O ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Προστασία από υπεριώδη (UV) ακτινοβολία (στρώμα στρατοσφαιρικού όζοντος) Κυκλοφορία νερού (καιρικά φαινόμενα) Κατακράτηση θερμότητας και διατήρηση ικανοποιητικής μέσης πλανητικής θερμοκρασίας (15ο C)
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΡΟΛΟΣ ΜΙΓΜΑ ΑΕΡΙΩΝ Άζωτο (Ν2) : 78% Οξυγόνο (Ο2): 21% Αργόν (Ar): 0,9% Διοξείδιο του άνθρακα (CO2): 0,03% Άλλα: 0,07% Νερό (Η2Ο): (υδρατμοί)
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗ -ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΕΔΑΦΩΝ/ΥΔΑΤΩΝ – ΠΑΡΑΣΙΤΟΚΤΟΝΑ – ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ –ΑΠΟΒΛΗΤΑ) ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ/ΥΔΑΤΩΝ/ΕΔΑΦΩΝ – ΤΟΞΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ) ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΕΡΑ /ΥΔΑΤΩΝ – ΟΞΕΙΔΙΑ, CO2, ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ, ΘΕΡΜΙΚΗ) ΕΜΠΟΡΙΟ – ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΕΡΑ/ΥΔΑΤΩΝ – ΡΥΠΟΙ/ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ) ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΚΑΤΟΙΚΙΑ – ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ – ΥΓΡΩΝ & ΣΤΕΡΕΩΝ)
ΡΥΠΑΝΣΗ ΟΡΙΣΜΟΣ: Η εισροή ή η παρουσία στην ατμόσφαιρα/στο έδαφος/στο νερό χημικών ουσιών, ακτινοβολίας ή θορύβου σε συγκεντρώσεις ή επίπεδα που μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα
ΕΔΑΦΟΣ:ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΔΟΜΗ Αποσάρθρωση πετρωμάτων: Δράση νερού, αέρα, θερμότητας και ζωντανών οργανισμών Εδαφογένεση: Μακρόχρονη διαδικασία (εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια)
ΑΛΛΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Δείκτης οξύτητας (pH) Οργανισμοί
Μέσο ανάπτυξης των φυτών (Καλλιέργειες/διατροφή ανθρώπινου πληθυσμού) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Μέσο ανάπτυξης των φυτών (Καλλιέργειες/διατροφή ανθρώπινου πληθυσμού) Μέσο αποθήκευσης νερού (υδάτινα αποθέματα) Βάση ανθρωπογενούς περιβάλλοντος (κτίρια, δημόσια έργα) Ιδιαίτερα πολύτιμος φυσικός πόρος
Αβιοτικοί παράγοντες: Φως, νερό (διαθεσιμότητα) ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΟΡΙΣΜΟΣ: Σύνολο αλληλεπιδρόντων αβιοτικών και βιοτικών παραγόντων μιας περιοχής που βρίσκονται σε ισορροπία Αβιοτικοί παράγοντες: Φως, νερό (διαθεσιμότητα) Έδαφος Θερμοκρασία, υγρασία Βιοτικοί παράγοντες: Ζωντανοί οργανισμοί (μακρο- και μικρο- οργανισμοί)
Ταξινόμηση σύμφωνα με την περιεκτικότητα του νερού σε άλατα ΕΙΔΗ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΧΕΡΣΑΙΑ (ΞΗΡΑ) Ταξινόμηση σύμφωνα με το κλίμα και την επικρατούσα χλωρίδα (σύνολο των φυτικών ειδών) ΥΔΑΤΙΝΑ Ταξινόμηση σύμφωνα με την περιεκτικότητα του νερού σε άλατα Θαλάσσια Οικοσυστήματα των γλυκών νερών
ΝΕΡΟ/ΣΗΜΑΣΙΑ-ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ Πολύ σημαντική χημική ένωση για τη ζωή/ Όλες οι βιοχημικές αντιδράσεις στα κύτταρα γίνονται σε υγρό περιβάλλον Κατανομή: 97% ωκεανοί 3% γλυκά νερά εκ των οποίων 2% υπόγεια αποθέματα και 1% επιφανειακά (ποτάμια, λίμνες, πάγοι).
Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗ ΦΥΣΗ
Δυσκολίες προσαρμογής υδρόβιων οργανισμών ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ: ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΛΥΚΟΥ ΝΕΡΟΥ. ΜΙΚΤΑ: ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ Δυσκολίες προσαρμογής υδρόβιων οργανισμών α) Φως (φωτοσυνθετικοί οργανισμοί)-Ζώνες Μεγαλύτερη βιομάζα στην εύφωτη ζώνη. Άφωτη ζώνη-οργανισμοί που τρέφονται με πτώματα (αποικοδομητές)
β) Οξυγόνο: Μικρή διαλυτότητα στο νερό Μέση περιεκτικότητα 8 mg/l-προσαρμοστικοί μηχανισμοί (βράγχια ψαριών)
ΡΟΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΕΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ: ΦΥΤΑ (ΦΥΛΛΑ, ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΕΣ) ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ: 6CO2 + 6H2O--ΦΩΣ---> C6H12O6 + 6O2
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ Φυτά: παραγωγοί Φυτοφάγα: καταναλωτές 1ης τάξης Σαρκοφάγα: καταναλωτές 2ης/3ης τάξης Σε κάθε «σκαλοπάτι» απώλεια 90% σε ενέργεια (βιομάζα). Θερμότητα, περιττώματα
ΤΡΟΦΙΚΑ ΠΛΕΓΜΑΤΑ
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΣΕ 5 ΒΑΣΙΛΕΙΑ 1) ΜΟΝΗΡΗ (ΒΑΚΤΗΡΙΑ, ΙΟΙ) 2) ΠΡΩΤΙΣΤΑ (ΠΡΩΤΟΖΩΑ & ΜΟΝΟΚΥΤΤΑΡΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ) 3) ΜΥΚΗΤΕΣ
4) ΦΥΤΑ 5) ΖΩΑ
ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ 1) ΧΡΗΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ 1) ΧΡΗΣΤΙΚΗ α) Τροφή: 3000 είδη φυτών (200 καλλιεργήσιμα) και δεκάδες είδη ζώων. Τεράστια αποθήκη γενετικού υλικού-βελτιώσεις β) Ιατρική: 130 χημικές ουσίες από διάφορα φαρμακευτικά φυτά. Μόνο 5000 από 320.000 είδη έχουν εξεταστεί
γ) Βιομηχανικά υλικά (βαμβάκι, χαρτί, καουτσούκ κτλ.) δ) Αναψυχή: κυνήγι, αλιεία, οικοτουρισμός/σαφάρι-$ 200 δις ετησίως
1) ΧΛΩΡΙΔΑ: 5.800 είδη, 913 ενδημικά. Πολλά προστατευόμενα. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ: Η μεγαλύτερη στην Ευρώπη λόγω της κλιματικής και γεωμορφολογικής ποικιλότητας της χώρας 1) ΧΛΩΡΙΔΑ: 5.800 είδη, 913 ενδημικά. Πολλά προστατευόμενα.
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗ -ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΕΔΑΦΩΝ/ΥΔΑΤΩΝ – ΠΑΡΑΣΙΤΟΚΤΟΝΑ – ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ –ΑΠΟΒΛΗΤΑ) ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ/ΥΔΑΤΩΝ/ΕΔΑΦΩΝ – ΤΟΞΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ) ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΕΡΑ /ΥΔΑΤΩΝ – ΟΞΕΙΔΙΑ, CO2, ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ, ΘΕΡΜΙΚΗ) ΕΜΠΟΡΙΟ – ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ (ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΕΡΑ/ΥΔΑΤΩΝ – ΡΥΠΟΙ/ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ) ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΚΑΤΟΙΚΙΑ – ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ – ΥΓΡΩΝ & ΣΤΕΡΕΩΝ)
ΡΥΠΑΝΣΗ ΟΡΙΣΜΟΣ: Η εισροή ή η παρουσία στην ατμόσφαιρα/στο έδαφος/στο νερό χημικών ουσιών, ακτινοβολίας ή θορύβου σε συγκεντρώσεις ή επίπεδα που μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα
ΒΙΟΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ – Η ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ενός ρύπου σε υψηλότερες συγκεντρώσεις μέσω της τροφικής αλυσίδας (PCBs – Πολυχλωριωμένα διφαινύλια) -Λιποδιαλυτές, οργανικές ενώσεις που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικούς μετασχηματιστές, μπογιές, πλαστικά, μελάνια κτλ. Καρκίνος, αναπαραγωγικές δυσλειτουργίες, αναιμίες, βλάβες στον εγκέφαλο).
ΘΕΡΜΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΕΙΣΡΟΗ ΘΕΡΜΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – ΑΥΞΗΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΠΤΩΣΗ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ – ΑΥΞΗΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ – ΘΑΝΑΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ (ΨΑΡΙΑ) ΑΥΞΗΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ (ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ) - ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ
ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ (Θόρυβος) Πηγές: Βιομηχανία, αυτοκίνηση, δημ. έργα, διασκέδαση, αεροδρόμια. Όρια: έως 80 dB ανεκτά. Αεροδρόμια: 120 dB, συναυλίες >100 dB. Επιπτώσεις: Ακοή (εξασθένηση-απώλεια), Νευρικό σύστημα, κόπωση, μνήμη, χειροτέρευση ασθενειών, διανοητική ανάπτυξη παιδιών. Μέτρα: Προληπτικές εξετάσεις, απομάκρυνση από πηγή/ακουστικά. Ηχομονωτικοί τάπητες στους δρόμους.
ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ(ΝΟ2) ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΙ ΡΥΠΟΙ ΡΥΠΟΣ ΠΗΓΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΡΙΟ (μg/m3) ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ(ΝΟ2) ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ, ΑΣΘΜΑ – ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ 200 ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ (SO2) BIOMHXANIA, ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΧΛΩΡΟΦΥΛΗΣ 125
ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO) ΜΑΓΕΙΡΙΚΕΣ ΣΥΚΕΥΕΣ, ΤΖΑΚΙΑ, ΚΑΠΝΙΣΜΑ 10 ΡΥΠΟΣ ΠΗΓΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΡΙΟ (μg/m3) ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO) ΜΑΓΕΙΡΙΚΕΣ ΣΥΚΕΥΕΣ, ΤΖΑΚΙΑ, ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΕΛΛΙΠΗΣ ΟΞΥΓΟΝΩΣΗ/ΝΕΥΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ/ΘΑΝΑΤΟΣ 10 ΤΡΟΠΟΣΦΑΙ-ΡΙΚΟ ΟΖΟΝ (Ο3) ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ/ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΝΟ2 ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ, ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΧΛΩΡΟΦΥΛΛΗΣ 120 ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ ΑΣ 10 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ, ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 50
ΝΕΡΟ: ΕΝΑΣ ΠΟΛΥΤΙΜΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ Χρήσεις: Άρδευση, ύδρευση, βιομηχανία Χαρακτηριστικά ποιότητας νερού (κριτήρια καταλληλότητας για χρήση) Φυσικοί παράγοντες: Οσμή/Γεύση (μετρήσεις σε ειδική κλίμακα)- Αιωρούμενα στερεά (λάσπη/σωματίδια) Αντιμετώπιση: φιλτράρισμα/χημική επεξεργασία
2. Χημικοί παράγοντες pH (δείκτης οξύτητας-όξινο νερό/προβλήματα υγείας) Φθόριο/ χλώριο (F2/ Cl2)-Υψηλές συγκεντρώσεις-καρκίνος/βλάβες σε ζωτικά όργανα-τριαλοαιθάνια Βαρέα μέταλλα, παρασιτοκτόνα, νιτρικά άλατα-Προβλήματα υγείας Αντιμετώπιση: Φίλτρα/χημικός καθαρισμός
3. Βιολογικοί παράγοντες Παθογόνοι μικροοργανισμοί (Βακτήρια, ιοί, πρωτόζωα-υπεύθυνα για σοβαρές, ασθένειες μηνιγγίτιδα, τύφος, δυσεντερίες κτλ.) Αντιμετώπιση: Απολύμανση (κυρίως με χλώριο)
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ (Π.Ο.Υ.) ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΟΡΙΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ (mg/l) Αιωρούμενα στερεά 30 Γεύση/οσμή 3 TON pH 6,5-8 Χλώριο 250 Νιτρικά (ΝΟ3-) 50 Μόλυβδος 0,01 Lindane 0,002 PCBs 0,0005
ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ (ΚΥΡΙΩΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ), ουσίες που σκοτώνουν παθογόνα βακτήρια π.χ. Τετρακυκλίνες, Κεφαλοσπορίνες (γενεές 1-5), Μακρολίδες, Πενικιλλίνες, Σουλφοναμίδες, Κινολόνες κτλ. Υπερδοσολογία ή υπερβολική χρήση και διασπορά δημιουργεί ανθεκτικά στελέχη βακτηριδίων. Έτσι χρειάζονται νέα αντιβιοτικά ή ισχυρότερες δόσεις ή συνδυασμός αντιβιοτικών.
Συνθετικές ορμόνες – ουσίες όμοιες με τα φυσικά οιστρογόνα, π. χ Συνθετικές ορμόνες – ουσίες όμοιες με τα φυσικά οιστρογόνα, π.χ. οιστραδιόλη, προγεστερόνη. Άλλες: θυροξίνη, ινσουλίνη κτλ. Αντιφλεγμονώδη/αντιπυρετικά/παυσίπονα. Π.χ. Σαλικυλικά οξέα (ασπιρίνες), Παρακεταμόλες, Μη Στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αντικαταθλιπτικά σκευάσματα (Σεροτονίνη, προπανολόλη, Citalopharm)
Αγγειοκαρδιακά φάρμακα (πτώση αρτηριακής πίεσης): 1) b-blockers (εμποδίζουν την αδρεναλίνη να φτάσει στους υποδοχείς β και ελαττώνουν την ένταση της λειτουργίας της καρδιάς. 2) Calcium blockers (εμποδίζουν την απορρόφηση ασβεστίου απ τις μυικές ίνες της καρδιάς και των αγγείων. Χαλάρωση μυών-πτώση αρτηριακής πίεσης. 3)Αντιχοληστερινικά σκευάσματα π.χ. Gemfibrozil
Γενοτοξικά φάρμακα (κύρια πηγή: Νοσοκομεία). Φάρμακα που προκαλούν αλλαγές στο DNA των κυττάρων (κυτταροτοξικά). Στοχεύουν στα καρκινικά κύτταρα, αλλά μπορεί να βλάψουν και τα υγιή. Ιδιαίτερα επικίνδυνα λόγω αλλαγής του γενετικού υλικού. (Busulfan, Chlorambucil, Doxorubicin κτλ.)
ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ/ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΜΟΡΦΙΑΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Βουτυλιωμένη Υδροξυανιζόλη (BHA) και Βουτυλιωμένο Υδροξυτολουένη (ΒΗΤ) – Αντιοξειδωτικές ουσίες χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά σε κραγιόν και ενυδατικά προϊόντα Βαφές και χρωστικές ουσίες (κυρίως: p-φαινυλενο-διαμίνη και γενικότερα ουσίες με κωδικό CI που ακολουθούνται από 5ψήφιο αριθμό π.χ. 75000-77000)
Διαιθανοαμίνη (DEA) και συγγενείς ουσίες: Προσθέτουν κρεμώδη υφή σε υγρά σαπούνια, σαμπουάν, αντιηλιακά και ενυδατικές κρέμες. Διβουτυλοφθαλικός εστέρας (DBP): Οργανικός διαλύτης και πλαστικοποιητής σε βερνίκια (νυχιών) και αρώματα. Ουσίες που απελευθερώνουν φορμαλδεϋδη (HCHO): Διαζολυνολινική ουρία, μεθυναμίνη, Υδροξυμεθυλογλυκινικό Νάτριο κτλ. Συντηρητικά σε ευρύ φάσμα καλλυντικών.
Παραβένες (Parabens): Πρόπυλo, μέθυλο, αίθυλο και βούτυλο. Χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά/αντιμικροβιακά σε καλλυντικά και αρώματα, αλλά και σε ελαφρά απολυμαντικά προϊόντα (π.χ. υγρά μαντηλάκια). Αρωματικές ουσίες (musk fragrances). Περισσότερες από 3000 (!!) – δεν αναγράφονται συνήθως στην ετικέτα των προϊόντων. Χρήση σε ευρεία γκάμα καλλυντικών προϊόντων. Συνθετικές ουσίες (π.χ. Γαλαξολίδη, Τοναλίδη κτλ.), αλλά και επικίνδυνα φθαλικά παράγωγα.
Βαζελίνη. Παράγωγο του πετρελαίου/μαλακτικό/γυαλιστικό σε βαφές, κραγιόν, σαπούνια. Περιέχει σημαντικές ποσότητες πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (PAHs). Σιλοξάνες – Μεθικόνες: Προϊόντα που περιέχονται σε σιλικονούχα σκευάσματα. Προσδίδουν λάμψη, ενυδάτωση και μαλακή υφή σε προϊόντα φροντίδας μαλλιών και αποσμητικά. Λαουρυλοθειικό νάτριο: Δημιουργεί αφρό σε σαπούνια, σαμπουάν, καθαριστικά προσώπου. Συνήθως είναι επιμολυσμένο με οξείδιο του αιθυλενίου.
Τρικλοζάν (Triclozan): Αντιβακτηριδιακό/αντιμικροβιακό
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΑΘΕΡΕΣ (ΧΗΜΙΚΑ). ΔΕ ΜΕΤΑΒΟΛΙΖΟΝΤΑΙ, ΔΕΝ ΑΠΟΡΡΟΦΩΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ, ΔΕ ΔΙΑΣΠΩΝΤΑΙ ΑΠΟ ΦΩΣ, ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Ή ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ. ΕΒΕΛ: ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ: ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: 600.000 (!) ΤΟΝΟΙ ΤΟ 1992 ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ! ΠΡΟΣΦΑΤΑ Η Ε.Ε. ΠΡΟΣΘΕΣΕ 2 ΟΥΣΙΕΣ (DICLOFENAC και ΕΤΗΙNYL ESTRADIOL) ΣΤΙΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΝΕΡΑ.
ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ: ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ: ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΒΛΑΒΕΣ ΖΩΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ (ΝΕΦΡΑ, ΣΥΚΩΤΙ) ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ. ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΟΞΙΚΑ ΓΙΑ ΨΑΡΙΑ, ΥΔΑΤΙΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΦΥΤΑ (ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΡΙΖΩΝ) π.χ. ΘΕΙΟΜΕΘΟΞΑΖΟΛΗ. ΚΙΝΟΛΟΝΕΣ: ΤΟΞΙΚΕΣ ΚΥΡΙΩΣ ΓΙΑ ΦΥΚΗ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΦΥΤΑ. ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΓΙΑ ΤΑ ΨΑΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΟΠΟΔΑ. ΑΛΛΕΣ ΟΜΑΔΕΣ (ΣΟΥΛΦΟΝΑΜΙΔΕΣ, ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝΕΣ) ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΤΟΞΙΚΕΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΑ ΑΡΘΡΟΠΟΔΑ (ΖΩΟΠΛΑΓΚΤΟΝ) – ΤΡΟΦΗ ΨΑΡΙΩΝ. ΜΕΤΡΟΝΙΔΑΖΟΛΗ: ΤΟΞΙΚΗ ΓΙΑ ΦΥΚΗ (ΠΛΑΓΚΤΟΝ) – ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ.
2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ (ΑΙΘΙΝΟ-ΟΙΣΤΡΑΔΙΟΛΗ) 2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ (ΑΙΘΙΝΟ-ΟΙΣΤΡΑΔΙΟΛΗ). ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ: ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΤΑΧΕΣ, ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΣΥΚΩΤΙ, ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΧΟΦΥΙΑ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ (ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ). ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΦΥΤΟΤΟΞΙΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΦΥΤΩΝ (ΜΑΡΟΥΛΙ, ΝΤΟΜΑΤΑ, ΚΑΡΟΤΟ). ΑΛΛΑΓΕΣ ΦΥΛΟΥ ΣΕ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ. ΠΤΩΣΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ. ΕΠΗΡΕΑΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΕ ΨΑΡΙΑ, ΑΜΦΙΒΙΑ.
3. ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ 3. ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ. ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ: ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΖΑΛΑΔΕΣ, ΑΛΛΕΡΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ. ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ: ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΟ ΣΥΚΩΤΙ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: DICLOFENAC: ΒΛΑΒΕΣ (ΝΕΚΡΩΣΗ ΙΣΤΩΝ) ΣΕ ΖΩΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΨΑΡΙΩΝ (ΒΡΑΓΧΙΑ, ΝΕΦΡΑ, ΣΥΚΩΤΙ). ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ: ΤΟΞΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΣΙΤΗΡΩΝ. 4. ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ: ΑΝΘΡΩΠΟΣ: ΑΔΙΑΘΕΣΙΑ, ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΖΑΛΑΔΑ, ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΕ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ (ΣΕΡΟΤΟΝΙΝΗ). ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΠΡΟΠΑΝΟΛΟΛΗ): ΤΟΞΙΚΗ ΓΙΑ ΨΑΡΙΑ, ΦΥΚΗ, ΠΡΩΤΟΖΩΑ.
5. ΑΓΓΕΙΟΚΑΡΔΙΑΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 5. ΑΓΓΕΙΟΚΑΡΔΙΑΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ. ΑΝΘΡΩΠΟΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΡΥΘΜΟ, ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ, ΚΟΠΩΣΗ, ΛΙΠΟΘΥΜΙΕΣ, ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΑ ΝΕΦΡΑ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (GEMFIBROZIL): ΦΥΤΟΤΟΞΙΚΟ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝΩΤΕΡΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΙΜΑ ΦΥΤΑ (ΜΑΡΟΥΛΙ, ΝΤΟΜΑΤΑ, ΚΑΡΟΤΟ). ΕΠΙΣΗΣ ΤΟΞΙΚΟ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΥΔΑΤΙΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ (ΑΡΘΡΟΠΟΔΑ, ΟΣΤΡΑΚΟΕΙΔΗ, ΜΙΚΡΟΦΥΚΗ). 6. ΓΕΝΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ: ΑΝΘΡΩΠΟΣ: ΣΟΒΑΡΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ: ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΙ, ΜΕΤΑΛΛΑΞΙΟΓΟΝΑ, ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΥΓΙΩΝ ΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΟΞΙΚΑ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΥΔΑΤΙΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ (ΑΡΘΡΟΠΟΔΑ, ΦΥΚΗ ΚΑΙ ΒΑΚΤΗΡΙΑ).