Μάθημα 5 Οι Μεγάλες Δυνάμεις στη Μεσόγειο, 17ος - 19ος αι. -Ανάπτυξη εμπορίου στη Μεσόγειο με πρωτεργάτες τη Βρετανία και την Ολλανδία -Ανταγωνισμός Βρετανίας-Γαλλίας -Ανάδυση Ρωσία, εξασθένιση των πόλεων-κρατών της Γένοβας και της Βενετίας

Η παρακμή της οθωμανικής αυτοκρατορίας και η άνοδος της Ρωσίας Βασικός αντίπαλος των Οθωμανών το 18ο αιώνα ήταν η Ρωσία της Μεγάλης Αικατερίνης, η οποία επιθυμούσε να επεκτείνει τα ρωσικά σύνορα προς τη Δύση και να ανοίξει το Αιγαίο στο ρωσικό εμπόριο. Με τις συνθήκες του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774) και του Ιασίου (1792) εξασφάλισε την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στον Ελλήσποντο των πλοίων με ρωσική σημαία και πήρε το δικαίωμα να προστατεύει τους ορθόδοξους πληθυσμούς της τουρκικής αυτοκρατορίας.

Η πολιτική της Γαλλίας και ο ανταγωνισμός με την Αγγλία Μέχρι τα τέλη του 18ου αι. η Γαλλία ήταν ο σταθερότερος χριστιανός σύμμαχος των Οθωμανών: κατά το 16ο και 17ο αι., γιατί οι Γάλλοι έβλεπαν τους Οθωμανούς ως συμμάχους κατά των Αψβούργων, και κατά το 18ο αι., γιατί έβλεπαν τη ρωσική δύναμη ως απειλή στην αντίληψή τους για την Ευρώπη. Υπήρχαν στενές εμπορικές και στρατιωτικές σχέσεις. Το 1797 η Βενετία, το στήριγμα του μεσογειακού πολιτισμού και εμπορίου, έχασε την ανεξαρτησία της. Η Γαλλική Επανάσταση μετέβαλλε την ισορροπία των δυνάμεων στην Ευρώπη και οδήγησε στην άνοδο του Ναπολέοντα ως αυτοκράτορα το Η γαλλική πολιτική στόχευε στην εξαγωγή της ιδεολογίας της επανάστασης και στην επέκταση της γαλλικής επιρροής στη βόρειο Ευρώπη και στη Μεσόγειο, ιδιαίτερα στην Ιταλία.

Η κρίση του μεσογειακού κόσμου, Ο Ναπολέων στην Αίγυπτο. Ο αγγλο-γαλλικός ανταγωνισμός στη Μεσόγειο ήταν ιδιαίτερα έντονος. Οι Βρετανοί στη Μάλτα, οι Γάλλοι στην Ισπανία το Με το συνέδριο της Βιέννης το 1815 εδραιώθηκε η βρετανική κυριαρχία στη Μεσόγειο. Μάλτα, Γιβραλτάρ και Ιόνια Νησιά αποτέλεσαν τη βάση αυτής της κυριαρχίας. Το 1840 οι Βρετανοί έδιωξαν τους Αιγύπτιους από τη Συρία και το 1882 μια βρετανική μοίρα εξουδετέρωσε τα οχυρά κοντά στην Αλεξάνδρεια, προλειαίνοντας το έδαφος για την κατάκτηση της Αιγύπτου. Στο μεταξύ το 1863 οι Βρετανοί είχαν για οικονομικούς κυρίως λόγους παραχωρήσει τα Επτάνησα στην Ελλάδα. Για να αντισταθμίσει τα βρετανικά οφέλη στη Μεσόγειο η Γαλλία κατέλαβε το Αλγέρι το Το 1844 οι Γάλλοι εισέβαλλαν και στο Μαρόκο.

Η Ρωσία και η σύγκρουση στην Κριμαία, Η αντίδραση των Βρετανών και η διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ. Η ενοποίηση της Ιταλίας. Εξελίξεις στην οικονομία της Μεσογείου.