ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΠΕΝΕΔ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Η έρευνα στην Ελλάδα;» Βασίλης Δάγλας Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ-ΕΜΠ Σύμβουλος.

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΠΕΝΕΔ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Η έρευνα στην Ελλάδα;» Βασίλης Δάγλας Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ-ΕΜΠ Σύμβουλος."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΠΕΝΕΔ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Η έρευνα στην Ελλάδα;» Βασίλης Δάγλας Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ-ΕΜΠ Σύμβουλος Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής 07/2007

2 Η έρευνα στην Ελλάδα; Δαπάνες 0,6 επι του ΑΕΠ για Ε&Α (R&D) σε σχέση με 1,9 του μέσου όρου της ΕΕ Ο στόχος που τέθηκε στην Λισαβόνα το 2000 είναι να φθάσουμε στο 1,5! Τελικώς μετατέθηκε για το 2015. Συγκρίσιμες χώρες(π.χ. Ισπανία έχουν διπλάσιες δαπάνες) 23 στους 25 μπροστά aπό Μάλτα και Λεττονία

3 Για ποια έρευνα μιλάμε; Στην Ελλάδα 80% διεξάγεται σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα και 20% σε επιχειρήσεις, ακριβώς το αντίστροφο ισχύει σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες Η παραπάνω αναλογία επιβεβαιώνεται και από την αντίστοιχη της έκθεσης Έρευνας και Καινοτομίας (07/07)του Υπουργείου Ανάπτυξης

4 Ποιός διοικεί την έρευνα; 2004: Απόφαση για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου της έρευνας και της τεχνολογίας με πρωθυπουργική πρωτοβουλία 2005: Σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) Σύσταση ΕΣΕΤ:100% Ακαδημαϊκοί! Σύσταση ΕΣΕΤ άλλων κρατών: Σε πολλές περιπτώσεις υπερτερούν οι εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα 07/2007: Σε αναμονή του νέου νομοσχεδίου για την Έρευνα

5 Με τί στοιχεία μιλάμε; 07/07: Τα στοιχεία για την καινοτομικότητα στην τεχνολογική παραγωγικότητα αναφέρονται στην περίοδο 1996-2000! Γενικό έλλειμμα στην ποσοτική ανάλυσης της Ε/Τ παραγωγικότητας

6 Περιφεριακή Διάσταση της Έρευνας και της Καινοτομίας από τις 203 περιοχές της Ευρώπης των 25 […], στην τελευταία θέση (203η θέση) αναφορικά με την καινοτομικότητα βρίσκεται το Νότιο Αιγαίο, ενώ το Βόρειο Αιγαίο, η Δυτική Μακεδονία, η Θεσσαλία, η Πελοπόννησος, και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη καταλαμβάνουν αντίστοιχα την 202η θέση, την 201η, την 200η, την 199η και την 197η. [πηγή Eurostat]

7 Πολιτιστικά Πρότυπα και Ε/Τ παραγωγικότητα (1/2) Επιχειριματικότητα και καινοτομία στο ναδίρ Κρατικιστική Νοοτροπία Ανυπαρξία επιβράβευσης και η καταξίωση των εφευρετών και των ερευνητών Υψηλά επίπεδα τεχνολογικού αναλφαβητισμού Ποιές νομίζουμε ότι είναι οι εταιρείες με ισχυρή τεχνολογική δραστηριότητα στην Ελλάδα;

8 Πολιτιστικά Πρότυπα και Ε/Τ παραγωγικότητα (2/2) Στρεβλή θεώρηση για το τι σημαίνει έρευνα, που και πως πρέπει να διξάγεται Μηδενική προβολή από τα ΜΜΕ των επτιτευγμάτων στην ελληνική έρευνα και τεχνολογία Ενοχοποίηση του κέρδους Γνωρίζει κανείς την εταιρεία SOUKOS ROBOTS;

9 Έρευνα και Αμυντικές Δαπάνες Θέμα ταμπού η συσχέτιση της ακαδημαϊκής έρευνας με τις αμυντικές ανάγκες Ελλάδα: Το μεγαλύτερο ποσοστό αμυντικών δαπανών στην ΕΕ ΕΜΠΑΕ 25 δισ. ευρώ: Ανεφάρμοστος Νόμος για το 1% του παραπάνω ποσού στην έρευνα Αναξιοποίητα αντισταθμιστικά ωφελήματα (βλ. Πρότυπο ανάπτυξης Ν.Κορέας, Βραζιλίας, Φινλανδίας Το 50% της αμερικανικής επιστημονικής και τεχνολογικής παραγωγικότητας συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την άμυνα

10 Επιστημονική και Τεχνολογική Πολιτική Δημόσια πολιτικής στην χάραξη της στρατηγικής για την έρευνα και την τεχνολογία σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας Λήψη αποφάσεων και διαχείριση κρίσεων με επιστημονική συμμετοχή Προσανατολισμός σε ένα ‘περιβάλλον δυναμικής αβεβαιότητας’ οδήγησε στην ανάπτυξη της έρευνας για την πρόβλεψη και τον έλεγχο μελλοντικών εναλλακτικών εξελίξεων ή μελλοντολογικής έρευνας (Futures Επιστήμη-Τεχνολογία-Καινοτομία

11 Παρατηρητήριο Επιστήμης και Τεχνολογία Τεκμηρίωση και Δείκτες Επιστήμης και Τεχνολογίας: Περιγραφικοί Δείκτες - Χρήση μεθόδων Βιβλιομετρικής (bibliometrics) καθώς και ανάλυσης πατέντων (patent analysis) Θεσμικό πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογία Θεσμική Διαμεσολάβηση Η διακυβέρνηση πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων Επίβλεψη και συντονισμός των Γραφείων Τεχνολογικής Συνεργασίας σε πρεσβείες και προξενεία της Ελλάδας στο εξωτερικό Μονάδα Σχεδιασμού και υλοποίησης ασκήσεων Τεχνολογικής Προοπτικής Διερεύνησης σε τομείς ενδιαφέροντος αποσκοπώντας στη χάραξη μακροχρόνιας στρατηγικής Μονάδα Επιστήμης - Τεχνολογίας – Κοινωνίας

12 Εθνικό Σύστημα Καινοτομίας Τεχνολογικά υποδείγματα (paradigms) ( Καθοριστικοί παράγοντες αλλαγής του κυρίαρχου παραγωγικού μοντέλου ) Καθοριστικοί παράγοντες της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών Εθνικό σύστημα καινοτομίας (ΕΣΚ) –Η δομή των επιχειρήσεων και ο ρόλος της προσφοράς και της ζήτησης –Καινοτομία, ανταγωνισμός και βιομηχανικές δομές –Η σημασία των υποδομών, του ανθρώπινου δυναμικού και του καινοτομικού περιβάλλοντος –Θεσμικό περιβάλλον και καινοτομία, χρηματοδοτικό σύστημα και καινοτομία, μοντέλα διοίκησης και καινοτομία –Πολιτικές ενίσχυσης του ΕΣΚ

13 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΠΕΝΕΔ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Προκλήσεις για τα χρόνια που έρχονται » Βασίλης Δάγλας Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ-ΕΜΠ Σύμβουλος Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής 07/2007

14 Διακυβεύματα της Ε\Τ Πολιτικής με ορίζοντα το μέλλον Διαχείριση της Γνώσης Διαμόρφωση της Ε\Τ σε πολλαπλά και επικαλυπτόμενα επίπεδα Συντονισμός των Δημόσιων θεσμικών φορέων Ανάδειξη Νέων μεθοδολογικών εργαλείων Ε\Τ πολιτικής Κοινωνική Πρόσληψη της Επιστήμης/Τεχνολογίας Σύζευξη της Ε/Τ πολιτικής με τα υπόλοιπα πεδία πολιτικής Η Διακυβέρνηση της Ε/Τ ως πρότυπο Διακυβέρνησης της Κοινωνίας

15 Διαχείριση της Γνώσης Προσδιορισμός Αρχών του δημοσίου και ιδιωτικού χαρακτήρα της : Παραγωγής Ιδιοκτησίας Πρόσβασης της Γνώσης Ανταλλαγής Διάχυσης

16 Διαμόρφωση της Ε\Τ σε πολλαπλά και επικαλυπτόμενα επίπεδα Τοπικό [local] Περιφερειακό [regional] Εθνικό [national] Βαλκανικό [Balkan] Ευρωπαϊκό [European] Διεθνές [international]

17 Ανάδειξη Νέων μεθοδολογικών εργαλείων Ε\Τ πολιτικής Τεχνολογική Στάθμιση, Αξιολόγηση, Αποτίμηση, Πρόβλεψη Δείκτες αποδοτικότητας Στατιστική παρακολούθηση επιστημονικής και τεχνολογικής παραγωγής ( Βιβλιομετρία, κατοχύρωση πατέντων κά.) Τεχνολογική Προοπτική Διερεύνηση

18 Κοινωνική Πρόσληψη της Επιστήμης/Τεχνολογίας Υποδοχή και αποδοχή από το κοινό των νέων τεχνολογιών Ανάδειξη νέων κοινωνικών ομάδων Συλλογικότερες διαδικασίες νομιμοποίησης της επιστημονικής γνώσης [consensus conferences]

19 Συντονισμός των Δημοσίων θεσμικών φορέων Η νέα συστημική θεώρηση της Καινοτομίας όπως πραγματώνεται μέσω τεχνικών και πρακτικών σαν το Foresight, συνεπάγεται μια λιγότερο παρεμβατική, ευέλικτη Ε/Τ πολιτική η οποία διευκολύνει και ενισχύει τους δεσμούς και τις διασυνδέσεις των φορέων Γνώσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ερευνητικά ινστιτούτα)

20 Σύζευξη της Ε/Τ πολιτικής με τα υπόλοιπα πεδία πολιτικής Οι συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας στην κοινωνία της Γνώσης προωθούν τη σύσταση μηχανισμών συμμετοχικού χαρακτήρα. Στην διαμόρφωση της Ε/Τ πολιτικής εμπλέκονται και άλλα πεδία εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής. (πχ. η περιβαλλοντολογική πολιτική υπό το πρίσμα ευρύτερων τεχνολογικών στρατηγικών επιλογών. )

21 Η Διακυβέρνηση της Ε/Τ ως πρότυπο Διακυβέρνησης της Κοινωνίας Ανάδειξη νέου «Κοινωνικού συμβολαίου» μεταξύ Επιστήμης και Κοινωνίας Η αυτονομία της Επιστήμης αίρεται. Στροφή της βασικής έρευνας των θετικών επιστημών στην πλήρωση κοινωνικών και οικονομικών αναγκών (λογοδοσία επιστημόνων) Εκδημοκρατισμός της Επιστήμης Εκδημοκρατισμός της Κοινωνίας