ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ- ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΚΑΠΙΔΑΚΗΣ Σ. ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΣΑΒΒΑΝΗ ΛΟΥΙΖΑ, Β ΙΩΝΑ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ, Β ΚΕΡΚΥΡΑ 2006

Επισκόπηση των θεμάτων: Εξέλιξη των ηλεκτρονικών περιοδικών Οικονομικά προβλήματα που προκύπτουν Πιθανές μελλοντικές προοπτικές Παραδείγματα ελληνικών και ξένων περιοδικών

Εξέλιξη Εμφάνιση των 2 πρώτων επιστημονικών περιοδικών 325 χρόνια πριν Σήμερα: βομβαρδισμός από την πληθώρα επιστημονικών περιοδικών εκδόσεων 1978: 1η απόπειρα έκδοσης ηλεκτρονικού περιοδικού- πολλοί το βρήκαν δύσχρηστο Σήμερα τα ηλεκτρονικά περιοδικά έχουν καθιερωθεί ως εφάμιλλα των εντύπων

Έκδοση ηλεκτρονικών περιοδικών Γίνεται με δύο τρόπους: Από τον ίδιο τον εκδότη (ψηφιοποιώντας τα τεύχη που παράγει) Από διαθέτες (αγοράζουν τα δικαιώματα)

Κοστολόγηση ηλεκτρονικών περιοδικών Διακρίνεται σε: αποκλειστική διάθεση από τον εκδότη μόνο για τους συνδρομητές του έντυπου τίτλου, με επιπλέον χρέωση αποκλειστική διάθεση από τον εκδότη μόνο για τους συνδρομητές του έντυπου τίτλου, χωρίς επιπλέον χρέωση διάθεση από τον εκδότη με κάποια χρέωση ανεξάρτητα από συνδρομή στον έντυπο τίτλο δωρεάν διάθεση από τον εκδότη, ανεξάρτητα από συνδρομή στον έντυπο τίτλο διάθεση από κάποιο διαθέτη, έναντι χρέωσης του περιοδικού χρεώνοντας επίσης και η δυνατότητα πρόσβασης στη βάση.

Λειτουργία ηλεκτρονικών περιοδικών (1) Στόχοι που εκπληρώνουν και για πρώτη φορά γίνονται εφικτοί:  Η ενίσχυση της επιστήμης μέσα από νέους τρόπους δημιουργίας, διάδοσης και χρήσης της γνώσης.  Η ανάπτυξη της επιστημονικής παραγωγής μέσα από τη βελτίωση της πρόσβασης στην ίδια την πηγή της γνώσης.  Η βελτίωση της ταχύτητας διάδοσης της γνώσης.

Λειτουργία ηλεκτρονικών περιοδικών(2)  Η βελτίωση της ταχύτητας της ενημέρωσης. Η αύξηση της διεπιστημονικής πρόσβασης στη γνώση.  Η διαμόρφωση ενός ανοικτού περιβάλλοντος αποτύπωσης της γνώσης και της επιστήμης, προσβάσιμου από μεγάλο αριθμό ατόμων. Η ωφελιμότερη χρήση των νέων τεχνολογιών για την ενίσχυση της επιστημονικής επικοινωνίας.  Η αποφυγή μονοπωλιακής χρήσης της γνώσης και των πνευματικών δικαιωμάτων.

Πλεονεκτήματα ηλεκτρονικών περιοδικών Οι χρήστες έχουν αρχίσει να βλέπουν πλεονεκτήματα στην ηλεκτρονική έκδοση: Πρόσβαση από το γραφείο ή το σπίτι παρά να πηγαίνουν στη βιβλιοθήκη Διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή Οποιοσδήποτε μπορεί να δημοσιεύσει τη δουλειά του στο διαδίκτυο Ο αναγνώστης μπορεί άμεσα και ανέξοδα να ψάξει στην υψηλής ανάλυσης οθόνη του και με μικρό κόστος να εκτυπώσει το κείμενο

Μειονεκτήματα ηλεκτρονικών περιοδικών Ανάγνωση από οθόνες Εξοικείωση με τη χρήση υπολογιστή-δυσκολίες πρόσβασης Ανάγκη για σημειώσεις- σχολιασμό του κειμένου Ο υπολογιστής δε μεταφέρεται παντού Μεγάλο κόστος συνδρομών για τις βιβλιοθήκες

Εμπόδια στην καθιέρωση των ηλεκτρονικών εντύπων Η μικρή, ακόμα, ακαδημαϊκή αναγνώρισή τους (οι ερευνητές διστάζουν να δημοσιεύσουν τις μελέτες του από φόβο μήπως δεν έχουν απήχηση-η ακαδημαϊκή κοινότητα αρνείται να τους δώσει σημαντική αναγνώριση μέχρι να δημοσιεύσουν υλικό υψηλού επιπέδου) Κατηγορούνται για ενθάρρυνση της τυποκλοπίας λόγω ευκολίας στην πρόσβαση (όμως μέσω των μηχανών αναζήτησης και την ηλεκτρονική αρχειοθέτηση καθίσταται ευκολότερος ο εντοπισμός της τυποκλοπίας)

Τα οικονομικά των ηλεκτρονικών περιοδικών Το κόστος διαμορφώνεται από τους εξής παράγοντες: υπεύθυνο της ύλης του περιοδικού (editor) και τους κριτές των άρθρων Τους υπολογιστικούς πόρους που απαιτούνται για τη δημιουργία και διαχείριση του αντίστοιχου δικτυακού τόπου (Web site) Τον εκδοτικό οίκο, ο οποίος αναλαμβάνει την τεχνική επιμέλεια των τευχών (copy editor), και την εμπορική προώθηση και παρακολούθηση των συνδρομών του περιοδικού Όμως, τελικά οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην τιμολόγηση ενός περιοδικού είναι το λειτουργικό κόστος (copy editor) και το περιθώριο κέρδους του εκδότη.

Μέλλον των εφημερίδων & των περιοδικών Τα ηλεκτρονικά περιοδικά θα γίνουν σχεδόν καθολικά αλλά τα περισσότερα θα είναι εκδόσεις των καθιερωμένων έντυπων περιοδικών, και θα είναι εξίσου ακριβά. Τα ελεύθερα ή ανέξοδα ηλεκτρονικά περιοδικά θα αυξηθούν, αλλά πιθανώς όχι πάρα πολύ γρήγορα. Το ίδιο θα συμβεί και με τις εφημερίδες. Είναι πιθανό ότι θα έχουμε ένα μίγμα από ελεύθερα και περιοδικά συνδρομής.

Ηλεκτρονικά Περιοδικά και Βιβλιοθήκες Τα ηλεκτρονικά περιοδικά αποτελούν ιδιαίτερα ελκυστική προοπτική για τις βιβλιοθήκες: είναι άμεσα προσβάσιμα και από χώρους εκτός βιβλιοθήκης με αποτέλεσμα να αποφεύγεται ο συνωστισμός στα ράφια των βιβλιοθηκών, δε χρειάζεται να βιβλιοδετηθούν ή να φυλαχτούν σε ράφια και δεν υπάρχει ανάγκη αντικατάστασης χαμένων ή ελλειπόντων τευχών.

Ηλεκτρονικά Περιοδικά-Παραδείγματα Η Λάσπη Είναι ένα κωμικό περιοδικό, που ξεκίνησε το Το περιοδικό αυτό συνεχίζει να εκδίδεται μέχρι και σήμερα. Περιέχει επίσης ένα ένθετο που ονομάζεται Lokal Bass. Η Gazette είναι μια ηλεκτρονική εφημερίδα η οποία ξεκίνησε στις αρχές του Εκτός από πολλά χρήσιμα και ενημερωτικά άρθρα, έχει δημιουργήσει και δύο ειδικούς τομείς, το eXtra και το Fora. Στο eXtra μπορούμε να βρούμε ενδιαφέροντα άρθρα από αναγνώστες της εφημερίδας ενώ στο Fora υπάρχει ένα αξιόλογο Forum συζητήσεως, όπου πάλι οι αναγνώστες μπορούν να εκθέσουν δημόσια τις απόψεις τους και να λάβουν άμεσα απάντηση από άλλους.

Ηλεκτρονικά Περιοδικά-Παραδείγματα Το Περιοδικό είναι μια αξιόλογη προσπάθεια να δημιουργήσει έναν ελληνικό on-line χώρο όπου μπορούμε να βρούμε τα τελευταία νέα σχετικά με τα PC, μαζί με πολλές άλλες πληροφορίες. Το περιοδικό αυτό εξελίσσεται ως το πιο έγκυρο και επίκαιρο σημείο πληροφόρησης σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Το "FreeStuff Electronic Magazine Το περιοδικό αυτό έχει σαν σκοπό την ενημέρωση και την διδαχή νέων τεχνικών πάνω στην κατασκευή και προώθηση ηλεκτρονικών σελίδων. Γενικότερα όμως ο σκοπός του είναι να παρουσιάσει όλα τα μέρη που μπορούμε να βρούμε δωρεάν υπηρεσίες.

Επίλογος Με την έκρηξη της ηλεκτρονικής εκδοτικής, οι σύγχρονες βιβλιοθήκες– κέντρα πληροφόρησης οφείλουν να παίζουν έναν πολυδιάστατο ρόλο, ο οποίος να συνδυάζει τις παραδοσιακές δραστηριότητες συλλογής, ταξινόμησης και διαχείρισης εντύπου υλικού, με σύγχρονες δραστηριότητες ανάκτησης, διαχείρισης και διατήρησης ψηφιακής πληροφορίας.