1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ.

Παρουσίαση με θέμα: "1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΦΥΛΟ & ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΦΥΛΟ & ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Της Νικολέττας Χρυσανθακοπούλου Τίτλος έρευνας: "Άλλαξε ο Μανωλιός, έβαλε τη σκούφια του αλλιώς;" Σεξιστικά Στερεότυπα στα νέα σχολικά βιβλία των Γ΄ & ΣΤ΄ τάξεων του Ελληνικού Δημοτικού Σχολείου.

2 2 Στόχος της έρευνας Η βάθος διερεύνηση των νέων σχολικών εγχειριδίων, καταγραφή των διαφοροποιήσεων του φύλου στα νέα σχολικά εγχειρίδια και ο εντοπισμός ή μη σεξιστικών στερεοτύπων σε αυτά.Η βάθος διερεύνηση των νέων σχολικών εγχειριδίων, καταγραφή των διαφοροποιήσεων του φύλου στα νέα σχολικά εγχειρίδια και ο εντοπισμός ή μη σεξιστικών στερεοτύπων σε αυτά. Ο εντοπισμός της ύπαρξης ή μη σεξιστικών στερεοτυπικών αντιλήψεων στους/στις δημιουργούς των βιβλίων.Ο εντοπισμός της ύπαρξης ή μη σεξιστικών στερεοτυπικών αντιλήψεων στους/στις δημιουργούς των βιβλίων.

3 3 Επιλογή δείγματος Τα νέα βιβλία του Δημοτικού των εξής μαθημάτων: Ιστορία (Γ΄ τάξη), Γλώσσα(Γ΄ τάξη), και Μαθηματικά των Γ΄ και ΣΤ΄ τάξεων όπου διδάσκονται στις αντίστοιχες τάξεις, για την ανάλυση και εύρεση στερεοτυπικών αντιλήψεων.Τα νέα βιβλία του Δημοτικού των εξής μαθημάτων: Ιστορία (Γ΄ τάξη), Γλώσσα(Γ΄ τάξη), και Μαθηματικά των Γ΄ και ΣΤ΄ τάξεων όπου διδάσκονται στις αντίστοιχες τάξεις, για την ανάλυση και εύρεση στερεοτυπικών αντιλήψεων. Οι συγγραφικές ομάδες που συνέγραψαν τα βιβλία, ώστε να διαπιστωθεί αν οι ίδιοι διακατέχονται από στερεοτυπικές αντιλήψεις, που ενδεχομένως τους/τις ωθούν να τις παρουσιάζουν στα σχολικά εγχειρίδια.Οι συγγραφικές ομάδες που συνέγραψαν τα βιβλία, ώστε να διαπιστωθεί αν οι ίδιοι διακατέχονται από στερεοτυπικές αντιλήψεις, που ενδεχομένως τους/τις ωθούν να τις παρουσιάζουν στα σχολικά εγχειρίδια.

4 4 Δομή εργασίας Η εργασία δομείται σε:Η εργασία δομείται σε: 1.Εισαγωγή 2.Τέσσερα μέρη, χωρισμένα: 3.Σε επιμέρους κεφάλαια και υποκεφάλαια και 4.Παραρτήματα.

5 5 Αν οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να είναι ρατσιστές, τότε μπορούν να μάθουν να είναι αντί ρατσιστές. Αν το να είσαι σεξιστής δεν είναι γενετικό, τότε ανάθεμα, οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν για την ισότητα των φύλων. Johnnetta Betsch Cole[1][1] [1] Johnnetta Betsch Cole born on Oct 19 1936-___) US educator, anthropologist, college president. Shewas the first black female president of Spelman College, 1987- http://famouscreativewomen.com/one/1565.htm Ελεύθερη μετάφραση: γεννημένη στις 19 Οκτ. 1936, αμερικανίδα εκπαιδευτικός, ανθρωπολόγος, πρόεδρος κολεγίου. Ήταν η πρώτη έγχρωμη γυναίκα πρόεδρος το κολεγίου Σπέλμαν, 1987 http://famouscreativewomen.com/one/1565.htm [1] http://famouscreativewomen.com/one/1565.htm

6 6 Εισαγωγή Στην εισαγωγή γίνεται μια σύντομη περιγραφή του εξεταζόμενου ζητήματος. Αναφέρονται οι θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί για τη σεξιστική λογοτεχνία και πώς καθορίζεται. Οι έρευνες που έχουν διενεργηθεί και τα συμπεράσματά τους σχετικά με την ύπαρξη σεξιστικού περιεχομένου στα σχολικά εγχειρίδια. Συζητείται η συμπεριφορά των παιδιών και των εκπαιδευτικών στο σχολείο. Οι κοινωνικοί κανόνες που υπαγορεύουν τις πρακτικές των αγοριών και των κοριτσιών. Τέλος αναφέρεται το σχολικό περιβάλλον και πόσο αυτό επηρεάζει το μέλλον των παιδιών.

7 7 Πρώτο μέρος Μέσα από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση που έγινε καταγράφεται η εκπαίδευση, τα στερεότυπα και τα σχολικά εγχειρίδια. Περιγράφεται τι είναι στερεότυπο και σεξισμός. Ποιες είναι οι αιτίες δημιουργίας στερεοτυπικών αντιλήψεων και ο ρόλος της εκπαίδευσης στη δημιουργία τους. Αναφέρονται οι επιπτώσεις των ανισοτήτων στην εκπαίδευση. Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα και ειδικότερα στα σχολικά εγχειρίδια. Οι έρευνες που έχουν γίνει για τους εκπαιδευτικούς. Αναφέρονται σε συντομία τα ευρωπαϊκά προγράμματα και δράσεις διαφόρων κρατών για την εξάλειψη των ανισοτήτων στα σχολεία και της μη εμφάνισης σεξιστικών πεποιθήσεων στα βιβλία, τα μέτρα που έχουν παρθεί και τα αποτελέσματα αυτών.

8 8 Δεύτερο μέρος Στο δεύτερο μέρος περιγράφεται η μεθοδολογία της παρούσας έρευνας και χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο της ενότητας αυτής γίνεται μια μικρή εισαγωγή,Στο πρώτο κεφάλαιο της ενότητας αυτής γίνεται μια μικρή εισαγωγή, στο δεύτερο τίθενται τα ερευνητικά ερωτήματα, οι ομάδες στόχοι και τα προβλήματα που προέκυψαν.στο δεύτερο τίθενται τα ερευνητικά ερωτήματα, οι ομάδες στόχοι και τα προβλήματα που προέκυψαν. στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται οι μέθοδοι ανάλυσης,στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται οι μέθοδοι ανάλυσης, στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα εργαλεία ανάλυσης που χρησιμοποιήθηκαν,στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα εργαλεία ανάλυσης που χρησιμοποιήθηκαν, ενώ στο πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται ο τρόπος υλοποίησης της έρευνας.ενώ στο πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται ο τρόπος υλοποίησης της έρευνας.

9 9 Τρίτο μέρος Το τρίτο μέρος της έρευνας παρουσιάζει τα αποτελέσματα της ερευνητικής διαδικασίας. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια μικρή εισαγωγή. Στο δεύτερο γίνεται αναφορά στα αποτελέσματα της ποσοτικής ανάλυσης των σχολικών εγχειριδίων και στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της ποιοτικής ανάλυσης αυτών. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρονται τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου που είχε ως στόχο να εξετάσει τις πεποιθήσεις των συγγραφέων των νέων σχολικών εγχειριδίων σε σχέση με το φύλλο.

10 10 Αποτελέσματα ποσοτικής μεθόδου ανάλυσης. Εικόνες & Κείμενα

11 11 Εικόνες Σχήμα 17. Κυκλικό διάγραμμα της κατανομής θηλυκών και αρσενικών στις εικόνες/ οπτικά

12 12 Εικόνες Σχήμα 18. Κυκλικό διάγραμμα της κατανομής κοριτσιών και αγοριών στις εικόνες/ οπτικά

13 13 Εικόνες Σχήμα 19. Κυκλικό διάγραμμα της κατανομής γυναικών και ανδρών στις εικόνες/ οπτικά

14 14 Εικόνες Σχήμα 20. Ακιδωτό διάγραμμα της καταγραφής των στερεοτυπικών στάσεων και μη σε σχέση με το σύνολο των σελίδων που εξετάστηκαν

15 15 Κείμενα Σχήμα 21. Κυκλικό διάγραμμα της κατανομής κοριτσιών και αγοριών στα κείμενα

16 16 Κείμενα Σχήμα 22. Κυκλικό διάγραμμα της κατανομής γυναικών και ανδρών στα κείμενα

17 17 Κείμενα Σχήμα 23. Κυκλικό διάγραμμα της κατανομής πρωταγωνιστικών ρόλων γυναικών/ κοριτσιών και ανδρών/ αγοριών στα κείμενα

18 18 Κείμενα Σχήμα 24. Κυκλικό διάγραμμα της κατανομής ονομάτων φύλων στα κείμενα

19 19 Αποτελέσματα ποιοτικής μεθόδου ανάλυσης. Κείμενα

20 20 Ποιοτική μέθοδος ανάλυσης. Ήταν δύσκολο να γενικευτούν τα αποτελέσματα διότι το κάθε βιβλίο παρουσίασε τα δικά του αποτελέσματα. Στα βιβλία των μαθηματικών και της γλώσσας υπήρχε μια πιο φιλική προς το φύλο προσέγγιση σε σχέση με το βιβλίο της ιστορίας. Υπήρχε πιο ουδέτερη γλώσσα και υπήρχαν ελάχιστα παραδείγματα γλωσσικού σεξισμού. Όμως υπήρχε μεγάλος περιορισμός στις επαγγελματικές δραστηριότητες και στο μοντέλο ρόλων των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες. Σε ότι αφορά τις γνωστικές ικανότητες και τις επιτεύξεις υπήρχε μεγαλύτεροι αντιπροσώπευση διασήμων ανδρών και σχεδόν καμία αναφορά σε γυναίκεςΣτα βιβλία των μαθηματικών και της γλώσσας υπήρχε μια πιο φιλική προς το φύλο προσέγγιση σε σχέση με το βιβλίο της ιστορίας. Υπήρχε πιο ουδέτερη γλώσσα και υπήρχαν ελάχιστα παραδείγματα γλωσσικού σεξισμού. Όμως υπήρχε μεγάλος περιορισμός στις επαγγελματικές δραστηριότητες και στο μοντέλο ρόλων των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες. Σε ότι αφορά τις γνωστικές ικανότητες και τις επιτεύξεις υπήρχε μεγαλύτεροι αντιπροσώπευση διασήμων ανδρών και σχεδόν καμία αναφορά σε γυναίκες

21 21 Ποιοτική μέθοδος ανάλυσης. Τα ίδια παρατηρήθηκαν και στα βιβλία της γλώσσας. Οι γυναίκες που παρουσιάζονταν, σε ότι αφορά τους προσωπικούς χαρακτήρες, είναι περιορισμένες σε συγγραφείς, μεταφραστές και αυτές που έχουν κάνει διασκευές στα βιβλία. Ενώ για τους άνδρες υπάρχει μεγάλη ποικιλία όπου αναφέρονται αρκετοί διάσημοι άνδρες επώνυμοι σε διάφορα επαγγέλματα. Στην κατηγορία γνωστικές ικανότητες και επιτεύξεις οι άνδρες διαπραγματεύονται πολύ περισσότερα πράγματα από τις γυναίκες. Η στερεοτυπική γλώσσα περιορίζεται στον ρόλο της μητέρας στην οικογένεια ενώ ο άνδρας δραστηριοποιείται και εκτός σπιτιού. Ο ρόλος του στο σπίτι ήταν πατροπαράδοτος. Στο βιβλίο της ιστορίας σε όλες τις κατηγορίες που αναλύθηκαν βρέθηκαν πολλά στοιχεία που ενισχύουν την υπόθεση της ύπαρξης σεξιστικών στερεοτύπων.Τα ίδια παρατηρήθηκαν και στα βιβλία της γλώσσας. Οι γυναίκες που παρουσιάζονταν, σε ότι αφορά τους προσωπικούς χαρακτήρες, είναι περιορισμένες σε συγγραφείς, μεταφραστές και αυτές που έχουν κάνει διασκευές στα βιβλία. Ενώ για τους άνδρες υπάρχει μεγάλη ποικιλία όπου αναφέρονται αρκετοί διάσημοι άνδρες επώνυμοι σε διάφορα επαγγέλματα. Στην κατηγορία γνωστικές ικανότητες και επιτεύξεις οι άνδρες διαπραγματεύονται πολύ περισσότερα πράγματα από τις γυναίκες. Η στερεοτυπική γλώσσα περιορίζεται στον ρόλο της μητέρας στην οικογένεια ενώ ο άνδρας δραστηριοποιείται και εκτός σπιτιού. Ο ρόλος του στο σπίτι ήταν πατροπαράδοτος. Στο βιβλίο της ιστορίας σε όλες τις κατηγορίες που αναλύθηκαν βρέθηκαν πολλά στοιχεία που ενισχύουν την υπόθεση της ύπαρξης σεξιστικών στερεοτύπων.

22 22 Ποιοτική μέθοδος ανάλυσης. Υπήρχαν αρκετά παραδοσιακά στερεότυπα στο περιεχόμενο των θεμάτων των σχολικών εγχειριδίων. Στα βιβλία των μαθηματικών και της γλώσσας ο ρόλος της γυναίκας περιοριζόταν συνήθως στην μητέρα ή στις προεκτάσεις της μητρικής φιγούρας όπως αυτή της δασκάλας. Ενώ στους άνδρες υπήρχε μεγαλύτερη ποικιλία σε ρόλους και επαγγέλματα και στους προσωπικούς χαρακτήρες αναφέρονταν πολλά σημαντικά πρόσωπα της ιστορίας. Στο βιβλίο της ιστορίας οι γυναίκες παρουσιάζονται με όλα τα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά του τύπου όπως: όμορφη, πανούργα, εκδικητική, προδότρια, θυσιάζει τα πάντα για την αγάπη και ως μια έντονη μητρική φιγούρα. Ενώ οι άνδρες προσδιορίζονταν με τα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά του δυνατού, όμορφου, πολεμοχαρή, πατριώτη, πιστού φίλου, πολυγαμικού, και ως πατρική φιγούρα το ενδιαφέρον του προσδιορίζεται στον γιο το διάδοχοΥπήρχαν αρκετά παραδοσιακά στερεότυπα στο περιεχόμενο των θεμάτων των σχολικών εγχειριδίων. Στα βιβλία των μαθηματικών και της γλώσσας ο ρόλος της γυναίκας περιοριζόταν συνήθως στην μητέρα ή στις προεκτάσεις της μητρικής φιγούρας όπως αυτή της δασκάλας. Ενώ στους άνδρες υπήρχε μεγαλύτερη ποικιλία σε ρόλους και επαγγέλματα και στους προσωπικούς χαρακτήρες αναφέρονταν πολλά σημαντικά πρόσωπα της ιστορίας. Στο βιβλίο της ιστορίας οι γυναίκες παρουσιάζονται με όλα τα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά του τύπου όπως: όμορφη, πανούργα, εκδικητική, προδότρια, θυσιάζει τα πάντα για την αγάπη και ως μια έντονη μητρική φιγούρα. Ενώ οι άνδρες προσδιορίζονταν με τα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά του δυνατού, όμορφου, πολεμοχαρή, πατριώτη, πιστού φίλου, πολυγαμικού, και ως πατρική φιγούρα το ενδιαφέρον του προσδιορίζεται στον γιο το διάδοχο

23 23 Αποτελέσματα του ερωτηματολογίου Δεύτερη φάση της έρευνας

24 24 ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Από τους έξι ερωτηθέντες, τα δυο άτομα απάντησαν ουδέτερα στις ερωτήσεις, ένα άτομο απάντησε περισσότερο αρνητικά που σημαίνει ότι διατηρεί παραδοσιακές αντιλήψεις στους ρόλους των φύλων στην κοινωνία. Οι υπόλοιποι/ες απάντησαν περισσότερο θετικά που σημαίνει ότι τα τρία άτομα από τα έξι δηλαδή το 50% διατηρούν αντιλήψεις υπέρ τις ισότητας των φύλων στους ρόλους στην κοινωνία.

25 25 ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Από τους έξι ερωτηθέντες δυο άτομα απάντησαν περισσότερο ουδέτερα και οι υπόλοιποι/ες απάντησαν περισσότερο θετικά στα ερωτήματα που σημαίνει ότι όλοι οι συμμετέχοντες/υσες διατηρούν αντιλήψεις υπέρ τις ισότητας των φύλων στους ρόλους στην οικογένεια.

26 26 ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΚΑΡΙΕΡΑ Από τους έξι ερωτηθέντες δυο άτομα απάντησαν λιγότερο θετικά στις ερωτήσεις, αλλά σχεδόν ουδέτερα, ενώ δύο άτομα απάντησαν περισσότερο αρνητικά που σημαίνει ότι διατηρούν παραδοσιακές αντιλήψεις στους ρόλους των φύλων στην εργασία και στην καριέρα. Ενώ οι υπόλοιποι δύο απάντησαν θετικά στις περισσότερες ερωτήσεις που σημαίνει ότι αυτοί οι συμμετέχοντες/σες διατηρούν σε μεγάλο βαθμό αντιλήψεις υπέρ τις ισότητας των φύλων στους ρόλους στην εργασία και στην καριέρα.

27 27 Τέταρτο μέρος Το τέταρτο μέρος της έρευνας παρουσιάζει τα συμπεράσματα της ερευνητικής διαδικασίας και τη συζήτηση των αποτελεσμάτων. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια μικρή εισαγωγή και συνδέονται τα συμπεράσματα με την βιβλιογραφική ανασκόπηση. Στο δεύτερο και τρίτο κεφάλαια απαντώνται τα ερευνητικά ερωτήματα της πρώτης φάσης και δεύτερης φάσης της έρευνας. Τέλος στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται συζήτηση και προτάσεις σχετικά με τα ευρήματα.Το τέταρτο μέρος της έρευνας παρουσιάζει τα συμπεράσματα της ερευνητικής διαδικασίας και τη συζήτηση των αποτελεσμάτων. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια μικρή εισαγωγή και συνδέονται τα συμπεράσματα με την βιβλιογραφική ανασκόπηση. Στο δεύτερο και τρίτο κεφάλαια απαντώνται τα ερευνητικά ερωτήματα της πρώτης φάσης και δεύτερης φάσης της έρευνας. Τέλος στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται συζήτηση και προτάσεις σχετικά με τα ευρήματα.

28 28 Συμπερασματικά H ανάλυση των επιλεγμένων βιβλίων δείχνει καθαρά ότι εντοπίστηκαν σεξιστικά στερεότυπα για το φύλο σε μεγάλο βαθμό στο βιβλίο της Ιστορίας και λιγότερο στα βιβλία της Γλώσσας και των Μαθηματικών. Εντοπίστηκαν πολλές εικόνες που αντιπροσωπεύουν κατά πολύ περισσότερο τους άνδρες /αγόρια σε σχέση με τις γυναίκες /κορίτσια.H ανάλυση των επιλεγμένων βιβλίων δείχνει καθαρά ότι εντοπίστηκαν σεξιστικά στερεότυπα για το φύλο σε μεγάλο βαθμό στο βιβλίο της Ιστορίας και λιγότερο στα βιβλία της Γλώσσας και των Μαθηματικών. Εντοπίστηκαν πολλές εικόνες που αντιπροσωπεύουν κατά πολύ περισσότερο τους άνδρες /αγόρια σε σχέση με τις γυναίκες /κορίτσια. Ενώ τα βιβλία είναι τα νέα σχολικά εγχειρίδια, έκδοση 2006, θα περίμενε κανείς ότι θα υπήρχε ένας πιο ευαίσθητος προς το φύλο προσανατολισμός που θα δημιουργούσε πιθανότητες για να κατασκευαστεί μια διαφορετική αντίληψη για τους ρόλους και τις σχέσεις των φύλων. Συνεπώς ισχύει η άποψη ότι έχουν γίνει ελάχιστα πράγματα προς την κατεύθυνση της κατάργηση των στερεοτυπικών αντιλήψεων τόσο στο σχολικό περιβάλλον όσο και στα σχολικά εγχειρίδιαΕνώ τα βιβλία είναι τα νέα σχολικά εγχειρίδια, έκδοση 2006, θα περίμενε κανείς ότι θα υπήρχε ένας πιο ευαίσθητος προς το φύλο προσανατολισμός που θα δημιουργούσε πιθανότητες για να κατασκευαστεί μια διαφορετική αντίληψη για τους ρόλους και τις σχέσεις των φύλων. Συνεπώς ισχύει η άποψη ότι έχουν γίνει ελάχιστα πράγματα προς την κατεύθυνση της κατάργηση των στερεοτυπικών αντιλήψεων τόσο στο σχολικό περιβάλλον όσο και στα σχολικά εγχειρίδια

29 29 Προτάσεις Χρειάζεται μια αναθεώρηση των πραγμάτων και να γίνει μια πιο προσεκτική προσέγγιση για τον εντοπισμό των λόγων που δημιουργούν αυτό το πρόβλημα στον εκπαιδευτικό χώρο. Απαιτούνται νέες έρευνες από διαφορετική σκοπιά ώστε να είναι αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις (Βιτσιλάκη-Σορωνιάτη και συν., 2001) όπως επίσης συνεχής ενημέρωση, εκπαίδευση, και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, των συγγραφέων σχολικών εγχειριδίων και των στελεχών της εκπαίδευσης σε θέματα του φύλου (Κανταρτζή, 1996; Βιτσιλάκη-Σορωνιάτη και συν, 2001).Χρειάζεται μια αναθεώρηση των πραγμάτων και να γίνει μια πιο προσεκτική προσέγγιση για τον εντοπισμό των λόγων που δημιουργούν αυτό το πρόβλημα στον εκπαιδευτικό χώρο. Απαιτούνται νέες έρευνες από διαφορετική σκοπιά ώστε να είναι αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις (Βιτσιλάκη-Σορωνιάτη και συν., 2001) όπως επίσης συνεχής ενημέρωση, εκπαίδευση, και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, των συγγραφέων σχολικών εγχειριδίων και των στελεχών της εκπαίδευσης σε θέματα του φύλου (Κανταρτζή, 1996; Βιτσιλάκη-Σορωνιάτη και συν, 2001). Η προώθηση της κατάρτισης/επιμόρφωσης όλων των δασκάλων προσχολικής και δημοτικής εκπαίδευσης, των καθηγητών/τριών δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα βοηθήσει τα μέγιστα ώστε να αλλάξουν οι υφιστάμενες νοοτροπίες και αντιλήψεις για το ρόλο των δυο φύλων στην εργασία, στην οικογένεια και στην κοινωνία γενικότερα.Η προώθηση της κατάρτισης/επιμόρφωσης όλων των δασκάλων προσχολικής και δημοτικής εκπαίδευσης, των καθηγητών/τριών δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα βοηθήσει τα μέγιστα ώστε να αλλάξουν οι υφιστάμενες νοοτροπίες και αντιλήψεις για το ρόλο των δυο φύλων στην εργασία, στην οικογένεια και στην κοινωνία γενικότερα.

30 30 Προτάσεις Η εκπαίδευση παίζει ρόλο κλειδί στην παρεμπόδιση της παραδοσιακής σκέψης, ειδικά όταν αυτή αφορά το ρόλο των γυναικών στη δομή της οικογένειας. Εκπαιδεύοντας τα παιδιά και τους/τις έφηβους/ες θα έχει μια μακροχρόνια επίδραση που θα επιδρά στη υιοθέτηση πρακτικών ισορροπίας οικογένειας και εργασίας. Η ανάπτυξη παιδαγωγικού υλικού για παιδιά και έφηβους/ες και η διανομή του σε εκπαιδευτικές οργανώσεις ή στις σχολές που σπουδάζουν δάσκαλοι/ες, καθηγητές/τριες ή σε ιδρύματα που καταρτίζουν αυτά τα άτομα θα βοηθήσει στην αλλαγή νοοτροπίας και στερεοτύπων.Η εκπαίδευση παίζει ρόλο κλειδί στην παρεμπόδιση της παραδοσιακής σκέψης, ειδικά όταν αυτή αφορά το ρόλο των γυναικών στη δομή της οικογένειας. Εκπαιδεύοντας τα παιδιά και τους/τις έφηβους/ες θα έχει μια μακροχρόνια επίδραση που θα επιδρά στη υιοθέτηση πρακτικών ισορροπίας οικογένειας και εργασίας. Η ανάπτυξη παιδαγωγικού υλικού για παιδιά και έφηβους/ες και η διανομή του σε εκπαιδευτικές οργανώσεις ή στις σχολές που σπουδάζουν δάσκαλοι/ες, καθηγητές/τριες ή σε ιδρύματα που καταρτίζουν αυτά τα άτομα θα βοηθήσει στην αλλαγή νοοτροπίας και στερεοτύπων. Αλλάζοντας την εικόνα των γυναικών και των ανδρών που αντιπροσωπεύονται στα σχολικά εγχειρίδια είναι ένας καθοριστικός τρόπος ώστε να γίνει αφύπνιση περί των θεμάτων του φύλου, να αναπτυχθεί κριτική σκέψη και να δημιουργηθεί μια νέα και πιο σωστή αντίληψη του κόσμου και τη θέση της γυναίκας μέσα σε αυτόν.Αλλάζοντας την εικόνα των γυναικών και των ανδρών που αντιπροσωπεύονται στα σχολικά εγχειρίδια είναι ένας καθοριστικός τρόπος ώστε να γίνει αφύπνιση περί των θεμάτων του φύλου, να αναπτυχθεί κριτική σκέψη και να δημιουργηθεί μια νέα και πιο σωστή αντίληψη του κόσμου και τη θέση της γυναίκας μέσα σε αυτόν.

31 31 Τελευταίες σκέψεις Η Susan B. Anthony, (1856)[1] είχε πει χαρακτηριστικά «Στη σχολική τάξη περισσότερο από οποιοδήποτε άλλος μέρος, η διαφορά των φύλων, αν υπάρχει, πρέπει να ξεχαστεί». (“In the schoolroom more than any other place, does the difference of sex, if there is any, need to be forgotten”). [1] [1] Susan B. Anthony (1820-1906), Αμερικανίδα σουφραζέτα (U.S. suffragist, 1820-1906) [1]