«Το σύγχρονο αστικό περιβάλλον και οι επιδράσεις του στους ανθρώπους» 2ο Γυμνάσιο Σπάρτης Σχολικό Έτος 2013-14 Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Το σύγχρονο αστικό περιβάλλον και οι επιδράσεις του στους ανθρώπους» Έξυπνες ιδέες για τη βελτίωση της ζωής στην πόλη της μαθήτριας Μαριάννας Φουντά Υπεύθυνες καθηγήτριες του προγράμματος Σαχάμη Φωτεινή Κρανιδιώτη Βαρβάρα

Εβδομάδα χωρίς αυτοκίνητο Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα χωρίς Αυτοκίνητο, 22 Σεπτεμβρίου, οργανώνουμε μια ολόκληρη εβδομάδα εναλλακτικής μετάβασης προς και από το σχολείο. Συνεννoούμαστε μεταξύ μας, εκπαιδευτικοί και μαθητές, και οργανώνουμε πεζοπορίες όλοι μαζί προς και από το σχολείο, ποδηλατοδρομίες, χρήση ΜΜΜ σε παρέες και το διασκεδάζουμε! Μπορούμε να φτιάξουμε απλές χειροποίητες κονκάρδες ή ένα αυτοκόλλητο με το λογότυπο και το μήνυμα της δράσης. Το φοράμε όλη την εβδομάδα και ενημερώνουμε τον κόσμο στη γειτονιά για την απεξάρτηση από το ΙΧ. Τονίζουμε ότι μετακινούμαστε οικονομικότερα, οικολογικότερα, και συμμετοχικά, αλληλοβοηθούμενοι, βοηθώντας, ιδίως, τα άτομα που έχουν ανάγκη.

Ανακαλύπτουμε το πράσινο της πόλης μας Πόσοι πράσινοι χώροι υπάρχουν στη γειτονιά του σχολείου. Ποιος τους διαχειρίζεται; Σε τι κατάσταση είναι; Είναι καθαροί; Έχουν κούνιες; Θα μπορούσαν να έχουν; Ήρθε η ώρα να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Ας κάνουμε με την τάξη μας μια βόλτα στη γειτονιά κι ας καταγράψουμε τους ανοιχτούς χώρους που μας άρεσαν κι αυτούς που θα μπορούσαν να μας αρέσουν αν ήταν αλλιώς. Όταν γυρίσουμε στην τάξη θα καταλήξουμε σε έναν ή δύο που μας ενδιαφέρουν περισσότερο. Θα γράψουμε ένα γράμμα στον δήμο ζητώντας πληροφορίες για το νομικό καθεστώς και τον υπεύθυνο φορέα διαχείρισης (πιθανόν θα είναι η τεχνική υπηρεσία του δήμου). Θα κάνουμε έναν καταιγισμό ιδεών στην τάξη για λύσεις και ιδέες απλές και εφαρμόσιμες και θα τις χωρίσουμε σε τρεις κατηγορίες: Τι μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας (η τάξη), τι θα κάνουμε με τη βοήθεια της γειτονιάς, των γονιών μας, των φίλων μας, τι θα πρέπει να κάνει ο δήμος. Θα κανονίσουμε μια συνάντηση μιας υποεπιτροπής μαζί τους και θα τους παρουσιάσουμε τις ιδέες μας. Τέλος, ας υιοθετήσουμε συμβολικά τον χώρο αυτόν και ας τον αναδείξουμε, ας ευαισθητοποιήσουμε τους κατοίκους, ας οργανωθούμε ώστε κάποια μαθήματα να γίνονται εκεί, ας κάνουμε εθελοντικές δράσεις με τη γειτονιά, ας πιέσουμε τον δήμο να υλοποιήσει τις δράσεις που προτείναμε.

Κοινοτικό μποστάνι Ας ερευνήσουμε αν ο Δήμος μας διαθέτει ή ενδιαφέρεται να διαθέσει κάποια έκταση για καλλιέργεια στους δημότες. Αν ναι, εξετάζουμε τα κριτήρια (προτεραιότητα σε άνεργους, άπορους, νέους, φύτευση εποχικών και βιολογικών φυτών) και κινητοποιούμε γείτονες, οικογένεια και φίλους να μας στηρίξουν για να ξεκινήσουμε τη διαδικασία. Αφού βρούμε ενήλικες συμμάχους που μπορούν να αναλάβουν την υιοθεσία μιας έκτασης, και την καλλιέργεια, επιστρατεύουμε τις τσουγκράνες και τα φτυάρια. Σκεφτόμαστε πού θα διαθέσουμε την παραγωγή, εκτός από μεταξύ μας. Πιθανόν ο Δήμος να μας προτείνει ιδέες για αυτό. Εμπρός λοιπόν, ένας για όλους και όλοι για έναν!

Πρασινίζουμε τις στέγες ή τις ταράτσες μας Πράσινη πόλη στο σπίτι Υπήρχε παλιά ένα τραγούδι του Χατζή που έλεγε "Όταν κοιτάς από ψηλά, μοιάζει η γη με ζωγραφιά". Για πόσες από τις πόλεις μας άραγε μπορούμε ακόμα να το πούμε αυτό; Ίσως υπάρχει τρόπος να τις... ξαναζωγραφίσουμε και ταυτόχρονα να κάνουμε καλό στο περιβάλλον και στην τσέπη μας. Τα οφέλη είναι πολλά και αποδεδειγμένα με σχετικές έρευνες. Οι πράσινες στέγες των κτιρίων συμβάλλουν σημαντικά στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα και στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου. στη μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και της σκόνης, της ηχορύπανσης και της απορροής των υδάτων έως και 90%,. - Ήρθε η ώρα οι μαθητές να πείσουν τις οικογένειες τους να πρασινίσουν το σπίτι τους. Ας γίνουμε η τάξη που έπεισε τις περισσότερες οικογένειες να πρασινίσουν την ταράτσα τους. Θα κάνουμε επικοινωνιακή εκστρατεία και θα ανεβάσουμε φωτογραφίες του πριν και του μετά της γειτονιάς μας.

Το δικό μας κυνήγι θησαυρού Αν στη γειτονιά υπάρχει κάποιο πάρκο, αλσάκι ή κάποιος άλλος μεγάλος ανοιχτός χώρος, μπορούμε να φτιάξουμε ένα ολόδικό μας παιχνίδι θησαυρού. Μάλιστα μόλις το φτιάξουμε, το ανεβάζουμε στον χάρτη της Καλύτερης Ζωής και ψάχνουμε να βρούμε για ποιους άλλους ανοιχτούς χώρους υπάρχουν αντίστοιχα κυνήγια, ώστε την επόμενη φορά που θα τους επισκεφτούμε να μην ξεχάσουμε να παίξουμε κι εμείς. Για πιο παραδοσιακά παιχνίδια θησαυρού, αν δεν θέλουμε να καταφύγουμε και πάλι στην τεχνολογία, μπορούμε να φτιάξουμε κάτι πιο απλό. Λίγη φαντασία και όλα είναι δυνατά. Ελάτε να παίξουμε δημιουργικά.

Το πεζοδρόμιό μας Ας καταγράψουμε τις ανάγκες συντήρησης/βελτίωσης των πεζοδρομίων που υπάρχουν στη γειτονιά μας. Ποια είναι χαλασμένα, ποια είναι επικίνδυνα, γιατί κάποια πλάκα λείπει ή προεξέχει; Ποια είναι πολύ στενά; Χωράνε τα παιδικά καρότσια; Χωράνε τα αναπηρικά καρότσια; Έχουν ράμπα, ώστε να μπορούν να ανεβαίνουν ή να κατεβαίνουν αυτά; Υπάρχει σήμανση ή και κολονάκια, ώστε να μην τα καταλαμβάνουν αυτοκίνητα/μηχανές; Πού θα μπορούσαν να μπουν γλάστρες ή παρτέρια; Τι γίνεται με τους καρπούς των δέντρων που είναι φυτεμένα; Ποιος τους μαζεύει, ποιος τα φροντίζει; Μετά την πρώτη καταγραφή, θα κάνουμε συγκεκριμένες προτάσεις που θα καταθέσουμε στο δημοτικό συμβούλιο. Είμαστε κι εμείς δημότες κι άρα έχουμε δικαιώματα!

Γειτονάκια και στην πολυκατοικία! Πολυκατοικία: «Το μεγάλο μας σπίτι» μπορεί να είναι ο τίτλος της δράσης που θα εμπνεύσουμε τους μαθητές να κάνουν στην πολυκατοικία τους. Το μήνυμα προς την πολυκατοικία είναι: «Αγαπητοί ένοικοι, Αντί να αγοράζετε προϊόντα που χρειάζεστε σπάνια (όπως πχ. επιπλέον καρέκλες για ένα κάλεσμα πολλών ανθρώπων, έξτρα κουταλάκια ή μαχαιροπίρουνα για μεγάλες συγκεντρώσεις κλπ), απλώς δοκιμάστε να δανειστείτε από τους ενοίκους της πολυκατοικίας! Θα σας καλοδεχτούν. Και θα έχετε κάνει μια αρχή. Την επόμενη φορά κάποιος άλλος θα ζητήσει κάτι και έτσι θα γλιτώσετε πολλές αγορές!»

Προσοχή στα τζάκια Σύμφωνα με έρευνα κοινής γνώμης που ανακοινώθηκε πρόσφατα, το 9% των νοικοκυριών χρησιμοποίησαν πέρυσι τζάκια και ξυλόσομπες ως βασική πηγή θέρμανσης. Ωστόσο, πέρυσι παρουσιάστηκαν σημαντικά προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών καταμέτρησε πολλά επεισόδια υπέρβασης συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων σε πολλές μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Ένα στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα του Αστεροσκοπείου είναι ότι ένα τζάκι εκπέμπει μέσα σε 4 ώρες τόσα αιωρούμενα σωματίδια όσα 1000 νέα αυτοκίνητα σε μία μέρα. Το πρόβλημα μάλιστα γίνεται μεγαλύτερο και ακόμα πιο επικίνδυνο, αν λάβουμε υπόψη ότι δυστυχώς πολλά νοικοκυριά έκαψαν κατεργασμένα ξύλα με αποτέλεσμα την έκλυση τοξικών ουσιών. Φέτος θα πρέπει να αποφύγουμε όσο μπορούμε τη χρήση τζακιού. Δεν ζεσταίνει, είναι ακριβότερο από το πετρέλαιο θέρμανσης και προκαλεί σημαντικά προβλήματα ρύπανσης.

Η Ελλάδα στη δεύτερη θέση ανακύκλωσης μπαταριών! Αν και στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εργοστασιακές μονάδες ανακύκλωσης μπαταριών, το αισιόδοξο μήνυμα που στέλνουν οι συμμετέχοντες ανά την  Ελλάδα είναι μεγαλόφωνο. 57.000 κάδοι ανακύκλωσης είναι ήδη διάσπαρτοι ανά την Ελλάδα. Οι πολίτες μπορούν να αναζητήσουν τους κάδους ανακύκλωσης μπαταριών στη γειτονιά τους και να ξεκινήσουν την ανακύκλωση μπαταριών ρίχνοντας μέσα στους κάδους το δικό τους θετικό φορτίο. Η ανακύκλωση μπαταριών δεν είναι μόνο θέμα παιδείας, είναι και θέμα υγείας και περιβαλλοντικής προστασίας!!

Πράσινο κυλικείο Kάθε φορά που αγοράζουμε κάτι από την καντίνα του σχολείου, επηρεάζουμε το περιβάλλον. Πώς; Αν προτιμάμε προϊόντα με πολλή συσκευασία, επεξεργασμένα αντί για φρέσκα, εισαγωγής, εκτός εποχής. Αξιολογήστε τα είδη του κυλικείου και ενθαρρύνετε την υπεύθυνη του κυλικείου να κάνει αλλαγές φιλικότερες στο περιβάλλον. Ας κάνουμε έρευνα για τα επεξεργασμένα και συσκευασμένα είδη του κυλικείου και ας μάθουμε πόσο κοστίζουν στον πλανήτη σε ενέργεια και φυσικούς πόρους, αλλά και στην υγεία μας. Θα αναζητήσουμε την ιστορία των τροφίμων του κυλικείου. Θα κοινοποιήσουμε τα αποτελέσματα σε όλη τη σχολική κοινότητα και οπωσδήποτε στον/ην κυλικειάρχη. Θα του/της ζητήσουμε να προμηθεύεται περισσότερα φρέσκα ελληνικά τρόφιμα εποχής και τοπικά, κατά προτίμηση βιολογικά (φρούτα, κρέμες, γιαούρτια, γάλα, σάντουιτς με λαχανικά, χορτόπιτες). Θα ζητήσουμε από τη διεύθυνση κάδους ανακύκλωσης κοντά στο κυλικείο και κάδο κομπόστ. Θα ερευνήσουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνται είδη με λιγότερες συσκευασίες, καθώς και λιγότερα πλαστικά ποτήρια, πιάτα, μαχαιροπίρουνα, χαρτοπετσέτες και άλλα είδη μίας χρήσης.

Μπαζάρ με οικο-συνταγές Μας αρέσουν τα μπαζάρ και ιδιαίτερα όταν μπορούμε να φτιάξουμε κάτι εμείς οι ίδιοι. Να η ευκαιρία να οργανώσουμε ένα μπαζάρ με οικολογικές συνταγές και να διαθέσουμε τα έσοδα σε έναν κοινωνικό φορέα ή στο κοινωνικό παντοπωλείο της περιοχής μας. Θα έχουμε την ευκαιρία επίσης να αναδείξουμε τις μαγειρικές μας ικανότητες, να ανταλλάξουμε ιδέες και εμπειρίες και το καλύτερο, να διασκεδάσουμε! Θα βρούμε την ομάδα δράσης και θα κάνουμε ένα πλάνο κινητοποίησης της γειτονιάς για να συμμετέχει στο μπαζάρ, είτε ως πωλητής, είτε ως αγοραστής. Απευθυνόμαστε αρχικά στις καλές μαγείρισσες της γειτονιάς, ώστε να εξασφαλίσουμε μία επιτυχημένη ελάχιστη συμμετοχή.