Δημιουργία Ερωτηματολογίου Ορισμοί Ερωτηματολόγιο: Γραπτό κείμενο το οποίο χρησιμοποιείται για να κατευθύνει τον αναγνώστη να απαντήσει συγκεκριμένες ερωτήσεις. Απαντών : Το άτομο που απαντά τις ερωτήσεις που περιλαμβάνονται στο ερωτηματολόγιο Ερωτών : Το άτομο που διαβάζει τις ερωτήσεις στο άτομο που συμμετέχει σε μια μελέτη

Επισημάνσεις κατά την δημιουργία του ερωτηματολογίου Κάθε ερώτηση πρέπει να είναι πλήρως δικαιολογημένη Η ποιότητα των πληροφοριών εξαρτάται από το πώς διατυπώνονται οι ερωτήσεις και τη σειρά των ερωτήσεων Ενδιαφέρουσες ερωτήσεις, αποφεύγονται πολύπλοκες εκφράσεις , χρονοβόρες η προκλητικές ερωτήσεις Λογική σειρά: γενικά-ειδικά, απρόσωπα-προσωπικά, εύκολα-δύσκολα

Επισημάνσεις κατά την δημιουργία του ερωτηματολογίου Σεβασμός στην προσωπικότητα και τις ευαισθησίες του ερωτώμενου Ανάπτυξη μεθοδολογίας για την διασφάλιση της εμπιστευτικότητας των προσωπικών δεδομένων

Συνήθειες πιστεύω συμπεριφορά Ξεκάθαροι στόχοι για να αποφύγουμε άχρηστες ερωτήσεις Διαφορετικές εκφράσεις στην ερώτηση προκαλούν διαφορετικές απαντήσεις Περισσότερες ερωτήσεις στο ίδιο θέμα δίνουν πιο αξιόπιστα αποτελέσματα

Ανοικτές ερωτήσεις Ελεύθερη σκέψη Καταγραφή των πραγματικών σκέψεων Πλήρη απεικόνιση των γεγονότων Πολύ χρήσιμες στα διερευνητικά-προκαταρτικά ερωτηματολόγια Δυσκολία στην ανάκληση πληροφοριών Δυσκολία στην διαμόρφωση της απάντησης Δυσκολία στην ανάλυση

Ερωτήσεις κλειστού τύπου-σε σειρά Ανάκληση πληροφοριών Χρήσιμες στην αντικειμενοποιήση των συναισθημάτων Πολύ εύκολη η ανάλυση Απαντήσεις με ένα συγκεκριμένο τρόπο Απώλεια σημαντικών πληροφοριών

Ερωτήσεις κλειστού τύπου Δεν περιορίζονται σε διαβαθμίσεις της ίδιας απάντησης Εύκολη Ανάλυση Ανάκληση πληροφοριών Πιο δύσκολες να απαντηθούν γιατί διαπραγματεύονται διαφορετικά θέματα ταυτόχρονα

Ερωτήσεις μερικώς κλειστού τύπου Παρέχει διέξοδο σε περίπτωση που δεν προβλεφθούν όλες οι πιθανές απαντήσεις Σε περίπτωση μεγάλης συχνότητας του «άλλο» σηματοδοτεί μη ικανοποιητική σύνταξη απαντήσεων Συνήθως η ¨απάντηση «άλλο» χρησιμοποιείται λιγότερο λόγω δυσκολίας

Εμφάνιση ερωτηματολογίου Ελκυστικό, εύκολα αναγνώσιμο Κόστος σημαντική παράμετρος Μοναδικός κωδικός Επαρκής χώρος Κάθε ερώτηση πρέπει να αριθμείται Να μην χωρίζεται ερώτηση σε δύο σελίδες Χώρος για σημειώσεις του ερευνητή

Εμφάνιση ερωτηματολογίου Πάχος χαρτιού Έγχρωμο χαρτί χρήσιμο Υπογράμμιση, έντονα γράμματα για έμφαση Μηχανογράφηση του ερωτηματολογίου-κωδικοποίηση

Προσωπική συνέντευξη Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού Υψηλό ποσοστό ανταπόκρισης Προσαρμογή της δομής του ερωτηματολογίου ανάλογα με τον απαντών Μειονεκτήματα Δυσκολία λήψης απαντήσεων με ακρίβεια (social desirability bias) Υψηλό κόστος εκπαίδευσης και πρόσληψης ερωτώντων

Ταχυδρομική συνέντευξη Πλεονεκτήματα Εύκολος εντοπισμός ερωτηθέντων Μείωση του social desirability bias και αποφυγή της αποστροφής του απαντών Χαμηλό κόστος Μειονεκτήματα Δυσκολία στον εντοπισμό των αιτιών των μη ανταποκριθέντων Περιορισμός στη χρήση μόνο απλών ερωτηματολογίων Ελλιπής συμπλήρωση ερωτηματολογίου Χρονοβόρες διαδικασίες αποστολής και συλλογής ερωτηματολογίων

Τηλεφωνική συνέντευξη Πλεονεκτήματα Αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού Εύκολος έλεγχος της επιλογής των ερωτηθέντων Υψηλός βαθμός ανταπόκρισης σε ανομοιογενή και ομοιογενή δείγματα πληθυσμού Ο επηρεασμός του απαντών από άλλους μειώνεται Χαμηλό κόστος σε σχέση με τα άλλα είδη συνεντεύξεων Μειονεκτήματα Δυσκολία στην επιβεβαίωση της ταυτότητας του απαντών Αποφυγή πολύπλοκων ερωτήσεων

Μορφή ερωτηματολογίου Μη αποδεκτή: Φύλο: Άρρεν Θήλυ Αποδεκτή: Φύλο (κυκλώστε τον αριθμό της απάντησης) 1. Άρρεν 2. Θήλυ

Μορφή ερωτηματολογίου Μη αποδεκτή: Αριθμός παιδιών ανά ηλικιακή κατηγορία: Κάτω των πέντε ετών 5-13 19-25 και άνω 14-18 Αποδεκτή: Αριθμός παιδιών που έχετε ανά ηλικιακή κατηγορία.(Εάν κανένα, γράψτε «0») ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΤΩΝ ΤΩΝ 5 ΕΤΩΝ 5 ΕΩΣ 13 14 ΕΩΣ 18 19 ΕΩΣ 24 25 ΚΑΙ ΑΝΩ

Μορφή ερωτηματολογίου Παράδειγμα: Είστε ικανοποιημένος/η από την ιατρική φροντίδα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας; 5-βάθμια κλίμακα τύπου Likert Καθόλου Λίγο Ούτε λίγο Πολύ Πάρα πολύ ούτε πολύ 1 2 3 4 5 Σε νέες έρευνες: επειδή τείνουμε να απαντάμε στο μέσο όρο (μεσαία κατηγορία επιλογής) προτιμάται να χρησιμοποιείται 4-βάθμια ή 6-βάθμια κλίμακα, έτσι ώστε ο ερωτώμενος να «αναγκάζεται» να δηλώνει έστω και μια τάση (συμφωνίας ή ασυμφωνίας) 6-βάθμια κλίμακα τύπου Likert Καθόλου Λίγο Μάλλον Μάλλον Πολύ Πάρα πολύ λίγο πολύ 1 2 3 4 5 6

Στάθμιση Ερωτηματολογίου Εντοπισμός και επιλογή ερωτηματολογίου: Σύνθεση διαφορετικών ερωτηματολογίων Τροποποίηση υπαρχόντων ερωτηματολογίων Επιλογή από τη διεθνή βιβλιογραφία το κατάλληλο ερωτηματολόγιο βάσει κριτηρίων (π.χ. σύντομο, υψηλή εγκυρότητα-αξιοπιστία, κτλ.) Μετάφραση ερωτηματολογίου Πολιτισμική προσαρμογή Πιλοτική εφαρμογή (pretest) Έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητας

Στάθμιση Ερωτηματολογίου Μετάφραση ερωτηματολογίου: έγκριση μετάφρασης από το συγγραφέα και τον κάτοχο δικαιωμάτων έκδοσης διγλωσσική μετάφραση προς δύο κατευθύνσεις (forward translation, backward translation) Μετάφραση από 2 διαφορετικά άτομα στα ελληνικά Σύγκριση των 2 μεταφράσεων  1η εκδοχή ερωτηματολογίου στα ελληνικά Μετάφραση της 1ης εκδοχής του ελληνικού ερωτηματολογίου στα αγγλικά (ένα δίγλωσσο άτομο με μητρική γλώσσα τα Αγγλικά) Αποστολή στο συγγραφέα για σχόλια-παρατηρήσεις Ενσωμάτωση των παρατηρήσεων στη 2η εκδοχή του ελληνικού ερωτηματολογίου

Στάθμιση Ερωτηματολογίου Πολιτισμική προσαρμογή: Στη χώρα (Ελλάδα), στο νομό/περιοχή (Κρήτη) π.χ. διατροφικές συνήθειες Σε μικρό τυχαίο δείγμα εφαρμογή της 2ης εκδοχής του ελληνικού ερωτηματολογίου Έλεγχος κατανόησης και αναδιατύπωσης των ερωτήσεων Ενσωμάτωση των παρατηρήσεων στη 2η εκδοχή Τελικό Ελληνικό Ερωτηματολόγιο

Στάθμιση Ερωτηματολογίου Πιλοτική εφαρμογή (pretest): Σε τυχαίο δείγμα στο 5%-10% του τελικού δείγματος για έλεγχο: Κατανοητής-σωστής διατύπωσης των ερωτήσεων Χρόνου συμπλήρωσης Ενδιαφέροντος των ερωτώμενων Εμφάνισης Διορθώσεις Βελτιωμένο ερωτηματολόγιο  Έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητας του ερωτηματολογίου

Στάθμιση Ερωτηματολογίου Έλεγχος Αξιοπιστίας και Εγκυρότητας Ερωτηματολογίου Η ακρίβεια και η πιστότητα με την οποία μετράει το ερωτηματολόγιο ένα χαρακτηριστικό Έλεγχος απαραίτητος όταν αυτά αξιολογούν μη μετρήσιμα χαρακτηριστικά (π.χ. διατροφικές συνήθειες, κατάθλιψη, άγχος, ικανοποίηση) Το ερωτηματολόγιο (βελτιωμένο) δίνεται στο ίδιο δείγμα δυο φορές μετά την παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος (π.χ. 15 ημέρες, 30 ημέρες) (test-retest)

Στάθμιση Ερωτηματολογίου Έλεγχος αξιοπιστίας Εσωτερική συνοχή/συνάφεια (Cronbach’s a) <0,5  μικρή συνοχή (μη αποδεκτή αξιοπιστία) >0,9  εξαιρετική αξιοπιστία Επαναληψιμότητα (test-retest) McNemar test Συντελεστής συσχέτισης (Pearson, Spearman) Wilcoxon test ή paired t-test Επαναληπτότητας Μέτρο συμφωνίας kappa Συντελεστής εσωτερικής συσχέτισης

Στάθμιση Ερωτηματολογίου Έλεγχος εγκυρότητας Στο ίδιο δείγμα ατόμων εφαρμόζουμε το νέο ερωτηματολόγιο και το ερωτηματολόγιο της πρότυπης μεθόδου (gold standard) Έλεγχος συμφωνίας των αποτελεσμάτων των δυο μεθόδων Μέτρο συμφωνίας kappa Συντελεστής συσχέτισης (Pearson, Spearman)

Τελικό Ερωτηματολόγιο Αξιοπιστία; ΝΑΙ Εγκυρότητα; ΝΑΙ Σταθμισμένο και κατάλληλο το ερωτηματολόγιο Έτοιμο να διανεμηθεί στο επιλεγμένο δείγμα του υπό μελέτη πληθυσμού