Οδυσσέας Ελύτης 2 Νοεμβρίου Μαρτίου 1996

Διακρίσεις 1960: Του απονέμεται και το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης 1972: αρνείται να παραλάβει το «Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας» που είχε θεσπίσει το δικτατορικό καθεστώς. 1975: αναλαμβάνει την θέση του επίτιμου διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1977 αρνείται να γίνει Ακαδημαϊκός.

Την απονομή του Νόμπελ ακολούθησαν τιμητικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας, μεταξύ αυτών: η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο "Έδρα Ελύτη", στο πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϊ, κ.α. Το 1987 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Ρώμης και λίγους μήνες μετά του Πανεπιστημίου της Αθήνας.

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Η ελληνική φύση, το Αιγαίο, η ηλιακή μεταφυσική τα καπρίτσια, τα όνειρα φυσιογνωμίες, όπως ο Θεόφιλος και ο Κάλβος η γυναικεία μορφή σαν ιδεώδες. Ανάπτυξη του έργου σε τρεις άξονες: την πρόσφατη κοινωνική πραγματικότητα, την Ελλάδα με τις θάλασσές της και τον υπερρεαλισμό. Χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του που αποτυπώνεται στο έργο του είναι: Η πίστη στις ηθικές αξίες, Η αποκήρυξη του υλισμού και του ωφελιμισμού της σύγχρονης εποχής, Η υποστήριξη της μαχητικότητας, της επιμονής ακόμα και υπό συνθήκες κυρώσεων, διώξεων, κατακραυγής και αποδοκιμασία της εγκατάλειψης.

Ο Ελύτης ασχολείται με τη μεταφυσική και τον εσωτερισμό, τον ελκύει η ηλιακή μεταφυσική και κάθε τι που έχει σχέση με το φωτεινό και το ωραίο. Πιστεύει πως ο άνθρωπος δε θα πρέπει να αρκείται στην εξωτερική όψη των πραγμάτων, αλλά να αναζητά την εσωτερική τους ουσία και να παλεύει γι αυτό, ιδιαίτερα μέσα στους δικούς μας «σκοτεινούς καιρούς». Ως ποιητής διαλέγει να εκφραστεί μέσα από την οδό της ομορφιάς. Χαρακτηριστικά της ποίησης του: Χρήση συμβολικής γλώσσα Χρήση της παράδοσης έχοντας καλή γνώση της ιστορίας, της φιλοσοφίας, βέβαια της τέχνης, αλλά και του κοινωνικού/ πολιτισμικού και οικονομικού γίγνεσθαι της εποχής του. Διατήρησε, στον τρόπο της έκφρασής του και στην κοσμοθεωρία του, τις παραδοσιακές ηθικές αξίες. Η φιλοσοφική οπτική του Ελύτη

Αποτέλεσε έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του '30, η οποία διακατέχετο από το ιδεολογικό δίλημμα ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Η θέση του Ελύτη: "από το ένα μέρος ήμουνα ο στερνός μιας γενιάς, που έσκυβε στις πηγές μιας ελληνικότητας, κι απ' την άλλη ήμουν ο πρώτος μιας άλλης που δεχόταν τις επαναστατικές θεωρίες ενός μοντέρνου κινήματος". ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ: διαφοροποιήθηκε από τον "ορθόδοξο" υπερρεαλισμό, δανείστηκε στοιχεία του, τα οποία όμως αναμόρφωσε σύμφωνα με το προσωπικό του ποιητικό όραμα.

Ο Ελύτης διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης. Οι κριτικοί υπογράμμισαν την αισθητική αξία του έργου του, καθώς και την τεχνική του αρτιότητα. Χάρις στο μνημειώδες έργο του Άξιον Εστί οι κριτικές του απέδωσαν το επίθετο «εθνικός», συγκρίνοντας το έργο του μ’ αυτό του Σολωμού, του Παλαμά και του Σικελιανού. Επιμέλεια: Αγγελική Σταμούλη