το πεπτικό σύστημα
Απαραίτητες θρεπτικές ουσίες Απαραίτητες θρεπτικές ουσίες ενέργεια ανά ημέρα (Kcal) 1500 600 290 υδατάνθρακες πρωτεΐνες λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες λίπη
Σαν θρεπτικές ουσίες μπορούν να χαρακτηρισθούν τα άλατα, οι βιταμίνες, τα ιχνοστοιχεία και το νερό. Μπορεί τα παραπάνω να μην παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό, όμως είναι απαραίτητα για την πραγματοποίηση των διαφόρων λειτουργιών του οργανισμού. Πέψη ονομάζεται η μηχανική και χημική κατεργασία που τροποποιεί τις πεπτικές ουσίες, ώστε αυτές να μπορούν να απορροφηθούν.
Τμήματα του πεπτικού συστήματος στοματική κοιλότητα φάρυγγας οισοφάγος στόμαχος λεπτό έντερο παχύ έντερο προσαρτημένοι αδένες( πάγκρεας, ήπαρ)
Στοματική κοιλότητα Ουρανίσκος (υπερώα) Αμυγδαλές Σταφυλή Γλώσσα Στοματική κοιλότητα Ουρανίσκος (υπερώα) Αμυγδαλές Σταφυλή Γλώσσα Δόντια/ φατνία Σιελογόνοι αδένες. αμυγδαλές κρεατάκια
Η χρησιμότητα του σάλιου Η χρησιμότητα του σάλιου Το σάλιο είναι ένα ελαφρά αλκαλικό υγρό που περιέχει νερό, βλέννα και ένζυμα κ.α. Η πτυαλίνη (α-αμυλάση) διασπά το άμυλο. Η λυσοζύμη καταστρέφει το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων. Στην στοματική κοιλότητα υπάρχει ένας φυσιολογικός πληθυσμός βακτηρίων, που εξυπηρετεί την άμυνα του οργανισμού. Η πέψη αρχίζει από το στόμα μηχανική πέψη- η τροφή μετατρέπεται σε βλωμό χημική πέψη- διάσπαση του αμύλου.
φάρυγγας - οισοφάγος. φάρυγγας Μαλακή υπερώα Αέρας από την μύτη φάρυγγας - οισοφάγος. φάρυγγας λάρυγγας επιγλωττίδα Αέρας από το στόμα Αέρας από την μύτη Μαλακή υπερώα
Από την στοματική κοιλότητα στο στομάχι Από την στοματική κοιλότητα στο στομάχι κατάποση: ο βλωμός προωθείται προς τον φάρυγγα. φαρυγγικό στάδιο: ο βλωμός προωθείται προς τον οισόφαγο. Ανακόπτεται η επικοινωνία του φάρυγγα με την ρινική κοιλότητα και με τον λάρυγγα. τρίτο στάδιο: ο βλωμός οδηγείται στο στομάχι. φάρυγγας λάρυγγας επιγλωττίδα Αέρας από το στόμα Αέρας από την μύτη Μαλακή υπερώα Τα δυο τελευταία στάδια γίνονται ακούσια. Διάρκεια: <1΄΄ για τα υγρά, περίπου 9΄΄ για τον βλωμό
Ο στόμαχος Στο στομάχι εκκρίνονται: βλέννα γαστρικό υγρό Ο στόμαχος Στο στομάχι εκκρίνονται: βλέννα γαστρικό υγρό διάφορες ορμόνες πυθμένας η βλέννα παράγεται από κύτταρα του βλεννογόνου ιστού και προστατεύει το εσωτερικό του στομάχου. το γαστρικό υγρό παράγεται από αδένες του στομάχου και περιέχει HCl και το ένζυμο πεψίνη που συμμετέχει στην διάσπαση των πρωτεϊνών. η ορμόνη γαστρίνη ελέγχει την παραγωγή γαστρικού υγρού. Είναι όργανο που αποτελείται από επιθηλιακό, μυικό ιστό, κλπ Η πέψη στο στομάχι: μηχανική ( ο βλωμός γίνεται χυλός) χημική ( διάσπαση των πολυπεπτιδικών αλυσίδων)
Μήκος : περίπου 3m (;) , πλάτος: 2,6 cm Το λεπτό έντερο Μήκος : περίπου 3m (;) , πλάτος: 2,6 cm δωδεκαδάκτυλο νηστίδα ειλεός
τα τοιχώματα του λεπτού εντέρου τα τοιχώματα του λεπτού εντέρου Στο λεπτό έντερο υπάρχουν πολλές πτυχές. Σε κάθε πτυχή υπάρχουν πολλές λάχνες (προεκβολές) που αποτελούνται από επιθηλιακά κύτταρα. Κάθε επιθηλιακό κύτταρο φέρει μικρές προεκβολές τις μικρολάχνες. Πτυχές Επιφάνεια απορρόφησης του λεπτού εντέρου: 200-250m2
Εκκρίσεις στο λεπτό έντερο Εκκρίσεις στο λεπτό έντερο εντερικό υγρό (2L/ημέρα) Το εντερικό υγρό συντελεί στην διατήρηση της ρευστότητας του χυλού. βλέννα η βλέννα προστατεύει τα τοιχώματα του λεπτού εντέρου από το γαστρικό υγρό εκκριματίνη ορμόνη που ελέγχει τις εκκρίσεις του εντέρου. χολοκυστοκινίνη ορμόνη που εκκρίνεται μόνον όταν υπάρχει λίπος στο δωδεκαδάκτυλο. παγκρεατικό υγρό περιέχει τα περισσότερα απαραίτητα για την πέψη ένζυμα. Η βασική διαδικασία της πέψης γίνεται στο λεπτό έντερο.
Μηχανική πέψη στο λεπτό έντερο Μηχανική πέψη στο λεπτό έντερο Οι περισταλτικές κινήσεις του εντέρου προωθούν και διασπούν τον χυλό. animation
Χημική πέψη στο λεπτό έντερο Χημική πέψη στο λεπτό έντερο Τα περισσότερα απαραίτητα για την πέψη ένζυμα βρίσκονται στο παγκρεατικό υγρό: η παγκρεατική α- αμυλάση: διασπά τους πολυσακχαρίτες (υδατάνθρακες) άμυλο και γλυκογόνο σε διασκχαρίτες. Οι δισακχαρίτες στην συνέχεια διασπώνται σε μονοσακχαρίτες από ειδικά ένζυμα των επιθηλιακών κυττάρων των λαχνών. η παγκρεατική λιπάση διασπά τα λίπη. θρυψίνη, χυμοθρυψίνη, καρβοξυπεπτιδάση, αμινοπεπτιδάση διασπούν τις πρωτεΐνες(πολυπεπτιδικές αλυσίδες) σε διπεπτίδια. Τα διπεπτίδια στην συνέχεια διασπώνται σε αμινοξέα από ένζυμα των επιθηλιακών κυττάρων των λαχνών. Στο λεπτό έντερο ολοκληρώνεται και η απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών.
Το παχύ έντερο Το παχύ έντερο διακρίνεται σε τρία μέρη: Το παχύ έντερο Σκωληκοειδής απόφυση Ανιόν κόλον Το παχύ έντερο διακρίνεται σε τρία μέρη: Το τυφλό με την σκωληκοειδή απόφυση Το κόλον( ανιόν,εγκάρσιο, κατιόν και σιγμοειδές) Το ορθό Στο παχύ έντερο γίνεται απορρόφηση νερού και αλάτων. Έτσι: Αποκαθίσταται η ισορροπία νερού και ηλεκτρολυτών στον οργανισμό Συμπυκνώνεται ο χύλος ώστε να μετατραπεί σε κόπρανα. Τα κόπρανα περιέχουν άπεπτα υπολείμματα τροφών, επιθηλιακά κύτταρα, βακτήρια, κ.α. Στο παχύ έντερο παράγεται βλέννα. Η βλέννα προστατεύει τα τοιχώματα από τα οξέα των βακτηρίων, ενώ κάνει τα κόπρανα ολισθηρά.