ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ: ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ: η διαδικασία λήψης απόφασης για το πώς κάποιος θα μοιράσει τα δίκαια, τους πόρους ή θα κατανείμει αμοιβές

Damon (1975): Τεχνική αφήγησης μιας ιστορίας  Μια τάξη παιδιών πέρασε μία ολόκληρη μέρα σχεδιάζοντας εικόνες. Μερικά παιδιά έκαναν πολλά σχέδια, άλλα λιγότερα. Μερικά παιδιά ζωγράφιζαν καλά, άλλα όχι τόσο καλά. Μερικά παιδιά είχαν καλή συμπεριφορά, και δούλεψαν πολύ, άλλα έκαναν σαχλαμάρες. Μερικά παιδιά ήταν φτωχά, μερικά ήταν αγόρια, μερικά ήταν κορίτσια, κτλ. Μετά η τάξη πούλησε τα σχέδια στο παζάρι του σχολείου.  Πώς είναι δίκαιο να μοιραστούν τα έσοδα από τις πωλήσεις των σχεδίων;

Έρευνα σε παιδιά ηλικίας 4-12 χρονών (Damon, 1983) Οι αντιλήψεις των παιδιών για τη θετική δικαιοσύνη, όπως και οι ηθικές κρίσεις που μελέτησε ο Kohlberg, αναπτύσσονται μέσω μιας διαδοχής επιπέδων καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν (βλ. πίνακα 1).Οι αντιλήψεις των παιδιών για τη θετική δικαιοσύνη, όπως και οι ηθικές κρίσεις που μελέτησε ο Kohlberg, αναπτύσσονται μέσω μιας διαδοχής επιπέδων καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν (βλ. πίνακα 1). Διαπολιτισμική εγκυρότητα διαδοχής σταδίων.Διαπολιτισμική εγκυρότητα διαδοχής σταδίων.

Στάδια θετικής δικαιοσύνης Ηλικία μικρότερη των 4 χρόνων  Δεν δίνουν αντικειμενικούς λόγους για τις επιλογές τους.  Απλώς αναφέρουν τις επιθυμίες τους, χωρίς να τις αιτιολογούν. Παιδιά 4-5 χρονών  Δικαιολογούν τις αποφάσεις τους, επικαλούμενα αυθαίρετα χαρακτηριστικά. Παιδιά 5-7 χρονών  Αρχή ισότητας (ηθικός ρεαλισμός)  Όλοι οι συμμετέχοντες έχουν δικαίωμα στην αμοιβή.  Η δίκαιη μεταχείριση είναι η ίση μεταχείριση.  Οι συγκρούσεις λύνονται με τα ίσα μερίδια.

Στάδια θετικής δικαιοσύνης Παιδιά 8-10 χρονών  Κάποιοι έχουν νόμιμες απαιτήσεις για κάτι παραπάνω από την ίση μεταχείριση, βάσει κάποιων κριτηρίων (παραπάνω προσπάθεια, μειονεξία, αναπηρία).  Δεν μπορούν να παράγουν ένα δίκαιο αποτέλεσμα. Αντικατοπτρίζεται η λογική ικανότητα συνυπολογισμού όλων των παραγόντων. Παιδιά 10 χρονών και άνω  Συνυπολογίζονται τα αιτήματα των περισσότερων ανθρώπων και οι απαιτήσεις συγκεκριμένων καταστάσεων, παρόλο που αυτό δεν ευνοεί την ίση μεταχείριση με πολλές περιπτώσεις. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να παίρνουν αυτό που τους αξίζει. Επιλογές σταθερές και ξεκάθαρες.

Thorkilden (1989) Εξαρτώνται οι κρίσεις των παιδιών για τη δικαιοσύνη από το πλαίσιο; Μελέτη σε παιδιά ηλικίας χρονών. 1.Ασήμαντες διαφορές ανάμεσα σε μικρότερα και μεγαλύτερα παιδιά. 2.Από τη ηλικία των 6, τα παιδιά υπολογίζουν το κοινωνικό πλαίσιο μιας δραστηριότητας, όταν κρίνουν συνθήκες με τις οποίες είναι εξοικειωμένα.

ΑΠΌ ΤΟΝ ΗΘΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Κατά πόσο ο αφηρημένος ηθικός συλλογισμός των παιδιών σχετίζεται με τις πράξεις τους σε καταστάσεις πραγματικής ζωής (Ν=144).Κατά πόσο ο αφηρημένος ηθικός συλλογισμός των παιδιών σχετίζεται με τις πράξεις τους σε καταστάσεις πραγματικής ζωής (Ν=144).  Επιβεβαίωση σταδίων.  50% Οι συλλογισμοί ταιριάζουν με τις πράξεις.  10% Πιο προχωρημένοι συλλογισμοί  40% οι πράξεις δεν συμβαδίζουν με τους ηθικούς συλλογισμούς

ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Ηθικοί Συλλογισμοί # Κοινωνικές Συμβάσεις (Turiel, 1983) 1ο Στάδιο (5-7 χρ.) : Η παραβίαση σύμβασης σημαίνει πως κάποιος συμπεριφέρεται αφύσικα. 2ο Στάδιο (8-9 χρ.) : Απορρίπτουν κοινωνικές συμβάσεις, δεν είναι χρήσιμες στην κοινωνία. 3ο Στάδιο (10χρ. και άνω) : Οι κοινωνικές συμβάσεις, αν και αυθαίρετες, έχουν ρόλο στη ρύθμιση της κοινωνικής ζωής.

ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΦΟΔΙΑ : 1. Αυξημένη Εκτίμηση για ηθικούς κανόνες ηθικούς κανόνες 2. Προοπτική των άλλων ΦΙΛΙΑ Σχέση που χαρακτηρίζεται από στοργή, αμοιβαιότητα και δέσμευση μεταξύ ανθρώπων που οι ίδιοι θεωρούν πως είναι ίσοι μεταξύ τους

Αναπτυξιακές λειτουργίες της φιλίας (Hartup, 1992)  Πλαίσιο μέσα στο οποίο τα παιδιά αναπτύσσουν βασικές επικοινωνιακές δεξιότητες  Πληροφορίες για τον εαυτό, τους άλλους, τον κόσμο.  Διασκέδαση, ανακούφιση από το άγχος  Πρότυπα στενών σχέσεων Η Ικανότητα να κατανοεί κάποιος τις προσδοκίες, τα συναισθήματα και τις προθέσεις των άλλων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της φιλίας

Παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της φιλίας  Γειτνίαση (Epstein, 1989)  Φίλοι που μοιάζουν σε πολλά επίπεδα (Rubin et al., 1994)  Ψυχολογικά χαρακτηριστικά φιλίας Η αίσθηση του «ανήκειν» και η κοινωνική αποδοχή είναι τα σημαντικότερα θέματα της φιλίας στην μέση παιδική ηλικία.

 Διεργασία δημιουργίας φιλίας (Gottman, 1983): Πέντε σημαντικοί παράγοντες 1. Κοινές Δραστηριότητες 2. Σαφής επικοινωνία 3. Ανταλλαγή Πληροφοριών 4. Επίλυση συγκρούσεων 5. Αμοιβαιότητα

Τα αγόρια και τα κορίτσια ως φίλοι

Τα αγόρια φαίνεται πως κοινωνικοποιούνται για να ανταγωνίζονται το ένα το άλλο σε δραστηριότητες που υπόκεινται σε κάποιο σύστημα κανόνων.Τα αγόρια φαίνεται πως κοινωνικοποιούνται για να ανταγωνίζονται το ένα το άλλο σε δραστηριότητες που υπόκεινται σε κάποιο σύστημα κανόνων. Τα κορίτσια κοινωνικοποιούνται για τη συνεργασία και την κοινωνική ευαισθησία σε περιστάσεις όπου οι κανόνες υπονοούνται.Τα κορίτσια κοινωνικοποιούνται για τη συνεργασία και την κοινωνική ευαισθησία σε περιστάσεις όπου οι κανόνες υπονοούνται.

Φιλία και κοινωνική επάρκεια Η δεξιότητα διαπραγμάτευσης των κοινωνικών συναλλαγών με τους συνομήλίκους εξαρτάται από την αυξανόμενη ικανότητα του παιδιού να καταλαβαίνει τι σκέπτονται οι άλλοι (ανάληψη κοινωνικής προοπτικής) και το πώς νιώθουν (κοινωνικοσυναισθηματική επάρκεια).

Μελέτη ανάπτυξης της φιλίας στη μέση παιδική ηλικία (Selman, 1981) Μέθοδος: Ιστορίες αξιολόγησης της αντίληψης για τους άλλους, της αυτο-συνειδητότητας και της φιλίας. Απαιτούν από τα παιδιά να μιλήσουν για το πώς δημιουργούνται και διατηρούνται οι φιλίες και τι είναι σημαντικό σε αυτές. «Η Κατερίνα και η Δέσποινα ήταν πολύ καλές φίλες από την ηλικία των πέντε ετών. Ένα νέο κορίτσι, η Γιάννα μετακομίζει στη γειτονιά τους αλλά η Δέσποινα την αντιπαθεί επειδή θεωρεί ότι στη Γιάννα αρέσει να επιδεικνύεται. Αργότερα, η Γιάννα προσκαλεί την Κατερίνα να πάνε στο τσίρκο μαζί, το οποίο ήρθε στη πόλη για μόνο μία μέρα. Το πρόβλημα της Κατερίνας είναι ότι είχε υποσχεθεί στη Δέσποινα να παίξουν μαζί ένα παιχνίδι την ίδια μέρα. Τι θα κάνει η Κατερίνα;»

Ανάπτυξη επιπέδου ανάληψης της προοπτικής των άλλων-αναπτυξιακά επίπεδα της φιλίας (Selman, 1981)

Το στοιχείο της σύγκρουσης είναι αναπόσπαστο στοιχείο της φιλίας (Hartup, 1996) Μηχανισμοί κοινωνικής επανόρθωσης Στρατηγικές που επιτρέπουν σε φίλους να διατηρήσουν τη φιλία τους, ακόμα κι όταν σοβαρές διαφορές τους απομακρύνουν προσωρινά Κοινωνική Επάρκεια Το Σύνολο δεξιοτήτων που συλλογικά καταλήγει σε μία σε επιτυχή κοινωνική λειτουργία.