ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ: ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Α. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Πολιτικός Μηχανικός Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Αξιολόγηση: Επιστημονικές Προσεγγίσεις και Προοπτικές Η ιδιαίτερη περίπτωση των Προτύπων-Πειραματικών Σχολείων Επιστημονική Ημερίδα 29/3/2014

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1980 NΕΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ- ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ – ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΠΕΡΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1980 Προσπάθειες εκσυγχρονισμού-βελτίωσης Θετικά βήματα : –Κατάργηση επετηρίδας στις 2 πρώτες βαθμίδες –“Εκδημοκρατισμός” (σε όλες τις βαθμίδες) –Προσπάθεια εκσυγχρονισμού των σχολικών βιβλίων –Κατάργηση του θεσμού της έδρας στα πανεπιστήμια Αρνητικά βήματα και συνέπειες : –Ισοπέδωση προς τα κάτω –Κατάργηση των αξιολογήσεων, αντικατάσταση επιθεωρητών από συμβούλους –Γενική αποδοχή των καταλήψεων –Πτώση μορφωτικού επιπέδου αποφοίτων σε ΟΛΕΣ τις βαθμίδες –Ουσιαστική κατάργηση προτύπων γυμνασίων –Κακή αντιγραφή του αμερικανικού συστήματος για τα Παν/μια –Λαϊκισμός, κομματισμός, υπερβολές (π.χ. συμμετοχές φοιτητών σε εκλεκτορικά σώματα και όργανα διοίκησης, αυτόματη εγγραφή στο επόμενο έτος, κλπ)

Τελικό αποτέλεσμα: Μετάβαση από τον αυταρχισμό στην ασυδοσία Αδυναμία εύρεσης σημείου ευσταθούς ισορροπίας Συνεχής καθοδική πορεία μέχρι σήμερα

ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ Νέες νομοθετικές παρεμβάσεις από φιλόδοξους υπουργούς (και το ράβε-ξήλωνε καλά κρατάει) Επανίδρυση Προτύπων-Πειραματικών σχολείων Αξιολόγηση εκπαιδευτικών: Σειρά Νόμων που δεν εφαρμόστηκαν Π.Δ του 2014 (Υπό συζήτηση ;;)

ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ Πολύ καλός εργαστηριακός εξοπλισμός (σε σύγκριση με μη πρότυπα σχολεία) Υψηλότερο επίπεδο μαθητών (εισαγωγή με εξετάσεις) Καθηγητές επιλεγμένοι. Κάποιοι εξαιρετικοί κάποιοι όχι. Οι εξαιρετικοί δίδασκαν πολλά πράγματα πέραν της προβλεπόμενης ύλης. Άλλοι βέβαια δεν κάλυπταν ούτε την προβλεπόμενη ύλη Ο Γυμνασιάρχης είχε το βαθμό του Γεν. Επιθεωρητή και αυτός αξιολογούσε τους καθηγητές του προτύπου Λειτουργούσαν ως «φυτώρια» μελλοντικών γυμνασιαρχών για άλλα σχολεία ανά την Ελλάδα Μεγάλα ποσοστά επιτυχίας στα Πανεπιστήμια Σημαντική και συχνά αναγνωρίσιμη διαφορά γνώσεων από αποφοίτους κοινών γυμνασίων

ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥΣ Πειραματικές εφαρμογές: –Νέων αναλυτικών προγραμμάτων και μεθόδων διδασκαλίας, εκπαιδευτικού υλικού οποιασδήποτε μορφής κ.λπ. –καινοτόμων διδακτικών πρακτικών και δημιουργικών δράσεων –προγραμμάτων αξιολόγησης της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολικών μονάδων –νέων μοντέλων διοίκησης και λειτουργίας του σχολείου –Προώθηση δημιουργικότητας, καινοτομίας και αριστείας, με τη δημιουργία ομίλων –Προώθηση και εκπαίδευση μαθητών με ιδιαίτερες μαθησιακές δυνατότητες και ταλέντα αλλά και η υποστήριξη μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες Δυνατότητες συνεργασίας με Πανεπιστήμια

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΑ Κύριος και βασικός στόχος –Βελτίωση του παραγόμενου έργου δηλ. της εκπαίδευσης και αγωγής του μαθητή Μέθοδος - δυσκολίες –Διάφορες μέθοδοι που ποικίλουν στον τρόπο, το βάθος και την πολυπλοκότητά τους –Η δυσκολία σε σύγκριση με αξιολογήσεις άλλων εργαζομένων έγκειται στο ότι το έργο του εκπαιδευτικού δεν είναι εύκολα μετρήσιμο –Απόλυτη ή σχετική κλίμακα με σταθερές ποσοστώσεις –Προβλήματα «ομογενοποίησης» (λόγω διαφορών μεταξύ σχολείων και αξιολογητών)

ΤΟ ΠΡΟΤΑΘΕΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ Κριτήρια και βάρη (για όσους διδάσκουν) Ι Εκπαιδευτικό περιβάλλον 0.75 ΙΙ Σχεδιασμός, προγραμματισμός και προετοιμασία της διδασκαλίας 0.50 ΙΙΙ Διεξαγωγή της διδασκαλίας και αξιολόγηση των μαθητών 1.25 IV Υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια 2.0 V Επιστημονική και επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού 0.50 Η προτεινόμενη μέθοδος στο υπό συζήτηση Π.Δ. θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μετά από διάφορες βελτιώσεις, όπως, π.χ. Κριτήριο ΙΙΙ να γίνει: Διδακτική απόδοση (πόσο καλός δάσκαλος) με βαθμό 2,5 ή 3,0 Κριτήριο IV να γίνει : Υπηρεσιακή συνέπεια με βαθμό 1.0 ή 0.5

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ - ΒΑΡΩΝ Μόρφωση και εξέλιξη Μαθητών 45% Παρατήρηση απόδοσης και πρακτικής καθηγητή 40% Απόψεις συναδέλφων ή γονέων 10% Συνολική απόδοση σχολείου ή αξιολόγηση μαθητών 5%

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Δεν διαφέρει ουσιαστικά από αυτή των εκπαιδευτικών των λοιπών σχολείων Είναι όμως περισσότερο επιτακτική και αναγκαία στα πρότυπα σχολεία Οι όποιες διαφορές εντοπίζονται: –Στα δευτερεύοντα στοιχεία της αξιολόγησης (όχι στο βασικό κριτήριο της απόδοσης ως δασκάλου) –Ενδεχομένως στον τρόπο και στα όργανα που διενεργούν την αξιολόγηση –Στις συνέπειες για τον εκπαιδευτικό

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Δημιουργία Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.) Δεν προβλέπει συνέπειες (π.χ. θετικές ή αρνητικές για τους Διευθυντές των σχολείων)

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ –Αντικειμενικότητα σε όλες τις διοικητικές βαθμίδες –Ομογενοποίηση (για αντιμετώπιση συστηματικών αποκλίσεων) –Η ορθή αξιολόγηση να αποτελεί δεσπόζον κριτήριο στις αξιολογήσεις όσων αξιολογούν –Σαφής σύνδεση της εξέλιξης του εκπαιδευτικού με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης –Εξέλιξη εκπαιδευτικού: σύνδεση με οικονομικά και άλλα κίνητρα αναγνώρισης ( όπως ιεραρχική ανέλιξη, ηθικές ανταμοιβές, κ.λπ. )

ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ Ισχύουν οι προϋποθέσεις ; –Αντικειμενικότητα: Όχι πάντα – Ομογενοποίηση: Δεν έχει προβλεφθεί – Ορθή αξιολόγηση ως βασικό κριτήριο στις αξιολογήσεις όσων αξιολογούν: Όχι (π.χ. Σχολικοί Σύμβουλοι 1/3, Διευθυντές 1/5) –Υπάρχει σύνδεση αξιολόγησης με την εξέλιξη του εκπαιδευτικού; Με οικονομικές και άλλου τύπου ανταμοιβές; Πιθανόν αλλά όχι ξεκάθαρες

Επομένως η προσπάθεια μάταιη; ΟΧΙ ( βέβαια )

Απαιτείται όμως Αξιοκρατία Συνεχής εφαρμογή και συνεχής βελτίωση Μακροχρόνιος σχεδιασμός Συνέχεια της Διοίκησης

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΕΣ (Ανασταλτικοί παράγοντες βελτίωσης της εκπαίδευσης και γενικότερα της προόδου της Ελληνικής κοινωνίας) 1.Μεγάλο έλλειμμα αξιοκρατίας 2.Έλλειμμα λογοδοσίας 3.Έλλειμμα στο συστηματικό μακροχρόνιο σχεδιασμό και συνεπώς πρόχειρες, ευκαιριακές και άρα πρόσκαιρες, λύσεις 4.Έλλειμμα στη συνέχεια της Διοίκησης 5.Εν τέλει, έλλειμμα πραγματικής και ουσιαστικής δημοκρατίας και επομένως ανοχή σε όλα τα παραπάνω ελλείμματα

ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: 1981-ΣΗΜΕΡΑ Μεταρρυθμίσεις όχι μόνο με κάθε αλλαγή Κυβέρνησης αλλά και με αλλαγές Υπουργών !! 1. Βερυβάκης Αρσένης Κακλαμάνης Ευθυμίου Τρίτσης Γιαννάκου Γ. Παπανδρέου Στυλιανίδης Σημίτης Σπηλιωτόπουλος Κοντογιαννόπουλος Διαμαντοπούλου Σουφλιάς Μπαμπινιώτης Φατούρος Αρβανιτόπουλος 12 – σήμερα 9. Γ. Παπανδρέου Μέσος Όρος Χρόνου στο Υπουργείο: ~ 1.9 έτη Χαρακτηριστικά των διαφόρων αλλαγών: Έλλειψη σοβαρού μακροχρόνιου σχεδιασμού, έλλειψη συνέχειας. Αποτέλεσμα: Ράβε-Ξήλωνε

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Πρότυπα σχολεία; ΝΑΙ Αξιολογήσεις εκπαιδευτικών; ΝΑΙ Απαιτούνται αλλαγές στο προταθέν σύστημα αξιολόγησης αλλά και στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, γενικότερα; ΝΑΙ Οι αλλαγές αυτές συναρτώνται με την εξάλειψη βασικών παθογενειών της σύγχρονης Ελληνικής κοινωνίας που σχετίζονται άμεσα με το πολιτικό μας σύστημα άλλα και τη δομή και λειτουργία της Ελληνικής Πολιτείας; ΝΑΙ

Πολλές από τις προαναφερθείσες παθογένειες σχετίζονται με το μορφωτικό επίπεδο του λαού. Είναι επομένως προφανές πως: Ο ρόλος των εκπαιδευτικών και των τριών βαθμίδων μπορεί να γίνει καθοριστικός για τη βαθμιαία εξάλειψη τους. Αρκεί βέβαια να το ενστερνισθούν αυτό και οι πολιτικοί μας και να λειτουργήσουν κάποτε με κύριο κριτήριο το μακροχρόνιο όφελος του τόπου και όχι με το τι θα τους βοηθήσει να επανεκλεγούν.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ