Γ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΔΥΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΟΥΣ ΑΡΑΠΙΤΣΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΛΤΣΑ ΙΩΑΝΝΑ ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΜΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΡΑΧΙΩΤΗΣ

Στις παρακάτω διαφάνειες θα δείτε, εικόνες έργων τέχνης που πήραν οι σταυροφόροι από την Κωνσταντινούπολη με τις σταυροφορίες. Τα περισσότερα σώζονται ως σήμερα σε διάφορα μουσεία ξένων χώρων.

«...Έβλεπε κανείς όχι μόνον τις ιερές εικόνες του Χριστού να θραύονται με αξίνες και να ρίπτονται στο χώμα και τα στολίδια τους να αποσπώνται χωρίς φειδώ και προσοχή και να ρίχνονται στη φωτιά, αλλά και τα σεπτά και πανάγια σκεύη να αρπάζονται με θράσος από τους ναούς, να ρίχνονται στη φωτιά και να παρέχονται στα εχθρικά στρατεύματα ως απλός άργυρος και χρυσός».

Αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων της λεηλασίας της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, ο Νικήτας Χωνιάτης, ιστορικός της αλώσεως της πόλης, περιγράφει με λεπτομέρεια τις δραματικές σκηνές της απογύμνωσης της Βασιλεύουσας από τους θησαυρούς της. Μιλάει για όσα χάθηκαν διά παντός αλλά και για εκείνα που όδευσαν προς τη Δύση. Για τα χρυσά «βαρυτάλαντα» έπιπλα και τις αργυρές λυχνίες της Αγίας Σοφίας που μετατράπηκαν σε άμορφη μάζα από τη φωτιά μαζί με την ολόχρυση και στολισμένη με πολύτιμες πέτρες Αγία Τράπεζα που τεμαχίστηκε και διανεμήθηκε στους λαφυραγωγούς. Αλλά και για εκείνα - ιερά λείψανα και θρησκευτικοί θησαυροί, καθώς και έργα τέχνης - τα οποία μετά τη διανομή της λείας έφθασαν στη Βενετία, στη Γαλλία, στη Γερμανία.

Με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από του Φράγκους σταυροφόρους το 1204 μ. Χ. καταστράφηκαν τα περισσότερα έργα τέχνης ...

Παράσταση με κυνήγι λιονταριού (από άλλη πλευρά της ίδιας κοσμηματοθήκης) Το έργο μεταφέρθηκε στη Γαλλία μετά την άλωση της Πόλης, το 1204.

Τα τέσσερα επιχρυσωμένα άλογα του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινούπολης κοσμούν σήμερα την εκκλησία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία

Πολύτιμα αντικείμενα που μεταφέρθηκαν στη Δύση κοσμούν σήμερα διάφορα μουσεία….

Σταυροθήκη με τεμάχιο Τιμίου Ξύλου. Περίπου 1210-1220 Σταυροθήκη με τεμάχιο Τιμίου Ξύλου. Περίπου 1210-1220. Σήμερα στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Λιλ, Γαλλία

Σήμερα στο Εθνικό Μουσείο Μεσαιωνικής Τέχνης του Παρισιού.

Πολύτιμα δείγματα της βυζαντινής χρυσοχοίας λεηλατήθηκαν….

Από τον θησαυρό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία

 Η κεφαλή του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου κλάπηκε από την Κωνσταντινούπολη κατά την άλωσή της από τους Σταυροφόρους το 1204

Η αργυρή λειψανοθήκη στο Θησαυρό του Αγίου Μάρκου Της Βενετίας. Η αργυρή λειψανοθήκη στο Θησαυρό του Αγίου Μάρκου Της Βενετίας. 

Από τα 463 αρχαία έργα εκλάπησαν τα 165 σύμφωνα με τις αναφορές.

Η λεηλασία του πλούτου της Κωνσταντινούπολης είχε αρχίσει πολύ πριν από τις 13 Απριλίου ενώ διήρκεσε και μήνες αργότερα. Στην καταστροφή της πόλης συνέβαλαν πολύ και οι τρεις μεγάλες πυρκαϊές που οφείλονταν σε εμπρησμό, ενώ τεράστια απώλεια για την τέχνη ήταν η καταστροφή σημαντικού αριθμού χάλκινων αγαλμάτων και συμπλεγμάτων, τα οποία οι νέοι κύριοι της Αυτοκρατορίας τεμάχισαν και έλιωσαν για να τα μετατρέψουν σε νομίσματα. Χάρη στον Νικήτα Χωνιάτη και πάλι, γίνονται γνωστά 18 τέτοια έργα της κλασικής αρχαιότητας τα οποία είχαν μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη για να την κοσμήσουν αλλά χάθηκαν για πάντα. Ανάμεσά τους η πολύχαλκος Ήρα (για τη μεταφορά της κεφαλής της και μόνο στο χυτήριο απαιτήθηκε άμαξα με τέσσερα βόδια), ο Πάρις που παρέδιδε το μήλο στην Αφροδίτη, ένας ανεμοδείκτης - το «Ανεμοδούλιον» - με γυναικεία μορφή στην κορυφή του και βάση στην οποία απεικονίζονταν γυμνοί Έρωτες και παραστάσεις από τη φύση, ο Ηρακλής, έργο που αποδίδεται στον Λύσιππο και βρισκόταν στον Ιππόδρομο, ο όνος με τον οδηγό του που είχε στήσει ο Ιούλιος Καίσαρ στο Άκτιο, αλλά και η ωραία Ελένη. Η αναφορά σε αυτά είναι άλλωστε ενδεικτική και μόνο.

Σύμφωνα με ομολογία του Βιλλαρδουίνου, «τα λάφυρα ήταν τόσο πολλά που κανείς δεν ήξερε να πει πόσα, χρυσάφι και ασήμι και σκεύη και πολύτιμα πετράδια και μετάξια και γούνινα φορέματα από γκρίζο σκίουρο και από ερμίνα και όλα τα ακριβά πράγματα που βρέθηκαν ποτέ στη γη». Τη νύχτα της 12ης προς τη 13η, όταν γίνεται η τελική επίθεση των Σταυροφόρων, ο διαμελισμός της Αυτοκρατορίας θα είναι γεγονός. Και οι κατακτητές θα λάβουν ως δικαιούχοι τον αναλογούντα κλήρο, γράφοντας την αρχή του τέλους για τον Βυζαντινό κόσμο.