ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΝΑΛΑΚΤΙΚΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (Α’, Β’ & Γ’ Δημοτικού) ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΕΚΠ/ΚΟΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Α’ ΚΕΔΔΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Η εισήγηση αναφέρεται σε... Εκπαιδευτικούς κυρίως Α΄, Β΄ και Γ΄ Τάξης, στις οποίες φοιτούν μαθητές με ανιχνευμένες Μαθησιακές Δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς τα οποία συχνά σχετίζονται μεταξύ τους. ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΑΞΟΝΕΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ Εκπαιδευτικό σύστημα Περιγραφή μαθητών με δυσκολίες μάθησης Νομοθεσία Οργάνωση αντιμετώπισης Προτεινόμενοι άξονες υποστηρικτικού προγράμματος Εκπαιδευτική παρέμβαση σε γνωστικές δεξιότητες Έντυπα και ηλεκτρονικά υλικά Βιβλιογραφία ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

Η παρούσα εισήγηση Βασίζεται στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα και στον τρόπο που λειτουργεί στην καθημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα. ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Παραδοσιακό σχολείο (εναρμόνιση του μαθητικού δυναμικού στην ύλη της τάξης) Σημερινό σχολείο («ευέλικτοι» αλλά υψηλοί στόχοι χωρίς να λαμβάνει ιδιαίτερα υπόψη τις ατομικές διαφορές των μαθητών) Ειδική Αγωγή (εξατομικευμένο πρόγραμμα με βάση το νοητικό δυναμικό και τις ιδιαιτερότητες των λεξικών μάθησης του μαθητή) ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Δυσλειτουργία στα λεξικά μάθησης: Αποκωδικοποίηση Κατανόηση Γραφή Ορθογραφία (φωνητική – θεματική - καταληκτική) Παραγωγή γραπτού λόγου Αριθμητικές πράξεις Μαθηματική σκέψη ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΑΛΛΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ - χαμηλή αυτοεκτίμηση - εσωστρέφεια - προβλήματα συμπεριφοράς - δευτερογενής διάσπασης προσοχή - δυσκολία να παραμείνει στη θέση του ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Επιείκεια στην αντιμετώπιση του μαθητή, στην αξιολόγηση και βαθμολόγησή του, καθώς και διακριτική εκπαιδευτική βοήθεια στο πλαίσιο της τάξης, σύμφωνα με την εγκύκλιο Γ6/344/6-11-91 του Νόμου περί Ειδικής Αγωγής ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Με βάση την εκπαιδευτική εικόνα του μαθητή, θέτουμε σαφείς μακροπρόθεσμους στόχους και βραχυπρόθεσμους. Υποστηρίζουμε ψυχολογικά το μαθητή Εδραιώνουμε θετική συνεργασία με γονείς, άλλους εκπαιδευτικούς και «ειδικούς». ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΠΕΔΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Κοινωνική αλληλεπίδραση Οργάνωση χώρου Διδακτική προσέγγιση Εργασίες – καθήκοντα Εξέταση (προφορική ή γραπτή) ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ Μείωση της αρνητικής συναισθηματικής αντίδρασης του μαθητή και αύξηση του μαθησιακού του κινήτρου μειώνοντας την πίεση που βιώνει ο μαθητής (π.χ. Βοηθός στην τάξη και στο σπίτι) Στρατηγικές και τεχνικές αυτονόμησης (π.χ. διαχείριση χρόνου εκτέλεσης εργασιών) ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ Ενίσχυση της Κοινωνικής Αλληλεπίδρασης μέσα από Δεξιότητες διαλόγου - Έκφρασης συναισθημάτων - Συνεργατικού παιχνιδιού (π.χ. κοινωνικές ιστορίες, ομαδική μάθηση -συμμαθητές που μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί του) Ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης καθημερινών προβλημάτων π.χ. συγκρούσεις στο διάλειμμα (υποτιθέμενο πρόβλημα, σκέψεις και πιθανοί τρόποι επίλυσης αυτού) ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΣΧΟΛΕΙΟ - ΧΩΡΟΣ Γωνιά χαλάρωσης Γωνιά διαφοροποιημένης διδασκαλίας (π.χ. ένα θρανίο με περισσότερο εποπτικό υλικό για όσους μαθητές το έχουν ανάγκη) Θέση για μείωση της διάσπασης προσοχής (μπροστινό θρανίο, μακριά από πόρτα και καλάθι αχρήστων) Μαζί με μαθητή που μπορεί να συνεργάζεται ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ξεκάθαρο πλαίσιο εργασίας με αρχή – μέση – τέλος Ξεκάθαρο πλαίσιο εργασίας με αρχή – μέση – τέλος Κιναισθητική διδασκαλία Επιβράβευση της προσπάθειας, κάθε μικρού βήματος προόδου, αλλά και οριοθέτηση της συμπεριφοράς ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Θετική ενίσχυση – κυρίως με θετικές προτάσεις Θετική ενίσχυση – κυρίως με θετικές προτάσεις Ενθάρρυνση της ενασχόλησης με πράγματα που τον ενδιαφέρουν και τα καταφέρνει καλύτερα (π.χ. ζωγραφική, μουσική, γυμναστική) Απλή ερώτηση, άγγιγμα στον ώμο, φιλικό πείραγμα για εδραίωση καλής σχέσης και για επαναφορά της προσοχής του ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ Βεβαιωνόμαστε ότι έχει σημειώσει τις εργασίες που έχουμε δώσει για το σπίτι (τετράδιο καθηκόντων) Ζητάμε να μπορεί να απαντάει προφορικά στις εργασίες που δίνουμε για το σπίτι ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ Το πλήθος των εργασιών για το σπίτι να μην αποθαρρύνει το μαθητή Αποφεύγουμε τη διόρθωση με κόκκινο χρώμα Δείχνουμε επιείκεια στα ορθογραφικά λάθη και δίνουμε σημασία στο περιεχόμενο ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΕΞΕΤΑΣΗ Καθημερινά: Βεβαιωνόμαστε ότι έχει κατανοήσει την ερώτηση σε όλη της τη διάσταση «Σπάζουμε» την ερώτηση σε μικρότερα μέρη Θέλουμε να ξέρει την περίληψη ή τα βασικά σημεία κι όχι τις λεπτομέρειες ενός πολυσέλιδου κειμένου Όταν γράφει (π.χ. τεστ) του δίνουμε περισσότερο χρόνο ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ Βεβαιωνόμαστε ότι έχει κατανοήσει την ερώτηση σε όλη της τη διάσταση Διαβάζουμε τις ερωτήσεις αν χρειαστεί Δείχνουμε επιείκεια στα ορθογραφικά λάθη ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ: Αποκωδικοποίησης Κατανόησης Δυσγραφίας Ορθογραφίας Παραγωγής γραπτού λόγου Αριθμητικών πράξεων Μαθηματικής σκέψης ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Εξοικονομούμε λίγο αλλά ποιοτικό χρόνο στην τάξη, ώστε να εξασκήσουμε το μαθητή/τές σε … Φωνολογικές ασκήσεις - σειρά Κύπρου - γραφή σε πληκτρολόγιο Η/Υ - παιχνίδια με τα γράμματα . των λέξεων - CD ΥΠΕΠΘ Ασκήσεις οπτικής διάκρισης – εικόνα –γράμμα-λέξη - σειρά Κύπρου - CD ΥΠΕΠΘ Μικρό κείμενο για ανάγνωση ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Λέξεις κλειδιά Πλαγιότιτλοι Εννοιολογικός χάρτης Ανάλυση λεξιλογίου Λέξεις κλειδιά Πλαγιότιτλοι Εννοιολογικός χάρτης CD σχολής τυφλών(για μαθητές με αναγνωστική κατανόηση) ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ Δίγραμμο Κανόνες γραφής ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ (εξάσκηση στην τάξη) Φωνητική - σειρά Κύπρου - γραφή σε πληκτρολόγιο Η/Υ - παιχνίδια με τα γράμματα . των λέξεων - CD ΥΠΕΠΘ Καταληκτική - Με ομαδοποιήσεις, ταυτίσεις, . συσχετίσεις - Βιβλίο γραμματικής (μεγαλύτερες τάξεις) θεματική - εικονογραφημένο ευρετήριο ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Ξεκινάμε από ρεαλιστικούς και ιεραρχημένης δυσκολίας στόχους, Α. περιγραφή μιας εικόνας τοποθέτηση 3-4 εικόνων σε χρονική σειρά περιγραφή όλων των εικόνων ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Β. Θέμα - λέξη κλειδί θέματος - πέντε λέξεις που συνδέονται με το θέμα - χρονική σειρά - πρόταση για την κάθε λέξη - μικρό δομημένο κείμενο ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Μηχανική αρίθμηση, στην πρώτη δεκάδα και αντίστροφα, στην εικοσάδα και αντίστροφα, κ.ου.κ. Ταύτιση συμβόλου με ποσότητα Κατανόηση και χρήση της αριθμογραμμής ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Έμφαση στην έννοια αριθμού Διάκριση μαθηματικών σύμβολων Καλή εκμάθηση ζευγαριών πρόσθεσης – αφαίρεσης μέσα στην εικοσάδα π.χ. 7+7=14 6+4=10 ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Μαθηματική ορολογία Λεξιλόγιο Χρονική σειρά Σκιτσογράφηση του προβλήματος Προσαρμογή αριθμητικών δεδομένων στα 1 - 5 ή 1 - 10 ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΥΛΙΚΟ www.e-yliko.gr (Π.Ι. πολύ καλό υλικό για όλα τα μαθήματα) Pi_school.gr (όλα τα σχολικά βιβλία και διάφορα άλλα σε Η/Υ μορφή) specialeducation.gr (ειδική αγωγή) CD που διέθεσε το ΥΠΕΠΘ στα σχολεία ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

Βιβλιογραφία Αγαλιώτης Γ. (2000) Μαθησιακές Δυσκολίες στα μαθηματικά, Αθήνα : Ελληνικά Γράμματα Καλαντζή-Αζίζη Α. Ζαφειροπούλου Μ. (επιστ. επιμ.) (2004) Προσαρμογή στο σχολείο, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα Μαρκοβίτης Μ. Τζουριάδου Μ. (1991) Μαθησιακές δυσκολίες Θεωρία και πράξη, Θεσσαλονίκη: Προμηθεύς Μαυρομμάτη Δ. (1999) Η διδασκαλία της ορθογραφίας με εικονογραφήματα σε παιδιά με δυσλεξία, Αθήνα: Δ. Μαυρομμάτη Πόρποδας Κ.Δ. (2002) Ανάγνωση, Πάτρα: Αυτοέκδοση Παντελιάδου Σ. (2000) Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική πράξη, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα Στασινός Δ. (1999) Δυσλεξία και σχολείο η εμπειρία ενός αιώνα, Αθήνα Gutenberg Φλωράτου Μ.Μ. (1992) Μαθησιακές δυσκολίες και όχι τεμπελιά, Αθήνα: Οδυσσέας Fijalkow J. (1998) Κακοί αναγνώστες. Γιατί;, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα ΤΑΚΑΡΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

Σας ευχαριστώ