Μέθοδος Project Μια εναλλακτική μορφή διδασκαλίας απέναντι στην παραδοσιακή, στο μάθημα της Έκφρασης-΄Εκθεσης. Προσανατολισμός: Ανθρωπιστικός - Παιδοκεντρικός Καλλιέργεια δημιουργικότητας, κριτικής σκέψης, αυτοκατεύθυνση, εμπειρίες με βάση τις οποίες τα παιδιά ικανοποιούν ανάγκες και ενδιαφέροντά τους. Διαδικασία-Στάδια: 1. Αφόρμηση 2. Καλλιέργεια κλίματος ενδιαφέροντος 3. Καθορισμός στόχων και δραστηριοτήτων με τη συνεργασία των μαθητών 4. Έρευνα 5. Συντονισμός 6. Παρουσίαση 7. Αξιολόγηση

1. Αφόρμηση Βιωματικές καταστάσεις π.χ. ένα κείμενο που διάβασαν οι μαθητές, μια εκπομπή που είδαν, ένα γεγονός που συνέβηκε, μια εκδρομή κ.λ.π. Παράδειγμα: Ο ξυλοδαρμός μιας μαθήτριας σε σχολείο της Κύπρου μπορεί να αποτελέσει αφόρμηση για τους θεματικούς κύκλους «Ρατσισμός», «Βία και Παραβατικότητα», «Μετανάστευση».

2. Καλλιέργεια κλίματος ενδιαφέροντος Διατυπώνονται ερωτήματα και απόψεις από τους μαθητές. Δίνονται κίνητρα για επιπλέον έρευνα και μελέτη. Παράδειγμα «Θεματικός κύκλος Ρατσισμός»: Αναφορά σε ρατσιστικές συμπεριφορές που έζησαν ή άκουσαν τα παιδιά, στα αισθήματα των ίδιων των παιδιών απέναντι στη διαφορετικότητα. Τα ίδια τα παιδιά εξηγούν αυτά τους τα αισθήματα, προσπαθούν να σκεφτούν γιατί άλλοι σκέφτονται διαφορετικά, προσπαθούν να μπουν στη θέση των ανθρώπων που είναι θύματα ρατσιστικής συμπεριφοράς. Κάποιοι από τους μαθητές υποδύονται τους ρατσιστές και κάποιοι τα θύματα και εκφράζουν τα συναισθήματά τους, αναρωτιούνται γιατί οι άνθρωποι να παρουσιάζουν τέτοιου είδους συμπεριφορές, γιατί η κοινωνία τις ανέχεται, πώς μπορούν να ανατραπούν κ.ά.

3. Καθορισμός στόχων και δραστηριοτήτων με τη συνεργασία των μαθητών Κατηγοριοποίηση ερωτημάτων που θα ερευνηθούν. Σύνδεση ερωτημάτων με άλλα μαθήματα (διαθεματική προσέγγιση) Παράδειγμα «Θεματικός κύκλος Ρατσισμός»: Οι μαθητές προβαίνουν σε: 1.Κατηγοριοποίηση: αίτια, φαινόμενα ρατσισμού στην κυπριακή κοινωνία, φαινόμενα ρατσισμού στον κόσμο, απόψεις μαθητών, απόψεις οικογένειας, τοπικής κοινωνίας, αντιμετώπιση: μέτρα στο σχολείο, στην οικογένεια, στην κοινότητα, γενικότερα. 2.Σύνδεση με άλλα μαθήματα όπως: περίοδοι έξαρσης ρατσισμού (Ιστορία), αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα (Πολιτική Αγωγή), αποσπάσματα από σχετικά πεζά και ποιητικά κείμενα (Λογοτεχνία), αξίες Χριστιανισμού (Θρησκευτικά) κ.λ.π.

4. Έρευνα Σε δύο επίπεδα: α) έρευνα έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού, β) Συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια: Μπορούν να απευθύνονται στους συμμαθητές τους ή σε μέλη της τοπικής κοινωνίας, σε γονείς, σε μέλη των κρατικών φορέων κ.λ.π. (κάποιοι από αυτούς μπορούν να φιλοξενηθούν στη τάξη). Κατανομή σε ομάδες εργασίας: Δύο κριτήρια για τη δημιουργία των ομάδων α) να μπορούν να συναντηθούν εύκολα και β) να είναι μικτής ικανότητας. Πλεονεκτήματα ερευνητικής διαδικασίας: Ο συλλογικός σχεδιασμός της έρευνας, των ερευνητικών εργαλείων, η επικοινωνία με τα υποκείμενα της έρευνας, η αξιολόγηση και η παρουσίαση των πληροφοριών είναι μια γοητευτική διαδρομή για τα παιδιά. Η ενεργητική, ανακαλυπτική και επικοινωνιακή προσέγγιση της γνώσης κρατά σταθερό το ενδιαφέρον των μαθητών, κινητοποιεί την ανάπτυξη πρωτοβουλιών, την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα. Οι ίδιοι οι μαθητές καλούνται να δώσουν λύση στα πρακτικά προβλήματα που παρουσιάζονται. Ο ρόλος του δασκάλου είναι διευκολυντικός και συνεργατικός. Οι γονείς μπορούν να κρατηθούν ενήμεροι για το project που διεξάγεται και να κληθούν να συμβάλουν στην επιτυχία του.

5. Συντονισμός Αλληλοενημέρωση των μελών των ομάδων, παρουσίαση αποτελεσμάτων κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, σχολιασμός τους, αποφάσεις για τρόπους συνέχισης της έρευνας, επανασχεδιασμός, εξαγωγή αποτελεσμάτων. Μπορούν να συνοδευτούν με καλλιτεχνικές δραστηριότητες που καλλιεργούν τη συναισθηματική έκφραση (μουσική, τραγούδια, θέατρο, ζωγραφική).

6. Παρουσίαση Η παρουσίαση μπορεί να γίνει ενώπιον των συμμαθητών, ή και άλλων τάξεων, ενώπιον των γονιών ή άλλων εκπροσώπων κάποιων φορέων. Μπορεί ακόμα να αποτελέσει ένα σημαντικό γεγονός για τη ζωή του σχολείου.

7. Αξιολόγηση Απολογισμός Οι μαθητές αξιολογούν τα στοιχεία που τους επηρέασαν μαθησιακά, συναισθηματικά, σε επίπεδο σχέσεων και στάσεων ζωής.

Πλεονεκτήματα Μεθόδου Διαθεματικότητα Συνεργατικότητα Διερεύνηση Βιωματική μάθηση Εμπλοκή τοπικής κοινότητας Καλλιέργεια μεταγνωστικών δεξιοτήτων

Απαραίτητες προϋποθέσεις για την υλοποίηση του project Συνειδητοποίηση ότι πρόκειται για ένα καινούριο τρόπο δουλειάς που χρειάζεται περισσότερο χρόνο Ο χρόνος κερδίζεται αφού όλα τα σχετικά κείμενα της ύλης-ενότητας να ενταχθούν και να αξιοποιηθούν στο project. Ο εκπαιδευτικός και οι γονείς να έχουν πειστεί για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου. Ενίσχυση από το σχολείο: εκτίμηση και ανάδειξη του project, παραχώρηση χώρων, κάλυψη μεταφορικών ή άλλων εξόδων κ.λ.π. Ενίσχυση από άλλους φορείς (π.χ. Επίτροπος, ΚΙΣΑ, Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο κ.λ.π.)