Θέμα : Εξαρτήσεις και Εθισμοί στην Εφηβεία 1ο Γενικό Λύκειο Λαμίας 2012-2013 Ερευνητική Εργασία Τμήματος Β'4 Θέμα : Εξαρτήσεις και Εθισμοί στην Εφηβεία

Ορισμός της εφηβείας Η εφηβεία είναι μια μεταβατική περίοδος ανάμεσα στην παιδική και την ώριμη ηλικία, όπου συντελούνται μεγάλες αλλαγές στα οργανικά - βιολογικά και στα ψυχικά και ψυχοκοινωνικά δεδομένα. Και είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την εξέλιξη του ατόμου, αφού με το εφηβικό κλείσιμο θα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές του παιδιού που γίνεται πια ενήλικος.

Εφηβεία

Σωματικές αλλαγές Το κορυφαίο και πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της εφηβείας αποτελεί η ήβη, οι σωματικές, δηλαδή αλλαγές που μεταμορφώνουν το παιδί σε ώριμο σεξουαλικά, ικανό για αναπαραγωγή ενήλικα. Οι σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εφηβεία είναι αποτέλεσμα μιας σειράς ενδοκρινικών μεταβολών και περιλαμβάνουν: 1. Ωρίμανση γεννητικών οργάνων. 2. Εμφάνιση- ανάπτυξη δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου. 3. Επιτάχυνση της κατά μήκος αύξησης 4. Αλλαγές στη σύσταση του σώματος, στα όργανα και στις λειτουργίες του οργανισμού. Οι έντονες και απότομες σωματικές αλλαγές που βιώνει ο έφηβος, προκύπτουν από ενδοκρινικές μεταβολές, του προκαλούν και ψυχολογικές αντιδράσεις.

Ψυχολογικές αλλαγές Η εφηβεία είναι μία περίοδος έντονων αλλαγών, τόσο στον βιοσωματικό όσο και στον ψυχολογικό και κοινωνικό τομέα. Οι βιοσωματικές αλλαγές που βιώνει ο έφηβος είναι Νευρικότητα Επιθυμία για απομόνωση Συναισθήματα πλήξης και αδιαφορίας είναι συχνά κατά την εφηβεία Ευσυγκινησία Αντιδραστική / εχθρική στάση προς τους άλλους Η απότομη πτώση του επιπέδου της σχολικής επίδοσης είναι σύνηθες φαινόμενο κατά την εφηβεία. Εναντίωση προς κάθε μορφή εξουσίας Έλλειψη αυτοπεποίθησης Ονειροπόληση Υπεραπασχόληση με θέματα του σεξ

Ψυχολογικές αλλαγές

Εξαρτήσεις Εξάρτηση : Είναι μια παθολογική κατάσταση του εγκεφάλου που οδηγεί αναπόδραστα εκατομμύρια ανθρώπους σε μια διαρκή και απελπισμένη αναζήτηση, νοιώθουν επιτακτική ανάγκη α) για τη χρήση ενός προϊόντος β) για τη διενέργεια μιας πράξης γ) για την επαφή με κάποιο πρόσωπο. Μορφές Εξάρτησης: Διαταραχές στην πρόσληψη τροφής Ώρες μπροστά στην τηλεόραση Διαδίκτυο Εύκολος πλουτισμός και τυχερά παιχνίδια Πάθος για σεξ και αγάπη Καταναλωτική μανία Πάθος με την νέα τεχνολογία Πάθος με τις μηχανές και τα αυτοκίνητα

Εθισμός στην εφηβεία Στην εφηβεία είναι που αρχίζουν οι διαταραχές λόγω εθισμού. Το διαδίκτυο και κάπνισμα είναι δύο από τις πιο διαδεδομένες μορφές εθισμού. Ο εθισμός στο διαδίκτυο είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης. Επιστήμονες ορίζουν αυτή τη μορφή εθισμού ως την <<ενασχόληση με το ίντερνετ για άντληση αισθήματος ικανοποίησης>>. Το ίντερνετ έχει την δυνατότητα να καλύπτει συγκεκριμένες ψυχολογικές ανάγκες ενός ατόμου. Μερικά συμπτώματα που δείχνουν εθισμό στο διαδίκτυο είναι: Η αδιαφορία για άλλες δραστηριότητες, η μειωμένη επίδοση στο σχολείο λόγω των πολλών ωρών που περνάει ο έφηβος στο ίντερνετ, η απώλεια ύπνου και η παραμέληση προσωπικής υγιεινής.

Μορφές εθισμού 1.Καταναλωτισμός : H καταναλωτική μανία των εφήβων είναι ένα ιδιαίτερα οξυμένο φαινόμενο στις μέρες μας κι αυτό αποτυπώνεται στον καθημερινό τρόπο ζωής τους. Οι σύγχρονοι νέοι άνθρωποι έχουν την τάση να ξοδεύουν όλο και περισσότερα χρήματα προκειμένου να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες που δημιουργεί ο καταναλωτισμός . 2.Εσωστρέφεια : Αν ένας έφηβος δεν αλληλεπιδρά αποτελεσματικά κοινωνικά, νιώθει «άοπλος» και αδύναμος να προχωρήσει σε οτιδήποτε άλλο. Αρχίζει να νιώθει θλίψη, μελαγχολία, ίσως και απόγνωση, και κλείνεται όλο και περισσότερο στον εαυτό του, διατηρώντας έναν φαύλο κύκλο αποστασιοποίησης - μη επιβράβευσης που τελικά τον καθιστά κοινωνικά αδρανή.

Μορφές Εθισμού 3.Χουλιγκανισμός : Οι νέοι εκφράζονται με τον χουλιγκανισμό . Αν έχασαν θέλουν να δείξουν την αδικία, αν κέρδισαν θέλουν να δείξουν ότι κέρδισαν. (Δεν κατέχονται από ιδανικά αθλητισμού, δεν υπάρχει ευγενής ανταγωνισμός, καλλιεργείται η ιδέα ότι πρέπει να κερδίσουν άσχετα με το κόστος αυτού. 4.Κλεπτομανία : Κλέβει αντικείμενα για να ανακουφίσει την ψυχική ένταση που βιώνει, χωρίς να έχει σκεφτεί και προγραμματίσει την πράξη αυτή. -Επαναλαμβανόμενα, κλέβει αντικείμενα που δεν έχουν χρηματική αξία και δεν τα θέλει. -Αισθάνεται ιδιαίτερη ένταση πριν από την πράξη. -Αισθάνεται ηδονή μετά την πράξη και δεν χρησιμοποιεί τα αντικείμενα που κλέβει. Συνήθως, τα πετάει.

Μορφές Εθισμού 5.Πρωταθλητισμός : Οι νέοι λόγω της επιθυμίας τους για όμορφη εμφάνιση και την ανάγκη τους να διακριθούν καταλήγουν στη χρήση βίας και στο ντόπινγκ ώστε να παίρνουν την πρωτιά. 6.Βία : Λόγω του οικογενειακού περιβάλλοντος ή ακόμα και του bullying και των συμμοριών, οι έφηβοι στρέφονται στη βία. Έπειτα,το θύμα αποκτά ψυχοσωματικά προβλήματα και ο θύτης εθίζεται στη παραβατική συμπεριφορά , η οποία συνεχίζεται και στην υπόλοιπη ζωή του.

Μορφές Εθισμού 7.Extreme sports : Οι νέοι θέλοντας να εκτονωθούν και επιθυμώντας την αδρεναλίνη δοκιμάζουν extreme sports .Εθίζονται σε αυτά και διακινδυνεύουν τη σωματική τους ακεραιότητα.

Μορφές Εθισμού 8.Μόδα : Βασικό ρόλο λοιπόν, παίζουν οι νέοι και στην μόδα και ιδιαίτερα στην εξέλιξη της. Η διάθεση τους για μια συνεχής κριτική και αμφισβήτηση απέναντι σε οτιδήποτε επηρεάζει στιλιστικές απόψεις μικρών και μεγάλων διαμορφώνει δημιουργήματα γνωστών σχεδιαστών μόδας ,τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. 9.Piercing - Tattoos: Τα τατουάζ (στα ελληνικά, δερματοστιξία) και το body piercing (το τρύπημα σημείων του σώματος ή/και του προσώπου για την τοποθέτηση σκουλαρικιών) αποτελούν μια όλο και συχνότερη επιλογή των ατόμων σήμερα για την αλλαγή της εξωτερικής εμφάνισης. Έχει βρεθεί πως στη Δύση, πάνω από 80 εκατομμύρια άτομα διακοσμούν το σώμα τους με τατουάζ, εκ των οποίων περίπου το 50% είναι γυναίκες. Όπως και να έχει, τα τατουάζ και το body piercing μπορεί να αποτελούν έναν τρόπο έκφρασης, μέσα εκτόνωσης της έντασης, αλλά και ένα σήμα. Μπορεί να σημαίνουν «δες με» ή να υπονοούν την επιθυμία μιας πιο κλειστής οριοθέτησης του εαυτού μεταφέροντας το μήνυμα «μείνε μακριά μου».

Μορφές Εθισμού

Μορφές Εθισμού 10. Ο εθισμός στο Διαδίκτυο : είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης, η οποία βρίσκεται υπό εξέταση από την επιστημονική κοινότητα προκειμένου να οριοθετηθεί, αφού, όπως αναφέρεται από ψυχολόγους και παιδοψυχολόγους, η εξάρτηση από το Ίντερνετ δεν είναι ακόμη μια κλινική οντότητα που συναντάμε σε εγχειρίδια ψυχιατρικά. Σε ότι αφορά τους παράγοντες που οδηγούν στον εθισμό του εφήβου στο Διαδίκτυο,πρέπει να γνωρίζουμε ότι η εξάρτηση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα άλλων ψυχικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές προσωπικότητας και κοινωνική φοβία, μεταξύ άλλων. Όπως με κάθε μορφής διαταραχή, δεν λείπουν τα ακραία περιστατικά, όπου ο έφηβος δεν παραμελεί απλά το περιβάλλον του, αλλά τον ίδιο του τον εαυτό, διακυβεύοντας ακόμη και τη σωματική του υγεία.

Μορφές Εθισμού 11.Βιντεοπαιχνίδια: Πολλοί πιστεύουν πως τα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να προκαλέσουν εθισμό στα παιδιά. Ο εθισμός αυτός μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά προβλήματα υγείας, προβλήματα καταναλωτικής συμπεριφοράς και καθυστέρηση στο σχολείο. 12.Διατροφή στην εφηβεία : Οι έφηβοι συχνά καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής λόγω του ότι το σώμα τους αναπτύσσετε απότομα. Έτσι, το πρόβλημα για πολλούς εφήβους δεν είναι τόσο η ποσότητα όσο η ποιότητα της τροφής. Η διατροφή έχει άμεσο αντίκτυπο στην υγεία τους, επηρεάζει τα επίπεδα της ενέργειάς τους και το αμυντικό τους σύστημα απέναντι στις αρρώστιες. Επίσης, επηρεάζει την εμφάνιση τους, την υγεία των δοντιών τους, του δέρματος τους και το αν έχουν ένα φυσιολογικό βάρος.

Μορφές Εθισμού

Ερωτηματολόγιο -Δεδομένα Σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο το συντριπτικό 86% των εφήβων απάντησε πως αισθάνεται αλλαγές στη συμπεριφορά τους καθώς και αρκετά και στους φίλους τους(62%). Επίσης,το 55% των ερωτηθέντων απάντησε πως οι σκέψεις τους έχουν ωριμάσει.

Ερωτηματολόγιο -Δεδομένα Σχεδόν όλοι οι έφηβοι (92%) έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης από τους γονείς τους. Ένα σημαντικό ποσοστό εφήβων( 53%) παραδέχτηκε πως λίγοι συνομήλικοί τους καπνίζουν. Το υπέρογκο ποσοστό (96%) των εφήβων έδωσε θετική απάντηση για το αν έχουν δοκιμάσει αλκοόλ.

Ερωτηματολόγιο -Δεδομένα Έπειτα,σχεδόν οι μισοί από τους εφήβους ξοδεύουν έως και 15 ώρες την εβδομάδα μπροστά από τον υπολογιστή. Επίσης,το 60% του δείγματος γνωρίζει κάποιον που είναι εθισμένος στο διαδίκτυο. Τέλος , το 60% των εφήβων απάντησε πως τους ενδιαφέρει αρκετά η εξωτερική τους εμφάνιση.

Σας ευχαριστούμε για την αμέριστη προσοχή σας και πιστεύουμε πως σας ενημερώσαμε κατάλληλα για τους εθισμούς και τις εξαρτήσεις στην εφηβεία.