Τέχνη ισπανική, ψυχή τσιγγάνικη FLAMENCO Τέχνη ισπανική, ψυχή τσιγγάνικη

Προέλευση Κατά τη διάρκεια της κατοχής της Ισπανίας από τους μωαμεθανούς έκαναν την εμφάνισή τους και οι πρώτες νομαδικές  τσιγγάνικες φυλές της Ισπανίας, οι οποίες πιθανότατα προήλθαν από την περιοχή Παντζάμπ της Ινδίας. Μετά την  Επανάκτηση  των ισπανικών εδαφών από τους Χριστιανούς έγινε συγχώνευση των Τσιγγάνων με τους Εβραίους, τους Μουσουλμάνους και τους Ανδαλουσιανούς της Νότιας Ισπανίας, η οποία οδήγησε στη "γέννηση" του φλαμένκο.

Αρχικά, το Flamenco αναδείχθηκε από κατώτερα κοινωνικά στρώματα της Ανδαλουσίας, όπου αναπτύχθηκε σαν ξεχωριστή υποκουλτούρα Δεν ήταν αποδεκτό από τη συντηρητική άρχουσα τάξη εξαιτίας κυρίως των στίχων, οι οποίοι είχαν ως θέμα κυρίως την βία ,την φυλακή, το μεθύσι ,τον εκτός κοινωνικών συμβάσεων έρωτα και την καταφυγή σε απαγορευμένες ουσίες. ),

Φλαμένκο ήταν η Σεβίλλη,το Καδίξ και η Μάλαγα Τα τραγούδια και οι χορευτικές τους κινήσεις ήταν κυρίως αυτοσχεδιασμοί που αποτύπωναν τις διάφορες δυσκολίες που πέρασε ο λαός τους κατά τη διάρκεια των αιώνων. Η παράδοση ήταν προφορική, συνεπώς τα παραδοσιακά τους τραγούδια περνούσαν από γενιά σε γενιά μέσω των μουσικών τους ερμηνειών στην τοπική κοινότητα. Κέντρα όπου αναπτύχθηκε το Φλαμένκο ήταν η Σεβίλλη,το Καδίξ και η Μάλαγα Αυτό που σήμερα θεωρείται γνήσιο φλαμένκο είναι το τραγούδι των Τσιγγάνων της Ανδαλουσίας, που καθιερώθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα…

Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ(1850-1910) Γύρω στο 1850 το φλαμένκο είχε μπει σε πολλές νέες ταβέρνες-καφέ (cafe cantante). Περισσότερος κόσμος το γνώριζε και είχε χάσει την κακή του φήμη. Οι καλλιτέχνες συνέχισαν να είναι χαμηλής κοινωνικής τάξης, αλλά το φλαμένκο άρχισε να βρίσκει απήχηση σε θαυμαστές από τις πιο πλούσιες και μορφωμένες κοινωνικές τάξεις. Το φλαμένκο με τη συνοδεία κιθάρας και χορού ήταν πλέον αποδεκτό και πιο προσιτό.

Οι συμμετέχοντες ήταν πλέον επαγγελματίες, ενώ άρχιζαν να επηρεάζονται από ακούσματα κλασσικών κομματιών  υιοθετώντας τεχνικές που ενσωμάτωσαν στην παραδοσιακή μουσική. Θεωρείται πως οι χορευτές και οι τραγουδιστές του Φλαμένκο άσκησαν μεγάλη επίδραση σε καλλιτέχνες του 19ου αιώνα, αλλά και στους πρωτοπόρους των καλλιτεχνικών κινημάτων στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα (κυβισμός, σουρεαλισμός κλπ)

Κατά την δικτατορία του Φράνκο (1936-1973) και κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 85 % του τσιγγάνικου πληθυσμού εξοντώθηκε στα ναζιστικά στρατόπεδα. Οι τσιγγάνοι ερμηνευτές του φλαμένκο που είχαν απομείνει προτίμησαν να υπηρετούν τη τέχνη τους στο εξωτερικό και αυτό συνέβαλε στο να γίνει το φλαμένκο γνωστό σε πλατιά κοινωνικά στρώματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Μετά το τέλος της δικτατορίας, το Φλαμένκο βγήκε εκτός των συνόρων της Ισπανίας κι έγινε γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι, άρχισαν να αναπτύσσονται επιμέρους είδη φλαμένκο, με επιρροές, για παράδειγμα, από τη Λατινική Αμερική και κυρίως την Κούβα.

ΡΥΘΜΟΙ (PALOS) Τα τραγούδια του φλαμένκο κατηγοριοποιούνται στα "πάλος" με βάση : Το ρυθμικό μέτρο τους Την αλληλουχία των συγχορδιών Το ύφος τους Τη γεωγραφική περιοχή από την οποία προέρχονται

ΕΙΔΗ solea = μελαγχολικός ρυθμός (αργός και βαρύς) solea por buleria = ενδιάμεσος buleria = χαρούμενος (γρήγορος και κεφάτος) Η πλειονότητα των "πάλος" χορεύεται σήμερα σε μορφή σόλο .Ενώ πολλοί καλλιτέχνες του φλαμένκο συνήθως εξειδικεύονταν σε έναν μόνο τύπο φλαμένκο..

Το Κάντε Φλαμένκο χωρίζεται ανάλογα με το ύφος των τραγουδιών: Κάντε χόντο (cante jonto): θεωρείται η πιο αρχαία μορφή Φλαμένκο: μια ανδρική φωνή, χωρίς συνοδεία οργάνων, διηγείται ιστορίες λυπητερές, ιστορίες καταπίεσης. Ο χορός και η κιθάρα προστέθηκαν αργότερα  Πρόκειται για έντονα μελαγχολικά τραγούδια με θέμα το θάνατο , τα ανθρώπινα βάσανα, την απόγνωση, τη λύπη και το θρησκευτικό αίσθημα. Περισσότερο από κάθε άλλο είδος, θεωρείται ότι σε αυτή τη μορφή τραγουδιού, ο καλλιτέχνης αυτοσχεδιάζοντας ουσιαστικά τραγουδάει από την ψυχή του. Είδη :σερίγια ,σολεάρες , τονά και καρθελέρα Το Κάντε Φλαμένκο χωρίζεται ανάλογα με το ύφος των τραγουδιών:

Πέθανε και μ’ άφησε… Ο άντρας μου Πέθανε και μ’ άφησε… Ο άντρας μου! Νεκρός στα χέρια τους,  Τόσο νέος έφυγε – Ποτέ δεν θα ξαναβγάλει Το ρούχο του τη νύχτα,  Ο άντρας μου! Τώρα νύχτα γυρνά με τα τσακάλια,  Στον κήπο τριγυρίζει το κοράκι,  Το σφύριγμα τ’ ανέμου μόνο,  Το τραγούδι του Σκορπίζει – του άντρα μου…

Κάντε Τσικο(cante chico): σημαίνει μικρό τραγούδι και ασχολείται με θέματα όπως ο έρωτας η φύση, η χαρά, η ευτυχία, κλπ. Υπάρχει συνοδεία του τραγουδιού από κιθάρα φλαμένκο. Είδη:  αλεγρία, η μπουλερία και το τάνγκο

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ Soniquete: βασικό συστατικό του φλαμένκο, ο ήχος από τα πόδια των χορευτών. Ζapateados: ο κοφτός βηματισμός Muñecas : γύρισμα των χεριών Μarcajes : βήματα που σηματοδοτούν τον ρυθμό Convulsion: Χαρακτηριστική κίνηση του χορού φλαμένκο, που τονίζει κυρίως τον θώρακα του χορευτή, αλλά μπορεί να επηρεάσει και ολόκληρο το σώμα . Συμβολίζει την άγρια και πρωτόγονη όψη του φλαμένκο.

Ο όρος ντουέντε παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο φλαμένκο, όπως και σε άλλες μορφές της ισπανικής τέχνης. Συνοπτικά υπονοεί ένα είδος "μαγείας", μυστηριακής δύναμης και ιδιαίτερης ανύψωσης της ψυχής του καλλιτέχνη που ερμηνεύει τον χορό ή το τραγούδι.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ Η σύγχρονη ισπανική κοινωνία έχει ‘αγκαλιάσει’’ το φλαμένκο και το υποστηρίζει ως έναν από τους κύριους μοχλούς της τουριστικής ανάπτυξης. Το γεγονός αυτό έχει τόσο υποστηρικτές όσο και επικριτές, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το παραδοσιακό φλαμένκο σαν καλλιτεχνική έκφραση πρέπει να αναπτύσσεται και να εντοπίζεται στους αρχικούς θύλακές του, την ισπανική επαρχία, και όχι να καταλήξει "μουσειακό είδος". Οι υπερασπιστές του "γνήσιου φλαμένκο" θεωρούν ότι δεν έχουν όλοι επαρκή γνώση και τεχνική, με αποτέλεσμα να έχουν οδηγήσει στη θεώρηση που πολλοί έχουν για το φλαμένκο ως "φολκλορικό θέαμα".

ΠΗΓΕΣ http://www.ispania.gr/arthra/musica-baile/203-istoria-tou-flamenco http://www.windmillstravel.com/gr/article.php?id=422&rel=outgoing&r=66 http://www.sevillanes.net/ http://el.wikipedia.org/wiki/Φλαμένκο

Παρουσίασαν οι μαθήτριες: Ζερβάκη Ζαχαρένια Κοκκίνου Ειρήνη Μουλά Κωνσταντίνα