Οι απόψεις των αποφοίτων του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σε θέματα φύλου και κοινωνικού κύρους του επαγγέλματός.

Παρουσίαση με θέμα: "Οι απόψεις των αποφοίτων του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σε θέματα φύλου και κοινωνικού κύρους του επαγγέλματός."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οι απόψεις των αποφοίτων του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σε θέματα φύλου και κοινωνικού κύρους του επαγγέλματός τους Διπλωματική εργασία της Μαριλένας Δοδοντσή ΜΠΣ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΡΟΔΟΣ 2012

2 Επαγγέλματα και Κοινωνικό Κύρος
Το κοινωνικό κύρος ορίζεται ως η συλλογική κοινωνική κρίση για τη σχετική ανωτερότητα ή κατωτερότητα, εκτίμηση η απαξίωση, επιθυμία ή απόρριψη. Το κοινωνικό κύρος αντιπροσωπεύει την υποκειμενική αξιολόγηση των μελών της κοινωνίας από άλλα μέλη της χρησιμοποιώντας σύγχρονες αξίες και πεποιθήσεις. Το επάγγελμα ίσως αποτελεί την κυριότερη πηγή κοινωνικού κύρους, ή του γοήτρου. Οι οικονομικές απολαβές επίσης τείνουν να είναι ένα εμφανές κριτήριο για αυτούς στα χαμηλότερα επίπεδα του συστήματος διαστρωμάτωσης, ενώ τα μορφωτικά επιτεύγματα έχουν μεγαλύτερο βάρος για αυτούς που βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα. Τα επαγγέλματα είναι απόλυτα συνδεδεμένα με το κοινωνικό κύρος. Οι αντιλήψεις που επικρατούν για το κοινωνικό κύρος του επαγγέλματος μπορούν να παίξουν ρόλο στην επιλογή του επαγγέλματος, στο ποιος και πως ασκεί το κάθε επάγγελμα και γενικά στην αγορά εργασίας.

3 Επαγγελματικό κύρος και φύλο
Το φύλο είναι μεταξύ αυτών των παραγόντων που φαίνεται να επηρεάζουν το επαγγελματικό κύρος. Το ποσοστό γυναικών και ανδρών σε ένα επάγγελμα επηρεάζει τις αντιλήψεις για το κύρος του. Υπάρχουν κανονιστικές προσδοκίες που σχετίζονται με την καταλληλότητα ενός επαγγέλματος σχετικά με το φύλο. Οι αντιλήψεις για το κύρος σχετίζονται με τα έμφυλα στερεότυπα για τα επαγγέλματα.

4 Το επαγγελματικό κύρος των εκπαιδευτικών
Κάποια επαγγέλματα θεωρούνται ότι διέπονται από επαγγελματισμό ενώ άλλα από την έλλειψη του. Οι εκπαιδευτικοί εμπίπτουν σε μια κατηγορία που χαρακτηρίζεται ως «ημι-επαγγελματίες» (“semi professionals”) Σε διάφορες κατατάξεις του επαγγελματικού κύρους οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται περίπου στη μέση σε σχέση με τα υπόλοιπα επαγγέλματα. Παρατηρείται μια ιεράρχηση και μια διαφοροποίηση στο εσωτερικό του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού ως προς το κοινωνικό τους κύρος.

5 Οριζόντιος και κάθετος διαχωρισμός στο επάγγελμα της/του νηπιαγωγού
Οριζόντιος και κάθετος διαχωρισμός στο επάγγελμα της/του νηπιαγωγού Σε γενικές γραμμές, τα επαγγέλματα στα οποία υπάρχουν περισσότερες γυναίκες οι αμοιβές και το κύρος είναι χαμηλότερα σε σχέση με αυτό στα οποία υπάρχουν περισσότεροι άνδρες. Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο έμφυλος διαχωρισμός και στο επαγγελματικό κύρος ή τις αμοιβές οφείλεται σε στερεοτυπικά ανδρικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας σε σύγκριση με τα στερεοτυπικά «γυναικεία» χαρακτηριστικά.

6 Κοινωνική διαστρωμάτωση και εκπαιδευτικοί
Οι εκπαιδευτικοί προέρχονται κυρίως από μικρομεσαία και χαμηλά κοινωνικο- οικονομικά στρώματα. Η κοινωνική προέλευση και το υπόβαθρο των εκπαιδευτικών λαμβάνεται υπόψη στη μελέτη της επαγγελματικής τους πρακτικής. Ως μέρος των αντιλήψεων και του κεφαλαίου των οποίων είναι φορείς οι εκπαιδευτικοί, είναι και οι έμφυλες αντιλήψεις και τα στερεότυπα καθώς και οι αντιλήψεις για το κοινωνικό κύρος του επαγγέλματός τους.

7 Φύλο και καταλληλότητα για το επάγγελμα της/του νηπιαγωγού
Η διδασκαλία έχει έντονα έμφυλο χαρακτήρα και καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την ταύτιση της γυναίκας με το μητρικό ρόλο και τη διάδραση της σχέσης εκπαιδευτικού – μαθητή. Η διαδικασία της διδασκαλίας των μικρών παιδιών χαρακτηρίζεται από την έννοια της φροντίδας, δημιουργεί και διατηρεί στενές σχέσεις με τα παιδιά και θεωρείται ως μια επέκταση της μητρότητας. Παρόλο που ίσως υπάρχουν οι άνδρες που θα μπορούσαν και θα επιθυμούσαν να εμπλακούν σε αντίστοιχες διαδικασίες, η κοινωνία και το σχολείο συχνά τους αποτρέπουν σε αντίθεση με τις γυναίκες.

8 Οι άνδρες νηπιαγωγοί Οι άνδρες που εργάζονται ως νηπιαγωγοί βιώνουν έντονα τις στερεοτυπικές αντιλήψεις σχετικά με το επαγγελματικό κύρος γιατί κάνουν ένα «γυναικείο» επάγγελμα. Οι άνδρες νηπιαγωγοί υποστηρίζουν ότι μπορεί να στιγματιστούν, καθώς τίθεται υπό αμφισβήτηση ο ανδρισμός τους και ότι υπάρχει για αυτούς καχυποψία για ομοφυλοφιλία ή παιδοφιλία. Για αυτούς τους λόγους οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι υιοθετούν ένα διαφορετικό «στυλ» διδασκαλίας σε σχέση με τις συναδέλφισσές τους ή προσανατολίζονται σε ανώτερες διοικητικές θέσεις.

9 Νηπιαγωγοί και Διοίκηση της Εκπαίδευσης
Στην εκπαίδευση στην Ελλάδα παρατηρείται κατανομή διδασκόντων/-ουσών, με βάση το φύλο, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, δηλαδή οι χαμηλού κύρους και αμοιβής βαθμίδες των δασκάλων, των νηπιαγωγών κ.α. υπερπληρώνονται από τις γυναίκες, ενώ οι υψηλότερου κύρους και αμοιβής βαθμίδες του εκπαιδευτικού προσωπικού, όπως αυτές τις διεύθυνσης και διοίκησης ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος, αντιστοιχούν σε άνδρες.

10 Ως προς το ζήτημα της ιεραρχίας, οι γυναίκες φαίνεται να απέχουν, αν και έχουν το δικαίωμα διεκδίκησης ανώτερων ιεραρχικών θέσεων. Ενώ θεωρητικά στην εκπαίδευση επικρατεί μια δομή ίσων ευκαιριών και αξιοκρατίας, οι μελέτες που επικεντρώνονται στις κατά φύλο διακρίσεις υπογραμμίζουν πως ουσιαστικά η λήψη αποφάσεων στο χώρο του σχολείου γίνεται κυρίως από άνδρες Η εικόνα που διαμορφώνεται για τους/τις νηπιαγωγούς σε σχέση με την διεκδίκηση ανώτερων ιεραρχικά θέσεων στην εκπαίδευση πιθανόν αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα διαμόρφωσης στερεοτυπικά έμφυλων αντιλήψεων για το κοινωνικό κύρος του επαγγέλματος και κρίνεται άξιο προς διερεύνηση.

11 Νηπιαγωγοί και χαμηλό επαγγελματικό κύρος: Η επιρροή των έμφυλων αντιλήψεων
Πολλοί ερευνητές εξηγούν το χαμηλό κοινωνικό κύρος του επαγγέλματος με την άμισθη εργασία των μητέρων, καθώς η μητρική φροντίδα θεωρείται κυρίαρχο καθήκον του επαγγέλματος. Επιπλέον, τίθεται υπό αμφισβήτηση από την κοινή γνώμη και η πραγματική αξία της αμοιβής των γυναικών και κατ’ επέκταση του επαγγέλματος, στην προσχολική εκπαίδευση. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο της υποτίμησης των σπουδών και της κατάρτισης των νηπιαγωγών, τα οποία έχουν και αυτά ως αποτέλεσμα χαμηλές αμοιβές και κοινωνικό κύρος.

12 Οι σπουδές Φύλου και Ισότητας στο Πανεπιστήμιο
Οι αντιλήψεις σε θέματα φύλου και επαγγελματικού κύρους των πτυχιούχων Παιδαγωγικών Τμημάτων Νηπιαγωγών μπορεί να σχετίζονται άμεσα με το είδος της εκπαίδευσης τους σε προπτυχιακό επίπεδο, εφόσον τα Πανεπιστήμια είναι τα Ιδρύματα που διαμορφώνουν και καταρτίζουν επαγγελματίες αυτού του κλάδου. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας δεν φαίνεται να ακολουθεί κάποια πολιτική προώθησης της Ισότητας των Φύλων σε επίπεδο προσφερόμενων Προπτυχιακών ή Μεταπτυχιακών σπουδών, ούτε στις εκδηλώσεις που αφορούν τη διοργάνωση συνεδρίων ή σεμιναρίων με σχετική θεματολογία παρόλο που στο Τμήμα Νηπιαγωγών φοιτούν κυρίως γυναίκες.

13 Ερευνητικά ερωτήματα και επιμέρους στόχοι
Α. Με ποια κριτήρια επέλεξαν τα υποκείμενα της έρευνας το επάγγελμα της/του νηπιαγωγού και γιατί; Επιμέρους στόχοι του συγκεκριμένου ερευνητικού ερωτήματος είναι να διερευνηθεί: Πώς θεωρούν τα υποκείμενα της έρευνας ότι συσχετίζονται τα κριτήρια επιλογής του επαγγέλματος της/του νηπιαγωγού με το κοινωνικό κύρος του επαγγέλματος και το φύλο τους; Ποιος θεωρούν ότι ήταν ο ρόλος της οικογένειάς τους στην επιλογή του επαγγέλματός τους;

14 Β. Πώς αντιλαμβάνονται τα υποκείμενα της έρευνας τον οριζόντιο διαχωρισμό που υφίσταται το επάγγελμά τους σε σχέση με το κοινωνικό του κύρος; Επιμέρους στόχοι του συγκεκριμένου ερευνητικού ερωτήματος είναι να διερευνηθεί: Πώς βιώνουν το γεγονός ότι διδάσκουν σε μικρά παιδιά; Το ότι θεωρείται ένα γυναικείο επάγγελμα τις επηρεάζει; Πώς πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να σχετίζεται με το κοινωνικό κύρος του επαγγέλματός τους; Θεωρούν ότι λόγω του φύλου τους είναι περισσότερο κατάλληλες για το επάγγελμα της/του νηπιαγωγού; Γιατί; Ποιος θεωρούν ότι μπορεί να είναι ο ρόλος των αντρών συναδέλφων τους; Δηλαδή τι θεωρούν ότι τους καθιστά κατάλληλους ή όχι για τη διδασκαλία των παιδιών προσχολικής ηλικίας; Πιστεύουν πως οι άντρες νηπιαγωγοί είναι προτιμότερο να ασχολούνται με διοικητικά ή άλλα καθήκοντα από ότι με τη διδασκαλία και τη φροντίδα των παιδιών στο νηπιαγωγείο; Τα υποκείμενα της έρευνας θεωρούν ότι χαρακτηριστικά του επαγγέλματος, όπως οι αμοιβές και το ωράριο, καθιστούν το επάγγελμα της/του νηπιαγωγού κατάλληλο για γυναίκες; Τα χαρακτηριστικά αυτά θεωρούν ότι παίζουν κάποιο ρόλο στη διαμόρφωση του κοινωνικού κύρους του επαγγέλματός τους; Πώς πιστεύουν ότι θα επηρέαζε το κοινωνικό κύρος και τις αμοιβές για τη δουλειά της/του νηπιαγωγού μια εισροή αντρών στο επάγγελμα;

15 Γ. Πώς βιώνουν τα υποκείμενα της έρευνας τον κάθετο διαχωρισμό που υπάρχει στο επάγγελμά τους και πώς αυτό θεωρούν ότι έχει σχέση με το κοινωνικό του κύρος; Επιμέρους στόχοι του συγκεκριμένου ερευνητικού ερωτήματος είναι να διερευνηθεί: Τι προσδοκίες έχουν τα υποκείμενα της έρευνας για τη διεκδίκηση ανώτερων ιεραρχικά θέσεων στην εκπαίδευση; Ποιες είναι οι δυνατότητες για επαγγελματική εξέλιξη που θεωρούν ότι έχουν; Πώς το εξηγούν; Πιστεύουν πως η υποαντιπροσώπευση των γυναικών σε ανώτερες ιεραρχικά θέσεις παίζει κάποιο ρόλο στη διαμόρφωση του κοινωνικού κύρους στο επάγγελμά τους;

16 Δ. Πώς έχει επηρεάσει η απουσία σπουδών σε θέματα φύλου και ισότητας, στο πλαίσιο των προπτυχιακών ή άλλων σπουδών τους, τις αντιλήψεις τους για το κοινωνικό κύρος του επαγγέλματός τους; Επιμέρους στόχοι του συγκεκριμένου ερευνητικού ερωτήματος είναι να διερευνηθεί: Τι πιστεύουν ότι πραγματεύονται οι σπουδές σε θέματα φύλου και ισότητας στο Πανεπιστήμιο; Ποιος πιστεύουν ότι είναι ο ρόλος των γυναικών στην αγορά εργασίας και στην οικογένεια; Θεωρούν ότι η αναζήτηση του κοινωνικού κύρους είναι κάτι που τις αφορά άμεσα ως νηπιαγωγούς; Γιατί;

17 Για να διερευνηθούν τα παραπάνω ερευνητικά ερωτήματα μέσω στης μεθοδολογίας χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω άξονες: 1ο ερώτημα: ο άξονας «Κριτήρια επιλογής του επαγγέλματος του/της νηπιαγωγού και κοινωνικό κύρος» 2ο ερώτημα: ο άξονας «Οριζόντιος διαχωρισμός και κοινωνικό κύρος του επαγγέλματος του/της νηπιαγωγού» 3ο ερώτημα: ο άξονας «Κάθετος διαχωρισμός και κοινωνικό κύρος του επαγγέλματος του/της νηπιαγωγού» 4ο ερώτημα: ο άξονας «Πανεπιστημιακές σπουδές και κοινωνικό κύρος του επαγγέλματος του/της νηπιαγωγού» Οι παραπάνω άξονες χρησιμοποιούνται στο εργαλείο της έρευνας, το δελτίο συνέντευξης για τις ημι-δομημένες συνεντεύξεις των υποκειμένων της έρευνας, όπως περιγράφεται στη συνέχεια.

18 Μεθοδολογία της έρευνας
Κατά τη Δειγματοληψία (θεωρητική δειγματοληψία) λήφθηκε υπόψη: Η ηλικία των αποφοίτων. Η οικογενειακή τους κατάσταση. Η ημερομηνία αποφοίτησής τους. Ο τόπος κατοικίας τους. Η κοινωνική τους προέλευση. Ο τομέας απασχόλησης τους. Το επίπεδο εκπαίδευσης τους.

19 Στη συγκεκριμένη ποιοτική έρευνα, ακολουθήθηκε ο σχεδιασμός και η σύνταξη ημι-δομημένου δελτίου συνέντευξης. Πέραν των συνεντεύξεων, η ερευνήτρια χρησιμοποίησε, με σκοπό την εξασφάλιση της εγκυρότητας, και τα δεδομένα που αναφέρονται στην επισκόπηση της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας καθώς και επισκόπηση των δεδομένων για τις σπουδές Φύλου και Ισότητας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Μέσω της ανοικτής κωδικοποίησης κωδικοποιήθηκαν αρχικά έννοιες που αφορούν τις αντιλήψεις των αποφοίτων του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σε θέματα φύλου κοινωνικού κύρους του επαγγέλματός τους. Στη συνέχεια η κωδικοποίηση έγινε πιο αναλυτική με σκοπό να αναδειχθούν τα στοιχεία εκείνα, που εξηγούν και ερμηνεύουν το φαινόμενο. Ο εννοιολογικός - θεωρητικός κορεσμός επιτεύχθηκε, όταν δεν παράχθηκε καμία νέα κατηγορία.

20 Συμπεράσματα της έρευνας
Κριτήρια επιλογής του επαγγέλματός Τα ευέλικτα ωράρια και οι άδειες καθιστούν το επάγγελμα ελκυστικό. Το επάγγελμα θεωρείται ότι αποτελεί ιδανική επιλογή για τις γυναίκες που έχουν σκοπό να κάνουν οικογένεια. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως, ενώ καμία από τις συμμετέχουσες δεν έχει ακόμα παιδιά, όλες αναφέρονται στη φροντίδα της οικογένειας και των παιδιών ως πρωταρχικό μέλημα τους σε σχέση με την εξισορρόπηση της προσωπικής τους ζωής. Με σκοπό την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, οι ερωτώμενες επέλεξαν αυτό το επάγγελμα και επιδιώκουν την επαγγελματική τους αποκατάσταση στο Δημόσιο τομέα.

21 Ο ρόλος του οικογενειακού περιβάλλοντος
Τα πρόσωπα του οικογενειακού περιβάλλοντος που έχουν λειτουργήσει ως πρότυπα για τα υποκείμενα της έρευνας φαίνεται να επηρεάζουν τις αντιλήψεις τους για την εικόνα που έχουν για το επάγγελμά τους. Το κοινωνικό κύρος που αναγνωρίζεται στο επάγγελμα της/του νηπιαγωγού αναφέρεται μόνο από την οπτική της προσφοράς του ως ένα επάγγελμα που έχει να κάνει με τη φροντίδα των παιδιών ως κοινωνικό λειτούργημα, χωρίς αυτό να αποτελεί το κύριο επιχείρημα προώθησής του.

22 Οριζόντιος διαχωρισμός
Οι συμμετέχουσες πιστεύουν ότι το επάγγελμά τους είναι υποτιμημένο. Θα μπορούσε κανείς να εξάγει το συμπέρασμα ότι ως γυναικείο επάγγελμα, το επάγγελμα της/του νηπιαγωγού υποτιμάται. Ωστόσο, οι συμμετέχουσες προσπαθούν να διαχωρίσουν τη θέση τους και να παραθέσουν λόγους για τους οποίους πιστεύουν ότι το επάγγελμα για αυτές τις ίδιες και για την προσφορά του στην κοινωνία έχει κάποιο κύρος. Οι ίδιες οι συμμετέχουσες συνειδητοποιούν ότι το επάγγελμά τους έχει χαμηλό κύρος αλλά αυτό δεν τις αποτρέπει να το ακολουθήσουν.

23 Οι γυναίκες ωστόσο, θεωρούνται περισσότερο κατάλληλες για αυτό το επάγγελμα, λόγω έμφυλων στερεοτύπων που διαπιστώνεται πως συντηρούν οι ίδιες οι ερωτώμενες, π.χ. το «μητρικό ένστικτο». Στερεοτυπικές αντιλήψεις εκφράζουν τα υποκείμενα της έρευνας και για τους άνδρες συναδέλφους τους. Θεωρούν πως πιθανόν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στη σχέση τους με τα παιδιά και τη φροντίδα τους καθώς και στη σχέση τους με τους γονείς των παιδιών. Ωστόσο, διαχωρίζουν εν μέρει την προσωπική τους άποψη σε σχέση με τις έμφυλες στερεοτυπικές αντιλήψεις που υποθέτουν ότι θα είχαν οι γονείς των παιδιών στο νηπιαγωγείο. Επιπλέον, επαινούν την προσπάθεια των ανδρών συναδέλφων τους και τονίζουν τη θετική παρουσία τους στην Προσχολική Εκπαίδευση.

24 Θεωρούν πως οι άνδρες νηπιαγωγοί θα επιδίωκαν ανώτερες ιεραρχικά θέσεις στην εκπαίδευση για την αναζήτηση μεγαλύτερου κύρους και ότι οι τελευταίοι δεν θα περιορίζονταν μόνο στο επάγγελμα τους ως νηπιαγωγοί αλλά θα αναζητούσαν και μία πρόσθετη επαγγελματική διέξοδο. Το επάγγελμα της/του νηπιαγωγού, μέσα από το πρίσμα του Δημοσίου χαρακτηρίζεται ως ένα γυναικείο επάγγελμα χαμηλού κοινωνικού κύρους. Σε περίπτωση που το επάγγελμα ήταν κυρίως ανδρικό, οι συμμετέχουσες πιστεύουν πως θα είχε μεγαλύτερο κύρος και θα υπήρχαν περισσότερες διεκδικήσεις εκ μέρους των τελευταίων για τον κλάδο των νηπιαγωγών γενικότερα.

25 Κάθετος διαχωρισμός του επαγγέλματος
Οι συμμετέχουσες δεν έχουν φιλοδοξίες για τη διεκδίκηση ανώτερων ιεραρχικά θέσεων στην Εκπαίδευση. Οι συμμετέχουσες πιστεύουν πως οι μελλοντικές οικογενειακές υποχρεώσεις που θα έχουν, θα τους στερούσαν τη δυνατότητα να επιδιώξουν ανώτερες ιεραρχικά θέσεις. Ωστόσο, δεν αναφέρουν πώς θα μπορούσε να αλλάξει κάτι τέτοιο, το αποδέχονται και δείχνουν ικανοποιημένες με αυτό αν και κάνουν την αυτοκριτική τους. Επιπλέον, παρατηρείται ότι πολλές αγνοούν τις διαδικασίες και την ιεραρχία που υπάρχει στο επάγγελμά τους, αλλά αυτό δεν φαίνεται να τις προβληματίζει. Οι άντρες θεωρούνται πιο ικανοί για αυτές τις θέσεις λόγω στερεοτύπων, όπως υποστηρίζουν οι ερωτώμενες, χωρίς να υιοθετούν οι ίδιες την άποψη αυτή.

26 Απουσία σπουδών σε θέματα Φύλου και Ισότητας
Τα υποκείμενα της έρευνας φαίνεται να έχουν κάποιες γνώσεις για το περιεχόμενο ενός τέτοιου είδους σπουδών. Το περιεχόμενο αυτό, σύμφωνα με τις ερωτώμενες, περιλαμβάνει την εφαρμογή μεθόδων που προωθούν την Ισότητα στην Εκπαίδευση, γνώσεις σχετικά με τα έμφυλα στερεότυπα που επικρατούν στον επαγγελματικό και κοινωνικό τομέα καθώς και γνώσεις που θα βοηθούσαν τις ίδιες σε προσωπικό επίπεδο. Αν και δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας προσφέρει οποιοδήποτε μάθημα, σεμινάριο κλπ σχετικό με το Φύλο και την Ισότητα, διαπιστώνεται πως κάποια μαθήματα επιλογής πραγματοποιούνται εκτάκτως και κάποιες από τις συμμετέχουσες τα είχαν παρακολουθήσει. Ωστόσο, γενικά επικρατεί η αντίληψη πως πρωταρχικός ρόλος των γυναικών είναι ό,τι έχει να κάνει με τη φροντίδα του νοικοκυριού και της οικογένειας. Οι συμμετέχουσες φαίνεται να διατηρούν τις έμφυλες στερεοτυπικές αντιλήψεις του διαχωρισμού των ρόλων μεταξύ ανδρών και γυναικών τόσο στην οικογένεια όσο και στην αγορά εργασίας.

27 Άλλα συμπεράσματα: Αποδέχονται και υποστηρίζουν τον παραπάνω διαχωρισμό ως την κοινωνικά αποδεκτή επικρατούσα αρχή, η οποία νομιμοποιεί και την αποδοχή της στάσης και του ρόλου των ανδρών στις αποφάσεις των γυναικών. Οι τελευταίες διαλέγουν επαγγέλματα τα οποία τους επιτρέπουν να εκπληρώνουν τους παραπάνω ρόλους, χωρίς να είναι το κοινωνικό κύρος που τις ενδιαφέρει. Το επαγγελματικό κύρος θεωρείται πως είναι κάτι δευτερεύον και δεν τις αφορά. Το κύρος είναι αποδεκτό μόνο ως κοινωνική προσφορά από αυτές. Οι συμμετέχουσες φαίνεται να υιοθετούν τους ρόλους που τους αποδίδονται δικαιολογώντας την επιθυμία τους για επαγγελματικό κύρος μέσα από το μερίδιο που τους επιτρέπει και τις επιβραβεύει για αυτό η κοινωνία.