Ποίηση : Λουκανός (Marcus Annaeus Lucanus) [ έπος ], Io υβενάλης (Decimus Iunius Iuvenalis) [ σάτιρα ], Μαρτιάλης (Marcus Valerius Martialis) [ επίγραμμα ], Στάτιος (Publius Papinius Statius) [ έπος ]. Ιστοριογραφία, Βιογραφία : Τάκιτος (Publius/ Gaius Cornelius Tacitus) [ Annales ], Σουητώνιος (Gaius Suetonius Tranquillus) [ De Vita Caesarum ].
Πεζογραφία : Πετρώνιος (Gaius Petronius Arbiter) [ Satyricon ?], Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (Gaius Plinius Secundus) [ φυσική ιστορία, επιστήμη, ρητορική ], Πλίνιος ο Νεότερος [ επιστολογραφία, ρητορικοί λόγοι ] (Gaius Plinius Caecilius Secundus), Κοϊντιλιανός (Marcus Fabius Quintilianus) [ ρητορική, λογοτεχνική κριτική ].
~ 4 π. Χ. K όρδοβα - 65 μ. Χ. Γιος του γνωστού ρήτορα Ανναίου Σενέκα και αδελφός του Λεύκιου Ιούνιου Γαλλίωνα, ανθύπατου της Αχα ΐ ας και γνωστού από την Καινή Διαθήκη. Ανέλιξη σε αξιώματα ( πραίτορας, ύπατος ). Παιδαγωγός και σύμβουλος του Νέρωνα (54-62) μετά από πολυετή εξορία στην Κορσική (41-49). ( Επιβεβλημένη ) Αυτοκτονία λόγω υποτιθέμενης συνέργειας στη συνωμοσία του συγκλητικού Πείσωνα λίγο μετά την πυρπόληση της Ρώμης ( δραματική περιγραφή από Τάκιτο [ Annales ], εμπλουτισμένη πολύ αργότερα από τον Boccaccio [ Commento di Dante ]).
Φιλοσοφία ( Στωικισμός ), Ρητορική, Τραγική Ποίηση, Πολιτική. Πληθωρικός και πολυσχιδής συγγραφέας. 1. Ποίηση. 8 τραγωδίες ( τα μοναδικά πλήρως σωζώμενα έργα του συνόλου της Ρωμαϊκής τραγωδίας ): Hercules [furens], Troades, Phoenissae, Medea, Phaedra, Oedipus, Thyestes, Agamemnon. Θεματική εξάρτηση από Αττική τραγωδία, αλλά και σημαντικές διαφοροποιήσεις ( Στωική φιλοσοφία, Ρητορική, Νέα Κωμωδία ). Πιθανώς προορίζονταν για απαγγελία και όχι για παράσταση.
Αμφιβόλου πατρότητας : Hercules Oetaeus, Octavia. Πιθανώς σατιρικό έργο Apocolocyntosis ( για Κλαύδιο ) κατά τα πρότυπα της Μενίπππειας σάτιρας [ κριτική συμπεριφορών και παραδεδομένων μύθων, απότομες εναλλαγές ύφους ]. Επίδραση στην Ευρωπαϊκή δραματουργία : Ελισαβετιανό και Ιακωβιανό θέατρο ( revenge play ή revenge tragedy, π. χ. Shakespeare) και Γαλλική Νεοκλασική δραματική παράδοση (Corneille, Racine).
2. Δοκίμια / Πραγματείες και Επιστολές. Στωικά ιδεώδη ( virtus, πάθη, Λόγος [ ratio ]- Φύση - Νόμος ( lex naturae )- Ειμαρμένη - Μοίρα > φυσική και θεϊκή οργανωτική δύναμη του Κόσμου ), αλλά και ιδέες από άλλες φιλοσοφικές Σχολές ( εκλεκτικισμός ). Πλατωνισμός ( θεωρία ιδεών ), Αριστοτέλης ( Κατηγορίες ) και Περιπατητικοί, Επίκουρος. Έμφαση στην Ηθική. Προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ Φιλοσοφίας και πρακτικής ζωής. Ευεργετικές / Θεραπευτικές ιδιότητες Φιλοσοφίας. Επίτευξη του φιλοσοφικού ιδεώδους μέσα στα όρια των δυνατοτήτων του μέσου ανθρώπου.
Naturales Quaestiones (7 βιβλία ): Κοσμολογία, μετεωρολογία κά.
Το ηθικό σύστημα του Σενέκα ( καθώς και ο τρόπος του θανάτου του ) έχουν οδηγήσει αρκετούς συγγραφείς ( της ύστερης αρχαιότητας και της πρώιμης Αναγέννησης ) να συναγάγουν την πνευματική συγγένειά του με τον Χριστιανισμό και ιδίως με τον Παύλο. Τερτυλλιανός ( De anima 20: saepe noster), Ιερώνυμος ( D e viris illustribus 12: Seneca noster), Αυγουστίνος ( Epistula ad Macedonium 153.4: Seneca noster). Οι δύο τελευταίοι τον συγκαταλέγουν στους Εκκλησιαστικούς Πατέρες. Dante ( Κόλαση 1 ος κύκλος [Limbo]).
Petrarca, Chaucer ( The Canterbury Tales ), Erasmus, Calvin ( Σενέκα De Clementia ), Montaigne ( Essays ), Rousseau ( Emile ).
Et si volueris attendere, maxima pars vitae elabitur male agentibus, magna nihil agentibus, tota vita aliud agentibus (1.1). Nulla servitus turpior est quam voluntaria (47.17). Otium sine litteris mors (82.3). 124 γράμματα, πιθανώς της διετίας 63-65, κατά την οποία ο Σενέκας ταξίδευε στη νότια Ιταλία. Κύκνειο άσμα. Απευθύνονται στον φίλο του Λουκίλιο τον Νεότερο από την Πομπηία ή τη Νάπολη, ο οποίος εκείνη την περίοδο ήταν επίτροπος (procurator) της Σικελίας. Ο Σενέκας προσπαθεί να τον μεταστρέψει προς τον Στωικισμό.
Δομή : Αφορμώνται από ένα απτό γεγονός ( όπως π. χ. ένα ταξίδι ή μια αρρώστια ) και καταλήγουν στη θεωρητική διερεύνηση αόριστων εννοιών και θεμάτων, όπως του θανάτου, της αυτοκτονίας, της αρετής / του απόλυτου αγαθού, της γενναιοψυχίας του Στωικού σοφού (rex-sapiens). Αποδοκιμασία εκφυλιστικών συνεπειών της δουλείας, των μονομαχιών και της μέθης. Έπαινος μελέτης και μάθησης, λιτής ζωής, αγάπης για τη φύση, υπεράσπιση της ιερότητας του γάμου και της συζυγικής πίστης.
Παράλληλα, βέβαια, εμπεριέχουν τόπους της Ρωμαϊκής επιστολογραφίας της εποχής ( φιλία, consolatio, εγκώμιο γηραιών σπουδαίων ανδρών κτλ.). Κλαύδιος Αιλιανός, Αλκίφρων ( επιστολογράφοι ).
Γλώσσα / Ύφος : Ξεκινούν με τη φράση Seneca Lucilio suo salutem και κλείνουν με τη λέξη Vale. Το ύφος ποικίλλει ( μείγμα ιδιωτικής συζήτησης και λογοτεχνικού έργου ). Τεχνικοί όροι ( π. χ. ιατρική, νομική ), καθημερινό λεξιλόγιο, φιλοσοφικοί όροι, νεολογισμοί, απαξ λεγόμενα. Ρητορικά σχήματα ( π. χ. χιαστό, παρήχηση, αντίθεση, οξύμωρο, πολύπτωτο ). Πνευματώδες ύφος, επιγραμματική / γνωμική έκφραση.
Epistula XVII (17) => Φιλοσοφία και Πλούτη Epistula ΧΧΙ V (24), => Περιφρόνηση Θανάτου Epistula XLVII (47) => Δουλεία