Ευρωπαϊκο ΠρογραμμΑ Comenius Regio 2013 -15 Γεφυρα επικοινωνιασ και συνεργασιασ Ελλαδασ και Κυπρου Διευθυντής Δ.Δ.Ε. Β΄ Αθήνας Αθανάσιος Φαλούκας Συντονίστρια του Προγράμματος Comenius Regio Δ.Δ.Ε. Β’ Αθήνας Αντωνία Παπατριανταφύλλου

ΕΝΗΜΕΡΩΝΩ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΩ –ΑΠΟΤΡΕΠΩ ΤΗ ΒΙΑ στο σχολειο Ηλίας Συρμπόπουλος Αντονέλλα Σκιαδαρέση Γιώργος Τάσσης – Γεράσιμος Τερεζάκης

«Εκφοβισμός των Εφήβων: Τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης στο σχολικό περιβάλλον Ελλάδας και Κύπρου»

Στοχοι ευρωπαϊκου προγραμματοσ COMENIUS REGIO Υλοποίηση καινοτόμων δράσεων και εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων πρόληψης και αντιμετώπισης του εκφοβισμού που αφορούν Διευθυντές, Καθηγητές, Μαθητές, Γονείς Έρευνες με ερωτηματολόγια - πορίσματα Προσδιορισμός και καταγραφή του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού Ανάλυση των παραγόντων που το δημιουργούν Διερεύνηση μεθόδων και τρόπων πρόληψης και αντιμετώπισης του σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού

Στοχοι ευρωπαϊκου προγραμματοσ COMENIUS REGIO Ανταλλαγές εμπειριών – γνώσεων μέσω Διασχολικών Προγραμμάτων και Διαθεματικής Προσέγγισης Δημιουργία δικτύου Καθηγητών – Συνδέσμων με τη Δ.Δ.Ε. για το Σχολικό Εκφοβισμό και δικτύου Μαθητών – Μεντόρων για την εκπαίδευση των συνομηλίκων τους σε θέματα Σχολικού και Διαδικτυακού Εκφοβισμού

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ Επιθετική, σκόπιμη πράξη ή συμπεριφορά, επαναλαμβανόμενη με διάρκεια στο χρόνο. Εκδηλώνεται από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων. Απευθύνεται σε ένα άτομο - θύμα που δεν μπορεί να υπερασπιστεί εύκολα τον εαυτό του. Πρόκληση σωματικής ή ψυχολογικής βλάβης, σωματικού ή ψυχολογικού πόνου στο θύμα.

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ Επανάληψη – ανισορροπία σωματικής – γνωστικής – συναισθηματικής δύναμης μεταξύ θύτη - θύματος. Επιβεβαίωση κυριαρχίας του θύτη πάνω στο θύμα. ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΛΟ ΠΕΙΡΑΓΜΑ: Είναι η ένταση, η διάρκεια, η επανάληψη μιας κατάστασης, η ανισορροπία δύναμης.

Αναπαραγωγη – ανακυκλωςη της βιας Αναγκαιοτητα για… Αποφυγή φόβου - πίεσης. Αποδοχή της διαφορετικότητας - μοναδικότητας του παιδιού, σχολική ζωή χωρίς προκαταλήψεις. ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ Βελτίωση εκπαιδευτικού συστήματος: δομή, λειτουργία, περιεχόμενο, διαδικασία – εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης και αντιμετώπισης του σχολικού – διαδικτυακού εκφοβισμού.

Αναπαραγωγη – ανακυκλωση τησ βιασ Αναγκαιοτητα για… Απόκτηση κριτικής σκέψης. Μείωση του φαινομένου. Δεν απομονώνουμε το φαινόμενο της σχολικής βίας από τη γενικότερη κοινωνική βία. Κυρίαρχο το σύστημα αξιών στη ζωή μας. Αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«ΟΙ ΓΝΩΣΤΟΙ - ΑΓΝΩΣΤΟΙ» : ΘΥΤEΣ Γεωργία Ανδρεοπούλου Κωνσταντίνος Χάρος Ειρήνη Νεστορίδη – Νίκος Κουλούρης

Παραγοντεσ που τον οδηγουν στην επιθετικη συμπεριφορα Σύνθεση – Ποιότητα της κοινωνίας Εφηβεία Ψυχολογικό προφίλ του θύτη Οικογενειακό περιβάλλον Εκπαιδευτικό Σύστημα Κλίμα σχολείου Επίδραση των Συνομηλίκων Προβολή βίας από τα Μ.Μ.Ε.

Θ υ τ η σ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1. Έντονη, εξωστρεφής, παρορμητική, ναρκισσιστική προσωπικότητα. 2. Επιθετικός, σκληρός, αυταρχικός, αντιδραστικός, σχετικά δημοφιλής με κοινωνικές δεξιότητες, βρίσκει υποστηριχτές των πράξεών του και τους χειρίζεται. 3. Έντονη αυτοπεποίθηση, υπερβολικά θετική αυτοεικόνα που δεν στηρίζεται στην πραγματικότητα. 4. Ανάγκη επιβολής ή εξουσίας ανάγκη επίδειξης δύναμης που δηλώνει ταυτόχρονα αδυναμία χαρακτήρα ανάγκη επιβεβαίωσης της κυριαρχίας του ανάγκη ένταξης στην ομάδα.

Γιατι συνεχιζει να εκφοβιζει; Έλλειψη υποστηρικτικού φιλικού περιβάλλοντος Αδυναμία τήρησης ορίων Εγωιστική προσέγγιση της ζωής Μιμητισμός βίαιων προτύπων

Προτασεισ επιλυσησ για μαθητεσ Διαμόρφωση καλού σχολικού κλίματος με ξεκάθαρους κανόνες Διαμόρφωση κλίματος ισότιμης επικοινωνίας στην τάξη Αξιοποίηση των θεσμών

Προτασεισ επιλυσησ για μαθητεσ Δημιουργία ομάδων μαθητών - μεντόρων με σκοπό την εκπαίδευση του συνομηλίκου για την πρόληψη του φαινομένου Ευαισθητοποίηση των συμμαθητών – Δημιουργία Ομάδας Δράσης και Διαμεσολάβησης μαθητών για την αντιμετώπιση επιθετικών συμπεριφορών

Άννα Βλαχάκη Αγγελική Καραούλη ΘΥΜΑΤΑ Άννα Βλαχάκη Αγγελική Καραούλη

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ … ΦΟΒΟΣ - ΠΟΝΟΣ ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΙΑ – ΘΛΙΨΗ ΜΟΝΑΞΙΑ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΣΗ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ … ΙΣΟΠΕΔΩΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΝΤΡΟΠΗ

ΘΥΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1. Το παιδί που εκφοβίζεται έχει ανασφαλή προσωπικότητα 8. Λιγότερο αποδεκτό από τους συνομηλίκους 2. Αρνητική εικόνα για τον εαυτό του – χαμηλή αυτοεκτίμηση 7. Λιγότερους φίλους – καθόλου δημοφιλές 5. Κλαίει συχνά 3. Έλλειψη αυτοπεποίθησης 6. Συναισθήματα απόρριψης - καταδίωξης 4. Ντροπαλό, πιο ήσυχο και ευαίσθητο

ΣΤΟΧΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΙΤΙΑ Παρόλα αυτά…… το θύμα νιώθει ένοχο. Σκέφτεται…… «Δεν αξίζω τίποτα» «Κάπου φταίω και εγώ»

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ … μΕχρι την ενηλικΙωςη Κατάθλιψη Απροθυμία – Διστακτικότητα για το σχολείο Αντικοινωνική Συμπεριφορά Εκρήξεις θυμού – Επιθετικότητα – Υπερκινητικότητα Κοινωνική Απομόνωση Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Παρέχουμε υποστήριξη – ασφάλεια Δεν κατακρίνουμε το παιδί Καταδικάζουμε την άσχημη πράξη Δεν «βάζουμε ταμπέλες» Τονίζουμε πάντα τα θετικά του στοιχεία Το ακούμε προσεκτικά για τα συναισθήματά του – τις ανάγκες του Παρακολουθούμε την εξέλιξη της κατάστασης και της υγείας του παιδιού

Κατερίνα Ζερβοπούλου Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ Κατερίνα Ζερβοπούλου Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου

Δείχνει ενδιαφέρον Αλληλεγγύη Βοήθεια Αμερόληπτος ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ

ΑΠΑΘΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ Δείχνει αδιαφορία Δείχνει ατομοκεντρισμό ΑΠΑΘΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ Δείχνει αδιαφορία Δείχνει ατομοκεντρισμό Αδράνεια – σιωπή Συνενοχή Δεν παίρνει θέση στο πρόβλημα «μάρτυρας σε έγκλημα»

ΑΠΑΘΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ - ΑΙΤΙΑ Άγνοια – απαιδευσία Αδιαφορία Αναπαραγωγή προτύπων της οικογένειας Αναπαραγωγή στερεοτύπων

Peer-to-peer education ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΟ Σύνθημα Δ.Δ.Ε. Β’ Αθήνας: Γιώργος Σεβαστιάδης Γιώργος Καλάης

«Αργω», το πλοιο του Ιασονα στην Αργοναυτική Εκστρατεια Το καράβι δεν είναι ένα σύγχρονο πλεούμενο αλλά είναι εμπνευσμένο από τα αρχαία ελληνικά ναυπηγικά πρότυπα. Συμβολίζει την επιστροφή και την ενασχόληση με την Παιδεία, κυρίως την Ανθρωπιστική: οι βάσεις βρίσκονται στην αρχαία ελληνική ανθρωπιστική παράδοση. ΚΑΡΑΒΙ =ΣΥΜΒΟΛΟ

Στις ανθρωπιστικές κλασικές σπουδές ενέσκηψε και η Αναγέννηση και ο Ανθρωπισμός να διαμορφώσει ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ, βασισμένα στον Άνθρωπο και στα απαραβίαστα δικαιώματά του. ΣΥΜΒΟΛΟ ΚΑΡΑΒΙ

Του ταξιδιού και της αναζήτησης στο θέμα του εκφοβισμού Αντιπροσωπεύει Αποτελεί σύμβολο Ταξίδι της ζωής μας Του ταξιδιού και της αναζήτησης στο θέμα του εκφοβισμού των εφήβων

ΚΑΡΑΒΙ =ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ =«ΙΘΑΚΗ» «Ο ταξιδευτης» εχει ονειρα, ςτοχους, ηθικες αξιες, ειναι οπλιςμενος με εςωτερικη δυναμη, επηρεαζεται απο τα «θετικα» του προτυπα, ςτηριζεται γερα ςτα ποδια του και προχωρα … Το καράβι δεν έχει «πιάσει λιμάνι», έχει ακόμη δρόμο να κάνει. Το ταξίδι όμως θα είναι ευχάριστο, θα οδηγήσει στη σωστή ενημέρωση, την ευρεία γνώση, την ευαισθητοποίηση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση του εκφοβισμού. ΚΑΡΑΒΙ =ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ =«ΙΘΑΚΗ»

ΜΗΝΥΜΑ = ΠΥΞΙΔΑ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΠΑΙΔ(Ε)ΙΑ οΧΙ ΒΙΑ Παιδιά το πρόβλημα θα λυθεί μέσα από την σωστή παιδεία. Η βία σε καμιά περίπτωση δεν είναι λύση. Ποτέ δεν απαντάμε στη βία με βία. ΜΗΝΥΜΑ = ΠΥΞΙΔΑ ΤΑΞΙΔΙΟΥ

Στο νερο γεννηθηκε η ζωη Η «μήτρα» της μητέρας προστασία. Το νερό μάς θυμίζει ότι η Ελλάδα ήταν μεγάλη ναυτική δύναμη και συνδετικό στοιχείο με τον έξω κόσμο. Το ταξίδι προς τη γνώση. Η περιπέτεια της αναζήτησης. Δεν είναι τελείως ήρεμα νερά αλλά καλοτάξιδα (παρά τις κοινωνικές αντιπαραθέσεις θα βρεθεί λύση). Η απεραντοσύνη της θάλασσας το μέγεθος του προβλήματος. ΘΑΛΑΣΣΑ = ΣΥΜΒΟΛΟ

Με Συμμαχο τον Ουριο ανεμο Tο πανί του καραβιού έχει αντικατασταθεί από ένα ανοιχτό βιβλίο. Η γνώση και η αναζήτησή της μάς οδηγεί σε αυτό το ταξίδι. Το άγραφο βιβλίο μάς θυμίζει την ανωνυμία που αναζητούν τα θύματα ή και οι θύτες (κρύβουν την πραγματική ταυτότητά τους πίσω από ψεύτικα profiles). Το βιβλίο περιμένει τις ιδέες μας να εμπλουτιστεί. ΠΑΝΙ = ΒΙΒΛΙΟ

Ολιστικη Προσεγγιση Το καράβι μας για να ταξιδέψει πρέπει όλοι (μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς, φορείς) πάνω σε αυτό να «κάνουμε κουπί». Συντονισμένη προσπάθεια όλων μας για να προχωρήσει η πλεύση και να πιάσουμε λιμάνι. Η δουλειά δεν είναι χαλαρή. Απαιτεί κόπο, ένωση δυνάμεων και συντονισμό. ΚΟΥΠΙ = ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

ηλιος το πνευμα, οι αιωνιες αξιες, τα ιδανικα μετουςιωμενα ςε φως ηλιος το πνευμα, οι αιωνιες αξιες, τα ιδανικα μετουςιωμενα ςε φως Το ταξίδι μας δεν κινδυνεύει από «κακοκαιρία». Η προσπάθεια θα είναι λουσμένη στο «φως». Παρά τα λίγα «σύννεφα» στον ορίζοντα, όλα θα πάνε καλά. Δεν έχουμε να ανησυχούμε για τον καιρό αλλά για τον συντονισμό των «κουπιών». ΗΛΙΟΣ = ΕΛΠΙΔΑ

ΑΓΡΥΠΝΟΙ σε καθε εκφοβιστικη συμπεριφορα – οχι Αμετοχοι Θεατεσ Το μάτι που βλέπουμε στο σκαρί του καραβιού μάς λέει ότι πρέπει να έχουμε τα «μάτια μας ανοιχτά», γιατί το πρόβλημα είναι δίπλα μας. Πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση και έτοιμοι να δράσουμε. Δεν κλείνουμε τα μάτια στο πρόβλημα. Δεν είμαστε απαθείς ούτε αδρανείς. ΜΑΤΙ = ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ

Αλλαγη στασεων και συμπεριφορων Το έμβολο που υπάρχει πάνω στο καράβι συμβολίζει το όπλο μας ενάντια στις δυσκολίες που θα συναντήσουμε. Η γνώση, η επιμόρφωση και ο συντονισμός των προσπαθειών μας θα είναι τα όπλα μας στην πρόληψη και αντιμετώπιση του εκφοβισμού. ΕΜΒΟΛΟ = ΟΠΛΟ

Με Κατευθυνση το τριπτυχο: ΕΝΗΜΕΡΩΝΩ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΩ – ΑΠΟΤΡΕΠΩ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Οι καμπύλες του σχεδίου δείχνουν συγκίνηση, σκίρτημα, συναίσθημα όλων των εμπλεκόμενων. Η κατεύθυνση του σχεδίου προς τον ήλιο δείχνει το πέρασμα σε άλλο, ανώτερο επίπεδο συνειδητότητας και στη διεύρυνση της αντίληψης μας. ΚΑΜΠΥΛΕΣ - ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ο νταής της παρέας δεν είναι καθόλου μάγκας. Μάγκες είμαστε εμείς που αναγνωρίζουμε το πρόβλημα, αντιδρούμε και προσπαθούμε να ενημερωθούμε για να είμαστε ικανοί να στηρίξουμε και να δώσουμε λύσεις όταν χρειαστεί.

Συνεργαζομενα σχολεια Διευθυντές – Εκπαιδευτικοί Χ. Ποντίκα, Ε. Ανδρής - 1ο ΓΕΛ Χαλανδρίου Χ. Μπρη, Μ. Σαμπάνη - 2ο ΓΕΛ Αμαρουσίου Α. Γεωργόπουλος, Π. Σάλτα - 6ο ΓΕΛ Αμαρουσίου Μαθητές – Κριτές Γεράσιμος Τερεζάκης - 1ο ΓΕΛ Χαλανδρίου Γιώργος Τάσσης - 2ο ΓΕΛ Αμαρουσίου

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Αγγελική Γλάστρα - ΠΕ19 - 1ου ΓΕΛ Χαλανδρίου