Ο Γραμματισμός στην Προσχ. Εκπ/ση Δρ.Κατερίνα Σαραφίδου Σχολ. Σύμβουλος 39ης Π.Α. Ν. Δράμας 1

Ο Γραμματισμός στην Προσχ. Εκπ/ση Παλιότερα υπήρχε η αντίληψη ότι τα παιδιά πρέπει να κατακτήσουν ένα συγκεκριμένο επίπεδο νοητικής ωριμότητας για να είναι έτοιμα για τη γραφή και την ανάγνωση. Σήμερα, επικρατεί η αντίληψη ότι η μάθηση της ανάγνωσης και της γραφής είναι μια εξελικτική διαδικασία, η οποία πηγάζει από το ίδιο το παιδί, ξεκινά από το πρώτο έτος της ζωής του και «αναδύεται» ανεμπόδιστα, εφόσον οι συνθήκες είναι κατάλληλες. 1

Ο Γραμματισμός στην Προσχ. Εκπ/ση Ο Γραμματισμός στην Προσχ. Εκπ/ση Αναδυόμενη Ανάγνωση και Γραφή (emergent literacy). Στην ελληνική βιβλιογραφία ο όρος αυτός πολλές φορές μεταφράζεται και ως «γραμματισμός» ή «αλφαβητισμός». Πολυ-εγγραμματισμός ( Kress1998, 2000) 1

Ο Γραμματισμός στην Προσχ. Εκπ/ση Το πρόγραμμα σπουδών για τη νεοελληνική γλώσσα στο Ν/γείο, (ΦΕΚ Αρ.φ. 93, 10/2/99) ΔΕΠΠΣ για το Νηπ/γείο ΦΕΚ 1376/18-10-2001. 1

Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή ΔΕΠΠΣ Γλώσσα Πληροφορική Έκφραση & Δημιουργία Μαθηματικά Θεατρικό Παιγνίδι Εικαστικά Μελέτη Περιβάλλοντος Μουσική Αγωγή Φυσική Αγωγή Ιστορία Γεωγραφία Βιολογία Φυσικές Επιστήμες Θρησκευτικά Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή 1

Ο Γραμματισμός στην Προσχ. Εκπ/ση Ο Γραμματισμός στην Προσχ. Εκπ/ση στηρίζεται στη δομητική προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία, η γνώση και η γλώσσα οικοδομούνται εξελικτικά μέσα από επικοινωνιακές σχέσεις υποστηρικτικού χαρακτήρα. στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης τα παιδιά κάνουν αναπόφευκτα λάθη τα οποία πρέπει να τα ερμηνεύσουμε θετικά ως ενδείξεις της δημιουργικής προσπάθειας τους. 1

Στην προσχολική εκπαίδευση δε διδάσκουμε ανάγνωση και γραφή!!! Η συστηματική διδ/λία της ανάγνωσης και γραφής είναι και πρέπει να παραμένει κύριο έργο των δασκάλων του δημοτικού σχολείου. Πρόκειται για μάθηση και όχι διδασκαλία. Η ανάγνωση και η γραφή εμφαίνονται μόνο όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, μόνο όταν προσφέρονται πλούσια ερεθίσματα στο περιβάλλον και όταν δρουν οι ενήλικες με διάφορες δραστηριότητες. 1

Ως προς τον προφορικό λόγο δραστηριότητες που συνδέονται με διαφορετικές επικοινωνιακές μορφές του προφορικού λόγου. η διαμόρφωση το πλαισίου, όπου τα παιδιά, βιώνοντας ποικίλες καταστάσεις επικοινωνίας, καλούνται να αφηγηθούν, να περιγράψουν, να εξηγήσουν, να επιχειρηματολογήσουν, να διατυπώσουν αιτήματα, να ανταποκριθούν σε οδηγίες. 1

Ως προς το γραπτό λόγο να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τις διαφορετικές εκδοχές του γραπτού λόγου και να συνειδητοποιήσουν ότι κάθε εκδοχή μεταφέρει μηνύματα με διαφορετικό τρόπο. Ο/η εκπαιδευτικός διαβάζει μαζί με τα παιδιά εικονογραφημένα βιβλία, περιοδικά, λεξικά, εφημερίδες, αφίσες, χάρτες, συσκευασίες προϊόντων που γνωρίζουν τα παιδιά, στα οποία εικόνες και κείμενο συμπλέκονται για να μεταφέρουν κάποιο μήνυμα. Σ’ αυτό το πλαίσιο προκαλεί συζήτηση, ενεργοποιεί τα παιδιά στο να κάνουν υποθέσεις γύρω από το τι είναι γραμμένο σε καθένα από αυτά. 1

Είδη Γραφής Σκαριφήματα: αδέξια πρωτόγονα γραφήματα Γράμματα και ψευδογράμματα: ανακάτεμα γραμμάτων, αριθμών, σκαριφημάτων (προσχ. ηλικίας, στις πρώτες τους προσπάθειες) Αλυσίδες γραμμάτων: μη φωνητικές αλυσίδες γραμμάτων( 3,4 χρον) Επινοημένη γραφή: αρχίζουν και γράφουν ότι ακούν( 5χρον). Συλλαβική γραφή: ένα γράμμα αντιπροσωπεύει μια συλλαβή. 1. συλλαβική επινοημένη, ένα γράμμα για κάθε συλλαβή, 2. πλήρως επινοημένη, ένα γράμμα για κάθε φώνημα ( Τάφα, 2006) 1

Σκαρίφημα 1

Ψευδής γραφή ( 4χρ και 8μην) 1

Αλυσίδες γραμμάτων 1

Έντυπα νηπίων 1

Πίνακες αναφοράς 1

Βασικό βήμα η εκμάθηση των ονομάτων τους Πίνακες αναφοράς Βασικό βήμα η εκμάθηση των ονομάτων τους Τα παιδιά μαθαίνουν πρώτα τα γράμματα του ονόματός τους 1

1

Βασικό ρόλο παίζει η λειτουργία της δανειστικής βιβλιοθήκης 1

1

Τα παιδιά σχεδιάζουν δράσεις και γράφουν με όποιο τρόπο μπορούν ανάλογα με το γνωστικό τους επίπεδο 1 Σχέδιο εργασίας

Η νηπιαγωγός αφήνει τα παιδιά να γράψουν όπως μπορούν και σημειώνει με μικρά γράμματα το μήνυμα του παιδιού 1

Γράφουν γράμματα 1

Κάνουν λεξικά, φυτολόγια 1

Γράφουν παραμύθια Η Βάσω γράφει έτσι το Φθινόπωρο Η Βάσω γράφει έτσι το Φθινόπωρο Η Βάσω σπάει τον κώδικα την Άνοιξη Γράφουν παραμύθια 1

1

Σημειώνουν τους υπολογισμούς τους 1