Μέτρηση ενεργητικών και παθητικών κινήσεων Γιαννης Καλουδης

Μαθησιακά Αποτελέσματα Να ορίσετε τις ενεργητικό και παθητικό φυσιολογικό εύρος τροχιάς των αρθρώσεων Να συγκρίνετε τη διαφορά μεταξύ ενεργητικής και παθητική φυσιολογικής κίνησης Να εξετάζετε το τελικό αίσθημα των διάφορων αρθρώσεων Να εξηγήσετε το ρόλο της αξιολόγησης του εύρους της τροχιάς IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Φυσιολογικό Εύρος Τροχιάς Φυσιολογία = λειτουργία των έμβιων όντων Οπότε Φυσιολογική κίνηση= λειτουργική κίνηση Φυσιολογικό εύρος τροχιάς= Εύρος της φυσιολογικής κίνησης TERMINOLOGY: PHYSIOLOGICAL RANGE OF MOVEMENT IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Σκεφτείτε.. Φανταστείτε πως έχετε κάποιον ασθενή με πρόβλημα στον ωμο. Ποιες κινήσεις θα εξετάσετε και πως; Τι πληροφορίες πιστεύετε πως θέλετε να αντλήσετε; IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Κάποιες Σκέψεις Πως ξέρετε εάν το εύρος είναι φυσιολογικό; Ποιες δομές νομίζετε ότι εξετάζετε ; Στο τέλος της κάμψης του ωμου ενός ασθενή, τι αίσθημα λαμβάνετε, περιμένετε να νιώσετε; IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Εύρος Κίνησης Γιατί εξετάζουμε μια κίνηση? Τι πληροφορίες θέλουμε? Εύρος τροχιάς Ποιότητα κίνησης Αντίσταση Συμπεριφορά πόνου Μυϊκός σπασμός Δομές που εμπλέκονται Petty&Moore 2001 Need to communicate with patients during ROM testing Pain scales can be useful to establish how much pain the patient is experiencing Movement deviation and correction must be observed – usually when patient performs the physiological movement actively Look at where movement occurring predominantly hip or lumbar spine REPEATED MOVEMENTS SUSTAINED MOVEMENTS IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Φυσιολογική Κίνηση Ενεργητική Παθητική Την κάνει ο φυσικοθεραπευτής Την κάνει ο ασθενής με τη βοήθεια των μυών Εξετάζουμε μύες και αρθρώσεις Η κίνηση πρέπει να είναι εντοπισμένη με σταθεροποιημένο το κεντρικό μέρος Η κίνηση μπορεί να συγκριθεί με το «φυσιολογικό» εύρος Clarkson (2000) Συνήθως είναι λιγότερη από την παθητική Ενεργητική Παθητική Την κάνει ο φυσικοθεραπευτής Εξετάζουμε κυρίως την άρθρωση Η κίνηση είναι εντοπισμένη Αποφεύγονται οι υποκατάστατες κινήσεις( από τον ασθενή) Εξετάζεται το τελικό αίσθημα. Τελικό αίσθημα είναι η αντίσταση που νιώθουμε στο τέλος του εύρους κίνησης μιας άρθρωσης. ASSESSMENT POINT : Physiological movement refers to the movements at joints we can perform ourselves – such as flexion and extension at the knee. Physiological movements can be active (the patient performs) or the can be passively performed bt the therapist for the patient. IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Τελικό Αίσθημα Αφορά μόνο τη παθητική κίνηση Στο τέλος κάθε εύρους κίνησης η αντίσταση θα περιορίσει τελικά τη κίνηση. Αυτή η αντίσταση ονομάζεται «τελικό αίσθημα». Η αντίσταση μπορεί να αυξηθεί προοδευτικά ( ελαστική), ή απότομα( σκληρή) Σκεφτείτε τη διαφορά στη προσπάθεια να κλείσω αυτές τις 2 πόρτες UH NMS1 2011-12

Τελικό Αίσθημα/ Πρακτικές σκέψεις Εφαρμόστε παθητικά μια πίεση στο τέλος της τροχιάς των κινήσεων που φαίνονται δίπλα και προσπαθήστε να περιγράψετε το τελικό αίσθημα Μην ξεχάσετε να σταθεροποιήσετε το κεντρικό τμήμα της άρθρωσης Έκταση καρπού Κάμψη αγκώνα Εκταση αγκώνα At the end of a joint’s passive physiological movement e.g. hip, flexion you can apply pressure to feel what the joint feels like at the end of its available range

Πως περιγράφεται το τελικό αίσθημα Έκταση αγκώνα: σκληρό Έκταση καρπού: σφικτό Κάμψη αγκώνα: ΜΑΛΑΚΌ/ΣΚΛΗΡΌ/ΣΦΙΚΤΌ Important to recognise that each joint has a normal end feel when a passive physiological movement is performed to its limit. Feeling what this ‘end feel’ is like on ‘normals’ will help when you feel it on a patient that may have a problem at a joint. IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Πως γνωρίζουμε εάν το εύρος κίνησης είναι φυσιολογικό; Eyeballing : Goniometry : Tape measurement : Anatomical landmark IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

«Φυσιολογικό» εύρος τροχιάς Η Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών Αμερικής έχει θέσει τις φυσιολογικές τιμές για κάθε άρθρωση Clarkson (2000) Πρέπει πάντα να συγκρίνουμε με τις φυσιολογικές τιμές IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Πως μπορούμε να μετρήσουμε το εύρος κίνησης; Υπάρχουν διάφοροι τύποι γωνιόμετρων Get the various types of goniometer out for the students to look at. IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Γωνιομέτρηση Πριν τη μέτρηση προσέξτε τα εξής: Η επιφάνεια που θα μετρηθεί να είναι ελεύθερη από ρουχισμό Βεβαιωθείτε πως ο ασθενής είναι σωστά τοποθετημένος Προσέξτε μην «κλέβει» ο ασθενής Χρήση της μεθόδου «ουδέτερο μηδέν» Χρησιμοποιείστε οστικές προεξοχές IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Μέθοδος «Ουδέτερο Μηδέν» Όλες οι μετρήσεις γίνονται από μια αρχική θέση μηδέν Από την ανατομική θέση Ή Από μια θέση ορισμένη ως μηδέν Clarkson (2000) IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Μέτρηση Ο άξονας στροφής του γωνιόμετρου τοποθετείται επάνω από τον άξονα κίνησης της άρθρωσης Ακίνητος βραχίονας– παράλληλος με τον επιμήκη άξονα του σταθεροποιημένου τμήματος – στην ευθεία με οστικά σημεία Κινητός βραχίονας - παράλληλος με τον επιμήκη άξονα του κινητού τμήματος – στην ευθεία με οστικά σημεία IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Τι χρειάζεται να ξέρω για γωνιομέτρηση Κέντρο περιστροφής της άρθρωσης Οστικά σημεία- οδηγούς Το φυσιολογικό εύρος IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Δύο Τρόποι για μέτρηση ενεργητικής τροχιάς Δύο Τρόποι για μέτρηση ενεργητικής τροχιάς Καταγράψτε την αρχική γωνία, αφαιρέστε το γωνιόμετρο. Ζητήστε από τον ασθενή να κάνει ενεργητικά την κίνηση. Τοποθετείστε το γωνιόμετρο και καταγράψτε τη γωνία Καταγράψτε την αρχική γωνία. Ζητήστε από τον ασθενή να κάνει την κίνηση. Κινείτε το κινητό μέρος του γωνιόμετρου ταυτόχρονα IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Συχνά Λάθη Να μην διαβάζουμε τη γωνία σωστά Ανάλογα τι περιμένουμε να δούμε Διάθεση του ασθενή Ανάλογα με την ώρα της ημέρας Λάθη στη διαδικασία IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Μετρώντας το Παθητικό Εύρος Η παθητική κίνηση μετράται είτε: Με το μέλος να υποστηρίζεται στη διάρκεια όλης της τροχιάς Στο τέλος της τροχιάς εφαρμόζοντας πίεση Μπορούμε συνεπώς να μετρήσουμε με κάποιο γωνιόμετρο είτε όλο το εύρος ή το πρόσθετο εύρος που κερδίζεται με την πίεση πέρα του ενεργητικού εύρους IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Τι επηρεάζει το εύρος Ηλικία φύλο επάγγελμα Ώρα της ημέρας θερμοκρασία Συναισθηματική κατάσταση προσπάθεια Φαρμακευτική αγωγή Τραυματισμός IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Αξιοπιστία Γωνιόμετρου Με τόσες παραμέτρους πως μπορούμε να έχουμε καλές μετρήσεις; Καταγραφή αρχικής θέσης Χρήση πρωτόκολλου «ουδέτερο μηδέν» Ο ίδιος φυσικοθεραπευτής Κάτω από τις ίδιες συνθήκες «η γωνιομέτρηση είναι πιο αξιόπιστη από το μάτι» Clarkson (2000) IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Εύρος τροχιάς Τι κάνω αν δεν αναπαράγονται τα συμπτώματα του ασθενους? Εφαρμόζω υπερπίεση στο τέλος της κίνησης Επαναλαβανόμενες κινήσεις Διατήρησης της τελικής θέσης Συνδυασμένες κινήσεις Κίνηση τραυματισμού Combined movements are not restricted to plane movements IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Υπερπίεση στο τέλος της κίνησης Υπερπίεση στο τέλος της κίνησης Στο τέλος της φυσιολογικής κίνησης, εάν η κατάσταση δεν έχει αυξημένη σοβαρότητα Μικρή ρυθμική κίνηση για να καταλάβουμε την αντίσταση Σημειώνεται η συμπεριφορά του πόνου και η παρουσία μυϊκού σπασμού Overpressure patient well supported Clinician comfortable Smooth slow application Small oscillatory movement at end range to feel ‘End Feel’ Why do we do overpressure IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Αναφορές Clinics in motion via study net > Learning resources > health > Clinics in motion Clarkson, H, M. (2000). Joint motion and function assessment: A research based practical guide USA: Lippincott Williams and Wilkins. Κεφ. 1,2,7 http://books.google.gr/books?id=3x6nlojg25AC&pg=PA19&lpg=PA1 9&dq=zero+method+ROM&source=bl&ots=S_N8PR_q9r&sig=ccJrrH sTSpqfs2HEuE4NDrL90wQ&hl=el&ei=e7- xTsDuM6OP4gTks_zZAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum= 4&ved=0CDgQ6AEwAw#v=onepage&q=zero%20method%20ROM&f =false Berryman Reese , N. & Williams, D.B. (2002). Joint range of movement and muscle length testing USA: W,B. Saunders company. Section 1,3 & 5 Petty N. J (2001). Principles of neuromusculoskeletal treatment and management. Churchill Livingstone IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011