στους Αθώους Νεκρούς, όπου κι αν πίστευαν...

ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ 1923 Αφορά την ανταλλαγή των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών. Άρθρο 1 Από την 1 η Μαϊου 1923, πρέπει να γίνει η υποχρεωτική ανταλλαγή των Τούρκων υπηκόων Ελληνικού Ορθοδόξου θρησκεύματος, εγκατεστημένων επί των τουρκικών εδαφών, και των Ελλήνων υπηκόων Μουσουλμανικού θρησκεύματος, εγκατεστημένων επί των ελληνικών εδαφών. Τα πρόσωπα αυτά δεν θα μπορούν να έλθουν για να εγκατασταθούν ξανά στην Τουρκία ή αντίστοιχα στην Ελλάδα, χωρίς την άδεια της Τουρκικής Κυβερνήσεως ή αντιστοίχως της Ελληνικής Κυβερνήσεως Και η αντίδραση των προσφύγων «...η Ανταλλαγή...πλήττει καίρια την παγκόσμια συνείδηση και την παγκόσμια ηθική… είναι αντίθετη προς τα ιερότερα δικαιώματα του ανθρώπου, της ελευθερίας και ιδιοκτησίας… το σύστημα της Ανταλλαγής αποτελεί νέα και καλυμμένη μορφή αναγκαστικού εκπατρισμού και αναγκαστικής απαλλοτρίωσης που κανένα κράτος δεν έχει το δικαίωμα να θέσει σε εφαρμογή παρά τη θέληση των πληθυσμών... ( , ΨΗΦΙΣΜΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ)

Ντερμεντζίκι(249)

Αχτσά Μπουνάρ

Δερμεντζίκι

Η Εγκατάσταση στη Νέα Ίμερα Από τις 270 προσφυγικές οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στη Νεάπολη, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, περισσότερες από 100, προερχόμενες κυρίως από τον Πόντο,έμειναν προσωρινά, κάτω από άθλιες συνθήκες, σε σκηνές ή στις εγκαταστάσεις των πρώην τουρκικών στρατώνων ή ανά 2-3 οικογένειες σε ετοιμόρροπα σπίτια που εγκατέλειψαν οι ανταλλάξιμοι Τούρκοι. Η αντιμετώπιση του προβλήματος της προσφυγικής στέγης ήταν αρμοδιότητας της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ). Για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των Ποντίων προσφύγων της Νεάπολης η ΕΑΠ προχώρησε στην κατασκευή 100 κατοικιών. Συγκροτήθηκε οργανωτική επιτροπή από σημαίνοντες παράγοντες του ποντιακού κόσμου με πρόεδρο τον Λ. Μαυροματόπουλο και μέλη τους: Αρ. Μολυβδά, Χρ. Χρυσόπουλο, Γ. Φιρτινίδη, Στ. Μπαλτατζή και Γ. Μαυροματόπουλο. Ο τελευταίος πρότεινε και έγινε αποδεκτό από την επιτροπή, ο νέος συνοικισμός να ονομασθεί «Νέα Ίμερα» σε ανάμνηση της κωμόπολης Ίμερας του Πόντου, από την οποία προερχόταν ο κύριος όγκος των Ποντίων προσφύγων της Λειψίστας. Το θεμέλιο λίθο ορίστηκε τιμητικά να καταθέσει ο σεβάσμιος δάσκαλος Ιγνάτιος Ευθυβούλης, ο γηραιότερος όλων των Ποντίων.

Η δημιουργία του συνοικισμού, όπως ήταν φυσικό, λόγω οικονομικής στενότητας, δεν συνδυάσθηκε με έργα υποδομής. Το νερό έλειπε παντελώς και το μαρτυρικό πρόβλημα της λειψυδρίας ταλαιπωρούσε αφάνταστα τους κατοίκους του. Η πρώτη βρύση κατασκευάσθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα (1928), όταν έγινε το μεγάλο έργο για την αντιμετώπιση του προβλήματος της υδροδότησης της Νεάπολης. Οι δρόμοι δεν είχαν σκυροστρωθεί με αποτέλεσμα ο συνοικισμός να μεταβάλλεται συχνά, ιδίως κατά τη χειμερινή περίοδο, σε έναν απέραντο λασπότοπο. Τα σπίτια ήταν μικρόχωρα κατασκευασμένα με πρόχειρα και φτηνά υλικά, προορισμένα να εξυπηρετήσουν τις πιο στοιχειώδεις στεγαστικές ανάγκες των προσφύγων. Ο Εποικισμός κατασκεύαζε τους εξωτερικούς τοίχους και τη στέγη, αποτέλειωνε ένα δωμάτιο και παρέδιδε το σπίτι στο δικαιούχο, ο οποίος ήταν υποχρεωμένος με δικές του δυνάμεις να το συνεχίσει, εφόσον είχε τις δυνατότητες, και να το ολοκληρώσει. Μάλιστα κατά το στάδιο ανεγέρσεως των οικιών από τον εργολάβο κατέπεσε μία από αυτές λόγω υπoχωρήσεως του εδάφους. Το γεγονός αυτό κατατρόμαξε τους δικαιούχους για την τύχη και των υπολοίπων οικίσκων. Εργολάβος ο Στέλιος Λαμπριανίδης. Πέτρες,τούβλα και άλλα υλικά κουβαλούσαν όλοι με τα κάρα και τα ζώα από το παλιό Νοσοκομείο (σημερινό πολύκεντρο) και από τους παλιούς στρατώνες και τούρκικα στρατιωτικά κτίρια ( στη θέση που είναι τώρα το Γυμνάσιο –Λύκειο).