KOIΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 6-7 Γκέκα Μαρία Πανεπιστήμιο Κρήτης mgeka1@yahoo.com

Κοινωνικές ομάδες: επίδοση, ηγεσία & λήψη αποφάσεων

ΤΥΠΟΙ ΟΜΑΔΩΝ Πρωτογενείς ομάδες: μικρός αριθμός, στενές και προσωπικές σχέσεις, ανάπτυξης αισθήματος συνοχής και αλληλεγγύης, κοινές αξίες (πχ. οικογένεια. φίλοι). Δευτερογενείς ομάδες: οργανωμένες ομάδες που προσδιορίζονται κύρια από τους στόχους της ομάδας και λιγότερο από το συναίσθημα, (πχ. σύλλογοι, ενώσεις, επαγγελματικές ομάδες κλπ.).

Τυπικές ομάδες: ομάδες με προκαθορισμένη οργάνωση και ιεράρχηση Τυπικές ομάδες: ομάδες με προκαθορισμένη οργάνωση και ιεράρχηση. Τα μέλη τους έχουν συγκεκριμένους και καθορισμένους ρόλους. Τα αίτια της σύστασης τους επιβάλλονται απ’έξω, (πχ. κόμματα, σύλλογοι, ενώσεις, επαγγελματικές ομάδες κλπ.). Ατυπες ομάδες: αυθόρμητη συγκρότηση της ομάδας, τα μέλη συμμετέχουν εκούσια, δεν υπάρχουν προκαθορισμένοι ρόλοι.

Ομάδες που ανήκουμε : επιρροή στις αξίες και στις στάσεις, κοινούς κώδικες επικοινωνίας, ομάδες κοινωνικοποιήσης.   Ομάδες αναφοράς : ομάδες που δεν ανήκουμε κι όμως ασπαζόμαστε τις αξίες, τις στάσεις, τους τρόπους συμπεριφοράς. Λειτουργία σύγκρισης.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Αλληλεπίδραση – αλληλεξάρτηση  Συνείδηση του να είσαι μέλος  Παραδοχή και απόδοση ταυτότητας μέλους ομάδας από τρίτους  Κοινοί θεσμοί αξίες και στάσεις Σύστημα αλληλεξαρτώμενων ρόλων Ταύτιση μελών με το πρότυπο του ιδανικού αρχηγού Ικανοποίηση αναγκών  Κοινοί στόχοι Ομοιογενής συμπεριφορά Ενότητα, σύμπνοια, συνοχή, λειτουργικότητα

ΦΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ   Φάση προσανατολισμού Καινούργιες και άγνωστες συνθήκες, το κάθε μέλος προσπαθεί να προσανατολιστεί, να κατανοήσει το ρόλο του, να βρει σημεία επαφής και επικοινωνίας με τους άλλους. Φάση της σύγκρουσης Διαφωνίες και προστριβές μεταξύ των μελών Φάση σύνθεσης Συμφιλίωση, επικοινωνία, συνεργασία Φάση απόδοσης Ισορροπία στο σύστημα της ομάδας. Απόδοση και λειτουργία. Στατική φάση Παγιωμένοι ρόλοι και θεσμοί, προστασία των αντιλήψεων και αρχών της ομάδας.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Η δομή της ομάδας Οργάνωση της ομάδας: ομάδες που συγκροτούνται για πρώτη φορά και οργανωμένες (ιεραρχικά κυρίως) ομάδες. Ο στόχος της ομάδας Σαφείς και ασαφείς στόχοι. Σύμπνοια της ομάδας αναφορικά με τους στόχους. Η πίεση που ασκεί το περιβάλλον Θετική ή αρνητική επιρροή Η ακούσια συμμετοχή Εκούσια ή ακούσια συμμετοχή σε μια ομάδα

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ « Μια κοινωνική ομάδα αποτελείται από δύο ή περισσότερα άτομα τα οποία αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλον, έχουν επίγνωση της συμμετοχής τους στην ομάδα, επίγνωση της συμμετοχής των άλλων μελών της ομάδας και επίγνωση της θετικής τους αλληλεπίδρασης προκειμένου να επιτευχθούν αμοιβαίοι στόχοι» (Johnson & Johnson, 1987)

Kοινωνικοί κανόνες αφορούν ευρέως αποδεκτές πεποιθήσεις σχετικά με την «αρμόζουσα συμπεριφορά» των μελών μιας ομάδας. Χαρακτηριστικά  Σταθεροί «Φάσμα αποδεκτών συμπεριφορών»  Προδιαγραπτικότητα

Κοινωνικοί ρόλοι & θέσεις αφορούν αναμενόμενες συμπεριφορές από ένα συγκεκριμένο μέλος της ομάδας ανάλογα με τη συγκεκριμένη θέση την οποία κατέχει Πείραμα του Zimbardo, 1971 Επίδραση της ανάληψης ενός κοινωνικού ρόλου στη συμπεριφορά των ατόμων, ανεξάρτητα από την προσωπικότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Κοινωνική θέση : Θέσεις-status (χώρος ενέργειας και δράσης: πατέρας, τμητάρχης, πρόεδρος κλπ