλοντικής (σωματικής), κοινωνικής και ψυχολογικής άνεσης. Οι φυσικές παράμετροι του θεραπευτικού περιβάλλοντος είναι ο φωτισμός, φυσικός και τεχνητός, τα χρώματα και οι υφές των επιφανειών, η επαφή με τη φύση, ο προσανατολισμός, η ποιότητα του αέρα, η θερμοκρασία και η υγρασία, τα επίπεδα θορύβου, καθώς και η ιδιωτικότητα, η επικοινωνία, η στέγαση της οικογένειας και η αποφυγή ιδρυματικού χαρακτήρα. Προσωπικός χώρος

32 Η κατανόηση της επίδρασης των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών μπορεί να βοηθήσει στο σχεδιασμό χώρων που θα έχουν θετική επιρροή στους χρήστες. Ο Ιπποκράτης στο έργο του ‘Περί αέρων, υδάτων και τόπων’ αναφέρει ότι «η υγεία καθορίζεται από την ισορροπία ανάμεσα στις δυνάμεις του περιβάλλοντος και την ατομική συμπεριφορά» Ο Πλάτωνας στο διάλογο ‘Τίμαιος’ υποστήριξε ότι: «υγεία είναι κατάσταση πλήρους αρμονίας με το σύμπαν» Προσωπικός χώρος

33 Ενδεικτικά παραδείγματα θεραπευτικών χώρων είναι: Τα Ασκληπιεία, που βρίσκονταν διασκορπισμένα στην αρχαία Ελλάδα Τα οθωμανικά λουτρά, αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητας του ανατολίτικου πολιτισμού Οι θεραπευτικοί κήποι, των οποίων η ύπαρξη χρονολογείται από την ακμή του κινεζικού πολιτισμού. Σε αυτούς τους χώρους η θεραπεία λαμβάνει διαφορετικές μορφές, είναι η κίνηση προς την επιθυμητή κατεύθυνση- από την ασθένεια και τη διαταραχή της ψυχικότητας στην υγεία Προσωπικός χώρος

34

35

36

37 Οι ερευνητές των θεμάτων του προσωπικού χώρου(Hall, Moles και Rohmer, Lewin), περιγράφουν το χώρο αυτό ως κύκλους που περιβάλλουν το ανθρώπινο σώμα σαν διαστρωματώσεις κρεμμυδιού. Πιο κοντά στο σώμα βρίσκεται η απόσταση οικειότητας και επεκτεινόμενοι βρίσκονται η προσωπική απόσταση (απόσταση που κινούνται τα χέρια), η κοινωνική απόσταση (π.χ. η απόσταση μεταξύ δύο ατόμων σε μια φιλική συζήτηση) και τέλος η δημόσια απόσταση (π.χ. απόσταση μεταξύ δύο ξένων). Προσωπικός χώρος

38 Αντίστοιχα, σε χωρικές διαστάσεις οι αποστάσεις αυτές πιθανώς να κυμαίνονται από την απόσταση που μπορούν να διανύσουν τα χέρια, μέχρι το δωμάτιο, το κτήριο, την γειτονιά και την περιοχή. Η κριτική που δέχτηκε ο Hall, εναπόκειται στο γεγονός ότι έδωσε συγκεκριμένες διαστάσεις στις αποστάσεις αυτές. Αντιθέτως, οι διαστρωματώσεις αυτές είναι απολύτως εξαρτώμενες από την ηλικία, το φύλο, το κοινωνικό υπόβαθρο του υποκειμένου, την κουλτούρα του, και την προσωπικότητά του. Διαφορετικά ορίζεται η κάθε απόσταση των επιπέδων προσωπικού χώρου για το εκάστοτε υποκείμενο Προσωπικός χώρος

39

40

41 Συνωστισμός

42

43

44

45

46

47

48 Ο σχολικός χώρος δεν είναι ο οποιοσδήποτε χώρος, αλλά ένας χώρος που έχει παιδευτική σημασία. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της περιβαλλοντικής ψυχολογίας, στοιχεία του περιβάλλοντος, όπως είναι το γεωφυσικό περιβάλλον, ο δομημένος χώρος, ο αύλειος χώρος κ.ά, επηρεάζουν τον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του ατόμου. Στη περίπτωση μάλιστα του παιδιού, οι επιδράσεις αυτές είναι εντονότερες και μονιμότερες, όχι μόνο λόγω της αυξημένης ευαισθησίας αυτού αλλά και λόγω του ότι το παιδί αναπτύσσεται νοητικά και κοινωνικά μέσα από τις κοινωνικές εμπειρίες του, τις οποίες όμως καθορίζουν και μορφοποιούν σε μεγάλο βαθμό στοιχεία του φυσικού και κυρίως του δομημένου περιβάλλοντος. Πυκνότητα και σχολική απόδοση

49 Τα σχολικά κτίρια παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση των νέων και χρειάζεται να υπάρχει: Ένας ανθρώπινος κτιριακός εναγκαλισμός ο οποίος συμμετέχει στην καθημερινή «σχολική συμβίωση» κάνοντας το παιδί να νιώθει όχι ότι βρίσκεται απλώς σε ένα ευχάριστο χώρο από όπου σε λίγο θα αποχωρήσει, Αλλά σε ένα δικό του προσωπικό περιβάλλον που ελάχιστα διαφοροποιείται από την κατοικία του ή καλύτερα, που συγχέει τα όριά του μαζί της και όπου θα ζήσει με χαρά το μεγάλο χρονικό διάστημα της μαθητείας του Πυκνότητα και σχολική απόδοση

50 Τα μικρά κατ’ εξοχή σχολεία προσφέρουν στους μαθητές περισσότερες δυνατότητες για ουσιαστική συμμετοχή καθώς και για άσκηση ηγετικών ρόλων Ειδικότερα, η συμμετοχή στις σχολικές δραστηριότητες, η ικανοποίηση του μαθητή, το ενδιαφέρον του για την κοινότητα βρέθηκαν να είναι αυξημένα στα μικρού μεγέθους σχολεία σε σύγκριση με τα μεγάλα «πολυδύναμα» σχολικά κέντρα. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι στα μικρά σε μέγεθος σχολεία οι μαθητές συμβαίνει να γνωρίζουν τους καθηγητές και τους συμμαθητές τους πολύ καλύτερα, με αποτέλεσμα συχνά να εμπλουτίζονται σε βάθος οι σχέσεις τους, ακόμη δε βιώνουν την ανωνυμία, και αυτό έχει διαπιστωθεί ότι περιορίζει την αποκλίνουσα και παραβατική συμπεριφορά. ( Συγκολλίτου, 1997) Πυκνότητα και σχολική απόδοση

51 Από έρευνες που πραγματοποιήθηκαν με σκοπό τη σύγκριση των επιπτώσεων που έχουν τα μικρά και τα μεγάλα σχολεία (πολυδύναμα) στις σχολικές επιδόσεις (μάθηση), στη συναισθηματική ανάπτυξη και στην αυτοαντίληψη των μαθητών κ.λ.π., προέκυψαν τα ακόλουθα ερευνητικά αποτελέσματα Τα μεγάλα σχολεία (με πάνω από 300 μαθητές) έχουν περισσότερες βοηθητικές εγκαταστάσεις (βιβλιοθήκες, εργαστήρια, γυμναστήρια κ.λ.π.),και δίνουν δυνατότητες στους μαθητές τους. Όμως νεότερες έρευνες, επισημαίνουν πως μόνον ένας μικρός αριθμός μαθητών εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες αυτές, ενώ οι περισσότεροι από αυτούς εξελίσσονται συνήθως σε παθητικούς παρατηρητές. Αντίθετα, τα μικρά σχολεία κινητοποιούν μεγαλύτερο αριθμό μαθητών, με αποτέλεσμα να εξασφαλίζουν καλύτερες επιδόσεις. Πυκνότητα και σχολική απόδοση

52 Τα πολυώροφα διδακτήρια ή τα συγκροτήματα σχολικών κτιρίων παρουσιάζουν δυσκολίες στην κίνηση και στην εποπτεία των μαθητών. Η ίδρυση σχολικών συγκροτημάτων θεωρείται αντιπαιδαγωγική πράξη, γιατί σε ένα σχολείο – στρατώνα ο μαθητής νοιώθει πνιγμένος μέσα σε ανώνυμες μάζες και καταπιέζεται από τον όγκο των κτισμάτων. Η ομαδική ζωή, που συνεπάγεται η φοίτηση στο σχολείο, ποτέ δεν πρέπει να αποβαίνει σε βάρος της ατομικότητάς του. Εκτός από το μέγεθος του σχολικού κτιρίου, σημαντικό ζήτημα είναι και η πυκνότητά του. Η πυκνότητα είναι ο χώρος που αναλογεί στο παιδί ως απόρροια του αριθμού των ατόμων που βρίσκονται στο χώρο της τάξης Πυκνότητα και σχολική απόδοση

53 Όταν ο πληθυσμός που βρίσκεται σε ένα δεδομένο χώρο ( πχ τάξη )είναι μικρότερος ή μεγαλύτερος από κάποιο αριθμό που θεωρείται κανονικός, αυτό έχει επίπτωση στο βαθμό της συμμετοχής, στο ρυθμό και την ένταση της δράσης, στην παθητικότητα ή ενεργητικότητα των ατόμων που τον συνθέτουν Η μεγάλη πυκνότητα στην τάξη σε συνδυασμό με την έλλειψη υποδομής φαίνεται να συμβάλλει στην αύξηση της επιθετικότητας, των βανδαλισμών και της άσκοπης συμπεριφοράς. Αντίθετα, ο επαρκής χώρος και ο κατάλληλος εξοπλισμός αυξάνουν τη συνεργατικότητα, τη δημιουργική απασχόληση και τη συμμετοχή στις δραστηριότητες της ομάδας Πυκνότητα και σχολική απόδοση

54 Εξαιτίας της συγκέντρωσης πολλών μαθητών στο ίδιο κτίριο, και στην ιδία τάξη παρατηρούνται τα φαινόμενα: Της αύξησης της περιθωριοποίησης μεγάλου αριθμού μαθητών, Της αύξησης των βανδαλισμών στο χώρο και της επιθετικότητας. Το σχολείο πρέπει να θεωρείται ως ένα δυναμικό πεδίο αλληλεπίδρασης δυνάμεων στο οποίο δρουν ενεργά όλα τα συμμετέχοντα μέρη: ο μαθητής ο εκπαιδευτικός, η υποδομή και το περιβάλλον. Πυκνότητα και σχολική απόδοση

55 Κωνσταντινίδου, Μ. Α. & Ησαία, Μ. (2013). Οι αισθήσεις και η θεραπευτική του χώρου. Δημοκριτείο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πολύτεχνική Σχολή, Τμημα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Παπαχρήστου, Μ. (2011). Τα πολυδύναμα σχολεία: Επιπτώσεις στη μάθηση και στη συμπεριφορά των μαθητών Βιβλιογραφία

56 Ερωτήσεις - Απαντήσεις

57 Συζήτηση για τις εξετάσεις