ΕΙΔΗ ΧΟΡΟΥ

Ένας ορισμός της έννοιας του χορού δεν είναι ούτε βοηθητικός αλλά ούτε και είναι εύκολο να βρεθεί. Παρόλα αυτά μπορούμε να κατανοήσουμε την έννοια του χορού χωρίς να την ορίσουμε : Ο χορός δεν είναι μόνο τα βήματα και οι κινήσεις του χορευτή. Είναι το ίδιο του το σώμα, η φορεσιά του, ακόμα και οι άλλοι που χορεύουν μαζί ότι και αυτοί που κάθονται γύρω του. Είναι οι μουσικοί, οι τραγουδιστές οι θεατές, η συγκίνηση, οι ματιές...   Είναι ότι έγινε πριν φτάσουν να χορέψουν, το κρασί που ήπιαν, η δίψα για ζωή. Άμεσα συνδεδεμένη με το χορό είναι η μουσική και το τραγούδι που με τους έντονους και δυναμικούς ρυθμούς δίνει ηρωική ατμόσφαιρα στην όλη χορευτική διαδικασία.     Ο κάθε χορός είναι ένα σύνολο βασικών βηματισμών και κινήσεων, με το ανάλογο ήθος και ύφος, που εκτελούνται με καθορισμένο ρυθμό από τους μουσικούς. Οι χορευτές πάντα χορεύανε με την συνοδεία των μουσικών, οι οποίοι συνήθως στέκονταν στη μέση του κύκλου.     Σε μια χορευτική ομάδα, σημαντικό ρόλο παίζουν ο πρώτος «μπροστινός» που σέρνει το χορό, ο δεύτερος και ο τελευταίος «κοντούρα» του κύκλου. Η θέση του πρώτου «μπροστινού» που σέρνει το χορό, έχει την δυνατότητα να αυτοσχεδιάσει, να δημιουργήσει και να εκτελέσει χορευτικές φιγούρες ακολουθώντας την έμπνευση και τη ψυχολογία της στιγμής και τους ρυθμούς της συνοδευτικής μουσικής. O χορός και το τραγούδι είναι η έκφραση της ψυχής, ο τρόπος να εκδηλώσουμε τα συναισθήματα μας, να εκτονωθούμε, να επικοινωνήσουμε. Ο χορός σου δίνει τη δυνατότητα να αυτοσχεδιάσεις, να δημιουργήσεις, μια αίσθηση που σε γεμίζει ικανοποίηση, σου είναι απαραίτητος.

Μπαλέτο Ένα είδος χορού είναι το μπαλέτο το οποίο παρουσιάζεται σε κοινό, με ή χωρίς μουσική, ερμηνευμένη από έναν ή περισσότερους χορευτές. Πρόκειται για εξευγενισμένη ανθρώπινη κίνηση και έκφραση που απαιτεί λεπτές δεξιότητες δύναμης, συντονισμού και αίσθησης του χώρου και του εαυτού μας. Υπάρχουν διάφορα είδη: ακαδημαϊκό, αυλικό, αφηρημένο, μπαλέτο σολφέζ, μπαλέτο δωματίου, κλασικό μπαλέτο κ.ά. Το μπαλέτο εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια των δυο προηγούμενων αιώνων, προερχόμενο απ' τις βασιλικές αυλές της Γαλλίας και της Ιταλίας, ως ευγενής ψυχαγωγία. Βασίστηκε στο danse d'ecole και οι κανόνες και το λεξιλόγιό του κωδικοποιήθηκαν γύρω στο 1700 στη Γαλλία Ο σταθερός άξονας προέρχεται από τη συμμετρία των μελών του σώματος. Δουλεύοντας συμμετρικά και με τον ίδιο ρυθμό όλες τις πλευρές, αναπτύσσονται οι μυς το ίδιο, πράγμα που είναι απαραίτητο για την ισορροπία. Το κέντρο βάρους του σώματος είναι στην κοιλιά και για να ισορροπήσει πρέπει το σώμα να στέκεται τελείως ευθεία.

Οριεντάλ Ο χορός οριεντάλ (η χορός της κοιλιάς, όπως είναι ως επι το πλείστον γνωστός στον δυτικό κόσμο) είναι ο κατ' εξοχήν χορός της ανατολής. Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σύμφωνα με διάφορες θεωρίες προέρχεται από τις τελετουργίες γονιμότητας της κεντρικής Αφρικής ή από τις τελετουργίες προς τιμήν των Θεών της γονιμότητας (όπως η Αστάρτη, η Αφροδίτη κλπ) της μέσης Ανατολής και της Μεσογείου. Στη σημερινή του μορφή είναι κυρίως διαδεδομένος στον αραβικό χώρο, καθώς και στην Τουρκία, Ελλάδα, Βαλκάνια, Περσία και σε ορισμένες περιοχές της Ινδίας. Παρότι φαινομενικά ο χορός της κοιλιάς είναι αρκετά ελεύθερος, στην πραγματικότητα διέπεται από αυστηρούς κανόνες, και είναι εκτελεστικά ιδιαίτερα δύσκολος.

Τάνγκο Το tango έχει ξεφύγει από τα όρια του χορού. Είναι ένας ολόκληρος κόσμος με εκφράνσεις, αντανακλάσεις και καλλιτεχνικές απολήξεις αυτού που ονομάζουμε tango. Έτσι, για παράδειγμα, μπορεί να έχουμε μουσική tango χορευτική ή μη χορευτική. Για εκείνον που χορεύει, φυσικά, είναι ουσιώδες να έχει ακούσματα μουσικά, μιας και η μουσικότητα (και όχι ο ρυθμός) είναι ένας από τους τρεις συμμετέχοντες την ώρα του χορού. Γενικά, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι το tango τέμνεται από δύο διαχωριστικές γραμμές: η μία διαχωρίζει τη χορευτική από τη μη χορευτική μουσική tango, και ο δεύτερος διαχωρισμός αφορά το social dancing (milonga) από το show (stage performance). Το πρώτο είναι αμιγώς αυτοσχεδιαστικό, ενώ το δεύτερο χορογραφικό

Σάλσα SALSA : είναι ένας χαρούμενος, ερωτικός και δυναμικός χορός που σε φέρνει σε επαφή με άλλους ανθρώπους. Οπότε, σαν χορός, σε κάνει να γίνεσαι αμέσως πιο κοινωνικός. Η μουσική είναι τόσο όμορφη, πλούσια και ρυθμική, ώστε είτε χορεύεις μια ρυθμική salsa ή μια salsa romantica, η ευεξία που νιώθεις όταν κινείσαι και στροβιλίζεσαι πάνω στο ρυθμό, είναι μοναδική.

Λάτιν Latin : Ο χορός λάτιν έχει την καταγωγή του στην λατινική Αμερική. Τυπικοί χοροί λάτιν είναι οι Τσα τσα τσα, Ρούμπα, Σάμπα, Σάλσα, Μάμπο, Μερέγκε, Μπατσάτα, Κούμπια, Μπολερό. Μερικοί δάσκαλοι χορού επίσης συμπεριλαμβάνουν το Τανγκό και το Αργεντίνικο Τανγκό παρόλο που είναι εντελώς διαφορετικοί στην μορφή τους. Επίσης σε κάθε χώρα υπάρχουν και άλλοι παραδοσιακοί χοροί Λάτιν. Στην Αργεντινή υπάρχουν οι Τσακαρέρα, Γκάτο, Εσκοντίδο και Ζάμπα. Στην Βολιβία υπάρχουν οι Μορενάδα, Γιαμεράδα, Καποράλες και ο πρόσφατα δημιουργηθείς Τίνκου.  

Hip Hop Hip –Hop: Γεννήθηκε στους δρόμους της Αμερικής, ως κομμάτι της ευρύτερης κουλτούρας Hip-Hop, η οποία περιλαμβάνει επίσης τη μουσική rap και το γκράφιτι. Οι γνώμες διίστανται για το αν το popping, το locking και το krumping θα έπρεπε να συμπεριληφθούν κάτω από την «ομπρέλα» του hip-hop, χωρίς να ξεχνάμε, βέβαια, όλα αυτά τα παρακλάδια χορών που έχουν επηρεαστεί από το χορό hip-hop και διδάσκονται σε σχολές και γυμναστήρια. Το hip-hop, ως είδος street dance, γεννήθηκε από λαϊκές καλλιτεχνικές παραδόσεις. Προέκυψε, μάλιστα, από τους πολύ διαδεδομένους “ciphers”, τους κύκλους δηλαδή, που σχηματίζονται γύρω από χορευτές που χορεύουν. Από αυτούς τους “ciphers” προέρχονται αμέτρητες χορευτικές καινοτομίες, οι οποίες επηρέασαν και την εξέλιξη του χορού hip-hop. Για να ανακαλύψουμε τις απαρχές του hip-hop χορού θα πρέπει να ανατρέξουμε στη δεκαετία του 1920, όταν ο Earl Tucker παρουσίαζε τα "Snake Hips" σε clubs της Νέας Υόρκης. Στις χορευτικές κινήσεις του Tucker μπορεί να διακρίνει κανείς τα πρώτα δείγματα waving και sliding, τα οποία είναι βασικά του χορού hip-hop. Για να ανακαλύψουμε τις απαρχές του hip-hop χορού θα πρέπει να ανατρέξουμε στη δεκαετία του 1920, όταν ο Earl Tucker παρουσίαζε τα "Snake Hips" σε clubs της Νέας Υόρκης. Στις χορευτικές κινήσεις του Tucker μπορεί να διακρίνει κανείς τα πρώτα δείγματα waving και sliding, τα οποία είναι βασικά του χορού hip-hop. Για να ανακαλύψουμε τις απαρχές του hip-hop χορού θα πρέπει να ανατρέξουμε στη δεκαετία του 1920, όταν ο Earl Tucker παρουσίαζε τα "Snake Hips" σε clubs της Νέας Υόρκης. Στις χορευτικές κινήσεις του Tucker μπορεί να διακρίνει κανείς τα πρώτα δείγματα waving και sliding, τα οποία είναι βασικά του χορού hip-hop. Για να ανακαλύψουμε τις απαρχές του hip-hop χορού θα πρέπει να ανατρέξουμε στη δεκαετία του 1920, όταν ο Earl Tucker παρουσίαζε τα "Snake Hips" σε clubs της Νέας Υόρκης. Στις χορευτικές κινήσεις του Tucker μπορεί να διακρίνει κανείς τα πρώτα δείγματα waving και sliding, τα οποία είναι βασικά του χορού hip-hop. Για να ανακαλύψουμε τις απαρχές του hip-hop χορού θα πρέπει να ανατρέξουμε στη δεκαετία του 1920, όταν ο Earl Tucker παρουσίαζε τα "Snake Hips" σε clubs της Νέας Υόρκης. Στις χορευτικές κινήσεις του Tucker μπορεί να διακρίνει κανείς τα πρώτα δείγματα waving και sliding, τα οποία είναι βασικά του χορού hip-hop.

Disco Ντισκο: Ο χορός disco είχε σαφέστατες μουσικές επιρροές από rock, soul, blues και funk, τις οποίες εμπλούτισε με ηχητικά εφέ και φωνητικά. Από τις μουσικές αυτές προέκυψε το χορευτικό στιλ με το όνομα “Hustle” το οποίο περιλάμβανε κινήσεις με τα χέρια και στροφές. Δε διέφερε και πάρα πολύ από το swing των δεκαετιών ’50 και ’60. Γενικά, ο χορός disco προήλθε από παλιότερους χορούς, όπως το mambo και η salsa. Ενσωμάτωσε το ρυθμό της salsa και χρησιμοποίησε τις κινήσεις των γοφών του swing. Γενικά, ο χορός disco δεν έχει τεχνικές δυσκολίες, ούτε περίπλοκα βήματα. Ο ρυθμός ήταν καθαρός και μπορούσε οποιοσδήποτε να χορέψει ντίσκο, με κινήσεις προς τα εμπρός και προς τα πίσω με κάποιες στροφές. Οπωσδήποτε, βέβαια, κάποιοι ήθελαν να κάνουν εντύπωση στην πίστα και αυτοί χόρευαν με δύσκολες φιγούρες και εντυπωσιακές κινήσεις. Παρόλο που σήμερα δεν υπάρχει αυτό που κάποτε αποκαλούνταν “Disco”, παρ’ όλ’ αυτά ο χορός και το μουσικό στιλ έχουν επιζήσει. Οι χορευτές hip-hop διατηρούν τους διαγωνισμούς χορού (battles) και το Electric Slide χορεύεται ακόμα σε γάμους και σε dance clubs σε όλο τον κόσμο.   Η κουλτούρα της disco ήταν στενά συνδεδεμένη με ηδονιστικές εμπειρίες, ναρκωτικά και ελεύθερο σεξ σε μια εποχή που προηγήθηκε του AIDS, γι’ αυτό και σήμερα έχουν εξαφανιστεί πολλά από τα βασικά της συστατικά. Όπως και να ‘χει, η ουσία της disco είναι ακόμα ζωντανή, μιας κι έχει να κάνει με τη χαρά της μουσικής και του χορού και των ανθρώπων που τη μοιράζονται πάνω στην πίστα.

Capoeira Capoeira : Πριν από περίπου 400 χρόνια μεταφέρθηκαν μέσω Λισσαβόνας αφρικανικές φυλές Bantu από την Αγκόλα στην Βραζιλία. Ήταν οι σκλάβοι εκείνοι που έφεραν μαζί τους τις ρίζες αυτού που αργότερα σχημάτισε την Capoeira. Ό,τι ξεκίνησε ως θρησκευτικός και πολεμικός χορός γρήγορα εξελίχθηκε σε μια τεχνική αυτοάμυνας. Επειδή οι αποικιοκράτες φοβήθηκαν την αίσθηση δύναμης και ανεξαρτησίας που η Capoeira έδινε στους σκλάβους, την κράτησαν απαγορευμένη μέχρι το 1937 στην Βραζιλία, και το γεγονός ότι τελικά κατάφερε να βρει τον δρόμο της και την θέση της στην κουλτούρα της χώρας οφείλεται στην επιμονή και τους αγώνες εξεχόντων Capoeiristas όπως ο Mestre Bimba. Στον πυρήνα της φιλοσοφίας της βρίσκεται η απόρριψη κάθε μορφής βίας. Η τέχνη, στην πρακτική της εφαρμογή, μετουσιώνεται σε ένα παιχνίδι ευρηματικότητας και στρατηγικής, όπου όλα τα χτυπήματα υπονοούνται και απουσιάζει η άμεση σωματική επαφή. Στην Βραζιλία η Capoeira έχει και κοινωνικές προεκτάσεις : Ο δάσκαλος της ομάδας φροντίζει για τα μέλη της και οι μαθητές δηλώνουν το που ανήκουν φορώντας όλοι το ίδιο μπλουζάκι. Τα βασικά βήματα της Capoeira είναι η Ginga (όρθια στάση σώματος), η Negativa (κίνηση στο πάτωμα) και η A.u. (ο τροχός). Υπάρχουν δυο είδη Capoeira : Η Regional, γρήγορη και ακροβατική, και η Angola, πιο αργή και τελετουργική. Και μπορεί να χρειαστεί λίγος καιρός για να μπεις στο πνεύμα αλλά όταν το καταφέρεις έχεις εισχωρήσει στα μυστικά μιας ολόκληρης φιλοσοφίας και ενός τρόπου ζωής. Αφροβραζιλιάνικα τραγούδια που μιλούν για περιηγήσεις, ιστορίες δασκάλων και την Παρθένο Μαρία συνοδεύουν την Capoeira. Ψυχή της το Berimbau, ένα καλάμι που το λυγίζουν και βάζουν σύρμα από το εσωτερικό μιας ρόδας μετατρέποντας το σε μουσικό όργανο. Άλλα όργανα είναι τα Bandeiro (ντέφι) και Atabaque (ένα είδος κρουστών). Για να γίνει ένας μαθητής δάσκαλος (Mestre) θα πρέπει να μάθει εξίσου καλά και τα τρία: χορό, μουσική και πολεμικές τέχνες. Και αν περάσει τις εξετάσεις με επιτυχία (το λεγόμενο Batisato, δηλαδή βάπτισμα) παίρνει το «δίπλωμα», ένα χρωματιστό κορδόνι!

Ελληνικοί χοροί Ελληνική χοροί: Οι ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί χωρίζονται. ανάλογα με την περιοχή προέλευσής τους σε δύο βασικές ομάδες: τους στεριανούς και τους νησιώτικους. Η ονομασία κάθε χορού προκύπτει: α) από την ονομασία της περιοχής που χορεύεται β) από τα λόγια του τραγουδιού που συνοδεύουν το χορό γ) από την τοποθέτηση των χορευτών δ)από τη λαβή των χεριών ε) από κάποια αντικείμενα που χρησιμοποιούνται (πχ μαντίλι). Μια ακόμα σημαντική διάκριση των χορών είναι σε πηδηχτούς και συρτούς. Οι πρώτοι περιέχουν αναπηδήσεις και «πετάγματα», ενώ οι δεύτεροι χαρακτηρίζονται κυρίως από μια ήρεμη συρτή κίνηση πάνω στο έδαφος. Βέβαια ο διαχωρισμός αυτός είναι συμβατικός και δεν είναι ο μοναδικός. Ακόμη και ο ίδιος χορός μπορεί να διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή ή ακόμα και από χορευτή σε χορευτή, παίρνοντας το ιδιαίτερο χρώμα που τον χαρακτηρίζει. Γενικά πάντως η μορφολογία του εδάφους του κάθε τόπου, φαίνεται να παίζει ουσιαστικό ρόλο στην διαμόρφωση του ύφους των χορών που χορεύονται στον τόπο αυτό. Έτσι οι νησιώτικοι χοροί είναι περισσότερο πηδηχτοί, με πιο πολύπλοκες κινήσεις των ποδιών και φέρνουν στο νου, με τα συχνά τους σουσταρίσματα, τον θαλασσινό κυματισμό του Αιγαίου. Αντίθετα, οι βουνίσιοι χορεύουν πιο βαριά, πιο έντονα, με ένα πείσμα –θα ’λεγε κανείς- που βγαίνει κατ’ ευθείαν μέσα από τη σκληρότητα της μάχης με τις αντιξοότητες της ζωή των ορεινών. Το πιο διαδεδομένο σχήμα των Ελληνικών χορών είναι το κυκλικό, ενώ συναντάμε και το Διπλοκάγκελο, την Ευθεία Γραμμή, (π.χ. στον «Αργό Χασάπικο» ή στο «Φυσούνι»), το ζευγαρωτό και το αντικριστό σχήμα

Συντελεστές Καλοκαιρινός Γιάννης Καλογέρα Ευγενία Καλτσά Θωμαΐς