Η οπτικοποίηση της πληροφορίας και η σημασία της στη σύγχρονη εκπαίδευση Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Από την οπτική επικοινωνία στον γλωσσικό γραμματισμό και αντιστρόφως Ο γραπτός πολιτισμός εκπέμφθηκε από τις εικόνες πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια για να τις ξεπεράσει και τώρα επιστρέφει σ’ αυτές (Φλούσερ Β., 2008,199) 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Τι είναι η Οπτική Επικοινωνία; Οπτική επικοινωνία είναι η διαμόρφωση και η ανταλλαγή μηνυμάτων, νοημάτων και εννοιών διαμέσου της χρήσης εικόνων

Τι είναι ο Οπτικός Πολιτισμός; Τι είναι ο Οπτικός Πολιτισμός; Ο οπτικός πολιτισμός είναι μέρος της καθημερινής ζωής μας Οπτικοποιείται η ανθρώπινη εμπειρία (και στις επιστήμες) Ορίζετε η πραγματικότητα μέσω εικόνων Εικονογραφικό μοντέλο έναντι κειμενικού μοντέλου Η απεικόνιση της ύπαρξης έχει μεγαλύτερα ρίσκα, αβεβαιότητα, αυθαιρεσίες, σύγχυση 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Η Οπτικοποίηση Δεν αντικαθιστά τη γλώσσα Την καθιστά πιο κατανοητή Το μήνυμα μεταδίδεται ταχύτερα Το προϊόν της επικοινωνίας είναι συνήθως πιο αποτελεσματικό Επειδή προσφέρει την αμεσότητα των αισθήσεων Η πρώτη οπτική επαφή δεν αντικαθίσταται από το κείμενο Η οπτική επαφή προσφέρει το πλεόνασμα μιας εμπειρίας (συνδέει τα πράγματα) 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Η Οθόνη Υπάρχει παντού 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Η Γενιά της Οθόνης

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Οι οθόνες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών στις χώρες του δυτικού κόσμου (smartphones 24/7) Επειδή αναλώνουν αρκετές ώρες μπροστά στις οθόνες διαμορφώνουν μία αντίληψη του κόσμου μέσα από τα θεάματα (τηλεόραση, κινηματογράφος, ψηφιακά παιχνίδια, κοινωνική δικτύωση). 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Οι οθόνες έλκουν την προσοχή επειδή: Η εικόνα είναι δυναμική λόγω συνεχούς ροής της πληροφορίας Δηλαδή προσφέρουν μεταβολή της πληροφορίας μέσα από την κίνηση Γι’ αυτό απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή και προσήλωση Αυτό εγκυμονεί κινδύνους εφόσον πρέπει να αποκωδικοποιηθούν περισσότερα στοιχεία και δεν υπάρχει ο χρόνος 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Το στατικό έντυπο δεν έχει τη γοητεία της εικόνας Η ανάγνωση και η μελέτη βιβλίων σταδιακά υποβαθμίζονται χωρίς τη συνοδεία εικόνων/βίντεο Αρκετοί μαθητές, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες ηλικίες, γίνονται ανυπόμονοι ή αδιάφοροι στο μέτρο που επιθυμούν να αντιλαμβάνονται πολλές πληροφορίες (συναισθήματα) σε ελάχιστο χρόνο («ολοκληρωμένες» εμπειρίες πολλαπλών καταστάσεων) 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Οι μαθητές είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση των μηχανημάτων του ψηφιακού κόσμου Αλληλοενημερώνονται Παίρνουν πρωτοβουλίες Σε μεγάλο βαθμό είναι ψηφιακά αυτοδίδακτοι 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Εκπαίδευση και Οπτική Πληροφορία

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Η ψηφιακή πληροφόρηση και ψυχαγωγία ανταγωνίζονται την εκπαίδευση στο βαθμό που μονοπωλούν την προσοχή των παιδιών/μαθητών Οφείλει η εκπαίδευση να ενσωματώσει την απεικόνιση, την οπτική πληροφορία στη διδακτική του γνωστικού αντικειμένου για την αυθόρμητη και πρόθυμη συμμετοχή των μαθητών Έρευνες αποδεικνύουν ότι ο άνθρωπος μαθαίνει μέσω της όρασης κατά 83% ενώ από το σύνολο αυτό θυμάται το 30%. 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Το Ζήτημα της Αποκωδικοποίησης της Εικόνας Πρόσληψη και Χειρισμός

Ο Οπτικός Γραμματισμός και η Αποκωδικοποίηση Εικόνων Ο Οπτικός Γραμματισμός και η Αποκωδικοποίηση Εικόνων Δεν αρκεί ο μαθητής να επικοινωνεί και να λειτουργεί αποτελεσματικά σε ψηφιακά περιβάλλοντα, χρησιμοποιώντας κείμενα γραπτού και προφορικού λόγου, καθώς επίσης βίντεο, εικόνες, σχεδιαγράμματα, χάρτες κλπ. Θα πρέπει οι μαθητές να ερμηνεύουν και να αντιλαμβάνονται με κριτικό τρόπο τα οπτικά ερεθίσματα που δέχονται καθώς θα διαμορφώνουν νοήματα και συμπεράσματα Αυτό προαπαιτεί ικανότητα κατανόησης και κριτικής ανάγνωσης βάσει σύγκρισης δομών και των σχέσεων τους Από την πλευρά των μαθητών σημαντικό ρόλο παίζουν η παρατήρηση, η δημιουργικότητα και ο τρόπος με τον οποίο ενισχύουν τη μνήμη τους (απομνημόνευση έναντι κριτικής αντίληψης) 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Συνδυασμός Κειμένων Απεικόνισης Η έρευνα έχει αποδείξει ότι μαθαίνουμε καλύτερα όταν συνδυάζουμε κείμενα με γραφικές παραστάσεις σε αντίθεση με την ξεχωριστή χρήση του κάθε μέσου (Fletcher & Tobias, 2005). Το ολοκληρωμένο νοητικό μοντέλο διαμορφώνεται όταν ένα λεκτικό μήνυμα, μια λεκτική πληροφορία σχετίζεται με την πληροφορία ενός εικονογραφημένου μηνύματος. Η μάθηση συντελείται όταν ένα ολοκληρωμένο νοητικό μοντέλο σχηματίζεται και αποθηκεύεται στην μνήμη. 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Picture taken from the research paper, ‘Learning from Visuals’ written by Matthew Leavitt, Arizona State University 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Βασική Κατηγοριοποίηση Εικονογραφημένων Παραστάσεων Βασική Κατηγοριοποίηση Εικονογραφημένων Παραστάσεων Υπάρχει μία βασική κατηγοριοποίηση των εικονογραφημένων παραστάσεων με βάση το επίπεδο παιδαγωγικής χρήσης: Διακοσμητική εικονογράφηση για αισθητικούς και ψυχαγωγικούς λόγους. Παραστατική εικονογράφηση σύμφωνα με την οποία αναπαρίσταται ένα αντικείμενο (ή πληροφορία) απομονωμένο από άλλα στοιχεία. Οργανωτική εικονογράφηση που παρουσιάζει τις σχέσεις, τις δομές και την οργάνωση πολλών αντικειμένων ή πληροφοριών. Επεξηγηματική εικονογράφηση που εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν συστήματα, διαδικασίες και η αιτιώδης συνάφεια. Η οργανωτική και επεξηγηματική απεικόνιση είναι πιο αποτελεσματικές, επειδή βοηθούν τους μαθητές να επιλέξουν τις πληροφορίες και να τις οργανώσουν σε δομές που ολοκληρώνουν τη μάθηση. 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Παράδειγμα εφαρμογής της οπτικοποιημένης πληροφορίας στην Αγγλική Γλώσσα

Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας Το λεξιλόγιο είναι το θεμέλιο της εκμάθησης μιας γλώσσας. Είναι το πρώτο πράγμα που μαθαίνουμε. Οι λέξεις επιτρέπουν την κατανόηση όσων ακούμε και διαβάζουμε . Ένα εμπλουτισμένο λεξιλόγιο βελτιώνει και στις τέσσερις δεξιότητες , ανάγνωση, γραφή , ομιλία και ακρόαση. Ωστόσο, υπάρχουν ελάχιστοι κανόνες που βοηθούν στη συγκράτηση λεξιλογίου. Είναι ζήτημα απομνημόνευσης. Το συγκεκριμένο μάθημα συνδυάζει και τις τέσσερις δεξιότητες μέσα από την εκμάθηση εικοσιπέντε λέξεων σε ελάχιστα λεπτά και παρουσιάζει την οπτικοποιημένη ανάλυση των σχέσεων ασκληπιείων και θεάτρων, καθώς και των βασικών λειτουργιών τους. 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας

Βιβλιογραφία - Δικτυογραφία http://aaalab.stanford.edu/publications/ http://blogs.sch.gr/ibellou/δημοσιεύσεις Leavitt Matthew, LEARNING FROM VISUALS: How Well-Designed and Well-Used Visuals Can Help Students Learn, An Academic Review, Arizona State University (ca.wiley.com/legacy/.../whitepaper.pdf). Fletcher J. D.,Tobias Sigmund. The Multimedia Principle. Mayer, Richard E. Ed. The Cambridge handbook of multimedia learning, (pp. 117-133). New York: Cambridge University Press, 2005. Mayer, R.. Multimedia Learning, 2nd Ed. NY: Cambridge University Press, 2009. Mirzoeff Nicholas, An Introduction to Visual Culture. London: Routledge, 1999. Flusser, Vilém. Η Γραφή, μτφρ. Γιώργος Η. Ηλιόπουλος, επίμετρο και επιμ. Διονύσης Καββαθάς. Αθήνα: Ποταμός, 2006. 31 Μαρτίου 2015 Δήμητρα Δερτιλή 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας