Μπρούσαλης Αθανάσιος Εξάμηνο: Η’ (πτυχίο) ΑΕΜ: 6039 Α’ Θεματική Περιοχή Ιστορικό ερώτημα: Ποιες ήταν οι μορφές αντίστασης των φοιτητών κατά την περίοδο της δικτατορίας;

Το μάθημα αυτό προορίζεται για τη Στ’ τάξη Δημοτικού. (θεωρείται δεδομένο ότι η τάξη είναι ήδη εξοικειωμένη με το γενικότερο ιστορικό πλαίσιο που αφορά τη δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 και αυτό το μάθημα πραγματοποιείται ως μια κοντινότερη και λεπτομερέστερη ματιά στα γεγονότα της εποχής). Προτεινόμενη αξιοποίηση του διδακτικού χρόνου: 2-3 διδακτικές ώρες.

Διδακτικοί στόχοι: Δηλωτικοί: -Να γνωρίσουν τα παιδιά τους τρόπους και τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι φοιτητές προκειμένου να αντισταθούν στη δικτατορία. -Να έρθουν σε επαφή με το περιεχόμενο των αντιστασιακών μηνυμάτων των φοιτητών ώστε να μάθουν για τα αιτήματα και τις θέσεις τους. -Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τον αντιδικτατορικό αγώνα του φοιτητικού κινήματος, μαθαίνοντας όχι μόνο για την αντίσταση στην Αθήνα, αλλά επίσης στη Θεσ/νικη και στην Πάτρα, καθώς και στο εξωτερικό.

Μεθοδολογικοί: -Τα παιδιά καλούνται να συνθέσουν πληροφορίες από διάφορες πηγές και να βγάλουν συμπεράσματα. -Να έρθουν σε επαφή με σύμβολα και να τα ερμηνεύσουν. -Να συγκρίνουν και να βγάλουν συμπεράσματα. - Να παρατηρήσουν, να κρίνουν και να απαντήσουν. Εννοιολογικοί: -Μέσα από το παρόν μάθημα, τα παιδιά επιδιώκεται να εξοικειωθούν με τις εξής έννοιες: Πολυτεχνείο, αντίσταση, δικτατορία, προκήρυξη, σύνθημα, κατάληψη, πορεία, διαδήλωση, «απαγορευμένα» τραγούδια.

Καλλιέργειας στάσεων: -Διαμόρφωση πολιτών ευαισθητοποιημένων σε ζητήματα καταπάτησης κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων. -Καλλιέργεια θετικής στάσης για τη συμμετοχή σε συλλογικές κοινωνικές διεκδικήσεις. -Διαμόρφωση θετικής στάσης για την ενεργητική συμμετοχή του πολίτη στα κοινά.

Φοιτητικό Κίνημα: Η αντίσταση κατά της δικτατορίας στην Αθήνα

Παρατηρήστε τις παρακάτω φωτογραφίες Δραστηριότητα Παρατηρήστε τις παρακάτω φωτογραφίες και με βάση αυτές απαντήστε στα ερωτήματα που ακολουθούν.

Στιγμιότυπο από το Πολυτεχνείο στην Αθήνα Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Στιγμιότυπο από το Πολυτεχνείο στην Αθήνα Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Πηγή: http://noemvris.kne.gr/odigitis2003.html

Στιγμιότυπο από το Πολυτεχνείο στην Αθήνα Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Φοιτητές στην ταράτσα της Νομικής σχολής Αθηνών (22 Φεβρουαρίου 1973) Πηγή: http://noemvris.kne.gr/odigitis2003.html

Φοιτητές στην ταράτσα της Νομικής σχολής Αθηνών (22 Φεβρουαρίου 1973) Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Πηγή: http://noemvris.kne.gr/odigitis2003.html

Ερωτήσεις: 1.Με ποιους τρόπους βλέπετε να εκδηλώνουν οι φοιτητές της Αθήνας τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στη χούντα; 2. Ποια συνθήματα χρησιμοποιούν; 3. Ποια αιτήματα των φοιτητών εκφράζονται μέσα απ’ τα συνθήματά τους ;

Δραστηριότητα 16 Νοεμβρίου 1973: Αναρτημένο σκίτσο (Πολυτεχνείο Αθηνών). Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Ερωτήσεις: 1. Ποιο είναι το πρόσωπο που απεικονίζεται; Πώς το παρουσιάζει ο σκιτσογράφος και γιατί; Ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να περάσει; 2.Με ποιο τρόπο συμβάλλει το σκίτσο αυτό στην αντίσταση των φοιτητών κατά της χούντας;

Δραστηριότητα Αριστερά: 15 Νοεμβρίου 1973-Ραδιοφωνικός σταθμός στο Πολυτεχνείο της Αθήνας. Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών Δεξιά: Ραδιοσταθμός στο Πολυτεχνείο της Αθήνας Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Από το άρθρο «Ραδιοσταθμός "Εδώ Πολυτεχνείο”» στο site: Ο Γιώργος Κυρλάκης […] είναι ο ηλεκτρονικός ραδιοπειρατής […] που έφτιαξε  σε χρόνο ρεκόρ λίγων ωρών, το πομπό του ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ μέσα στα εργαστήρια της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων. Ώσπου να ακουστεί καλά το "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ" […] χρειάστηκε να γίνουν ηρωϊκές τεχνικές προσπάθειες. ΄Αριστος ραδιοτεχνίτης ο Γιώργος Κυρλάκης πραγματοποίησε την ιδέα να αποκτήσουν οι ‘’ελεύθεροι πολιορκημένοι’’ του Πολυτεχνείου τη δική τους ραδιοφωνική κραυγή και να ξεσηκώσουν […] ολόκληρο τον Αθηναϊκό λαό και όχι μόνο, να τρέξει για να βοηθήσει. Σε λίγη ώρα το "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ" το άκουγε όλη η Αθήνα, γιατί τον  έπιαναν και τον αναμετάδιναν και άλλοι Ραδιοπειρατές σ’ όλη την Αττική, κι ακόμα τον μετάδιναν και ξένοι Ραδιοσταθμοί, το BBC Λονδίνου, το Παρίσι, η Ντόϋτσε Βέλε Γερμανίας, σ’ όλο το κόσμο. Από το άρθρο «Ραδιοσταθμός "Εδώ Πολυτεχνείο”» στο site: http://www.athina984.gr/museum/polutexneio.htm

Μηνύματα των φοιτητών από τον ραδιοφωνικό σταθμό που λειτουργούσε παράνομα στο Πολυτεχνείο της Αθήνας: «Αυτή τη στιγμή δεκάδες χιλιάδες λαού έχουν κατακλύσει σε μεγάλη ακτίνα γύρω από το Πολυτεχνείο, όπου βρισκόμαστε, όλους τους δρόμους, όλες τις πλατείες». «Η νίκη μας είναι κοντά. Όλος ο λαός να κατέβει στους δρόμους της Αθήνας. Γενική κινητοποίηση. Πρέπει να νικήσουμε». «Στρατός-λαός μαζί όλοι ενωμένοι, ενάντια στη Χούντα». Πηγή: Μαρία Ρεπούση, Χαρά Ανδρεάδου,Αριστείδης Πουταχίδης, Αρμόδιος Τσιβάς (2008). Στα Νεότερα και Σύγχρονα Χρόνια- Ιστορία για τη ΣΤ’ Δημοτικού. Εκδόσεις Βιβλιόραμα. (σελ.120)

«Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ πολυτεχνείο «Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ πολυτεχνείο. Σας μιλά ο σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Απόψε πεθαίνει ο φασισμός. Ζήτω η Λευτεριά. Ψωμί- παιδεία - ελευθερία». «Λαέ μας σκοτώνουν. Μας σκοτώνουν, βοήθεια, ο φασισμός δε θα περάσει. Τώρα μπαίνουν..... τους βλέπω..... Ζήτω η Ελλάδα... Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή...». Πηγή: Από ομιλία για το Πολυτεχνείο στο site: http://www.daskalos.edu.gr/s/giortes/o-polytexneio_01.html

Ερωτήσεις: 1.Για ποια μορφή αντίστασης των φοιτητών της Αθήνας μάς πληροφορούν οι παραπάνω πηγές; 2. Ποιες δυνατότητες άνοιξε στους φοιτητές η δημιουργία ραδιοφωνικού σταθμού; Πώς συνέβαλλε αυτό στην αντίσταση κατά της δικτατορίας; 3. Ποια ήταν τα μηνύματα που περνούσαν μέσα από το ραδιοφωνικό σταθμό;

Δραστηριότητα Απόσπασμα από άρθρο της εφημερίδας «Οδηγητής» κατά τη δικτατορία. Πηγή:http://noemvris.kne.gr/odigitis2003.html

Αριστερά: Διανομή προκηρύξεων στα διερχόμενα λεωφορεία. Πηγή: http://noemvris.kne.gr/odigitis2003.html Δεξιά: 15 Νοεμβρίου 1973-Διανομή προκηρύξεων στα διερχόμενα αυτοκίνητα. Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Γλωσσάρι Προκήρυξη: έντυπο δημοσίευμα πολιτικής ή άλλης οργάνωσης ή προσώπου, όπου αναπτύσσονται διάφορες απόψεις. Πλακάτ: επιγραφή με συνθήματα σε διαδήλωση. Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Ερωτήσεις: Οι φωτογραφίες συμφωνούν με όσα αναφέρει το άρθρο της εφημερίδας «Οδηγητής»; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. Σύμφωνα με τις παραπάνω πηγές, ποια μέσα χρησιμοποιούν οι φοιτητές για να διαδώσουν τις ιδέες τους; Πώς η διάδοση των ιδεών αυτών βοηθάει στην αντίσταση κατά της δικτατορίας;

Δραστηριότητα ΑΝΤΙΔΙΚΤ/ΤΟΡΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΑΔΟΣ- ΑΝΤΙ-Ε.Φ.Ε.Ε. Μέσα σε συνθήκες αστυνομικής τρομοκρατίας συνήλθε παράνομα στην Αθήνα το Εθνικό συνέδριο της ΑΝΤΙ-Ε.Φ.Ε.Ε., συζητήθηκαν τα προβλήματα […]των νέων που φοιτούν στα ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα της χώρας. Εγκρίθηκε και αποφασίστηκε η κυκλοφορία του περιοδικού «ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ» το οποίο και θα αποτελεί όργανο της ΑΝΤΙ-Ε.Φ.Ε.Ε. […] Από «Οδηγητή» της εποχής. Πηγή:http://noemvris.kne.gr/odigitis2003.html

Από την εφημερίδα «Πανσπουδαστική». Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1974 Φύλλο 8.

Ερωτήσεις: 1.Σύμφωνα με την πρώτη πηγή, ποια απόφαση πήρε η ΑΝΤΙ-Ε.Φ.Ε.Ε.; 2. Ποια μηνύματα εκφράζονται στο απόσπασμα από την «Πανσπουδαστική»; Τι επιδιώκει το απόσπασμα αυτό; 3.Ποιοι τρόποι αντίστασης των φοιτητών αναφέρονται στις δύο πηγές;

Φοιτητικό Κίνημα: Η αντίσταση κατά της δικτατορίας στη Θεσσαλονίκη

Δραστηριότητα Από την Παρασκευή 17 Νοέμβρη το πρωί, άρχισαν να εισέρχονται μαζικά οι φοιτητές στην Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης. […] Το απόγευμα, νωρίς, όταν πια είχε πλημμυρίσει το Πολυτεχνείο από τους φοιτητές, άρχισε και η πολιορκία του χώρου από την ασφάλεια. Νωρίς μάλιστα, οι αστυνομικοί, αφού έσπασαν με τούβλα και πέτρες τα παράθυρα από την πίσω πλευρά του Πολυτεχνείου, προσπάθησαν να μπούνε μέσα, αποκρούστηκαν όμως από τους συγκεντρωμένους φοιτητές. Γύρω στις 7 με 8 το βράδυ, άρχισε να λειτουργεί και ο ραδιοφωνικός σταθμός που είχε εγκατασταθεί στα υπόγεια της Αρχιτεκτονικής Θεσσαλονίκης. Πηγή: άρθρο από το περιοδικό «ε.ΜΜΕ.ίς», τεύχος 2 Νοέμβριος 2006 Από το site: http://pacific.jour.auth.gr/emmeis/issues/02/2maties2.html

Αριστερά: Πολυτεςχνείο Θεσ/νικης Πηγή: από το άρθρο «Τα άγνωστα “Πολυτεχνεία”» της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» στις 17/11/2007. Στο site: www.enet.gr Δεξιά: Τίτλος από την εφημερίδα Το «Βήμα» το Νοέμβριο του 1973 Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Ερωτήσεις: 1. Με ποιους τρόπους εκδήλωσαν την αντίστασή τους ενάντια στη χούντα οι φοιτητές της Θεσ/νικης το Νοέμβριο του 1973;

Δραστηριότητα Μήνυμα από τον παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου Θεσ/νικης: Καθηγητές του Πανεπιστημίου!! -Οι φοιτητές σάς καλούν στο πλευρό τους στους αγώνες για τα δίκαια αιτήματά τους -Επιβεβαιώστε την πίστη σας στον ανθρωπισμό και την ελευθερία. -Εκδηλώστε έμπρακτα τη συμπαράστασή σας στον αγώνα μας εναντίον της καταπίεσης και της σάρωσης της ελευθερίας. -Αγωνιστείτε μαζί μας για μια παιδεία ελεύθερη. Για μια παιδεία που θα εξυπηρετεί τα πραγματικά συμφέροντα του λαού μας. Πηγή: από το άρθρο «Τα άγνωστα “Πολυτεχνεία”» της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» στις 17/11/2007. Στο site: www.enet.gr

Ερωτήσεις: Σε ποιους απευθύνονται οι φοιτητές μέσα από αυτό το μήνυμα; Ποια είναι τα αιτήματα τους;

Φοιτητικό Κίνημα: Η αντίσταση κατά της δικτατορίας στην Πάτρα

Δραστηριότητα Στο Παράρτημα του Πανεπιστημίου Πατρών κατά την κατάληψη: […] συγκροτήθηκαν ομάδες που θα πήγαιναν στις συνοικίες για να μοιράσουν προκηρύξεις, ενώ στον τελευταίο όροφο εγκαταστάθηκε συνεργείο, που έφτιαχνε φέιγ βολάν και πανό. Ορισμένοι, εξάλλου, φοιτητές κατασκεύασαν ραδιοφωνικό σταθμό, τον οποίο τελειοποίησε κάποιος ραδιοερασιτέχνης […]. Έτσι, στις έντεκα τη νύχτα της Πέμπτης οι Πατρινοί άκουσαν από τα ραδιόφωνά τους, στους 1605 χιλιοκύκλους, ότι «τους μιλούσε το ελεύθερο Πανεπιστήμιο της Πάτρας». Το ίδιο βράδυ, στο αμφιθέατρο του Παραρτήματος πραγματοποιήθηκε από τους φοιτητές η πρώτη πολιτιστική τους εκδήλωση. Ανέβηκαν δύο θεατρικά σκετς […] και στη συνέχεια άρχισαν να τραγουδούν διάφορα απαγορευμένα από τη δικτατορία τραγούδια. Έτσι, απόκτησε και η Πάτρα το δικό της «Πολυτεχνείο». Αναδημοσίευση από την εφ. "ΗΜΕΡΑ» ( Ημ/νία έκδοσης: 17 Νοεμβρίου 2007) στο site: http://arcadia.ceid.upatras.gr/afkpatras/docs/d004.html

Καθιστική διαμαρτηρία στη γωνία Κορίνθου και Αράτου κατά την κατάληψη του Νοέμβρη 1973 (φωτ. αρχείο Β. Ζαφειρόπουλου). Από το site:http://arcadia.ceid.upatras.gr/afkpatras/docs/d004.html

Παρασκευή 16 Νοέμβρη 1973, διαδήλωση έξω από το παράρτημα (Φωτ. Α Παρασκευή 16 Νοέμβρη 1973, διαδήλωση έξω από το παράρτημα (Φωτ. Α. Μαργέτη, από την ταράτσα. Ο Α. Μαργέτης ανήκε στην ομάδα περιφρούρησης του κτιρίου). Από το site:http://arcadia.ceid.upatras.gr/afkpatras/docs/d004.html

Ερωτήσεις: Με ποιους τρόπους αντέδρασαν οι φοιτητές της Πάτρας σύμφωνα με τις παραπάνω πηγές; 2. Συγκρίνετε τις μορφές αντίστασης των φοιτητών της Πάτρας με αυτές των φοιτητών της Αθήνας. Αναφέρετε ομοιότητες και διαφορές. 1.

Δραστηριότητα

Πανεπιστημίου Πατρών στις 17/11/1973. Χειρόγραφα συνθήματα και προκηρύξεις των φοιτητών που ρίχτηκαν έξω από το Παράρτημα του Πανεπιστημίου Πατρών στις 17/11/1973. Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Ερωτήσεις: 1.Ποια είναι τα συνθήματα των φοιτητών; 2.Σε ποιους απευθύνονται; Τι επιδιώκουν οι φοιτητές μέσα από αυτά τα συνθήματα και τις προκηρύξεις;

Φοιτητικό Κίνημα: Η αντίσταση κατά της δικτατορίας στο εξωτερικό

Δραστηριότητα Στις 19 Σεπτεμβρίου 1970, ο φοιτητής γεωλογίας Κωνσταντίνος Γεωργάκης, παλιό μέλος της νεολαίας της Ένωσης Κέντρου και ενεργό στέλεχος της αντιστασιακής ελληνικής φοιτητικής οργάνωσης στη Γένοβα, αυτοπυρπολείται στην πλατεία Ματτεότι της Γένοβας, μπροστά στα σκαλιά του Παλάτσο Ντουκάλε, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το δικτατορικό καθεστώς. Από δελτίο τύπου του ΑΠΕ-ΜΠΕ σχετικά με έκθεση για τον αντιδικτατορικό αγώνα. Στο site:http://www.forthnet.gr/templates/newsPosting.aspx?p=290258

Ερωτήσεις: 1.Με ποιο τρόπο ο φοιτητής Γεωργάκης εξέφρασε στη Γένοβα τη διαμαρτυρία του προς τη χούντα; 2.Σύμφωνα με την πηγή, πώς αντιστέκονταν στη δικτατορία οι Έλληνες φοιτητές της Γένοβα;

Δραστηριότητα Οι κοινότητες των Ελλήνων του εξωτερικού, των οικονομικών μεταναστών, των φοιτητών και των διανοουμένων που εκπατρίστηκαν μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, πέτυχαν με εκδόσεις εντύπων, διαδηλώσεις, συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις να μεταδώσουν εξαρχής στη διεθνή κοινή γνώμη την πραγματική εικόνα για την κατάσταση στην Ελλάδα, συμβάλλοντας έτσι στη διπλωματική απομόνωση του καθεστώτος των συνταγματαρχών. Πηγή: Από το site: http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=93&tablepageID=18&pagecode=04.03.01.02&langid=1

Η DEUTSCHE WELLE ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ   Όταν στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2006 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας επισκέφθηκε την έδρα της ραδιοφωνίας της Deutsche Welle στη Βόννη, ευχαρίστησε τη σημερινή ηγεσία του σταθμού για τη συμβολή της ελληνικής εκπομπής στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ο Κάρολος Παπούλιας υπήρξε και ο ίδιος στέλεχος της εκπομπής την περίοδο εκείνη, όταν ήταν νεαρός φοιτητής στην Κολωνία. Ήταν η εποχή, κατά την οποία αναρίθμητοι Έλληνες προσηλώνονταν κάθε βράδυ στις 21:40 ακριβώς στην […] Deutsche Welle, τη φωνή της αλήθειας, μια από τις ελάχιστες πηγές ανεξάρτητης ενημέρωσης τον καιρό της δικτατορίας. Πηγή: 9/4/2008, άρθρο στο site: http://www.dw-world.de/dw/article/0,,3254929,00.html

Ερωτήσεις: Με ποιους τρόπους συνέβαλαν οι Έλληνες φοιτητές του εξωτερικού στην αντίσταση κατά της δικτατορίας στην Ελλάδα;

Δραστηριότητα Τίτλος από εφημερίδα της εποχής Πηγή: http://www.afkpatras.gr, Πανεπιστήμιο Πατρών

Ερωτήσεις: Με ποιους τρόπους συνέβαλαν οι ξένοι φοιτητές του εξωτερικού στην αντίσταση κατά της δικτατορίας στην Ελλάδα;

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη Δραστηριότητα Τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη συμπεριλαμβάνονταν στα «απαγορευμένα τραγούδια». Κι όμως οι φοιτητές που συμμετείχαν στην αντίσταση τα τραγουδούσαν! Στη συνέχεια: Ακούστε το παρακάτω μελοποιημένο ποίημα.

2. Μετά από αυτό, διαβάστε το πιο προσεκτικά και προσπαθήστε να περιγράψετε την κατάσταση στην οποία αναφέρεται. --> Θα ήταν χρήσιμο για την ερμηνεία σας να παρατηρήσετε τις εικόνες που ακολουθούν το ποίημα και να συζητήσετε μέσα στην τάξη για το νόημά τους. 3.Μετά τη συζήτηση για το νόημα του ποιήματος, μπορείτε να καταλάβετε γιατί αυτού του είδους τα τραγούδια ενοχλούσαν τη χούντα;

  Η αυλή Σφυρίζει στην ταράτσα η ζωστήρα σε παίρνουν και σε πάνε στην αυλή ξωκλήσια και νησιά χωρίς αρμύρα δε θα θυμάσαι πια μεσ' τη ζωή Κλειστό και χαμηλό το καμαράκι πριν από χρόνια θα 'ταν πλυσταριό μα συ μικρό παιδί, παλικαράκι, φαρμάκωσες ετούτο τον καιρό μ' ένα καρφί και μ' ένα καθρεφτάκι τις φλέβες όταν έκοψες θαρρώ

Μιλώ στη Παναγιά και τον Κριτή σου τα χρόνια σου μετρώ με τον καημό μα πες μου αν έχει ο βασανιστής σου αν έχει μάτια, στόμα και λαιμό Κλειστό και χαμηλό το καμαράκι πριν από χρόνια θα 'ταν πλυσταριό μα συ μικρό παιδί, παλικαράκι, φαρμάκωσες ετούτο τον καιρό μ' ένα καρφί και μ' ένα καθρεφτάκι τις φλέβες όταν έκοψες θαρρώ Ποίημα του Μάνου Ελευθερίου σε μελοποίηση Μίκη Θεοδωράκη. Από το δίσκο «Τραγούδια του Αγώνα »(1974).

Πηγή: http://arcadia.ceid.upatras.gr/afkpatras/doc/doc_01.html Αναπαράσταση (σκίτσο) από κρατούμενο φοιτητή του κελιού του ισογείου της τότε Ασφάλειας Πατρών, απ’ όπου πέρασαν αρκετοί φοιτητές του ΑΦΚΠ. Πηγή: http://arcadia.ceid.upatras.gr/afkpatras/doc/doc_01.html

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΑΤΡΩΝ, 1968 Έργο του Σπύρου Σώκαρη. Πηγή: Πηγή: http://arcadia.ceid.upatras.gr/afkpatras/doc/doc_01.html

Δραστηριότητα Βάλε χ δίπλα στη λανθασμένη πρόταση. Στην Αθήνα, τη Θεσ/νικη και την Πάτρα οι φοιτητές αντιστέκονταν στη χούντα με καταλήψεις σχολών και συνθήματα. ___ Οι Έλληνες φοιτητές του εξωτερικού δε συμμετείχαν στην αντίσταση κατά της δικτατορίας. ___ Το Πολυτεχνείο της Αθήνας ήταν το μόνο στο οποίο λειτουργούσε παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός. ____ Κάποιοι φοιτητές βασανίστηκαν από την αστυνομία λόγω της συμμετοχής τους στον αγώνα κατά της χούντας. ____

Δραστηριότητα Γύρω από την κάθε έννοια, γράψτε λέξεις που, σύμφωνα με το σημερινό μάθημα, είναι σχετικές με αυτή. Πχ. προκηρύξεις, κατάληψη, ελευθερία, Πολυτεχνείο Πάτρας, Έλληνες φοιτητές του εξωτερικού κτλ. Αντίσταση Νοέμβρης 1973