Ο Προτεσταντισμός

Ο Προτεσταντισμός αποτελεί Χριστιανικό κίνημα που εμφανίστηκε τον 16ο αιώνα στη Γερμανία και από εκεί εξαπλώθηκε στη κεντρική και δυτική Ευρώπη με την ονομασία «Μεταρρύθμιση». Το όνομα Προτεσταντισμός προέρχεται από την λατινική λέξη «Pro-testantismus» που σημαίνει διαμαρτυρία.

Οι Προτεστάντες κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας

Το 1517 ο Μαρτίνος Λούθηρος άρχισε τη διαμαρτυρία του κατά της Ρωμαϊκής Εκκλησίας. πείστηκε πως η σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου ήταν αποτέλεσμα μόνο της Θείας Χάρης και της πίστης. Για το λόγο αυτό ήρθε σε σύγκρουση με το θεσμό του συγχωροχαρτιού, που έδινε τότε η Καθολική Εκκλησία για την άφεση των αμαρτιών, και πιο συγκεκριμένα με τον Γιόχαν Τέτζελ ο οποίος πωλούσε συγχωροχάρτια την εποχή εκείνη στη Γερμανία ως απεσταλμένος του Πάπα.

Οι τρεις πρωτεργάτες του Προτεσταντισμού

Μαρτίνος Λούθηρος (1454-1589)

Ιωάννης Καλβίνος (1469-1558)

Ζβίγγλιος (1459-1540)

Βασικά Δόγματα

Solus Christus: Μόνο ο Χριστός. Οι Προτεστάντες χαρακτηρίζουν τα δόγματα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σχετικά με τον Πάπα ως εκπρόσωπο του Χριστού επί της γης, την αρχή των αγαθών έργων, και την ιδέα για "αξιομισθίες αγίων" οι οποίες αποθηκεύονται και οι πιστοί μπορούν να επωφεληθούν από αυτές, ως άρνηση του ότι ο Χριστός είναι ο μόνος μεσολαβητής μεταξύ Θεού και ανθρώπων.

Sola scriptura: Μόνο η Γραφή. Οι Προτεστάντες δέχονται ως μόνη αυθεντία την Αγία Γραφή, ταυτίζοντάς την με την Αποκάλυψη του Θεού. Πιστεύουν ότι οι διδασκαλίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας (και κατ' επέκταση, της Ορθόδοξης) συσκοτίζουν τις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής μπερδεύοντάς τις με την εκκλησιαστική ιστορία και δόγματα που προέκυψαν στη συνέχεια.

Sola fide: Μόνο η πίστη. Οι Προτεστάντες πιστεύουν ότι η πίστη στον Χριστό μονάχα είναι αρκετή για την αιώνια σωτηρία, σε αντίθεση με τους Καθολικούς που θεωρούν ότι η πίστη χωρίς έργα είναι νεκρή, και θεωρούν ότι η διάπραξη καλών έργων επιβεβαιώνει την πίστη στον Χριστό και τη διδασκαλία Του.

Sola gratia: Μόνο η Χάρη. Η Ρωμαιοκαθολική πίστη για τα μέσα της σωτηρίας θεωρείται από τους Προτεστάντες ως μείγμα εμπιστοσύνης στη Χάρη του Θεού και πεποίθηση στα οφέλη των καλών έργων που κάνει με αγάπη ο άνθρωπος από μόνος του. Οι Μεταρρυθμιστές πήραν τη θέση ότι η σωτηρία εξαρτάται αποκλειστικά από τα δώρα του Θεού, τα οποία διανέμει το Άγιο Πνεύμα σύμφωνα με το απολυτρωτικό έργο του Ιησού Χριστού. Σύμφωνα με τον Λούθηρο, η σωτηρία είναι δώρο που οι άνθρωποι δεν το αξίζουν, και χορηγείται από το έλεος του Θεού, ενώ ο άνθρωπος δεν μπορεί να κερδίσει τη σωτηρία.

Soli Deo gloria: Δόξα μόνο στο Θεό. Η δόξα οφείλεται αποκλειστικά στο Θεό, αφού η σωτηρία οφείλεται αποκλειστικά στο δικό Του θέλημα και δράση. Οι μεταρρυθμιστές πίστευαν ότι τα ανθρώπινα όντα, οι Πάπες, ακόμα και οι άγιοι, δεν αξίζουν τη δόξα που τους αποδίδεται

Προτεσταντικός Ναός στη Γερμανία

Επιπλέον: Η Αγία Γραφή μπορεί να ερμηνεύεται κατά συνείδηση. Ο γάμος είναι θεμιτός για τους λειτουργούς της εκκλησίας. Η Θεία Λειτουργία πρέπει να γίνεται, όχι στη λατινική γλώσσα, αλλά στις τοπικές, κατανοητές για τον απλό κόσμο, γλώσσες.

Η Προτεσταντική εκκλησία στην Αθήνα

Η εξέλιξη του Προτεσταντισμού Σύντομα ο Προτεσταντισμός έπαψε να είναι ενιαίο δόγμα. Δημιουργήθηκαν διάφορες παραλλαγές του, απ' τις οποίες πιο σημαντικές είναι αυτή των Ζβιγγλιανών (από τον ιδρυτή της Ζβίγγλιο) και των Καλβινιστών (από τον Καλβίνο). Οι παραλλαγές αυτές ξεκίνησαν από την Ελβετία, αλλά διαδόθηκαν και σε άλλες χώρες, όπως στη Γερμανία, Ολλανδία,Γαλλία κλπ.

Οι διαφορές με το Χριστιανισμό Οι Πεντηκοστιανοί αλλοιώνουν ριζικά την ουσία των Μυστηρίων της Εκκλησίας. Δηλώνουν ότι πιστεύουν σε επτά πράξεις σε σχετική αντιστοιχία με τα γνωστά Μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ενδεικτικά αναφερόμαστε σε δύο από αυτές, στο Βάπτισμα και στην ιεροσύνη.

Το Βάπτισμα, αφού το απογυμνώνουν από την έννοια του μυστηρίου, το διαχωρίζουν σε δύο πράξεις, στο βάπτισμα με νερό και στο βάπτισμα με Άγιο Πνεύμα. Για να τεκμηριώσουν το αυθαίρετο αυτό δόγμα τους παραποιούν ερμηνευτικά και το σαφέστατο χωρίο από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, το οποίο συνδέει το βάπτισμα στο νερό με την λήψη του Αγίου Πνεύματος, «εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και πνεύματος ου δύναται εισελθείν εις την βασιλείαν των ουρανών»

Ιεροσύνη για τους Πεντηκοστιανούς υπάρχει μόνον η γενική (ο κάθε Χριστιανός είναι και ένας ιερέας) και όχι η ειδική. Γι’ αυτούς υπάρχουν διακονίες, ανάμεσα στις οποίες είναι και αυτή του ποιμένος. Όμως, στην Κ. Διαθήκη ο ίδιος ο Χριστός έδωκε ειδική ιερατική εξουσία μόνον στους Αποστόλους και στους διαδόχους τους. «Λάβετε Πνεύμα Άγιον. Αν τινών αφήστε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς. Αν τινών κρατήτε κεκράτηνται». Τους λόγους αυτούς τους είπε κατά την διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, στον οποίο συμμετείχαν μόνον οι Δώδεκα Απόστολοι.

Οι Προτεσταντικές Εκκλησίες δέχονται μία μόνο πηγή της θείας αποκαλύψεως, την Αγία Γραφή. Απορρίπτοντας έτσι την Ιερή Παράδοση οι Προτεστάντες θεωρούν ότι η Αγία Γραφή αποτελεί το ύψιστο κριτήριο κάθε δογματικής αλήθειας και περιέχει όλες τις αναγκαίες αλήθειες για τη σωτηρία του ανθρώπου.

Τύπος Προτεσταντικής εκκλησίας

Οι Προτεστάντες απέρριψαν την Ιερή Παράδοση για δύο βασικούς λόγους Οι Προτεστάντες απέρριψαν την Ιερή Παράδοση για δύο βασικούς λόγους. Πρώτα γιατί έτσι μπορούσαν άνετα να αντιδράσουν στις καταχρήσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Και κατά δεύτερο λόγο γιατί έτσι μπορούσαν να δικαιολογήσουν τους νεωτερισμούς τους στο δόγμα, τη λατρεία και τη διοίκηση της Εκκλησίας τους.

Οι σχέσεις του Προτεσταντισμού με την Ορθόδοξη Εκκλησία Τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του Προτεσταντισμού ήταν αδύνατη η οποιαδήποτε σχέση με τη Ορθόδοξη Εκκλησία, λόγω του ότι πολλοί ορθόδοξοι λαοί ήταν υπόδουλοι στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Σιγά-σιγά, όμως, ο Προτεσταντισμός άρχισε να αναπτύσσει ενδιαφέρον για τη Ορθοδοξία. Κατά καιρούς υπήρξαν ανταλλαγές επιστολών μεταξύ της Λουθηρανικής Εκκλησίας και του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως, στις οποίες τονίστηκαν οι υπάρχουσες διαφορές.

Στην εποχή μας παρατηρείται κινητικότητα για τη βελτίωση των σχέσεων Ορθοδόξων και Προτεσταντών, τόσο στο πλαίσιο του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών (για το οποίο θα μιλήσουμε σε προσεχή ενότητα) όσο και στην Αγγλία. Εκεί οι Ορθόδοξοι ανέπτυξαν επαφές με τους Προτεστάντες μέσα από πρωτοβουλίες της ρωσικής πατριαρχικής επιτροπής του Σουρόζ (με πρωτεργάτη τον επίσκοπο Αντώνιο Bloom), της μοναστικής Αδελφότητας των Aγίων Αλβανού και Σεργίου (η οποία δραστηριοποιείται για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ Ορθοδόξων και Αγγλικανών) και του Συνδέσμου Αγγλικανικών και Ανατολικών Εκκλησιών, ο οποίος έχει συσταθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Αγγλίας.

Η παρουσία των Προτεσταντών στην Ελλάδα σήμερα Οι κυριότεροι κλάδοι Προτεσταντών στην Ελλάδα είναι οι Ευαγγελικοί, οι Αντβεντιστές και οι Πεντηκοστιανοί. Τα κέντρα οργάνωσης της θρησκευτικής τους ζωής και λατρείας βρίσκονται στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε μερικές περιοχές της ελληνικής επαρχίας. Στις περισσότερες των περιπτώσεων ο Προτεσταντισμός ζει και κινείται εντός του ελλαδικού χώρου, χωρίς προστριβές με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Είναι, βέβαια, αλήθεια ότι εντός της Ελλάδας δεν έχει αναπτυχθεί κάποιος ιδιαίτερος διάλογος ή κάποια πρωτοβουλία για επαφές μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Yπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις κατά τις οποίες οι Προτεσταντικές Ομολογίες ασκούν προσηλυτισμό*, δηλαδή προσπαθούν να αποσπάσουν πιστούς από την Ορθοδοξία και να τους εντάξουν στον Προτεσταντισμό.

Βιβλιογραφία http://el.wikipedia.org http://oodegr.co/oode/protestant/protestant.htm http://www.impantokratoros.gr/FBC26499.el.aspx http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C117/73/597,2149/ http://www.ideotopos.gr/posts/philosophy

Για την εργασία εργάστηκαν οι εξής μαθητές: Αγγελάκης Σταμάτης Μανασσής Θοδωρής Αριτζή Ιωάννα Παναγιωτίδου Σοφία Αποστολίδης Ιωάννης Παπαδοπούλου Άννα Καραπασχάλης Κων/νος Δέβρα Μαρία Κιοσσές Σάββας Δάγκος Γιώργος Κοτρίκης Βασίλης Γραμματίκης Θανάσης Κουλαξίζης Στέλιος Τσίτα Κατερίνα Κουντουράς Δημήτρης