ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «Επιστήμη της Πληροφορίας-Υπηρεσίες Πληροφόρησης σε Ψηφιακό Περιβάλλον» Τμήμα Αρχειονομίας-Βιβλιοθηκονομίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Μάθημα: Ψηφιακές Βιβλιοθήκες Διδάσκων: κ. Σ. ΚαπιδάκηςΕΡΓΑΣΙΑ Ψηφιακές Βιβλιοθήκες με μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές Λάσκαρι Έλενα Φεβρουάριος 2004
ΕΡΓΑΣΙΑ Ψηφιακές Βιβλιοθήκες με μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές Το παράδειγμα της NDLTD (Networked Digital Library of Theses and Dissertations)
Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες με ETD’s (Electronic Theses and Dissertations) Οι διατριβές αποτελούν σημαντικότατο μέρος της ερευνητικής εργασίας στα πανεπιστήμια Για να αξιοποιηθούν πρέπει να είναι προσβάσιμες εύκολα, γρήγορα, αξιόπιστα Επιτυγχάνεται με την ψηφιοποίησή τους και πρόσβαση μέσω διαδικτύου
Στην Ελλάδα-Στο εξωτερικό Στην Ελλάδα: Ψηφιακές βιβλιοθήκες στο ΕΚΤ, Πανμια Θεσσαλονίκης, Κρήτης, Ιωαννίνων Στο εξωτερικό: Ψηφιακές βιβλιοθήκες σε πολλά ερευνητικά κέντρα και πανμια Virginia Tech και NDLTD
NDLTD Networked Digital Library of Theses and Dissertations
Δημιουργία και σκοπός Από το Virginia Tech το 1997 Με σκοπό την διαχείριση και ηλεκτρονική διάθεση των ψηφιοποιημένων μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών Είναι κατανεμημένη (distributed)
Ιστορική αναδρομή Πρώτη συζήτηση 1987(πρωτοβουλία UMI) Αναπτύχθηκε το πρώτο SGML Document Type Definition 1994 o SURA χρηματοδότησε. Επιλέχτηκαν Adobe’s Portable Document Format (PDF) SGML (Standard Generalized Markup Language ), όχι μόνο για κείμενο
Τα μέλη 174 Πανμια και 27 Οργανισμοί από όλον τον κόσμο. Συμμετέχουν ΕΚΤ, Αριστοτέλειο Πανμιο ΜΙΤ κλπ
Στόχοι Οι φοιτητές και τα Πανμια να εξοικειωθούν με τη χρήση των τεχνολογιών και των multimedia Να βελτιωθεί η εκπαίδευση και να αναπτυχθεί η έρευνα μέσα από την ενδυνάμωση και επιτάχυνση του “μοιράσματος” της τεχνολογίας και της γνώσης.
Το λογισμικό Dienst, προσπελάσιμο μέσω Internet
Η πρόσκτηση του υλικού Οι φοιτητές υποβάλλουν τις διατριβές στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου τους σε μορφή PDF H NDLTD δέχεται και εργασίες από πανμια που δεν είναι μέλη (ETD’s Individuals)
Το αποθετήριο Ως αποθετήριο (repository) χρησιμοποιείται ο κατάλογος Union Catalog
Η Ανάκτηση 3 τρόποι, 11 γλώσσες Ανάκτηση και εκτύπωση πλήρους κειμένου υπό μορφή σελίδων (μεμονωμένες ή πολλές σε μορφή thumbnail pages) Ανάκτηση μεταδεδομένων πλήρης εγγραφή: συγγραφέας, τίτλος, οργανισμός, περίληψη, πολυμέσα) marc
Η παραγγελία και η χρέωση Γίνεται από τα πανεπιστήμια με τους όρους τους
Τα πνευματικά δικαιώματα Κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων είναι ο συγγραφέας Η NDLTD διατηρεί το δικαίωμα να αναπαράγει συμβατικά ή ηλεκτρονικά σε οποιοδήποτε μορφότυπο τη διατριβή αλλά μόνο με την έγγραφη άδεια του συγγραφέα
Ο ΟΑΙ-based Union Catalog Πρόκειται για μια καθαρά πειραματική εκδοχή του Union Catalog με τη χρήση του προτύπου μεταδεδομένων OAI (Open Archives Initiative)
Τα μεταδεδομένα από τον ΟΑΙ- based Union Catalog Τίτλος Δημιουργός Περιγραφή Οργανισμός Έτος και ημερομηνία Τύπος Μορφότυπα Προσδιοριστές Πνευματικά δικαιώματα
Συμπερασματικά (1) 1. ΧΡΗΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Εύχρηστο-φιλικό user interface, οδηγίες-βοήθεια 2.ΑΝΑΚΤΗΣΗ Εύκολα, αποτελεσματικά με 3 τρόπους 3. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ Dienst, marc, OAI
Συμπερασματικά (2) 4. Personalization Δεν υποστηρίζεται 5. Customization Υπηρεσίες view history και cart (καταγραφή αναζητήσεων και ανακτηθέντων) 6. ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΗ Μόνο στην παραγγελία (αρ,πιστωτικής κάρτας)
Συμπερασματικά (3) 7. ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΙΚΟΤΗΤΑ Μόνο στην αναζήτηση (11 γλώσσες) Αγγλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Αραβικά,Ρώσικα,Κορεάτικα, Εβραϊκά κλπ 8. ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Υποστηρίζονται(πλήρης εγγραφή, marc, OAI)
Συμπερασματικά (4) 9. ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Υπάρχει (PDF, SGML,Dienst) 10 ΕΥΡΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Αναζήτηση, ανάκτηση,εκτύπωση, μεταδεδομένα, οδηγίες-βοήθεια στο χρήστη Individuals ETD’s
Συμπερασματικά (5) Αυτά που δεν παρέχονται από την NDLTD είναι: Αρχειοθέτηση ανεξάρτητα από τα μέλη Υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων για την επίτευξη της διατήρησης του ψηφιακού υλικού (long term preservation)
Προβληματισμοί 1. Στο μέλλον οι Ψ.Β. με ETD’s θα αναπτυχθούν ή θα αποτύχουν? Για ποιούς λόγους? 2. Ποια τα κυριότερα προβλήματα πνευματικών δικαιωμάτων? 3. Θα υπάρξει long term preservation? Με ποια εργαλεία? 4. Τι ρόλο θα παίξει στις Ψ.Β. η οικονομική εκμετάλλευση των διατριβών?