Κάθε γνήσια και ουσιαστική μάθηση είναι δημιουργική

Παρουσίαση με θέμα: "Κάθε γνήσια και ουσιαστική μάθηση είναι δημιουργική"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κάθε γνήσια και ουσιαστική μάθηση είναι δημιουργική
Βασικές παραδοχές : Κάθε γνήσια και ουσιαστική μάθηση είναι δημιουργική Η επινόηση του καινούριου, του διαφορετικού, η ανατροπή παλαιότερων αναπαραστάσεων, ιδεών, προσεγγίσεων των φαινομένων και πρακτικών είναι αυτή που κινεί την ιστορία της γνώσης και του πολιτισμού (Σταθμοί στην ιστορία της σκέψης) Η εικονιστική, η κινητική ή δραματοποιημένη, η παιγνιώδης, η ηχητική ή μουσική αναπαράσταση νοημάτων για την κατανόηση και τον έλεγχο του περιβάλλοντος υπήρξαν οι πρώτοι εκφραστικοί και μαθησιακοί τρόποι, μαζί με τον προφορικό λόγο, στην ιστορία του ανθρώπου. Παραμένουν και για το παιδί οι πιο οικείοι και ελκυστικοί τρόποι. Όμως για το εκπαιδευτικό σύστημα, την αγορά εργασίας και τους μη προνομιούχους πολίτες, υπάρχει αρκετή υποτίμηση και αποξένωση (Αντίληψη του ορθολογισμού και της εξειδίκευσης)

2 Δημιουργικότητα Πολλαπλές νοημοσύνες
Ορισμός: πρωτοτυπία, αυθεντικότητα, ανοιχτή σκέψη και στάση, νοητική ευελιξία, αμφισβήτηση και υπέρβαση αυτονόητου, πειραματισμός και μετασχηματισμός ιδεών και εργαλείων, φαντασία, αναλυτική και συνθετική ματιά κ.ά Τομείς: γνωστικός, αισθητικός, ψυχολογικός, κοινωνικός Δημιουργικότητα: με μεγάλο Δ και μικρό δ Πολλαπλές νοημοσύνες Μύθοι Γεννιέσαι, δεν γίνεσαι (Μότσαρτ, Αϊνστάιν) Δεν υπάρχουν κανόνες Αποτέλεσμα στιγμιαίας έμπνευσης Υπόθεση μοναχική, ατομική Το ωραίο σχετίζεται μόνο με την αισθητική Τα νεαρά άτομα πρέπει πρώτα να γνωρίσουν τα καταξιωμένα έργα και σε επόμενο στάδιο να προχωρήσουν στη δημιουργία δικών τους

3 Ο P. Freire είπε πολλά γι’ αυτό: http://www. comminit
Η εμπειρική διαδικασία της μάθησης είναι κάτι που επηρεάζει προσωπικά τη ζωή μας. Και η εκπαίδευση σε αυτό αποσκοπεί Διαλεκτική είναι η διαδικασία της εμπειρίας : μεταξύ δημιουργού και δημιουργήματος. Αναπαριστούμε τον κόσμο για να τον αλλάξουμε Μέσα από το εκφραστικό έργο ο δημιουργός και ο ενεργός παρατηρητής συναντιούνται μεταξύ τους. Το φυσικό με το νοητικό και το πολιτιστικό τους περιβάλλον αλληλεπιδρούν και μετασχηματίζονται . Αυτή είναι μία διαφορετική διάσταση της παιδαγωγικής φιλοσοσοφίας. Φανερώνει τη σύνδεση της τέχνης με την καθημερινή εμπειρία του κόσμου και υπενθυμίζει τη σχέση ευθύνης για εκείνα που η τέχνη, η κοινωνία και το άτομο χρωστούν ο ένας στον άλλο

4 Με δυο λόγια: Η δημιουργική έκφραση, δράση και επικοινωνία στην εκπαιδευτική διαδικασία συνδέεται με: εμπειρική και πολυαισθητηριακή διάσταση της μάθησης παροχή κινήτρων (ικανοποίηση από τη διαδικασία, εγγενές ενδιαφέρον, προσωπικό και κοινωνικό νόημα) αίτημα ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας: (προσωπική έκφραση και αυθεντική επικοινωνία, κοινωνικότητα, διαμοιρασμός της εμπειρίας, αυτογνωσία, διαμόρφωση ταυτότητας, «κάθαρση» ψυχής) Αίτημα για ανθρώπινο σχολείο

5 (συνέχεια Freire) «Τα έργα τέχνης είναι τα πιο προσωπικά και ενεργητικά μέσα που βοηθούν τα άτομα να μοιραστούν μεταξύ τους την τέχνη της ζωής». «Ο πολιτισμός γίνεται απολίτιστος όσο τα ανθρώπινα όντα τοποθετούνται σε χωριστά τμήματα που δεν επικοινωνούν, σε κάστες, αλλότρια έθνη, τάξεις και κλίκες καλλιτεχνών…»

6 Διαφορά: Δημιουργικής και κριτικής σκέψης
και δράσης μεγαλύτερη έμφαση: στην αυθεντικότητα της προσωπικής εμπειρίας/ υποκειμενικότητα στην ιδιοσυγκρασιακή φαντασία, αποκλίνουσα σκέψη, στο συναίσθημα και τη διαίσθηση στα αισθητικά κριτήρια, τα εργαλεία δημιουργίας και τους κώδικες επικοινωνίας

7 Το δημιουργικό και παραγωγικό, το ανθρώπινο σχολείο
Το σχολείο της ολόπλευρης ανάπτυξης για μια ανθρώπινη κοινωνία. Η απελευθερωτική και μετασχηματιστική λειτουργία της εκπαίδευσης Δημιουργική μάθηση. Προσωπική- κοινωνική εμπειρία σε σύνδεση με τον κόσμο και τη ζωή, Δραστηριότητα, Διερεύνηση, Ολόπλευρη συμμετοχή της προσωπικότητας, Πολυαισθητηριακή έκφραση, Προσωποκεντρική όροι επικοινωνίας – Ψυχοκοινωνικό κλίμα Η τέχνη ως διαδικασία είναι παραγωγή εμπειρίας και ο αναστοχασμός πάνω σε αυτήν. Είναι μια πράξη διαμοιρασμού των μοναδικών μας κόσμων. Η εμπειρία αυτή αλλάζει τη ζωή μας. Κάνει το σχολείο πιο ανθρώπινο John Dewey Paulo Freire M. Montessori Carl Rogers Piaget Οι αισθήσεις, το χειροπιαστό, η εμπειρία γεφυρώνουν το συγκεκριμένο με το αφηρημένο

8 του κοινωνικού οικοδομισμού και της κριτικής παιδαγωγικής:
Σύγχρονοι παιδαγωγοί του κοινωνικού οικοδομισμού και της κριτικής παιδαγωγικής:

9 Εξωτερίκευση των προσωπικών ιδεών και αναπαραστάσεων
ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΙΣΜΟΣ Εξωτερίκευση των προσωπικών ιδεών και αναπαραστάσεων Αυτονομία και σχετική ελευθερία στη σκέψη, την έκφραση τη δράση Πολλαπλές αναπαραστάσεις της γνώσης και των φαινομένων συνδεδεμένες με την εμπειρία των μαθητών Ανοιχτά προβλήματα – πολλαπλές προσεγγίσεις και ερμηνείες, αποδοχή της πολυσημίας και της σχετικότητας της γνώσης Ενεργός διαχείριση δεδομένων για την υποβοηθούμενη ανακάλυψη νέας γνώσης, νέων σχέσεων ανάμεσα στα δεδομένα. (Παραγωγή, οικοδόμηση και όχι αναπαραγωγή της γνώσης) Σύνδεση με την ευρύτερη βάση της εμπειρίας: ολιστικές, διεπιστημονικές, διαθεματικές, διαπολιτισμικές προσεγγίσεις των φαινομένων Αυθεντικότητα της δραστηριότητας (βίωμα, εμπειρία, κοινωνικό πλαίσιο, σύνδεση με τι πολυπλοκότητες του πραγματικού κόσμου, όχι προκατασκευασμένη, τεχνητά κερματισμένη γνώση)

10 Πολύ σημαντική για τους εκπαιδευτικούς :
Παροχή κινήτρων: εγγενές ενδιαφέρον, ικανοποίηση από τη διαδικασία, κοινοποίηση-δημοσιότητα, βαθύτερη γνωριμία με τον άλλον Συμμετοχή όλων των τομέων της προσωπικότητας : γνωσιακός, συναισθηματικός-διαπροσωπικός, κοινωνικός- ηθικός, πολυ-πολιτισμικός, αισθητικός…

11 Κυρίως όμως παρέχουν: ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ:
Εμπλουτισμός με πόρους, γνωστικά εργαλεία και μέσα επικοινωνίας που μπορεί να αλλάξει την κουλτούρα της μάθησης στο σχολείο Κυρίως όμως παρέχουν: ένα σύστημα μέσων (συνέργια) μία σύζευξη γλωσσών (πολυγραμματισμός), μέσων και γνωστικών εργαλείων, που δημιουργεί νέα περιβάλλοντα μάθησης, νέα ατμόσφαιρα μέσα στην τάξη!

12 Εικόνα – μουσική1 Εικόνα – μουσική2
Αξιοποίηση της εικόνας και του ήχου: Προσωποκεντρική προσέγγιση της δημιουργικής γραφής Εικόνα – μουσική1 Εικόνα – μουσική2 Αυθόρμητη γραφή Ποιήματος αναζήτηση

13 ένα δημιουργικό δάσκαλο!
Προϋπόθεση: Ένα δημιουργικό σχολείο χρειάζεται απαραίτητα ένα δημιουργικό δάσκαλο! (Ας εφαρμόσουμε όσα ειπώθηκαν πιο πριν για τη δημιουργικότητα στη δουλειά του δασκάλου) Νέες προκλήσεις για τον εκπαιδευτικό ! (Σε συνδυασμό με την ενθάρρυνση της πρωτοβουλίας σε όλα τα μαθήματα, παρέχουν πολλές ευκαιρίες, αλλά και ένα σχεδόν συνωμοτικό άλλοθι, για την υπέρβαση της μεθοδολογικής ένδειας, του συγκεντρωτισμού, των συντηρητικών δυνάμεων και των αλλοτριωτικών συνθηκών του σχολείου).

14 και αναπλήρωση ελλείψεων του αναλυτικού προγράμματος
Αφορμή για υπέρβαση περιορισμών και αναπλήρωση ελλείψεων του αναλυτικού προγράμματος

15 Επίσης, δυνατότητες: προσομοίωσης φαινομένων και πραγματικών καταστάσεων (Σχεδιάζονται περισσότερες ιστορίες, μελέτες περίπτωσης, παιχνίδια, που επιτρέπουν ανοιχτή πρόσβαση, ολική και ευέλικτη σκέψη) μοντελοποίησης προβλημάτων – και διαδικασιών επίλυσής τους που επιτρέπουν τον πειραματισμό και τη διερεύνηση, την αυτόνομη μάθηση, την αναθεώρηση και την εννοιολογική οικοδόμηση αφηρημένων σχέσεων ανάμεσα σε δεδομένα (που δίδονται παράλληλα με πολλαπλές αναπαραστάσεις) με υποβοηθούμενη ανακάλυψη σε ένα διαλογικό, συνεργατικό περιβάλλον δημιουργίας γνωστικών «μικρόκοσμων» και άλλων ανοιχτών περιβαλλόντων μάθησης, που ευνοούν την εφαρμογή σημαντικών παιδαγωγικών αρχών και στρατηγικών, που απορρέουν από τις γνωστότερες θεωρίες της μάθησης

16 Χρησιμεύει ως: απέραντο εκθετήριο ποικίλων πηγών
δυναμικό εργαστήρι με επαναστατικά εργαλεία που υποστηρίζουν δημιουργικές και σύνθετες δραστηριότητες με πολλά στάδια (π.χ., στάδια project) πολυδύναμο ιδιωτικό τυπογραφείο και σκηνοθετικό εργαστήρι παραγωγής πολυ/υπερ-μεσικού λόγου (Οι μαθητές- συγγραφείς, ποιητές, ακτιβιστές, παρουσιαστές) διαμεσολαβητής για την ανάπτυξη τοπικών και οικουμενικών δικτύων επικοινωνίας, διαλόγου και συνεργασίας. (Επικοινωνία με ειδικούς) χώρος παιδαγωγικού παιχνιδιού με ολιστικές δραστηριότητες, που εξυπηρετούν ποικίλους στόχους κίνητρα (παιχνίδι με κάρτες) Ένας ακόμη….

17 ….. «διανοητικός εταίρος» δασκάλου και μαθητή.
Χώρος, χρόνος, εργαλεία για διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων, γνωστικών συγκρούσεων, διαλογικών αλληλεπιδράσεων, αντιπαραθέσεων, ανταλλαγής και σύνθεσης ιδεών. Άλλο κλίμα! Κατασκευή εννοιολογικού χάρτη στην Ιστορία-Εννοιολογική οικοδόμηση της γνώσης. Ο δάσκαλος συνεργάτης και βοηθός, προσεγγίζει το επίπεδο σκέψης των μαθητών και προσφέρει σκαλωσιά για τη μετάβαση στην επικείμενη ζώνη ανάπτυξης.

18

19 Οι απελευθερωτικές δυνατότητες που υπόσχονται οι ΤΠΕ
Όμως …. Οι απελευθερωτικές δυνατότητες που υπόσχονται οι ΤΠΕ δεν είναι αυτονόητες και δεν πραγματώνονται μηχανικά και απρόσκοπτα, αλλά προϋποθέτουν ορισμένες αλλαγές νοοτροπιών και πρακτικών στο σύνολο των φορέων που εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία.

20 Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό….
Την τεχνολογική επανάσταση ή την ελέγχεις ή την υφίστασαι

21 Με τις ΤΠΕ..... Ο εκπαιδευτικός δεν χρειάζεται απλώς να μάθει τις τεχνολογίες . Χρειάζεται να μάθει να δουλεύει αλλιώς!…. Αυτό το αλλιώς χρειάζεται γνώσεις, πρακτικές εμπειρίες, αλλαγή νοοτροπιών και ευνοϊκές συνθήκες

22 Ευχαριστώ για την υπομονή σας....
Ευχαριστώ για την υπομονή σας....

23 Τεκμηριωμένη διεκδίκηση όλων των παραπάνω
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ κατάλληλη εκπαίδευση και συνεχιζόμενη επιμόρφωση σε συνδυασμό με το σχεδιασμό, τις εφαρμογές και την αναστοχαστική ανάλυσή τους. συστηματική συμμετοχή σε καινοτόμα προγράμματα με τη συνεργασία συναδέλφων, ακαδημαϊκών και συμβουλευτικών φορέων που θα μας βοηθήσουν να βιώσουμε με ικανοποίηση τη σταδιακή συνειδητοποίηση και αλλαγή των αντιλήψεών και πρακτικών μας πάνω στην πράξη ενδυνάμωση των ικανοτήτων μας να κρίνουμε τα αναλυτικά προγράμματα, να χρησιμοποιούμε δημιουργικά τα μέσα που διαθέτουμε και να επινοούμε τις δικές μας παρεμβάσεις, που θα βασίζονται σε διεπιστημονικό θεωρητικό και εμπειρικό υπόβαθρο διεκδικώντας την ισοτιμία μας στο εκπαιδευτικό σύστημα και το ρόλο που μας αξίζει Συμμετοχή σε ειδικά επιμορφωτικά προγράμματα τεχνολογικής κατάρτισης που συνδυάζουν την τεχνολογία με τη διδακτική ενδυνάμωση (η χρήση μάλιστα των τεχνολογικών εργαλείων μαθαίνεται παράλληλα και με αφορμή τις παιδαγωγικές αναζητήσεις των εκπαιδευομένων), καθώς και με την πληρότητα της εμπειρίας που απαιτεί η εκπαίδευση ενηλίκων, ήτοι: συνδυασμός θεωρίας με εμπειρία - ενδοσχολική δράση – αναστοχασμός - θεωρητική επεξεργασία σε συνδυασμό με την εμπειρία κ.οκ. Μέσα από τα προγράμματα αυτά χρειάζεται να αποκτήσουν ετοιμότητα και επάρκεια στο να μπορούν να αρχίσουν από εκεί και πέρα να μαθαίνουν μόνοι τους μέσα από συνεργατικές δράσεις και αυτο-μορφωτικά στηρίγματα, τα αποτελέσματα των οποίων διαχέονται, απολαμβάνουν τη δημοσιότητα που τους αξίζει και πολλαπλασιάζονται. Τεκμηριωμένη διεκδίκηση όλων των παραπάνω