Η εργασία Οι κυριότερες χρηματοοικονομικές κρίσεις στην ιστορία Η οικονομική κρίση του 2008 Οι συνέπειες στην Ευρωπαϊκή Ένωση Οι συνέπειες στην Ελλάδα Η οικονομική κρίση είναι φαινόμενο κατά το οποίο μια οικονομία χαρακτηρίζεται από μια διαρκή και αισθητή μείωση της οικονομικής της δραστηριότητας
Οι κυριότερες κρίσεις στην ιστορία 29 Οκτωβρίου 1929, η «Μαύρη Τρίτη» οδήγησε την παγκόσμια οικονομία στην Μεγάλη Ύφεση (Great Depression) 1973 – 1974, ο Dow Jones έχασε περισσότερο από 45% 1985, πολλές τοπικές τράπεζες των Η.Π.Α. πτώχευσαν 19 Οκτωβρίου 1987, ο δείκτης Dow Jones σημείωσε πτώση 22% 1944, κρίση στο Μεξικό: το ΑΕΠ μειώθηκε κατά περίπου 7% 1997, χρηματοοικονομική κρίση της Ασίας 2001 – 2002, κρίση στην Αργεντινή
Η κρίση του 2008 Η κρίση του 2008 χαρακτηρίζεται ως η χειρότερη κρίση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα μετά το Μεγάλο Κραχ του 1929 στις ΗΠΑ Ξεκίνησε από την απληστία των τραπεζών, οι οποίες σταμάτησαν τις επιδοτήσεις κι έτσι οι επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν Οι κύριες όμως αιτίες είναι: η αλόγιστη χρήση τιτλοποίησης στεγαστικών δανείων η υπερβολική χρήση Δανειακών Κεφαλαίων η πλημμελής διαβάθμιση πιστοληπτικού κινδύνου οι αμοιβές στελεχών στον χρηματοπιστωτικό τομέα (Bonus) το Κανονιστικό Πλαίσιο
Ποιοι ωφελήθηκαν και ποιοι ζημιώθηκαν Ωφελήθηκαν αυτοί που την προκάλεσαν και όσοι είχαν τεράστιες αποταμιεύσεις και μπορούν τώρα να αγοράσουν ακίνητα, μετοχές και επιχειρήσεις σε χαμηλές τιμές. Τις μεγαλύτερες ζημιές μέχρι στιγμής έχουν οι τράπεζες και η ναυτιλία. Οι μεν τράπεζες λόγω του ότι πρόκειται για πιστωτική κρίση, οι δε ναυτιλιακές διότι μειώθηκε ο όγκος του παγκόσμιου εμπορίου, έπεσαν οι τιμές των ναύλων και των καραβιών και ακρίβυναν τα δάνεια. Το διεθνές εμπόριο δεν έμεινε ανεπηρέαστο. Κύρια αιτία είναι: η παγκοσμιοποίηση
Τα κυριότερα προβλήματα Εξαφάνιση πολλών επιχειρήσεων Αύξηση ανεργίας Κρατικοποίηση τραπεζών Περιορισμός δανειοδοτήσεων Κατάρρευση της αγοράς των ακινήτων
Οι καλύτερες επενδύσεις - Ανάκαμψη Η ασφαλέστερη τοποθέτηση είναι η κατάθεση στις τράπεζες Η αγορά ακινήτων, εκεί που έχουν πέσει πολύ οι τιμές Η επένδυση σε μετοχές Η αγορά χρυσού Η ανάκαμψη οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί προσπαθούν να ωφεληθούν από τις χαμηλές τιμές των αξιών που τους ενδιαφέρουν (ακινήτων, μετοχών) Έτσι προκαλείται μια ζήτηση των εν λόγω αξιών και αρχίζει η αύξηση της τιμής τους.
Οι χώρες της Ε.Ε. που επηρεάστηκαν περισσότερο Γαλλία : Σημαντική επιδείνωση της ανεργίας από το 2008. Αύξηση του δημόσιου χρέους σε 1.371,1 δις € το 2008, 68,1% του Α.Ε.Π. Ολλανδία : Αρνητική μεταβολή των οικονομικών δεικτών. Κύρια αιτία η κάμψη του Διεθνούς Εμπορίου καθώς είναι κυρίως χώρα εξαγωγής. Ην. Βασίλειο : Υπήρξαν επιπτώσεις κυρίως στον χρηματοπιστωτικό τομέα αφού είναι ο μεγαλύτερος και πιο εξωστρεφής. Η πρώτη αντίδραση ήταν η κρατικοποίηση των μεγάλων τραπεζών.
Οι χώρες της Ε.Ε. που επηρεάστηκαν περισσότερο Αυστρία : Υπήρξε αύξηση του δημόσιου χρέους σε 70,4% του Α.Ε.Π. το 2009 από 62,5% το 2008. Οι προβλέψεις για το 2010 είναι ότι θα φτάσει το 75%. Λετονία : Επλήγη σοβαρότατα με μείωση του Α.Ε.Π. 17% και διασώθηκε από το Δ.Ν.Τ. που της παρείχαν δισεκατομμύρια για να καλύψει άμεσα τις οικονομικές της ανάγκες. Ουγγαρία : Είναι από τις πιο επηρεασμένες χώρες και έλαβε δάνειο 12,5 δις € από το Δ.Ν.Τ., 6,5 δις € από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και 1 δις € από την Παγκόσμια Τράπεζα.
Οι χώρες με την μικρότερη ζημία Φινλανδία : Βγήκε από την ύφεση το Γ’ τρίμηνο του 2009, ωστόσο η ανεργία αυξήθηκε στο 8,2%. Εσθονία : Επλήγη αρκετά από την κρίση και αποφάσισε να στραφεί στον κλάδο των τυχερών παιχνιδιών. Έτσι είχε θετική ανάπτυξη το Δ’ τρίμηνο του 2009 2,6% σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο. Πολωνία : Είναι σε πλεονεκτικότερη θέση από τις υπόλοιπες της Ε.Ε. καθώς υπάρχει χαμηλότερη εξάρτηση της χώρας από εξωτερική χρηματοδότηση.
Επιρροή στον Ελληνικό τουρισμό Κύρια αιτία είναι η αύξηση των ξενοδοχειακών καταλυμάτων που οδήγησε τους οικονομικά ασθενέστερους σε αναζήτηση άλλου τύπου καταλυμάτων, χαμηλότερης ποιότητας, ενώ αντίθετα οι πιο ευκατάστατοι προτίμησαν άλλους προορισμούς κυρίως στο εξωτερικό. Ένας άλλος φόβος των τουριστικών παραγόντων είναι η εικόνα της Ελλάδας που έχει δημιουργηθεί στο εξωτερικό με τη δημοσιονομική κρίση, δηλαδή κατά πόσο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις και στον ελληνικό τουρισμό. Ένα από τα κυριότερα προβλήματα είναι η έντονη εποχικότητα. Την δεκαετία του 1980 ήταν 7 μήνες, σήμερα είναι 6 ή και 5 μήνες ενώ σε κάποιες περιοχές δεν ξεπερνά τις 40 ημέρες.
Η επιρροή στα νοικοκυριά Δέσμιοι των πιστωτικών καρτών αλλά και των τεράστιων χρεών τους είναι οι περισσότεροι Έλληνες Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν 11 εκατομμύρια πιστωτικές κάρτες και οι οφειλές στις τράπεζες ξεπερνούν τα 10 δις €. Οι περισσότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, προχωρούν σε περιοδικές προσφορές ενώ δεν έλειψαν και ανακοινώσεις σχετικά με την απορρόφηση του νέου Φ.Π.Α.
Η ανεργία στην Ελλάδα Η ανεργία στους νέους θα αγγίξει το 28% στο τέλος του 2010, από το 25,3% που ήταν το Σεπτέμβριο του 2009 Η ανάγκη επιβίωσης αναγκάζει τις επιχειρήσεις να μειώνουν τις θέσεις εργασίας Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις να επιλέγουν λιγότερο έμπειρα στελέχη για να καλύψουν υψηλόβαθμες θέσεις.
Η Ελλάδα στο Δ.Ν.Τ. Τα πρώτα μέτρα Στόχος του Δ.Ν.Τ. : να βρεθεί το έλλειμμα κάτω από το 3% μετά το 2014 Στον δημόσιο τομέα ο 13ος και 14ος μισθός μετατρέπονται σε παροχή 1000 ευρώ συνολικά Στις συντάξεις ο 13ος και 14ος μισθός μετατρέπονται σε παροχή 800 ευρώ συνολικά Οι συντελεστές του Φ.Π.Α. αυξάνονται κατά 10%: Ο ανώτατος από το 21% στο 23% Ο μεσαίος από το 10% στο 11%, Ο κατώτατος από το 5% στο 5,5%.
Τα μέτρα του Δ.Ν.Τ. Αναστολή καταβολής της δεύτερης δόσης του επιδόματος αλληλεγγύης. Καμία αλλαγή στο 13ο και 14ο μισθό στον ιδιωτικό τομέα. Η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης για τις γυναίκες θα εφαρμοσθεί από το 2011. Δημιουργείται ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Περαιτέρω περικοπή επιδομάτων 8% στα επιδόματα των δημοσίων υπαλλήλων και 3% στους υπαλλήλους των Δ.Ε.Κ.Ο. Τριετές πάγωμα των μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Πακέτο βοήθειας για τις τράπεζες σε περίπτωση που δημιουργηθεί πρόβλημα ρευστότητας. Αυξάνεται πάνω από 2% το όριο των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα
Συμπεράσματα Οι οικονομικές κρίσεις δεν είναι φαινόμενο που εμφανίστηκε τελευταία Στην παρούσα εργασία αναφερθήκαμε στην οικονομική κρίση του 2008 Μεταφέρθηκε στην πραγματική οικονομία όταν οι τράπεζες μείωσαν τις πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά Στο μέλλον, όταν η παγκόσμια οικονομία βρει τη νέα ισορροπία της, οι ρυθμοί ανάπτυξης αναμένονται χαμηλότεροι σε σχέση με το προ κρίσης παρελθόν. Μεγαλύτερη προσοχή στη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος και στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων είναι κάτι που θα δούμε τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη των εποπτικών αρχών.