Παιδαγωγική θεωρία και χριστιανική θεολογία ΕΡΩΤΗΜΑ: Υφίστανται σχέσεις μεταξύ παιδαγωγικών αρχών και χριστιανικών πεποιθήσεων;

Ο Hirst απέρριψε τις μεταξύ τους σχέσεις. Υποστήριξε: Δε μπορεί να υπάρχουν σχέσεις. –Το να κρίνει κανείς στο χώρο της αγωγής τι είναι ορθό ή εσφαλμένο δεν έχει να κάνει τίποτε με το αν είναι χριστιανός ή βουδιστής. Οι παιδαγωγικές αρχές είναι αυτόνομες. –ούτε οι παιδαγωγικές αρχές μπορούν να δικαιωθούν με θρησκευτικές αξιώσεις –Ούτε οι χριστιανικές πεποιθήσεις μπορούν να παράγουν παιδαγωγικές αρχές. Δεν μπορεί να υπάρξει χριστιανική μορφή αγωγής, αλλά : –Η θρησκευτική αγωγή πρέπει να θεμελιώνεται σε παιδαγωγικές βάσεις. –Η θεολογία της αγωγής πρέπει να συμφωνεί με τις παιδαγωγικές αρχές

Επιχειρήματα: Διακρίνει μεταξύ –πρωτόγονης αντίληψης για την αγωγή (την απορρίπτει) –εκλεπτυσμένης (την υιοθετεί) αντίληψης για την αγωγή. Υποστηρίζει: –Η σύγχρονη εκκοσμικευμένη αγωγή είναι : αυτόνομη, θεμελιώνεται στην κατανόηση και τη λογική εστιάζει το ενδιαφέρον της στην αντικειμενική γνώση (η οποία μπορεί να ελεγχθεί) –Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι υποκειμενικές γνώμες (οι οποίες δεν μπορούν να ελεγχθούν με τη λογική σε αντικειμενικές βάσεις) δεν έχουν θέση στην αγωγή.

Επιχειρήματα αντίκρουσης του Hull: Η αγωγή ρυθμίζεται από τις δικές της αρχές (όπως κάθε επιστήμη π.χ. μαθηματικά) –Ατυχής ο παραλληλισμός Αγωγής - Μαθηματικών Η αγωγή δεν είναι μια από τις μορφές γνώσεις Ό,τι ταιριάζει στα μαθηματικά δε μπορεί να εφαρμοστεί σε μια πρακτική επιστήμη όπως η αγωγή Η αγωγή ρυθμίζεται με λογικές, αντικειμενικές αρχές. –Ομοίως θα έπρεπε να αξιολογούνται και άλλες επιστήμες όπως η Ψυχολογία και η Κοινωνιολογία. Στη θρησκευτική πίστη δεν υπάρχουν σαφείς αντικειμενικές βάσεις για την αποτίμηση της. –Αν μόνο οι μορφές γνώσης προσδιορίζουν την αγωγή, τότε δε μπορεί να υπάρξει ούτε Θεολογία της Αγωγής, ούτε Ψυχολογία της Αγωγής, ούτε Κοινωνιολογία της Αγωγής.

Υπάρχει δυνατότητα να υφίσταται σχέση μεταξύ Παιδαγωγικής Θεωρίας και Χριστιανικής Θεολογίας; Δεδομένα: Η Χ.Θ. μπορεί να προσφέρει στην Π.Θ. ορισμένες σταθερές και διαχρονικές βάσεις. –προϋπόθεση ο διάλογος –μη μετατροπή της Παιδαγωγικής σε Θεολογία (ή εξαρτήματός της) Η παιδαγωγική επιστήμη λαμβάνει υπόψη και αξιοποιεί τα πορίσματα των άλλων επιστημονικών κλάδων που έχουν ως αντικείμενο μελέτης τους τον άνθρωπο, γιατί: –Η παιδαγωγική είναι εφαρμοσμένη ανθρωπολογία. –Η ανθρωπολογία είναι θεμέλιο της παιδαγωγικής θεωρίας –Η αποτελεσματικότητα της αγωγής στηρίζεται στην ακριβέστερη γνώση του ανθρώπου

Συμβολή της Χριστιανικής Θεολογίας στην Παιδαγωγική Θεωρία: Η ορθόδοξη χριστιανική θεολογία αποκαλύπτει ότι η βαθύτερη φύση και ουσία του ανθρώπου είναι ένα μυστήριο πέρα από τα όρια της επιστημονικής έρευνας. Η χριστιανική ανθρωπολογία λαμβάνει υπόψη τα επιστημονικά πορίσματα των συναφών κλάδων & καλύπτει το κενό, που αδυνατεί να καλύψει η επιστημονική έρευνα. Η ορθόδοξη χριστιανική θεολογία αποκαλύπτει την αληθινή φύση του ανθρώπου που προσδιορίζεται στο «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν», την πτώση, τη σωτηρία. Απορρέουν δύο αλήθειες σε σχέση με την αγωγή: –Η αντιμετώπιση του ανθρώπου ως ψυχοσωματικής ολότητας σε κοινωνία αγάπης με τους άλλους –Η διαφώτιση της έννοιας της ελευθερίας του ανθρώπου (με την ελευθερία «εν Χριστώ»)

Κριτήρια προσδιορισμού του δογματισμού 4 κριτήρια

Το κριτήριο της πρόθεσης Ο δογματισμός έχει κύριο στόχο την εγχάραξη ακλόνητων ιδεών και πεποιθήσεων. Έχει στόχο να αναγκάσει τους μαθητές να αποδέχονται αναντίρρητα και αναιτιολόγητα τις θέσεις του δασκάλου Δεν αφήνει τους μαθητές να σκέπτονται κριτικά

Το κριτήριο του περιεχομένου Κυρίαρχο κριτήριο γιατί δε μπορεί να γνωρίζουμε αν το περιεχόμενο είναι αληθινό ή λανθασμένο Δεν είναι εφαρμόσιμη η επαλήθευση Παραδείγματα δογματισμού: θρησκεία, πολιτική, ηθική

Το κριτήριο της μεθόδου Μεταδίδεται δια μέσου ανεπιθύμητων και ηθικά απαράδεκτων μεθόδων. Ο μαθητής αποθαρρύνεται και παρεμποδίζεται να αμφισβητήσει την ορθότητα του υλικού Επιλεκτικός κατάλογος δογματικών μεθόδων διδασκαλίας –Μη αποδεικτική διδασκαλία, χωρίς αιτιολόγηση –Κακή χρήση μαρτυρίας, σκόπιμη διάψευση, διδασκαλία αβέβαιων πεποιθήσεων Σχέση δασκάλου-μαθητή : κατάχρηση εξουσίας, εκβιασμός της αυτονομίας των μαθητών Αποτυχία καλλιέργειας διανοητικών αρετών –Εξαίρεση ο χαρισματικός εκπαιδευτικός Χρησιμοποίηση αυστηρά λογικών επιχειρημάτων κατά τη διδασκαλία είναι παράλογο. Το επίκεντρο είναι η ικανότητα του μαθητή να αναπτύσσει θετικά αισθήματα και διαθέσεις.

Το κριτήριο των συνεπειών Ο δογματισμός έχει σαν συνέπεια να σε φθάσει να κατέχεις πεποιθήσεις κατά ένα στενόμυαλο τρόπο.

Γενικές Παρατηρήσεις: Τα δόγματα βρίσκονται σε όλες τις γνωστικές περιοχές Ο δογματισμός είναι αναπόφευκτος Κανένα από τα κριτήρια ερμηνείας του δογματισμού μόνο του δεν επαρκεί για τον ορισμό του Μπορούμε να ορίσουμε τον δογματισμό ως μια σκόπιμη και μεθοδευμένη παρεμπόδιση της αύξησης του ανθρώπου προς τη φυσιολογική λογική και προσωπική αυτονομία. Αποτέλεσμα είναι η καλλιέργεια τυφλής μονολιθικής σκέψης, αφετέρου η εκδήλωση απρόσωπης δύσκαμπτης συμπεριφοράς.