ΕΠΑ 336 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΑ 336 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΕΙΝΑΙ... Η αφετηρία της συλλογής δεδομένων και πληροφοριών σε όλες τις άλλες διαδικασίες. Μια σύνθετη εργασία που περιλαμβάνει χρησιμοποίηση των αισθήσεων, συστηματική παρατήρηση των λεπτομερειών του φαινομένου και του περιβάλλοντος γύρω από αυτό, διαπίστωση ομοιοτήτων και διαφορών και διάκριση της σειράς με την οποία λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα. Έχει δύο μορφές: ποιοτική (αφορά την επισήμανση χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων) και ποσοτική (αφορά ποσότητες). Η πιο σπουδαία λειτουργία της παρατήρησης είναι να βοηθήσει στην κριτική θεώρηση μιας υπόθεσης, με τα ερωτήματα που δημιουργεί. Πιθανόν να είναι αυθόρμητη ή οργανωμένη, ελεύθερη ή καθοδηγημένη, σύντομη ή μακράς διαρκείας.

ΕΠΙΠΕΔΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ Το παιδί παρατηρεί τα γνωστά φαινόμενα του περιβάλλοντός του που το ενδιαφέρουν, και ενισχύει τις παρατηρήσεις του με απλά όργανα. Χρησιμοποιεί πολλές αισθήσεις για να παρατηρήσει αντικείμενα, φαινόμενα και γεγονότα, ξεκινώντας με απλά και γνωστά και προχωρεί στα σύνθετα και τα άγνωστα. Εντοπίζει απλές διαφορές και ομοιότητες και διαχωρίζει τα ευρήματά του. Παρατηρεί αλλαγές σε συνάρτηση με το χρόνο (μακροχρόνιες παρατηρήσεις). Επιλέγει κατάλληλα όργανα για τις παρατηρήσεις του. Συσχετίζει παρατηρήσεις για να εντοπίσει μοτίβα και να διατυπώσει γενικεύσεις.

ΠΩΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΤΑΙ Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Με σύγκριση εντοπίζουμε ομοιότητες και διαφορές. Με χρήση των αισθήσεων (όραση, αφή, ακοή, γεύση και όσφρηση με ΠΡΟΣΟΧΗ). Με παρατήρηση των αλλαγών που συμβαίνουν: στο μέγεθος / κίνηση / ταχύτητα / κατεύθυνση / βλάστηση / θερμοκρασία / χρώμα / συμπεριφορά / βάρος / πίεση / καταστάσεις της ύλης σε συνάρτηση με το άμεσο περιβάλλον. Με τρόπους που μεγιστοποιούν την παρατήρηση πχ χρήση οργάνων, χρήση περισσότερων αισθήσεων, αλλαγή της θέσης ή της οπτικής γωνίας του παρατηρητή, σχεδιασμός, χρήση οπτικού πλαισίου. Με στρατηγικές που εστιάζουν την παρατήρηση.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ Λογική ακολουθία: Το έντομο για να γίνει τέλειο ακολουθεί έναν κύκλο. Ξεκινά από αυγό, γίνεται σκουλήκι, κλείνεται στο βομβύκιο, μεταμορφώνεται σε προνύμφη και τέλος βγαίνει το έντομο. Συνοχή: Κάθε ζωντανό με φτερά είναι πουλί αν έχει ράμφος, δύο πόδια και γεννά αυγά. Μοτίβο: Καταγραφή της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος στην αυλή, τη βεράντα, την τάξη σε τακτούς χρόνους για μια βδομάδα. Μετά από παρατήρηση των καταγραφών, εντοπίζουμε ότι η θερμοκρασία ακολουθεί το ίδιο μοτίβο – αυξάνεται από το πρωί μέχρι το μεσημέρι καθημερινά.