ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: Ο,ΤΙ ΛΑΜΠΕΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΧΡΥΣΟΣ;

Slides:



Advertisements
Παρόμοιες παρουσιάσεις
INTERNET Ένα από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου Οι αποστάσεις έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί. Τα ταξίδια σε μακρινούς τόπους γίνονται άμεσα απ το “ανοιχτό.
Advertisements

Οι εκπαιδευτικοί: Τουλιόπουλος Φώτης
Μαρία Κουφέλου Μαρία Παυλή Θάλεια Τσουκαρέλλη Όλγα Δουγραματζή
Το ΔιαδΙκτυο στη ζωΗ μαΣ
Προστασία Λογισμικού - Ιοί
Ανήλικοι & ηλεκτρονικό έγκλημα
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
FACEBOOK ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕ ΤΑ
Λιζέτ Γκούντα-Καραμπίνα,
Διαγωνισμός Saferinternet ο Πανευρωπαϊκό βραβείο 1ο Πανελλήνιο Βραβείο ηλικιακή ομάδα Διαγωνισμός Saferinternet ο Πανευρωπαϊκό βραβείο.
Καθηγητής Πληροφορικής
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
2ο 12/Θ ΟΛΟΗΜ. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΡΑΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΘΕΡΜΑΪΚΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασφάλεια στο Διαδίκτυο
ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ – ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΒΙΑ
Ημέρα ασφαλούς διαδικτύου
Διαδίκτυο … Ένας υπέροχος κόσμος;
Ασφάλεια στο διαδίκτυο
Ηλεκτρονικός εκφοβισμός
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ (CYBERBULLYING)
4ο ΓΕ.Λ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Υποκλοπή Προσωπικών Δεδομένων ΜΙΜΗΣΗ ΒΙΑΙΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ ΟΝΟΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΟΛΔΕΡ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΟΥΔΕΣΙΔΗΣ ΦΩΤΗΣ.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης
Θέμα :Ηλεκτρονικός Εκφοβισμός Συμβουλές πρόληψης και αντιμετώπισης Παρουσίαση στα πλαίσια του μαθήματος «ερευνητική εργασία» Α τετραμήνου Τάξη : Β Ονοματεπώνυμο.
Ασφάλεια στο διαδίκτυο
Τι είναι ; Πρόκειται για μια δραστηριότητα αρκετών χιλιάδων ετών. Κάποιος στοιχηματίζει χρήματα στο αποτέλεσμα κάποιου συμβάντος, το οποίο μπορεί να ελέγχεται.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ ΔΙΚΤΥΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ - FACEBOOK
Ημερίδες Ασφαλούς Πλοήγησης 04/11/2011 Ημερίδες Ασφαλούς Πλοήγησης 04/11/2011 Ημερίδες Ασφαλούς Πλοήγησης CYBER CRIME UNIT.
Μάθετε τους κινδύνους και προστατέψτε εσάς και τα παιδιά σας.
CYBER BULLYING.
….για πολλές ώρες…..
Θέμα project : Cyberbullying
Η επικινδυνότητα του διαδικτύου Κωνσταντίνος Πεΐδης Δ τάξη ΟΙΚΟΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ - ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ.
ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ «Ασφάλεια στο διαδίκτυο». 6/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΛΟΠΙΟΥ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΤΑΞΕΙΣ « Ο εαυτός μου στο διαδίκτυο / Σερφάρω σε «ασφαλή νερά»-Πληροφορούμαι,
Ασφάλεια στο διαδίκτυο
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ-ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ-ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
Ασφάλεια στο ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Η επικινδυνότητα του διαδικτύου
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ.
Project Όνομα: Μαρία – Ηλέκτρα Γοντσιτοπούλου Τάξη: Β’1
Ασφάλεια στο Διαδίκτυο
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
AΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Ασφάλεια στο Διαδίκτυο
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Aλεξάνδρα Τ. Aγγελική Ν. Ραφαήλ Φ. Σπυριδούλα Λ. ΣT1
Ta μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας
Κανόνες Ασφαλούς Χρήσης του Διαδικτύου
ΚΑΚΟΒΟΥΛΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ (ΟΡΙΣΜΟΣ) Κακόβουλο λογισμικό ονομάζεται το λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει τις απαιτούμενες εντολές για να βλάψει ένα υπολογιστικό.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ BULLING.
29ο Δημοτικο Σχολειο Θεσσαλονικησ
Ασφάλεια στο διαδίκτυο!!!
Ερευνητική Εργασία Α Γεωπονίας 1
Κανόνες Ασφαλούς Χρήσης του Διαδικτύου
Project Β΄ Γενικού Λυκείου Νιγρίτας Θέμα: Ηλεκτρονική Παρενόχληση
Κίνδυνοι του διαδικτύου
περιεχόμενα ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΙΟ1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΙΟ;
ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΟΥ ΣΕΡΦΑΡΟΥΜΕ;
3ο Γυμνάσιο Νέας Φιλαδέλφειας
ΠΑΙΖΩ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ.
Εκφοβισμός είναι δυνατό να συμβεί μέσω του Διαδικτύου και περιλαμβάνει εσκεμμένη, επαναλαμβανόμενη και εχθρική συμπεριφορά απέναντι σε άτομο ή ομάδα ατόμων.
Διαδικτυακός Εκφοβισμός (Cyberbullying)
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟΝ ΨΗΦΙΑΚΟ ΚΟΣΜΟ
Μεταγράφημα παρουσίασης:

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: Ο,ΤΙ ΛΑΜΠΕΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΧΡΥΣΟΣ; Ερευνητική Εργασία των μαθητών της Α’ Τάξης του Εσπερινού ΓΕΛ Πολυγύρου Με θέμα: ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: Ο,ΤΙ ΛΑΜΠΕΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΧΡΥΣΟΣ; Σχ. Έτος 2014-’15 Α’ τετράμηνο

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ορισμός Με τον όρο Διαδίκτυο (αγγλ. Internet) ονομάζουμε ένα παγκόσμιο δίκτυο διασυνδεδεμένων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο, συνδέονται καθημερινά και ανταλλάσσουν μέσω του δικτύου αυτού μηνύματα και πληροφορίες. Με τον όρο Διαδίκτυο (Internet) ονομάζουμε ένα παγκόσμιο δίκτυο διασυνδεδεμένων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο, συνδέονται καθημερινά και ανταλλάσσουν μέσω του δικτύου αυτού μηνύματα και πληροφορίες.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ θετικές επιπτώσεις Το διαδίκτυο είναι ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια μας. Έχει πολλές δυνατότητες που μπορούμε να ανακαλύψουμε και να αξιοποιήσουμε, είτε το χρησιμοποιούμε για ψυχαγωγία, είτε για μάθηση, είτε για επικοινωνία. Η διάδοση της χρήσης του διαδικτύου εξαπλώθηκε και στο χώρο των εφήβων καθώς και σε μικρότερες ηλικίες και έγινε ένα χρήσιμο εργαλείο, που όταν χρησιμοποιείται σωστά οδηγεί σε εξαιρετικά αποτελέσματα. Τα πιο σημαντικά είναι τα εξής: Πληροφόρηση (είναι ίσως η πιο σημαντική δυνατότητα) Επικοινωνία (email, forum, chat) Εξ αποστάσεως Μάθηση Ψυχαγωγία (διάφορες ταινίες, ραδιόφωνο, ανάγνωση εφημερίδας) Κοινωνικά Δίκτυα (επικοινωνία με φίλους, επαγγελματικές επαφές) Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες (τραπεζικές συναλλαγές, πληρωμή λογαριασμών, κράτηση εισιτήριων, ενοικίαση αυτοκινήτων, προσφορά εργασίας) Ηλεκτρονικό Εμπόριο (μπορούμε να κάνουμε αγορές από όλο τον κόσμο μέσω των ιστοσελίδων τους) Πολλά σημεία πρόσβασης και δυνατότητα χρήσης ακόμα και μέσω φορητών υπολογιστών και κινητών τηλέφωνων Το διαδίκτυο είναι ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια μας. Έχει πολλές δυνατότητες που μπορούμε να ανακαλύψουμε και να αξιοποιήσουμε, είτε το χρησιμοποιούμε για ψυχαγωγία, είτε για μάθηση, είτε για επικοινωνία. Η διάδοση της χρήσης του διαδικτύου εξαπλώθηκε και στο χώρο των εφήβων καθώς και σε μικρότερες ηλικίες και έγινε ένα χρήσιμο εργαλείο, που όταν χρησιμοποιείται σωστά οδηγεί σε εξαιρετικά αποτελέσματα. Τα πιο σημαντικά είναι τα εξής: Πληροφόρηση (είναι ίσως η πιο σημαντική δυνατότητα) Επικοινωνία (email, forum, chat) Εξ αποστάσεως Μάθηση Ψυχαγωγία (διάφορες ταινίες, ραδιόφωνο, ανάγνωση εφημερίδας) Κοινωνικά Δίκτυα (επικοινωνία με φίλους, επαγγελματικές επαφές) Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες (τραπεζικές συναλλαγές, πληρωμή λογαριασμών, κράτηση εισιτήριων, ενοικίαση αυτοκινήτων, προσφορά εργασίας) Ηλεκτρονικό Εμπόριο (μπορούμε να κάνουμε αγορές από όλο τον κόσμο μέσω των ιστοσελίδων τους) Πολλά σημεία πρόσβασης και δυνατότητα χρήσης ακόμα και μέσω φορητών υπολογιστών και κινητών τηλέφωνων

Ας ρίξουμε μια ματιά στους κινδύνους αυτούς ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Eισαγωγή Όμως, όπως και με οποιοδήποτε κομμάτι της τεχνολογίας, η αλόγιστη και μη συνειδητοποιημένη χρήση του διαδικτύου εγκυμονεί κινδύνους και μάλιστα πολύ σοβαρούς, τους οποίους πρέπει όλοι να λαμβάνουμε υπόψη για να μη βρεθούμε αντιμέτωποι με δυσάρεστες συνέπειες. Όμως, όπως και με οποιοδήποτε κομμάτι της τεχνολογίας, η αλόγιστη και μη συνειδητοποιημένη χρήση του διαδικτύου εγκυμονεί κινδύνους και μάλιστα πολύ σοβαρούς, τους οποίους πρέπει όλοι να λαμβάνουμε υπόψη για να μη βρεθούμε αντιμέτωποι με δυσάρεστες συνέπειες. Ας ρίξουμε μια ματιά στους κινδύνους αυτούς Ας ρίξουμε μια ματιά στους κινδύνους αυτούς

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Επιβλαβείς συμπεριφορές Το γεγονός ότι το Διαδίκτυο δεν είναι υπό τη δικαιοδοσία οποιουδήποτε, καθιστά αδύνατο τον έλεγχο του περιεχομένου του. Ιστοσελίδες για βουλιμία, ανορεξία, αυτοκτονία, σατανισμό και τυχερά παιχνίδια υπάρχουν πολλές και παρακινούν σε επιβλαβείς συμπεριφορές. Σύμφωνα με έρευνα από την British Medical Journal, οι άνθρωποι που ψάχνουν πληροφορίες για τρόπους αυτοκτονίας, είναι πιθανότερο να βρουν σελίδες που την ενθαρρύνουν, παρά σελίδες που προσφέρουν βοήθεια και στήριξη. Το γεγονός ότι το Διαδίκτυο δεν είναι υπό τη δικαιοδοσία οποιουδήποτε, καθιστά αδύνατο τον έλεγχο του περιεχομένου του. Ιστοσελίδες για βουλιμία, ανορεξία, αυτοκτονία, σατανισμό και τυχερά παιχνίδια υπάρχουν πολλές και παρακινούν σε επιβλαβείς συμπεριφορές. Σύμφωνα με έρευνα από την British Medical Journal, οι άνθρωποι που ψάχνουν πληροφορίες για τρόπους αυτοκτονίας, είναι πιθανότερο να βρουν σελίδες που την ενθαρρύνουν, παρά σελίδες που προσφέρουν βοήθεια και στήριξη.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός Ο όρος Διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyberbullying) αφορά τον εκφοβισμό, την απειλή, την ταπείνωση ή την παρενόχληση παιδιών, προεφήβων και εφήβων που δέχονται μέσω της χρήσης του Διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων είτε άλλων ψηφιακών τεχνολογιών από ομηλίκους τους. Στον Διαδικτυακό εκφοβισμό παρατηρείται η συμμετοχή συνομήλικων και από τις δυο πλευρές, ή τουλάχιστον η συμμετοχή ενός ενήλικα υποκινούμενη από κάποιον ανήλικο εναντίον άλλου ανηλίκου. Στην περίπτωση που παρατηρηθεί εμπλοκή ενηλίκου χρησιμοποιούνται οι οροί Διαδικτυακή παρενόχληση (Cyber-Harassement) είτε η Διαδικτυακή παρακολούθηση (Cyber-Stalking). O όρος Διαδικτυακός εκφοβισμός, εν αντιθέσει με την σεξουαλική παρενόχληση, δεν χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες ένας ενήλικας προσπαθεί να οδηγήσει ανηλίκους σε μη διαδικτυακές συναντήσεις δελεάζοντάς τους. Ωστόσο, συχνά παρατηρείται στον Διαδικτυακό εκφοβισμό η ανάμειξη ενός η περισσότερων ενηλίκων, οι οποίοι ικανοποιούνται μέσα από την διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση των ανήλικων θυμάτων. Ο όρος Διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyberbullying) αφορά τον εκφοβισμό, την απειλή, την ταπείνωση ή την παρενόχληση παιδιών, προεφήβων και εφήβων που δέχονται μέσω της χρήσης του Διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων είτε άλλων ψηφιακών τεχνολογιών από ομηλίκους τους. Στον Διαδικτυακό εκφοβισμό παρατηρείται η συμμετοχή συνομήλικων και από τις δυο πλευρές, ή τουλάχιστον η συμμετοχή ενός ενήλικα υποκινούμενη από κάποιον ανήλικο εναντίον άλλου ανηλίκου. Στην περίπτωση που παρατηρηθεί εμπλοκή ενηλίκου χρησιμοποιούνται οι οροί Διαδικτυακή παρενόχληση (Cyber-Harassement) είτε η Διαδικτυακή παρακολούθηση (Cyber-Stalking). O όρος Διαδικτυακός εκφοβισμός, εν αντιθέσει με την σεξουαλική παρενόχληση, δεν χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες ένας ενήλικας προσπαθεί να οδηγήσει ανηλίκους σε μη διαδικτυακές συναντήσεις δελεάζοντάς τους. Ωστόσο, συχνά παρατηρείται στον Διαδικτυακό εκφοβισμό η ανάμειξη ενός η περισσότερων ενηλίκων, οι οποίοι ικανοποιούνται μέσα από την διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση των ανήλικων θυμάτων.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός Μορφές Διαδικτυακού εκφοβισμού Επαναλαμβανόμενη αποστολή ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών μηνυμάτων Παρέμβαση και παρενόχληση οποιασδήποτε διαδικτυακής δραστηριότητας του ατόμου Δημιουργία ψεύτικων διαδικτυακών προφίλ Είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου Αποστολή φωτογραφιών του ατόμου ή αλλού είδους μαγνητοσκοπημένου υλικού Αποστολή προσωπικών πληροφοριών του ατόμου σε πολλαπλούς παραλήπτες Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε αλλά άτομα υποκρινόμενοι το άτομο που εκφοβίζεται Υποκίνηση τρίτων για διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση του ατόμου Μορφές Διαδικτυακού εκφοβισμού Επαναλαμβανόμενη αποστολή ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών μηνυμάτων Παρέμβαση και παρενόχληση οποιασδήποτε διαδικτυακής δραστηριότητας του ατόμου Δημιουργία ψεύτικων διαδικτυακών προφίλ Είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου Αποστολή φωτογραφιών του ατόμου ή αλλού είδους μαγνητοσκοπημένου υλικού Αποστολή προσωπικών πληροφοριών του ατόμου σε πολλαπλούς παραλήπτες Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε αλλά άτομα υποκρινόμενοι το άτομο που εκφοβίζεται Υποκίνηση τρίτων για διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση του ατόμου

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός Στατιστικά στοιχεία Περίπου 15-35% των νέων έχει πέσει θύμα Διαδικτυακού εκφοβισμού. 10-20% των νέων παραδέχεται την ανάμειξή του σε Διαδικτυακό εκφοβισμό. Τα κορίτσια ενδέχεται να εμπλακούν συχνότερα από ότι τα αγόρια σε περιστατικά Διαδικτυακού εκφοβισμού. Η πλειοψηφία των ατόμων που είτε υφίστανται είτε ασκούνε Διαδικτυακό εκφοβισμό είναι ηλικίας 12-16 ετών. Στατιστικά στοιχεία Περίπου 15-35% των νέων έχει πέσει θύμα Διαδικτυακού εκφοβισμού. 10-20% των νέων παραδέχεται την ανάμειξή του σε Διαδικτυακό εκφοβισμό. Τα κορίτσια ενδέχεται να εμπλακούν συχνότερα από ότι τα αγόρια σε περιστατικά Διαδικτυακού εκφοβισμού. Η πλειοψηφία των ατόμων που είτε υφίστανται είτε ασκούνε Διαδικτυακό εκφοβισμό είναι ηλικίας 12-16 ετών.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Διαδικτυακός εκφοβισμός Συνέπειες Το φαινόμενο του Διαδικτυακού εκφοβισμού εγκυμονεί σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχική υγεία του θύματος, αλλά και του θύτη. Η αυτοεκτίμηση του ατόμου που υφίσταται Διαδικτυακό εκφοβισμό πλήττεται έντονα τόσο ώστε σε μερικές περιπτώσεις συνδέεται με το αίσθημα της ενοχής. Το άτομο αρχίζει να αναπαράγει αρνητικές σκέψεις και η επίδοση των κοινωνικών του ικανοτήτων μειώνεται σημαντικά. Κάποιες φορές, κυρίως κατά την εφηβική ηλικία η αποχή από το σχολείο και από τις παρέες των συνομηλίκων αποτελεί προσωρινό καταφύγιο, ενώ ταυτόχρονα η αυτοκτονία θεωρείται ως η μοναδική λύση στο πρόβλημα. Άτομα που δέχτηκαν έντονα Διαδικτυακό εκφοβισμό ενδέχεται στο μέλλον να παρουσιάσουν μεγαλύτερη αστάθεια στις διαπροσωπικές τους σχέσεις συνοδευόμενη από την κοινωνική απομόνωση. Από την άλλη, οι εκφοβιστές τείνουν να είναι άτομα με έντονη αντικοινωνική συμπεριφορά, επιρρεπή στο αλκοόλ και απομονωμένα από τους συνομηλίκους. Μακροπρόθεσμα αντιλαμβάνονται ότι ο εκφοβισμός δεν αποτελεί μορφή ικανοποίησης και αναγνώρισης, βιώνοντας έτσι έντονη προσωπική απογοήτευση. Συνέπειες Το φαινόμενο του Διαδικτυακού εκφοβισμού εγκυμονεί σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχική υγεία του θύματος, αλλά και του θύτη. Η αυτοεκτίμηση του ατόμου που υφίσταται Διαδικτυακό εκφοβισμό πλήττεται έντονα τόσο ώστε σε μερικές περιπτώσεις συνδέεται με το αίσθημα της ενοχής. Το άτομο αρχίζει να αναπαράγει αρνητικές σκέψεις και η επίδοση των κοινωνικών του ικανοτήτων μειώνεται σημαντικά. Κάποιες φορές, κυρίως κατά την εφηβική ηλικία η αποχή από το σχολείο και από τις παρέες των συνομηλίκων αποτελεί προσωρινό καταφύγιο, ενώ ταυτόχρονα η αυτοκτονία θεωρείται ως η μοναδική λύση στο πρόβλημα. Άτομα που δέχτηκαν έντονα Διαδικτυακό εκφοβισμό ενδέχεται στο μέλλον να παρουσιάσουν μεγαλύτερη αστάθεια στις διαπροσωπικές τους σχέσεις συνοδευόμενη από την κοινωνική απομόνωση. Από την άλλη, οι εκφοβιστές τείνουν να είναι άτομα με έντονη αντικοινωνική συμπεριφορά, επιρρεπή στο αλκοόλ και απομονωμένα από τους συνομηλίκους. Μακροπρόθεσμα αντιλαμβάνονται ότι ο εκφοβισμός δεν αποτελεί μορφή ικανοποίησης και αναγνώρισης, βιώνοντας έτσι έντονη προσωπική απογοήτευση.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραπλάνηση - Αποπλάνηση Στο Διαδίκτυο ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ποιος είναι ο συνομιλητής μας στις ηλεκτρονικές μας επικοινωνίες, ακόμα και αν βλέπουμε τη φωτογραφία του ή αν χρησιμοποιούμε κάμερα. Έτσι, πολλοί επιτήδειοι εκμεταλλεύονται το γεγονός αυτό, δίνουν ψεύτικα στοιχεία (κυρίως για την ηλικία τους) και ξεκινούν συζητήσεις με τα πιθανά θύματά τους με στόχο να αναπτύξουν φιλική με αυτά σχέση και να αποσπάσουν όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες (π.χ. τόπο διαμονής, τα ενδιαφέροντά τους, τα χόμπι τους, τις σεξουαλικές τους εμπειρίες κ.λ.π.) Αποπλάνηση (grooming) συμβαίνει όταν άγνωστοι εκμεταλλεύονται κακόβουλα το στοιχείο της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο για να προσεγγίσουν ανήλικα παιδιά με στόχο τη σεξουαλική παρενόχληση. Στο Διαδίκτυο ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ποιος είναι ο συνομιλητής μας στις ηλεκτρονικές μας επικοινωνίες, ακόμα και αν βλέπουμε τη φωτογραφία του ή αν χρησιμο-ποιούμε κάμερα. Έτσι, πολλοί επιτήδειοι εκμεταλλεύονται το γεγονός αυτό, δίνουν ψεύτικα στοιχεία (κυρίως για την ηλικία τους) και ξεκινούν συζητήσεις με τα πιθανά θύματά τους με στόχο να αναπτύξουν φιλική με αυτά σχέση και να αποσπάσουν όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες (π.χ. τόπο διαμονής, τα ενδιαφέροντά τους, τα χόμπι τους, τις σεξουαλικές τους εμπειρίες κ.λ.π.) Αποπλάνηση (grooming) συμβαίνει όταν άγνωστοι εκμεταλλεύονται κακόβουλα το στοιχείο της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο για να προσεγγίσουν ανήλικα παιδιά με στόχο τη σεξουαλική παρενόχληση.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραπλάνηση - Αποπλάνηση Τα δωμάτια επικοινωνίας (chat rooms) είναι ένας δημοφιλής τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των νέων αλλά και δημοφιλές μέσο αποπλάνησης. Αυτά είναι εικονικά μέρη όπου άνθρωποι από όλο τον κόσμο μπορούν να «συναντηθούν» και να «συνομιλήσουν» μέσω μηνυμάτων. Πρέπει να γνωρίζουμε όμως ότι οποιοσδήποτε μπορεί, χρησιμοποιώντας απλά ένα ψευδώνυμο, να παρακολουθεί ή να συμμετέχει σε συζητήσεις μας. Συχνά, όμως, γίνονται ιδιωτικές συνομιλίες σε δωμάτια επικοινωνίας. Υπάρχουν συχνά καταγγελίες παιδιών ότι, κατά τη διάρκεια τέτοιου είδους συνομιλίας, έχουν δεχτεί προτροπές από αγνώστους για συνάντηση σε πραγματικό χώρο. Σε χώρες του εξωτερικού έχουν παρουσιασθεί έως τώρα δεκάδες περιπτώσεις παιδιών που εξαφανίσθηκαν, έπεσαν θύματα παιδόφιλων ή κυκλωμάτων παιδικής πορνογραφίας, ή παρασύρθηκαν από κακόβουλους αγνώστους, τους οποίους «συνάντησαν» σε δωμάτια επικοινωνίας. Τα δωμάτια επικοινωνίας (chat rooms) είναι ένας δημοφιλής τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των νέων αλλά και δημοφιλές μέσο αποπλάνησης. Αυτά είναι εικονικά μέρη όπου άνθρωποι από όλο τον κόσμο μπορούν να «συναντηθούν» και να «συνομιλήσουν» μέσω μηνυμάτων. Πρέπει να γνωρίζουμε όμως ότι οποιοσδήποτε μπορεί, χρησιμοποιώντας απλά ένα ψευδώνυμο, να παρακολουθεί ή να συμμετέχει σε συζητήσεις μας. Συχνά, όμως, γίνονται ιδιωτικές συνομιλίες σε δωμάτια επικοινωνίας. Υπάρχουν συχνά καταγγελίες παιδιών ότι, κατά τη διάρκεια τέτοιου είδους συνομιλίας, έχουν δεχτεί προτροπές από αγνώστους για συνάντηση σε πραγματικό χώρο. Σε χώρες του εξωτερικού έχουν παρουσιασθεί έως τώρα δεκάδες περιπτώσεις παιδιών που εξαφανίσθηκαν, έπεσαν θύματα παιδόφιλων ή κυκλωμάτων παιδικής πορνογραφίας, ή παρασύρθηκαν από κακόβουλους αγνώστους, τους οποίους «συνάντησαν» σε δωμάτια επικοινωνίας. Πού μπορεί να συμβεί: Δωμάτια συνομιλίας (chat rooms) Σελίδες κοινωνικών δικτύων

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιδική πορνογραφία ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιδική πορνογραφία  Παιδική πορνογραφία ονομάζονται οι αναπαραστάσεις ανηλίκων που συμμετέχουν σε σεξουαλικές πράξεις ή καταστάσεις που υποδηλώνουν σεξουαλικές δραστηριότητες. Μερικές φορές ο ορισμός περιλαμβάνει εικόνες που έχουν υποστεί επεξεργασία από ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η παιδική πορνογραφία θεωρείται έγκλημα και υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις. Η παιδική πορνογραφία ορίζεται διαφορετικά από τη νομοθεσία της κάθε χώρας. Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Διαδικτυακά Εγκλήματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η παιδική πορνογραφία έχει τις εξής μορφές: Ένας ανήλικος που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα. Ένα άτομο που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα προσποιούμενο ότι είναι ανήλικο. Ρεαλιστικές εικόνες που αναπαριστούν ένα ανήλικο να συμμετέχει σε σεξουαλικές δραστηριότητες. Παιδική πορνογραφία ονομάζονται οι αναπαραστάσεις ανηλίκων που συμμετέχουν σε σεξουαλικές πράξεις ή καταστάσεις που υποδηλώνουν σεξουαλικές δραστηριότητες. Μερικές φορές ο ορισμός περιλαμβάνει εικόνες που έχουν υποστεί επεξεργασία από ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η παιδική πορνογραφία θεωρείται έγκλημα και υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις. Η παιδική πορνογραφία ορίζεται διαφορετικά από τη νομοθεσία της κάθε χώρας. Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Διαδικτυακά Εγκλήματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η παιδική πορνογραφία έχει τις εξής μορφές: Ένας ανήλικος που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα. Ένα άτομο που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα προσποιούμενο ότι είναι ανήλικο. Ρεαλιστικές εικόνες που αναπαριστούν ένα ανήλικο να συμμετέχει σε σεξουαλικές δραστηριότητες.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιδική πορνογραφία ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιδική πορνογραφία  Σύμφωνα με ειδικούς κλινικούς σεξολόγους, οι άνθρωποι που εθίζονται στην πορνογραφία τείνουν να έχουν διαταραγμένη αντίληψη για τις ανθρώπινες σχέσεις, κάτι που μπορεί να τους αποξενώσει από τους συντρόφους τους. Επίσης, επισημαίνουν ότι οι ανήλικοι είναι πιο επιρρεπείς σε αυτό γιατί τους λείπει η συναισθηματική ωριμότητα. Η εξάπλωση των κυκλωμάτων παιδοφιλίας είναι ανησυχητική. Τα κυκλώματα αυτά είναι ομάδες ατόμων, τα οποία εργάζονται μαζί μέσω του Διαδικτύου με στόχο τη συλλογή και διανομή πορνογραφικού υλικού για τη δική τους ικανοποίηση. Τέτοιες ενέργειες αποτελούν έγκλημα και υπόκεινται στο νόμο. Σύμφωνα με ειδικούς κλινικούς σεξολόγους, οι άνθρωποι που εθίζονται στην πορνογραφία τείνουν να έχουν διαταραγμένη αντίληψη για τις ανθρώπινες σχέσεις, κάτι που μπορεί να τους αποξενώσει από τους συντρόφους τους. Επίσης, επισημαίνουν ότι οι ανήλικοι είναι πιο επιρρεπείς σε αυτό γιατί τους λείπει η συναισθηματική ωριμότητα. Η εξάπλωση των κυκλωμάτων παιδοφιλίας είναι ανησυχητική. Τα κυκλώματα αυτά είναι ομάδες ατόμων, τα οποία εργάζονται μαζί μέσω του Διαδικτύου με στόχο τη συλλογή και διανομή πορνογραφικού υλικού για τη δική τους ικανοποίηση. Τέτοιες ενέργειες αποτελούν έγκλημα και υπόκεινται στο νόμο. Πού μπορεί να συμβεί: Σε ιστοσελίδες τις οποίες χειρίζονται κυκλώματα παιδοφιλίας Σε ηλεκτρονικά μηνύματα με φωτογραφίες παιδικής πορνογραφίας Πού μπορεί να συμβεί: Σε ιστοσελίδες τις οποίες χειρίζονται κυκλώματα παιδοφιλίας Σε ηλεκτρονικά μηνύματα με φωτογραφίες παιδικής πορνογραφίας

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Εθισμός  Εθισμός στο Διαδίκτυο μπορεί να προκύψει με την πολύωρη ενασχόληση ατόμων σε διαδικτυακές δραστηριότητες όπως είναι τα παιχνίδια, δωμάτια συζητήσεων, ηλεκτρονικός τζόγος και άλλα.  Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) στην Ελλάδα, το φαινόμενο είναι συχνότερο σε αγόρια, σε δυσλειτουργικές οικογένειες και σε παιδιά με καταθλιπτικά συναισθήματα ή σύνδρομο υπερκινητικότητας.   Εθισμός στο Διαδίκτυο μπορεί να προκύψει με την πολύωρη ενασχόληση ατόμων σε διαδικτυακές δραστηριότητες όπως είναι τα παιχνίδια, δωμάτια συζητήσεων, ηλεκτρονικός τζόγος και άλλα.  Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στην Ελλάδα, το φαινόμενο είναι συχνότερο σε αγόρια, σε δυσλειτουργικές οικογένειες και σε παιδιά με καταθλιπτικά συναισθήματα ή σύνδρομο υπερκινητικότητας.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Εθισμός  Ένα άτομο είναι εθισμένο όταν χαρακτηρίζεται από τουλάχιστο τρία από τα πιο κάτω: Χρήση του Διαδικτύου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο Κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως για παράδειγμα άγχος, έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, όνειρα για το Διαδίκτυο Μείωση λειτουργικότητας του ατόμου. Συνήθως παραμελούν την προσωπική τους υγεία, γευματίζουν ανθυγιεινά, σταματούν τα αγαπημένα τους ενδιαφέροντα, εγκαταλείπουν το σχολείο, συγκρούονται έντονα στο σπίτι με τους γονείς τους, έχουν μεγάλη ένταση και θυμό που οδηγεί ακόμα και στη βία (Chakraborty, 2010) Συνέχιση χρήσης του Διαδικτύου παρά τη γνώση της παραπάνω δυσλειτουργίας   Ένα άτομο είναι εθισμένο όταν χαρακτηρίζεται από τουλάχιστο τρία από τα πιο κάτω: Χρήση του Διαδικτύου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο Κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως για παράδειγμα άγχος, έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, όνειρα για το Διαδίκτυο Μείωση λειτουργικότητας του ατόμου. Συνήθως παραμελούν την προσωπική τους υγεία, γευματίζουν ανθυγιεινά, σταματούν τα αγαπημένα τους ενδιαφέροντα, εγκαταλείπουν το σχολείο, συγκρούονται έντονα στο σπίτι με τους γονείς τους, έχουν μεγάλη ένταση και θυμό που οδηγεί ακόμα και στη βία Συνέχιση χρήσης του Διαδικτύου παρά τη γνώση της παραπάνω δυσλειτουργίας Πού μπορεί να συμβεί: Συνήθως οι έφηβοι εθίζονται παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια ή/και τζόγο Σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης Πού μπορεί να συμβεί: Συνήθως οι έφηβοι εθίζονται παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια ή/και τζόγο Σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ηλεκτρονικός Τζόγος ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ηλεκτρονικός Τζόγος  Με τον όρο «Ηλεκτρονικός Τζόγος» εννοούμε τη δραστηριότητα κατά την οποία κάποιος χρήστης παίζει τυχερά παιχνίδια εναντίον άλλων φυσικών χρηστών ή εναντίον κάποιων εικονικών παικτών ελεγχόμενων από υπολογιστή. Μια τέτοια δραστηριότητα περιλαμβάνει το ρίσκο της πραγματικής οικονομικής απώλειας. Ένα από τα βασικότερα προβλήματα του τζόγου είναι η απώλεια χρημάτων. Κάποιος μπορεί να χάσει τις οικονομίες του, το σπίτι του, την περιουσία του, να καταστρέψει τη ζωή του. Πολλοί είναι αυτοί που εθίζονται και δεν μπορούν να σταματήσουν πιστεύοντας πως στον επόμενο γύρο θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω. Με τον όρο «Ηλεκτρονικός Τζόγος» εννοούμε τη δραστηριότητα κατά την οποία κάποιος χρήστης παίζει τυχερά παιχνίδια εναντίον άλλων φυσικών χρηστών ή εναντίον κάποιων εικονικών παικτών ελεγχόμενων από υπολογιστή. Μια τέτοια δραστηριότητα περιλαμβάνει το ρίσκο της πραγματικής οικονομικής απώλειας ή του κέρδους. Ένα από τα βασικότερα προβλήματα του τζόγου είναι η απώλεια χρημάτων. Κάποιος μπορεί να χάσει τις οικονομίες του, το σπίτι του, την περιουσία του, να καταστρέψει τη ζωή του. Πολλοί είναι αυτοί που εθίζονται και δεν μπορούν να σταματήσουν πιστεύοντας πως στον επόμενο γύρο θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ηλεκτρονικός Τζόγος ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ηλεκτρονικός Τζόγος  Ακόμα και η ενασχόληση με περιβάλλοντα τζόγου, στα οποία δεν γίνεται χρήση πραγματικών χρημάτων, μπορεί να προκαλέσει τον εθισμό (Hyder et al, 2008). Έτσι οι χρήστες, εκτός από την σπατάλη πολλών χρημάτων, οδηγούνται παράλληλα στη σπατάλη χρόνου και στην παραμέληση των υποχρεώσεών τους, με όλες τις επακόλουθες συνέπειες του εθισμού. Η ευκολία πρόσβασης σε ιστοσελίδες ηλεκτρονικού τζόγου αυξάνει τους κινδύνους εμπλοκής παιδιών και εφήβων σε τέτοιες δραστηριότητες. Ακόμα και η ενασχόληση με περιβάλλοντα τζόγου, στα οποία δεν γίνεται χρήση πραγματικών χρημάτων, μπορεί να προκαλέσει τον εθισμό. Έτσι οι χρήστες, εκτός από την σπατάλη πολλών χρημάτων, οδηγούνται παράλληλα στη σπατάλη χρόνου και στην παραμέληση των υποχρεώσεών τους, με όλες τις επακόλουθες συνέπειες του εθισμού. Η ευκολία πρόσβασης σε ιστοσελίδες ηλεκτρονικού τζόγου αυξάνει τους κινδύνους εμπλοκής παιδιών και εφήβων σε τέτοιες δραστηριότητες. Πού μπορεί να συμβεί: Σε ιστοσελίδες ειδικά κατασκευασμένες για ηλεκτρονικό τζόγο. Μέσα από ανεπιθύμητα μηνύματα που προ-σκαλούν τους χρήστες να παίξουν σε ηλ. καζίνo, να ασχοληθούν με αθλητικά στοιχήματα κ.ά. Πού μπορεί να συμβεί: Σε ιστοσελίδες ειδικά κατασκευασμένες για ηλεκτρονικό τζόγο. Μέσα από ανεπιθύμητα μηνύματα που προ-σκαλούν τους χρήστες να παίξουν σε ηλ. καζίνo, να ασχοληθούν με αθλητικά στοιχήματα κ.ά.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Αποξένωση Η αλόγιστη και πολύωρη χρήση του Διαδικτύου, δημιουργεί συναισθηματική απόσταση και αλλοιώνει την ποιότητα επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους, κάτι το οποίο πολλές φορές οδηγεί στην αποξένωσή τους από τον πραγματικό κόσμο. Αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι ξοδεύουν άπειρες ώρες μπροστά στον υπολογιστή παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια, σερφάροντας στο Διαδίκτυο ή ακόμα και επικοινωνώντας με φίλους τους μέσω του Διαδικτύου. Η πολύωρη ενασχόληση με τα πιο πάνω, οδηγεί πολλές φορές στην αποξένωση από τον πραγματικό κόσμο, εφόσον επιτρέπει στους ανθρώπους να ψυχαγωγούνται ή να επικοινωνούν χωρίς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της προσωπικής επαφής, ή της συμμετοχής σε δραστηριότητες με φίλους, γείτονες ή ομάδες ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα. Η αλόγιστη και πολύωρη χρήση του Διαδικτύου, δημιουργεί συναισθηματική απόσταση και αλλοιώνει την ποιότητα επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους, κάτι το οποίο πολλές φορές οδηγεί στην αποξένωσή τους από τον πραγματικό κόσμο. Αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι ξοδεύουν άπειρες ώρες μπροστά στον υπολογιστή παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια, σερφάροντας στο Διαδίκτυο ή ακόμα και επικοινωνώντας με φίλους τους μέσω του Διαδικτύου. Η πολύωρη ενασχόληση με τα πιο πάνω, οδηγεί πολλές φορές στην αποξένωση από τον πραγματικό κόσμο, εφόσον επιτρέπει στους ανθρώπους να ψυχαγωγούνται ή να επικοινωνούν χωρίς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της προσωπικής επαφής, ή της συμμετοχής σε δραστηριότητες με φίλους, γείτονες ή ομάδες ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραβίαση Ιδιωτικής Ζωής ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραβίαση Ιδιωτικής Ζωής  Σε κάθε βήμα της περιδιάβασής μας στο Διαδίκτυο “προσφέρουμε” προσωπικές πληροφορίες. Όταν στέλνουμε ηλεκτρονικά μηνύματα σίγουρα δίνουμε πληροφορίες στο άτομο με το οποίο επικοινωνούμε. Εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, μπορεί επίσης να δώσουμε πληροφορίες σε ένα μεγάλο αριθμό ατόμων, συμπεριλαμβανομένου του εργοδότη μας, της κυβέρνησης, του παρόχου ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και οποιουδήποτε βρίσκεται στη διαδρομή του μηνύματός μας προς τον παραλήπτη. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι κατά την πλοήγησή μας στο Διαδίκτυο αφήνουμε ίχνη. Όταν απλά κοιτάζουμε πληροφορίες στο Διαδίκτυο ο φυλλομετρητής μας δίνει τον αριθμό του υπολογιστή και τις σελίδες που επισκεφθήκαμε στον πάροχο του Διαδικτύου, ο οποίος με τη σειρά του γνωρίζει τα προσωπικά μας στοιχεία, τη διεύθυνση κατοικίας και λοιπά στοιχεία επικοινωνίας. Σε κάθε βήμα της περιδιάβασής μας στο Διαδίκτυο “προσφέρουμε” προσωπικές πληροφορίες. Όταν στέλνουμε ηλεκτρονικά μηνύματα σίγουρα δίνουμε πληροφορίες στο άτομο με το οποίο επικοινωνούμε. Εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, μπορεί επίσης να δώσουμε πληροφορίες σε ένα μεγάλο αριθμό ατόμων, συμπεριλαμβανομένου του εργοδότη μας, της κυβέρνησης, του παρόχου ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και οποιουδήποτε βρίσκεται στη διαδρομή του μηνύματός μας προς τον παραλήπτη. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι κατά την πλοήγησή μας στο Διαδίκτυο αφήνουμε ίχνη. Όταν απλά κοιτάζουμε πληροφορίες στο Διαδίκτυο ο φυλλομετρητής μας δίνει τον αριθμό του υπολογιστή και τις σελίδες που επισκεφθήκαμε στον πάροχο του Διαδικτύου, ο οποίος με τη σειρά του γνωρίζει τα προσωπικά μας στοιχεία, τη διεύθυνση κατοικίας και λοιπά στοιχεία επικοινωνίας.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραβίαση Ιδιωτικής Ζωής ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραβίαση Ιδιωτικής Ζωής  Επίσης πολλές από τις ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε, φυλάνε στον υπολογιστή μας δεδομένα για την επίσκεψη μας, τα λεγόμενα “Cookies”. Τα Cookies είναι μικρά κομμάτια από πληροφορίες όπως το όνομα χρήστη, πληροφορίες της εγγραφής μας σε μια σελίδα, προτιμήσεις, διαδικτυακά «καλάθια με ψώνια» και λοιπά. Οι νόμιμες εταιρείες χρησιμοποιούν τα Cookies για να κάνουν προσφορές σε χρήστες που τους επισκέπτονται ξανά. Παράνομες εταιρείες χρησιμοποιούν Cookies για να πάρουν πληροφορίες για τους χρήστες και να τις πουλήσουν σε εταιρείες Marketing. Επίσης πολλές από τις ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε, φυλάνε στον υπολογιστή μας δεδομένα για την επίσκεψη μας, τα λεγόμενα “Cookies”. Τα Cookies είναι μικρά κομμάτια από πληροφορίες όπως το όνομα χρήστη, πληροφορίες της εγγραφής μας σε μια σελίδα, προτιμήσεις, διαδικτυακά «καλάθια με ψώνια» και λοιπά. Οι νόμιμες εταιρείες χρησιμοποιούν τα Cookies για να κάνουν προσφορές σε χρήστες που τους επισκέπτονται ξανά. Παράνομες εταιρείες χρησιμοποιούν Cookies για να πάρουν πληροφορίες για τους χρήστες και να τις πουλήσουν σε εταιρείες Marketing.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραβίαση Ιδιωτικής Ζωής ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παραβίαση Ιδιωτικής Ζωής  Κοινωνικά Δίκτυα όπως το Facebook επιτρέπουν την αποστολή φωτογραφιών και την αποθήκευση προσωπικών σημειώσεων. Προσωπικές πληροφο-ρίες που ανταλλάσσονται σε τέτοια δίκτυα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα του χρήστη με το σχολείο, τον εργοδότη του, αλλά με επικίνδυνα άτομα, όπως παιδόφιλους. Πού μπορεί να συμβεί: Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Σε ομάδες συζητήσεων του Διαδικτύου Κατά την πλοήγηση μας στο Διαδίκτυο με οποιοδήποτε φυλλομετρητή  Όταν στέλνουμε μηνύματα της στιγμής (Instant Messages) Σε κοινωνικά δίκτυα, όπως το Facebook κ.α. Σε ιστολόγια του Διαδικτύου (blogs) Κοινωνικά Δίκτυα όπως το Facebook επιτρέπουν την αποστολή φωτογραφιών και την αποθήκευση προσωπικών σημειώσεων. Προσωπικές πληροφο-ρίες που ανταλλάσσονται σε τέτοια δίκτυα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα του χρήστη με το σχολείο, τον εργοδότη του, αλλά με επικίνδυνα άτομα, όπως παιδόφιλους. Πού μπορεί να συμβεί: Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Σε ομάδες συζητήσεων του Διαδικτύου Κατά την πλοήγηση μας στο Διαδίκτυο με οποιοδήποτε φυλλομετρητή  Όταν στέλνουμε μηνύματα της στιγμής (Instant Messages) Σε κοινωνικά δίκτυα, όπως το Facebook κ.α. Σε ιστολόγια του Διαδικτύου (blogs)

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ιοί υπολογιστών ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ιοί υπολογιστών  Ο Ιός (virus) είναι ένα κακόβουλο πρόγραμμα, το οποίο εγκαθίσταται στον υπολογιστή, συνήθως εν αγνοία του χρήστη, και ενεργοποιείται είτε κάποια προκαθορισμένη χρονική στιγμή είτε ύστερα από κάποια συγκεκριμένη ενέργεια. Η ενεργοποίηση ενός ιού μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα διάφορες συνέπειες, επικίνδυνες ή μη. Συγκεκριμένα, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το συνεχές άνοιγμα διαφόρων παραθύρων στην οθόνη, μπορεί όμως και να προκαλέσει την καταστροφή δεδομένων σε αρχεία ή άλλες βλάβες. Ένας ιός ενσωματώνεται σε ηλεκτρονικά μηνύματα και προγράμματα, έτσι ώστε όταν ανοίξουμε τα μηνύματα αυτά ή εκτελέσουμε τα προγράμματα, ενεργοποιούμε άθελά μας και τον ιό. O Ιός (virus) είναι ένα κακόβουλο πρόγραμμα, το οποίο εγκαθίσταται στον υπολογιστή, συνήθως εν αγνοία του χρήστη, και ενεργοποιείται είτε κάποια προκαθορισμένη χρονική στιγμή είτε ύστερα από κάποια συγκεκριμένη ενέργεια. Η ενεργοποίηση ενός ιού μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα διάφορες συνέπειες, επικίνδυνες ή μη. Συγκεκριμένα, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το συνεχές άνοιγμα διαφόρων παραθύρων στην οθόνη, μπορεί όμως και να προκαλέσει την καταστροφή δεδομένων σε αρχεία ή άλλες βλάβες. Ένας ιός ενσωματώνεται σε ηλεκτρονικά μηνύματα και προγράμματα, έτσι ώστε όταν ανοίξουμε τα μηνύματα αυτά ή εκτελέσουμε τα προγράμματα, ενεργοποιούμε άθελά μας και τον ιό.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ιοί υπολογιστών ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ιοί υπολογιστών  Παρόμοιας δράσης είναι και ένα πρόγραμμα που αποκαλείται worm (κατά λέξη μετάφραση «σκουλήκι»). Είναι παρόμοιο σε αποτέλεσμα με τον ιό, αλλά, αντίθετα από αυτόν, δεν απαιτεί την "προσκόλλησή" του σε ένα αρχείο, έχοντας έτσι περισσότερη αυτονομία. H βλάβη που προκαλεί το worm δεν είναι τόσο ευρεία στο σύστημα, όσο στο δίκτυο σύνδεσης, επειδή καταναλώνει σημαντικό εύρος ζώνης (bandwidth).  Άλλος κίνδυνος είναι ο Δούρειος Ίππος (trojan horse), ένα πρόγραμμα που ξεγελά το χρήστη του, ο οποίος χρησιμοποιώντας το νομίζει ότι εκτελεί κάποια εργασία, ενώ στην πραγματικότητα εκτελεί κάποια άλλη (συνήθως εγκατάσταση άλλων κακόβουλων προγραμμάτων). Αντίθετα από τους ιούς, οι δούρειοι ίπποι δεν επιμολύνουν αρχεία. Παρόμοιας δράσης είναι και ένα πρόγραμμα που αποκαλείται worm (κατά λέξη μετάφραση «σκουλήκι»). Είναι παρόμοιο σε αποτέλεσμα με τον ιό, αλλά, αντίθετα από αυτόν, δεν απαιτεί την "προσκόλλησή" του σε ένα αρχείο, έχοντας έτσι περισσότερη αυτονομία. H βλάβη που προκαλεί το worm δεν είναι τόσο ευρεία στο σύστημα, όσο στο δίκτυο σύνδεσης, επειδή καταναλώνει σημαντικό εύρος ζώνης (bandwidth).  Άλλος κίνδυνος είναι ο Δούρειος Ίππος (trojan horse), ένα πρόγραμμα που ξεγελά το χρήστη του, ο οποίος χρησιμοποιώντας το νομίζει ότι εκτελεί κάποια εργασία, ενώ στην πραγματικότητα εκτελεί κάποια άλλη (συνήθως εγκατάσταση άλλων κακόβουλων προγραμμάτων). Αντίθετα από τους ιούς, οι δούρειοι ίπποι δεν επιμολύνουν αρχεία.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ιοί υπολογιστών ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ιοί υπολογιστών  Πού μπορεί να συμβεί: Μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου όπου λαμβάνουμε μολυσμένα συνημμένα αρχεία (attachments) ηλεκτρονικών μηνυμάτων (e-mail), τα οποία όταν τα ανοίξουμε ενεργοποιούμε άθελά μας τους ιούς.  Κατά την εγκατάσταση μολυσμένων προγραμμάτων (κάποιες φορές εκτελούμε εν αγνοία μας μολυσμένα προγράμματα με αποτέλεσμα να ενεργοποιούμε τους ιούς).  Κατά την πλοήγηση μας σε μολυσμένες σελίδες (ιστοσελίδες που έχουν δημιουργηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μεταδίδουν ιούς στον υπολογιστή μας, όταν τις επισκεφτούμε ή όταν κατεβάσουμε ένα αρχείο). Κατά την ανταλλαγή αρχείων (εν αγνοία μας παίρνουμε/ανοίγουμε αρχεία, τα οποία είναι μολυσμένα). Με τη μεταφορά του σε ένα φορητό μέσο αποθήκευσης, όπως δισκέτα, οπτικό δίσκο ή μνήμη flash USB. Πού μπορεί να συμβεί: Μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου όπου λαμβάνουμε μολυσμένα συνημμένα αρχεία (attachments) ηλεκτρονικών μηνυμάτων (e-mail), τα οποία όταν τα ανοίξουμε ενεργοποιούμε άθελά μας τους ιούς.  Κατά την εγκατάσταση μολυσμένων προγραμμάτων (κάποιες φορές εκτελούμε εν αγνοία μας μολυσμένα προγράμματα με αποτέλεσμα να ενεργοποιούμε τους ιούς).  Κατά την πλοήγηση μας σε μολυσμένες σελίδες (ιστοσελίδες που έχουν δημιουργηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μεταδίδουν ιούς στον υπολογιστή μας, όταν τις επισκεφτούμε ή όταν κατεβάσουμε ένα αρχείο). Κατά την ανταλλαγή αρχείων (εν αγνοία μας παίρνουμε/ανοίγουμε αρχεία, τα οποία είναι μολυσμένα). Με τη μεταφορά του σε ένα φορητό μέσο αποθήκευσης, όπως δισκέτα, οπτικό δίσκο ή μνήμη flash USB.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Phising Το Phishing είναι ενέργεια εξαπάτησης των χρηστών του διαδικτύου, κατά την οποία ο 'θύτης' υποδύεται μία αξιόπιστη οντότητα, καταχρώμενος την ελλιπή προστασία που παρέχουν τα ηλεκτρονικά εργαλεία, και την άγνοια του χρήστη-'θύματος', με σκοπό την αθέμιτη απόκτηση προσωπικών δεδομένων, όπως είναι ευαίσθητα ιδιωτικά στοιχεία και κωδικοί Αν ήταν εφικτό να αποδώσουμε τον όρο στα Ελληνικά, θα μπορούσαμε κάλλιστα να το αποκαλέσουμε 'Ηλεκτρονικό Ψάρεμα', κι αυτό γιατί αγγλικός όρος δεν απέχει πολύ από αυτό. Το Phishing είναι ενέργεια εξαπάτησης των χρηστών του διαδικτύου, κατά την οποία ο 'θύτης' υποδύεται μία αξιόπιστη οντότητα, καταχρώμενος την ελλιπή προστασία που παρέχουν τα ηλεκτρονικά εργαλεία, και την άγνοια του χρήστη-'θύματος', με σκοπό την αθέμιτη απόκτηση προσωπικών δεδομένων, όπως είναι ευαίσθητα ιδιωτικά στοιχεία και κωδικοί Αν ήταν εφικτό να αποδώσουμε τον όρο στα Ελληνικά, θα μπορούσαμε κάλλιστα να το αποκαλέσουμε 'Ηλεκτρονικό Ψάρεμα', κι αυτό γιατί αγγλικός όρος δεν απέχει πολύ από αυτό.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Phising Αρκετοί φυλλομετρητές (προγράμματα περιήγησης - browsers) αναγνωρίζουν τους ιστοτόπους στους οποίους παραπέμπουν τα παραπλανητικά μηνύματα, ωστόσο αυτό δεν συμβαίνει σε ποσοστό 100%. Αρκετοί φυλλομετρητές (προγράμματα περιήγησης - browsers) αναγνωρίζουν τους ιστοτόπους στους οποίους παραπέμπουν τα παραπλανητικά μηνύματα, ωστόσο αυτό δεν συμβαίνει σε ποσοστό 100%.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Phising Οι χρήστες καλό είναι να γνωρί-ζουν ότι κανένας χρηματοπι-στωτικός φορέας δεν θα ζητήσει μέσω email ή τηλεφώνου τα προσωπικά στοιχεία σύνδεσης σας (username & password) στο περιβάλλον web-banking του και ούτε χρησιμοποιεί απροστάτευ-τους ιστοτόπους του Διαδικτύου για να ανανεώσει προσωπικές πληροφορίες σας. [Ένας προστατευμένος ιστότοπος αρχίζει πάντα με το πρόθεμα https (secure, ασφαλής)] Οι χρήστες καλό είναι να γνωρίζουν ότι κανένας χρηματοπιστωτικός φορέας δεν θα ζητήσει μέσω email ή τηλεφώνου τα προσωπικά στοιχεία σύνδεσης σας (username & password) στο περιβάλλον web-banking του και ούτε χρησιμοποιεί απροστάτευτους ιστοτόπους του Διαδικτύου για να ανανεώσει προσωπικές πληροφορίες σας. [Ένας προστατευμένος ιστότοπος αρχίζει πάντα με το πρόθεμα https (secure, ασφαλής)]

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Pharming Η τεχνική του “pharming” αποτελεί μέθοδο εξαπάτησης μέσω του διαδικτύου παρόμοια με το “phishing” αλλά σαφώς πιο επικίνδυνη από αυτό. Ένα ειδικό πρόγραμμα εκμεταλλεύεται κενά ασφαλείας του συστήματος, διεισδύει στον υπολογιστή του θύματος και το επηρεάζει κατά τέτοιο τρόπο, ώστε, ακόμα κι αν ο χρήστης πληκτρολογεί τη σωστή διεύθυνση του διαδικτυακού τόπου που θέλει να επισκεφτεί, θεωρώντας πως βρίσκεται σε ασφαλή χώρο, ο συγκεκριμένος υπολογιστής τον “οδηγεί” μόνο σε πλαστές ιστοσελίδες. Ειδικότερα, αν πρόκειται για ιστοσελίδα τράπεζας, η προσπάθεια του θύματος να πραγματοποιήσει τις συναλλαγές του μέσω on-line banking καταλήγει στη μεταφορά των χρημάτων του στους δράστες (pharmers). Η τεχνική του “pharming” αποτελεί μέθοδο εξαπάτησης μέσω του διαδικτύου παρόμοια με το “phishing” αλλά σαφώς πιο επικίνδυνη από αυτό. Ένα ειδικό πρόγραμμα εκμεταλλεύεται κενά ασφαλείας του συστήματος, διεισδύει στον υπολογιστή του θύματος και το επηρεάζει κατά τέτοιο τρόπο, ώστε, ακόμα κι αν ο χρήστης πληκτρολογεί τη σωστή διεύθυνση του διαδικτυακού τόπου που θέλει να επισκεφτεί, θεωρώντας πως βρίσκεται σε ασφαλή χώρο, ο συγκεκριμένος υπολογιστής τον “οδηγεί” μόνο σε πλαστές ιστοσελίδες. Ειδικότερα, αν πρόκειται για ιστοσελίδα τράπεζας, η προσπάθεια του θύματος να πραγματοποιήσει τις συναλλαγές του μέσω on-line banking καταλήγει στη μεταφορά των χρημάτων του στους δράστες (pharmers).

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Κοινωνικά Δίκτυα Τα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, Twitter κλπ) μπορεί να βοηθούν τους ανθρώπους και ιδίως τους νέους να επικοινωνήσουν online, όμως παράλληλα υποσκάπτουν το αίσθημα ευτυχίας και ικανοποίησης του χρήστη από τη ζωή και τον εαυτό του, όπως υποστηρίζουν ερευνητές, με επικεφαλής τον κοινωνικό ψυχολόγο Ίθαν Κρος του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Οι ερευνητές μελέτησαν 82 νεαρούς ενήλικους χρήστες. Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι όσο περισσότερο οι νέοι χρησιμοποιούσαν τα κοινωνικά δίκτυα, τόσο χειρότερα ένιωθαν και τόσο περισσότερο το επίπεδο ικανοποίησής τους από τη ζωή έπεφτε. Όμως, όταν οι ίδιοι άνθρωποι είχαν άμεση, πρόσωπο με πρόσωπο, επικοινωνία με τους φίλους τους ή τηλεφωνικά, δεν ανέφεραν την ίδια αρνητική επίπτωση. Αντίθετα, μετά από τις άμεσες, αντί για τις online επαφές, ανέφεραν ότι ένιωθαν καλύτερα. Τα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, Twitter κλπ) μπορεί να βοηθούν τους ανθρώπους και ιδίως τους νέους να επικοινωνήσουν online, όμως παράλληλα υποσκάπτουν το αίσθημα ευτυχίας και ικανοποίησης του χρήστη από τη ζωή και τον εαυτό του, όπως υποστηρίζουν ερευνητές, με επικεφαλής τον κοινωνικό ψυχολόγο Ίθαν Κρος του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Οι ερευνητές μελέτησαν 82 νεαρούς ενήλικους χρήστες. Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι όσο περισσότερο οι νέοι χρησιμοποιούσαν τα κοινωνικά δίκτυα, τόσο χειρότερα ένιωθαν και τόσο περισσότερο το επίπεδο ικανοποίησής τους από τη ζωή έπεφτε. Όμως, όταν οι ίδιοι άνθρωποι είχαν άμεση, πρόσωπο με πρόσωπο, επικοινωνία με τους φίλους τους ή τηλεφωνικά, δεν ανέφεραν την ίδια αρνητική επίπτωση. Αντίθετα, μετά από τις άμεσες, αντί για τις online επαφές, ανέφεραν ότι ένιωθαν καλύτερα.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιχνίδια  Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Όπως στην αγορά, έτσι και στο Διαδίκτυο, υπάρχουν διάφορες κατηγορίες παιχνιδιών. Η χρήση με μέτρο τέτοιων παιχνιδιών, μπορεί να επιφέρει αρκετά θετικά αποτελέσματα στο παιδί, βοηθώντας το να αναπτύξει αρκετές γνωστικές δεξιότητες όπως τη συγκέντρωση της προσοχής, την παρατηρητικότητα, τον οπτικοκινητικό συντονισμό, τη δεξιοτεχνία, την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, την αύξηση των γενικών γνώσεων και την εξοικείωση με την τεχνολογία.   Κοιτώντας όμως λίγο καλύτερα το θέμα, εύκολα συνειδητοποιούμε ότι σήμερα η χρήση των video games μπορεί να έχει και αρνητικές επιδράσεις στο παιδί. Βίαιη συμπεριφορά Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που περιέχουν σκηνές βίας, φόνους και ανάλογες εικόνες, θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη συμπεριφορά και τον χαρακτήρα των νέων. Υπάρχει η άποψη πως η βία υιοθετείται από τα παιδιά επειδή θέλουν να μιμηθούν τον ήρωα του παιχνιδιού και να αποτελέσουν ένα πρότυπο επιτυχίας, μέσω μιας βίαιης και παράνομης συμπεριφοράς. Τη βία όμως που εκφράζουμε στα παιχνίδια μπορεί να την εμφανίσουμε και στην κανονική μας ζωή. Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Όπως στην αγορά, έτσι και στο Διαδίκτυο, υπάρχουν διάφορες κατηγορίες παιχνιδιών. Η χρήση με μέτρο τέτοιων παιχνιδιών, μπορεί να επιφέρει αρκετά θετικά αποτελέσματα στο παιδί, βοηθώντας το να αναπτύξει αρκετές γνωστικές δεξιότητες όπως τη συγκέντρωση της προσοχής, την παρατηρητικότητα, τον οπτικοκινητικό συντονισμό, τη δεξιοτεχνία, την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, την αύξηση των γενικών γνώσεων και την εξοικείωση με την τεχνολογία. Κοιτώντας όμως λίγο καλύτερα το θέμα, εύκολα συνειδητοποιούμε ότι σήμερα η χρήση των video games μπορεί να έχει και αρνητικές επιδράσεις στο παιδί. Βίαιη συμπεριφορά Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που περιέχουν σκηνές βίας, φόνους και ανάλογες εικόνες, θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη συμπεριφορά και τον χαρακτήρα των νέων. Υπάρχει η άποψη πως η βία υιοθετείται από τα παιδιά επειδή θέλουν να μιμηθούν τον ήρωα του παιχνιδιού και να αποτελέσουν ένα πρότυπο επιτυχίας, μέσω μιας βίαιης και παράνομης συμπεριφοράς. Τη βία όμως που εκφράζουμε στα παιχνίδια μπορεί να την εμφανίσουμε και στην κανονική μας ζωή.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιχνίδια  Ανησυχητικά είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις έρευνες των Πανεπιστημίων της Καλιφόρνια και του Σαν Φρανσίσκο στις ΗΠΑ. Οι μελετητές βρήκαν ότι η βία στα ηλεκτρονικά παιχνίδια προκαλεί αντικοινωνική και πολεμοχαρή συμπεριφορά στην καθημερινότητα των παιδιών ηλικίας 18 έως 21 (Ferguson, 2007).  Αυτό το ενισχύει και ο οργανισμός ISFE (Interactive Software Federation of Europe), όπου σύμφωνα με έρευνές του, υψηλά επίπεδα έκθεσης σε βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια σχετίζονται με αυξανόμενη επιθετική συμπεριφορά στο σχολείο και στο ελεύθερο παιχνίδι και οδηγούν στην εγκληματικότητα.  Για το λόγο αυτό, συμβουλευόμαστε πάντα τη σήμανση του Πανευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια (Pan European Game Information – PEGI).   Ανησυχητικά είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις έρευνες των Πανεπιστημίων της Καλιφόρνια και του Σαν Φρανσίσκο στις ΗΠΑ. Οι μελετητές βρήκαν ότι η βία στα ηλεκτρονικά παιχνίδια προκαλεί αντικοινωνική και πολεμοχαρή συμπεριφορά στην καθημερινότητα των παιδιών ηλικίας 18 έως 21.  Αυτό το ενισχύει και ο οργανισμός ISFE (Αι-εσ-φι-ι), όπου σύμφωνα με έρευνές του, υψηλά επίπεδα έκθεσης σε βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια σχετίζονται με αυξανόμενη επιθετική συμπεριφορά στο σχολείο και στο ελεύθερο παιχνίδι και οδηγούν στην εγκληματικότητα.  Για το λόγο αυτό, συμβουλευόμαστε πάντα τη σήμανση του Πανευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια PEGI (Πι-ι-τζι-άι).

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιχνίδια Ταυτοποίηση με την εικονική πραγματικότητα ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Παιχνίδια  Ταυτοποίηση με την εικονική πραγματικότητα Συγκεκριμένα, τα παιχνίδια που παίζουν σήμερα τα παιδιά έχουν μια σημαντική ιδιαιτερότητα, είναι διαδικτυακά (online) και υπάγονται στις κατηγορίες M.M.O.R.P.G. (massive multiplayer online role playing games-μαζικά, πολλαπλών παιχτών, διαδικτυακά παιχνίδια ρόλων) και R.P.G. (role playing games-παιχνίδια ρόλων). Σε αυτά, ο χρήστης φτιάχνει ένα χαρακτήρα τον οποίο διαχειρίζεται ολοκληρωτικά. Αυτός, συναναστρέφεται με άλλους χαρακτήρες μέσα στο παιχνίδι, δίνοντας έτσι την αίσθηση μιας δυναμικής online κοινωνίας, στην οποία το παιδί “ζει” παράλληλα, μέσω του χαρακτήρα που έχει φτιάξει. Αυτό επηρεάζει τον τρόπο ζωής του παιδιού και του εφήβου με ποικίλους τρόπους.   Ταυτοποίηση με την εικονική πραγματικότητα Συγκεκριμένα, τα παιχνίδια που παίζουν σήμερα τα παιδιά έχουν μια σημαντική ιδιαιτερότητα, είναι διαδικτυακά (online) και υπάγονται στις κατηγορίες M.M.O.R.P.G. (εμ-εμ-οου / αρ-πι-τζι) και R.P.G. (αρ-πι-τζι). Σε αυτά, ο χρήστης φτιάχνει ένα χαρακτήρα τον οποίο διαχειρίζεται ολοκληρωτικά. Αυτός, συναναστρέφεται με άλλους χαρακτήρες μέσα στο παιχνίδι, δίνοντας έτσι την αίσθηση μιας δυναμικής online κοινωνίας, στην οποία το παιδί “ζει” παράλληλα, μέσω του χαρακτήρα που έχει φτιάξει. Αυτό επηρεάζει τον τρόπο ζωής του παιδιού και του εφήβου με ποικίλους τρόπους. Διαταραχές ύπνου Τα παιδιά που παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια για αρκετή ώρα (50-150 λεπτά) πριν κοιμηθούν, μπορεί να αντιμετωπίσουν αρκετά προβλήματα ύπνου. Τα αποτελέσματα έρευνας του πανεπιστημίου του Flinders στην Αυστραλία, έδειξαν πως το παιχνίδι επηρέασε αρκετά τόσο τη διάρκεια, όσο και την ποιότητα του ύπνου των εφήβων που εξετάστηκαν. Διαταραχές ύπνου Τα παιδιά που παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια για αρκετή ώρα (50-150 λεπτά) πριν κοιμηθούν, μπορεί να αντιμετωπίσουν αρκετά προβλήματα ύπνου. Τα αποτελέσματα έρευνας του πανεπιστημίου του Flinders στην Αυστραλία, έδειξαν πως το παιχνίδι επηρέασε αρκετά τόσο τη διάρκεια, όσο και την ποιότητα του ύπνου των εφήβων που εξετάστηκαν.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ακατάλληλο περιεχόμενο Ακατάλληλο περιεχόμενο είναι αυτό που μπορεί να θεωρηθεί μη αποδεκτό για ένα μικρό παιδί ή και ενήλικα, εάν αυτό περιέχει ακατάλληλο υλικό, το οποίο μπορεί να προκαλέσει ψυχικές διαταραχές, να σοκάρει ή ακόμα να προωθήσει λάθος συμπεριφορές. Συνήθως με τον όρο ακατάλληλο περιεχόμενο, αναφερόμαστε σε περιεχόμενο, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει ρατσιστικό ή ξενοφοβικό περιεχόμενο, προώθηση επιβλαβών συμπεριφορών, προώθηση τυχερών παιχνιδιών, παρουσίαση πορνογραφικού υλικού, προώθηση βίας κ.λ.π. Ακατάλληλο περιεχόμενο είναι αυτό που μπορεί να θεωρηθεί μη αποδεκτό για ένα μικρό παιδί ή και ενήλικα, εάν αυτό περιέχει ακατάλληλο υλικό, το οποίο μπορεί να προκαλέσει ψυχικές διαταραχές, να σοκάρει ή ακόμα να προωθήσει λάθος συμπεριφορές. Συνήθως με τον όρο ακατάλληλο περιεχόμενο, αναφερόμαστε σε περιεχόμενο, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει ρατσιστικό ή ξενοφοβικό περιεχόμενο, προώθηση επιβλαβών συμπεριφορών, προώθηση τυχερών παιχνιδιών, παρουσίαση πορνογραφικού υλικού, προώθηση βίας κ.λ.π. Πού μπορεί να συμβεί: Ιστοσελίδες αμφίβολου προέλευσης  Μέσα από τα διαδικτυακά παιχνίδια (online games) Μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Μέσω του κινητού τηλεφώνου Πού μπορεί να συμβεί: Ιστοσελίδες αμφίβολου προέλευσης  Μέσα από τα διαδικτυακά παιχνίδια (online games) Μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Μέσω του κινητού τηλεφώνου

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Φυσικές παθήσεις - Θέματα υγείας Με την εισαγωγή του Διαδικτύου στη ζωή μας, οι ώρες χρήσης του υπολογιστή έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Η πολύωρη χρήση του Διαδικτύου είτε είναι για έρευνα είτε για παιχνίδι είτε για κοινωνικοποίηση εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία μας. Πέρα από τις διαταραχές στην όραση και τις υποψίες για ενδεχόμενα προβλήματα εξαιτίας της έκθεσης σε ακτινοβολία, κυρίως από τις οθόνες, εκείνοι που ασχολούνται για ώρες μπροστά στον υπολογιστή χωρίς διάλειμμα ή εναλλαγή δραστηριοτήτων κάνοντας μεγάλο αριθμό επαναλαμβανόμενων κινήσεων μπορεί να προσβληθούν από διάφορες μυοσκελετικές παθήσεις. Κακώσεις όπως ο ευθειασμός του αυχένα, ο πόνος του αγκώνα (tennis elbow), τενοντίτιδα, πηχαιοκαρπική άρθρωση και άλλες παθήσεις έχουν συνδέσει το όνομά τους με την υπερβολική χρήση του υπολογιστή. Με την εισαγωγή του Διαδικτύου στη ζωή μας, οι ώρες χρήσης του υπολογιστή έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Η πολύωρη χρήση του Διαδικτύου είτε είναι για έρευνα είτε για παιχνίδι είτε για κοινωνικοποίηση εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία μας. Πέρα από τις διαταραχές στην όραση και τις υποψίες για ενδεχόμενα προβλήματα εξαιτίας της έκθεσης σε ακτινοβολία, κυρίως από τις οθόνες, εκείνοι που ασχολούνται για ώρες μπροστά στον υπολογιστή χωρίς διάλειμμα ή εναλλαγή δραστηριοτήτων κάνοντας μεγάλο αριθμό επαναλαμβανόμενων κινήσεων μπορεί να προσβληθούν από διάφορες μυοσκελετικές παθήσεις. Κακώσεις όπως ο ευθειασμός του αυχένα, ο πόνος του αγκώνα (tennis elbow), τενοντίτιδα, πηχαιοκαρπική άρθρωση και άλλες παθήσεις έχουν συνδέσει το όνομά τους με την υπερβολική χρήση του υπολογιστή.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ψευδής πληροφόρηση Αρκετές φορές οι χρήστες του Διαδικτύου χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του για να βρουν κάποιες πληροφορίες που χρειάζονται. Μερικοί ιστότοποι εμφανίζουν πληροφορίες, οι οποίες φαινομενικά μόνο είναι ακριβείς ή αναφέρουν απόλυτα αναξιόπιστους δημιουργούς ή πηγές. Το κίνητρο για τέτοιες πράξεις μπορεί να είναι είτε το προσωπικό όφελος, είτε, απλά η χαρά της παραπλάνησης των χρηστών. Ο όρος που περιγράφει αυτού του τύπου την παραπλάνηση είναι "Hoax". Αρκετές φορές οι χρήστες του Διαδικτύου χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του για να βρουν κάποιες πληροφορίες που χρειάζονται. Μερικοί ιστότοποι εμφανίζουν πληροφορίες, οι οποίες φαινομενικά μόνο είναι ακριβείς ή αναφέρουν απόλυτα αναξιόπιστους δημιουργούς ή πηγές. Το κίνητρο για τέτοιες πράξεις μπορεί να είναι είτε το προσωπικό όφελος, είτε απλά, η χαρά της παραπλάνησης των χρηστών. Ο όρος που περιγράφει αυτού του τύπου την παραπλάνηση είναι "Hoax".

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ψευδής πληροφόρηση Ανεπιθύμητα Μηνύματα (spam) θεωρούνται τα μηνύματα εκείνα που υπό κανονικές συνθήκες οι χρήστες δεν θα επέλεγαν να δουν και τα οποία διανέμονται σε μεγάλο αριθμό παραληπτών. Παραδείγματα ανεπιθύμητων μηνυμάτων είναι μηνύματα που περιέχουν διαφημιστικά για αμφίβολα προϊόντα, μηνύματα με περιεχόμενο που συσχετίζεται με ψευδοτυχερά παιχνίδια, ψευδονομικές υπηρεσίες, πορνογραφικό υλικό κτλ. Πολύ συχνό φαινόμενο είναι και η λήψη αλυσιδωτών μηνυμάτων (chain e-mails). Τα μηνύματα αυτά είναι, συνήθως, ανεπιθύμητα και ο αποστολέας ζητά από τον παραλήπτη να προωθήσει το μήνυμα σε άλλα άτομα, τα οποία γνωρίζει. Ο κίνδυνος εδώ, είναι ότι κάθε φορά που προωθούμε ένα μήνυμα, αν δεν είμαστε προσεχτικοί, μαζί με αυτό εμφανίζεται και η ηλεκτρονική διεύθυνση όλων των προηγούμενων ατόμων που προώθησαν το ίδιο μήνυμα. Έτσι δεν γνωρίζουμε ποιος θα παραλάβει το μήνυμα και τι θα κάνει με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις, οι οποίες θα εμφανίζονται σε αυτό. Ανεπιθύμητα Μηνύματα (spam) θεωρούνται τα μηνύματα εκείνα που υπό κανονικές συνθήκες οι χρήστες δεν θα επέλεγαν να δουν και τα οποία διανέμονται σε μεγάλο αριθμό παραληπτών. Παραδείγματα ανεπιθύμητων μηνυμάτων είναι μηνύματα που περιέχουν διαφημιστικά για αμφίβολα προϊόντα, μηνύματα με περιεχόμενο που συσχετίζεται με ψευδοτυχερά παιχνίδια, ψευδονομικές υπηρεσίες, πορνογραφικό υλικό κτλ. Πολύ συχνό φαινόμενο είναι και η λήψη αλυσιδωτών μηνυμάτων (chain e-mails). Τα μηνύματα αυτά είναι, συνήθως, ανεπιθύμητα και ο αποστολέας ζητά από τον παραλήπτη να προωθήσει το μήνυμα σε άλλα άτομα, τα οποία γνωρίζει. Ο κίνδυνος εδώ, είναι ότι κάθε φορά που προωθούμε ένα μήνυμα, αν δεν είμαστε προσεχτικοί, μαζί με αυτό εμφανίζεται και η ηλεκτρονική διεύθυνση όλων των προηγούμενων ατόμων που προώθησαν το ίδιο μήνυμα. Έτσι δεν γνωρίζουμε ποιος θα παραλάβει το μήνυμα και τι θα κάνει με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις, οι οποίες θα εμφανίζονται σε αυτό.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Και τώρα; Φυσικά και δεν αφορίζουμε το διαδίκτυο, ούτε γυρνάμε την πλάτη στις χρήσιμες υπηρεσίες που μας προσφέρει. Απλώς μαθαίνουμε πώς να αποφεύγουμε ή και να αντιμετωπίζουμε τους όποιους κινδύνους και τις «κακοτοπιές» που αναφέραμε παραπάνω. Ας δούμε λοιπόν μερικές καλές πρακτικές για ασφαλή χρήση του διαδικτύου: Και τώρα; Φυσικά και δεν αφορίζουμε το διαδίκτυο, ούτε γυρνάμε την πλάτη στις χρήσιμες υπηρεσίες που μας προσφέρει. Απλώς μαθαίνουμε πώς να αποφεύγουμε ή και να αντιμετωπίζουμε τους όποιους κινδύνους και τις «κακοτοπιές που αναφέραμε παραπάνω. Ας δούμε λοιπόν μερικές καλές πρακτικές για ασφαλή χρήση του διαδικτύου:

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Αυτά που διαβάζουμε ή βλέπουμε στο Διαδίκτυο δεν είναι πάντοτε ορθά. Ρωτάμε άτομα που εμπιστευόμαστε, εάν έχουμε αμφιβολίες.  Αξιολογούμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο και ελέγχουμε το συγγραφέα, την προέλευση της σελίδας, τη βιβλιογραφία της πληροφορίας.  Χρησιμοποιούμε πολλαπλές πηγές πληροφοριών και διασταυρώνουμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο.  Εγκαθιστούμε λογισμικό φιλτραρίσματος ιστοσελίδων σε υπολογιστές που χρησιμοποιούνται από παιδιά (π.χ. K9 Web Protection). Εάν κάτι μας κάνει να νιώθουμε άβολα ή αμήχανα, κλείνουμε το φυλλομετρητή μας και το αναφέρουμε αμέσως σε κάποιο ενήλικα. Χρησιμοποιούμε τη δυνατότητα του φυλλομετρητή μας που ονομάζεται “Αγαπημένα” για να τοποθετήσουμε τις ιστοσελίδες που είναι ασφαλείς και επισκεπτόμαστε συχνά. Ως γονείς ενημερωνόμαστε για τα είδη περιεχομένου που υπάρχουν και συζητάμε με τα παιδιά για το θέμα αυτό. Αυτά που διαβάζουμε ή βλέπουμε στο Διαδίκτυο δεν είναι πάντοτε ορθά. Ρωτάμε άτομα που εμπιστευόμαστε, εάν έχουμε αμφιβολίες.  Αξιολογούμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο και ελέγχουμε το συγγραφέα, την προέλευση της σελίδας, τη βιβλιογραφία της πληροφορίας.  Χρησιμοποιούμε πολλαπλές πηγές πληροφοριών και διασταυρώνουμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο.  Εγκαθιστούμε λογισμικό φιλτραρίσματος ιστοσελίδων σε υπολογιστές που χρησιμοποιούνται από παιδιά Εάν κάτι μας κάνει να νιώθουμε άβολα ή αμήχανα, κλείνουμε το φυλλομετρητή μας και το αναφέρουμε αμέσως σε κάποιο ενήλικα. Χρησιμοποιούμε τη δυνατότητα του φυλλομετρητή μας που ονομάζεται “Αγαπημένα” για να τοποθετήσουμε τις ιστοσελίδες που είναι ασφαλείς και επισκεπτόμαστε συχνά. Ως γονείς ενημερωνόμαστε για τα είδη περιεχομένου που υπάρχουν και συζητάμε με τα παιδιά για το θέμα αυτό.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Εάν τα παιδιά μας είναι μικρότερα των 10 ετών μια καλή πρακτική θα ήταν να καθόμαστε μαζί τους, όταν αυτά χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Ως γονείς μπορούμε να αλλάξουμε την αρχική σελίδα του φυλλομετρητή που χρησιμοποιούν τα παιδιά μας σε μία ασφαλή σελίδα ειδικά σχεδιασμένη για την ηλικία τους (π.χ. το Yahoo!Kids, www.imeakia.gr, Discovery Kids). Ως γονείς μπορούμε να ελέγχουμε και να καταγράφουμε την πλοήγηση των παιδιών μας, χρησιμοποιώντας ειδικά λογισμικά που καταγράφουν τη δραστηριότητα του υπολογιστή του παιδιού στο δικό μας υπολογιστή (π.χ. το WebWatcher) Ως γονείς μπορούμε να ελέγχουμε το χρόνο που περνούν τα παιδιά μας στο Διαδίκτυο εγκαθιστώντας ειδικά λογισμικά (π.χ. KidsWatch και WatchDog).  Χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο με μέτρο, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμά μας εναλλακτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ενασχόληση με ομαδικά αθλήματα, χορωδίες, χορό και άλλες. Ως γονείς ελέγχουμε και περιορίζουμε το χρόνο που τα παιδιά μας ξοδεύουν στο Διαδίκτυο.  Ανάλογα με την ηλικία των παιδιών μας, ως γονείς, μπορούμε να δημιουργήσουμε και να χρησιμοποιήσουμε κανόνες χρήσης του Διαδικτύου Εάν τα παιδιά μας είναι μικρότερα των 10 ετών μια καλή πρακτική θα ήταν να καθόμαστε μαζί τους, όταν αυτά χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Ως γονείς μπορούμε να αλλάξουμε την αρχική σελίδα του φυλλομετρητή που χρησιμοποιούν τα παιδιά μας σε μία ασφαλή σελίδα ειδικά σχεδιασμένη για την ηλικία τους. Ως γονείς μπορούμε να ελέγχουμε και να καταγράφουμε την πλοήγηση των παιδιών μας, χρησιμοποιώντας ειδικά λογισμικά που καταγράφουν τη δραστηριότητα του υπολογιστή του παιδιού στο δικό μας υπολογιστή Ως γονείς μπορούμε να ελέγχουμε το χρόνο που περνούν τα παιδιά μας στο Διαδίκτυο εγκαθιστώντας ειδικά λογισμικά (π.χ. KidsWatch και WatchDog).  Χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο με μέτρο, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμά μας εναλλακτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ενασχόληση με ομαδικά αθλήματα, χορωδίες, χορό και άλλες. Ως γονείς ελέγχουμε και περιορίζουμε το χρόνο που τα παιδιά μας ξοδεύουν στο Διαδίκτυο.  Ανάλογα με την ηλικία των παιδιών μας, ως γονείς, μπορούμε να δημιουργήσουμε και να χρησιμοποιήσουμε κανόνες χρήσης του Διαδικτύου

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Ως γονείς επιτρέπουμε στα παιδιά μας να παίξουν ένα παιχνίδι, μόνο αφού εντοπίσουμε την ειδική PEGI σήμανση του παιχνιδιού που το αξιολογεί σε σχέση με την ηλικία του χρήστη και είμαστε σίγουροι ότι είναι κατάλληλο για τα παιδιά μας. Εάν πέσουμε θύμα εκφοβισμού, σταματάμε αμέσως την επικοινωνία με το θύτη.  Εμπιστευόμαστε στους γονείς μας ή σε κάποιο ενήλικα τον εκφοβισμό που έχουμε δεχθεί.  Δεν προωθούμε εκφοβιστικά μηνύματα. Αν γνωρίζουμε κάποιο φίλο που είναι θύτης τον συμβουλεύουμε να σταματήσει.  Φιλτράρουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από άτομα που μάς παρενοχλούν και μπλοκάρουμε την πρόσβασή τους στο ιστολόγιο ή στα προφίλ των κοινωνικών δικτύων μας.  Ως γονείς εάν γνωρίζουμε παιδιά στο σχολείο του παιδιού μας που παρενοχλούν να το αναφέρουμε στη διεύθυνση του σχολείου και, αν χρειαστεί, στην αστυνομία. Ως γονείς οφείλουμε να είμαστε κοντά στο παιδί μας και να δημιουργούμε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.  Αποφεύγουμε σελίδες που αφορούν ηλεκτρονικό τζόγο. Ως γονείς επιτρέπουμε στα παιδιά μας να παίξουν ένα παιχνίδι, μόνο αφού εντοπίσουμε την ειδική PEGI (πι-ι-τζι-άι) σήμανση του παιχνιδιού που το αξιολογεί σε σχέση με την ηλικία του χρήστη και είμαστε σίγουροι ότι είναι κατάλληλο για τα παιδιά μας. Εάν πέσουμε θύμα εκφοβισμού, σταματάμε αμέσως την επικοινωνία με το θύτη.  Εμπιστευόμαστε στους γονείς μας ή σε κάποιο ενήλικα τον εκφοβισμό που έχουμε δεχθεί.  Δεν προωθούμε εκφοβιστικά μηνύματα. Αν γνωρίζουμε κάποιο φίλο που είναι θύτης τον συμβουλεύουμε να σταματήσει.  Φιλτράρουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από άτομα που μάς παρενοχλούν και μπλοκάρουμε την πρόσβασή τους στο ιστολόγιο ή στα προφίλ των κοινωνικών δικτύων μας.  Ως γονείς εάν γνωρίζουμε παιδιά στο σχολείο του παιδιού μας που παρενοχλούν να το αναφέρουμε στη διεύθυνση του σχολείου και, αν χρειαστεί, στην αστυνομία. Ως γονείς οφείλουμε να είμαστε κοντά στο παιδί μας και να δημιουργούμε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.  Αποφεύγουμε σελίδες που αφορούν ηλεκτρονικό τζόγο.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Οι γονείς να μιλούν με τα παιδιά τους και να περνούν περισσότερο χρόνο μαζί τους, συμβουλεύοντάς τα να μην σπαταλούν το χρόνο και τα χρήματά τους σε τέτοιες σελίδες. Επίσης η καλή επικοινωνία επιτρέπει στους γονείς να γνωρίζουν τι προβλήματα αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους και τα βοηθούν να ξεπεράσουν αρνητικές σκέψεις. Αν γνωρίζουμε κάποιον που ασχολείται με την παιδική πορνογραφία, ή γενικά παρανομεί μέσω του διαδικτύου ή προτρέπει σε παράνομες πράξεις, τον καταγγέλλουμε στη http://www.safeline.gr/  στο τηλέφωνο 2811-391615 ή/και στην αστυνομία, στην υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στο τηλέφωνο 11012.  Αποφεύγουμε διαδικτυακές συζητήσεις με αγνώστους και κυρίως δεν συμφωνούμε ποτέ να συναντήσουμε κάποιο «φίλο» που, μόλις γνωρίσαμε διαδικτυακά.  Δεν δίνουμε τα προσωπικά μας στοιχεία σε ένα δωμάτιο συνομιλίας. Ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την ταυτότητα του συνομιλητή μας. Μπορούμε να αποθηκεύουμε τις ηλεκτρονικές μας συνομιλίες. Αν μια συνομιλία μας έκανε να νιώσουμε άβολα ή μας έφερε σε δύσκολη θέση, κρατάμε αντίγραφο. Αυτό θα μας βοηθήσει να καταγγείλουμε τον επιτήδειο που προσπάθησε να μας παραπλανήσει. Οι γονείς να μιλούν με τα παιδιά τους και να περνούν περισσότερο χρόνο μαζί τους, συμβουλεύοντάς τα να μην σπαταλούν το χρόνο και τα χρήματά τους σε τέτοιες σελίδες. Επίσης η καλή επικοινωνία επιτρέπει στους γονείς να γνωρίζουν τι προβλήματα αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους και τα βοηθούν να ξεπεράσουν αρνητικές σκέψεις. Αν γνωρίζουμε κάποιον που ασχολείται με την παιδική πορνογραφία, ή γενικά παρανομεί μέσω του διαδικτύου ή προτρέπει σε παράνομες πράξεις, τον καταγγέλλουμε στην safeline.gr  στο τηλέφωνο 2811-391615 ή/και στην αστυνομία, στην υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στο τηλέφωνο 11012.  Αποφεύγουμε διαδικτυακές συζητήσεις με αγνώστους και κυρίως δεν συμφωνούμε ποτέ να συναντήσουμε κάποιο «φίλο» που, μόλις γνωρίσαμε διαδικτυακά.  Δεν δίνουμε τα προσωπικά μας στοιχεία σε ένα δωμάτιο συνομιλίας. Ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την ταυτότητα του συνομιλητή μας. Μπορούμε να αποθηκεύουμε τις ηλεκτρονικές μας συνομιλίες. Αν μια συνομιλία μας έκανε να νιώσουμε άβολα ή μας έφερε σε δύσκολη θέση, κρατάμε αντίγραφο. Αυτό θα μας βοηθήσει να καταγγείλουμε τον επιτήδειο που προσπάθησε να μας παραπλανήσει.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Διαβάζουμε τους όρους χρήσης, τον κώδικα επικοινωνίας και τη δήλωση απορρήτου στη διαδικτυακή τοποθεσία συνομιλίας, προτού αρχίσουμε τη συνομιλία. Δεν στέλνουμε φωτογραφίες που είναι δυνατό να μας εκθέσουν μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.  Δεν ανεβάζουμε σε ιστοσελίδες κοινωνικού δικτύου π.χ. στο Facebook, Twitter, Instagram κλπ φωτογραφίες μας, οι οποίες είναι προκλητικές.  Ως γονείς συμβουλεύουμε τα παιδιά μας να μην στέλνουν φωτογραφίες και προσωπικά στοιχεία του εαυτού τους ή φίλων τους σε οποιονδήποτε συναντούν σε δωμάτια συνομιλίας. Αποφεύγουμε ύποπτες ιστοσελίδες και, αν μπούμε κατά λάθος σε κάποια, την εγκαταλείπουμε αμέσως. Αν εμφανιστούν παράθυρα που ζητούν να συμφωνήσουμε σε οτιδήποτε τα κλείνουμε αμέσως και δεν πατούμε τυχόν κουμπιά μέσα σε αυτά. Διαβάζουμε τους όρους χρήσης, τον κώδικα επικοινωνίας και τη δήλωση απορρήτου στη διαδικτυακή τοποθεσία συνομιλίας, προτού αρχίσουμε τη συνομιλία. Δεν στέλνουμε φωτογραφίες που είναι δυνατό να μας εκθέσουν μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.  Δεν ανεβάζουμε σε ιστοσελίδες κοινωνικού δικτύου π.χ. στο Facebook, Twitter, Instagram κλπ φωτογραφίες μας, οι οποίες είναι προκλητικές.  Ως γονείς συμβουλεύουμε τα παιδιά μας να μην στέλνουν φωτογραφίες και προσωπικά στοιχεία του εαυτού τους ή φίλων τους σε οποιονδήποτε συναντούν σε δωμάτια συνομιλίας. Αποφεύγουμε ύποπτες ιστοσελίδες και, αν μπούμε κατά λάθος σε κάποια, την εγκαταλείπουμε αμέσως. Αν εμφανιστούν παράθυρα που ζητούν να συμφωνήσουμε σε οτιδήποτε τα κλείνουμε αμέσως και δεν πατούμε τυχόν κουμπιά μέσα σε αυτά.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Έχουμε στον υπολογιστή μας εγκατεστημένο και ενημερωμένο πρόγραμμα εναντίον των ιών (antivirus software). Επιτρέπουμε έλεγχο του υπολογιστή μας για ιούς δια μέσου του Διαδικτύου, μόνο εάν εμείς το έχουμε ζητήσει από έμπιστη ιστοσελίδα.  Χρησιμοποιούμε firewall, λογισμικό που αποτρέπει μη εξουσιοδοτημένα άτομα να αποκτήσουν πρόσβαση στον υπολογιστή μας. Δημιουργούμε εφεδρικά αρχεία ασφαλείας, τα οποία αποθηκεύουμε σε μονάδα αποθήκευσης εκτός του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή ακόμα και σε άλλο φυσικό χώρο από αυτόν που βρίσκεται ο υπολογιστής μας. Αποφεύγουμε την εγκατάσταση εκτελέσιμων αρχείων, αρχείων με κατάληξη .exe, εκτός και αν γνωρίζουμε και εμπιστευόμαστε την προέλευσή τους. Χρησιμοποιούμε κωδικούς ασφαλείας από συνδυασμό γραμμάτων και αριθμών που είναι δύσκολο να μαντέψει ή να ανακαλύψει κάποιος διασταυρώνοντας πληροφορίες (πχ ημερομηνία γέννησης, ονόματα παιδιών κ.λ.π.). Δεν μοιραζόμαστε τους κωδικούς πρόσβασης που έχουμε με άλλα άτομα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε περιπτώσεις όπου άτομα προσποιούμενα εκπροσώπους οργανισμών, γνωστών εταιριών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, είτε μέσω τηλεφώνου, είτε μέσω email, είτε μέσω μη-ασφαλών ιστοτόπων μας ζητούν προσωπικά δεδομένα, κωδικούς, αριθμούς πιστωτικών καρτών κλπ. Έχουμε στον υπολογιστή μας εγκατεστημένο και ενημερωμένο πρόγραμμα εναντίον των ιών (antivirus software). Επιτρέπουμε έλεγχο του υπολογιστή μας για ιούς δια μέσου του Διαδικτύου, μόνο εάν εμείς το έχουμε ζητήσει από έμπιστη ιστοσελίδα.  Χρησιμοποιούμε firewall, λογισμικό που αποτρέπει μη εξουσιοδοτημένα άτομα να αποκτήσουν πρόσβαση στον υπολογιστή μας. Δημιουργούμε εφεδρικά αρχεία ασφαλείας, τα οποία αποθηκεύουμε σε μονάδα αποθήκευσης εκτός του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή ακόμα και σε άλλο φυσικό χώρο από αυτόν που βρίσκεται ο υπολογιστής μας. Αποφεύγουμε την εγκατάσταση εκτελέσιμων αρχείων, αρχείων με κατάληξη .exe, εκτός και αν γνωρίζουμε και εμπιστευόμαστε την προέλευσή τους. Χρησιμοποιούμε κωδικούς ασφαλείας από συνδυασμό γραμμάτων και αριθμών που είναι δύσκολο να μαντέψει ή να ανακαλύψει κάποιος διασταυρώνοντας πληροφορίες (πχ ημερομηνία γέννησης, ονόματα παιδιών κ.λ.π.). Δεν μοιραζόμαστε τους κωδικούς πρόσβασης που έχουμε με άλλα άτομα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε περιπτώσεις όπου άτομα προσποιούμενα εκπροσώπους οργανισμών, γνωστών εταιριών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, είτε μέσω τηλεφώνου, είτε μέσω email, είτε μέσω μη-ασφαλών ιστοτόπων μας ζητούν προσωπικά δεδομένα, κωδικούς, αριθμούς πιστωτικών καρτών κλπ.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Επίσης προσοχή χρειάζεται όταν συνδεόμαστε με τους κωδικούς μας σε κοινόχρηστους υπολογιστές (πχ σε ίντερνετ καφέ, σχολικό εργαστήριο κ.α). Πάντα προστατεύουμε του κωδικούς μας και κάνουμε αποσύνδεση από ιστοτόπους στους οποίους εισήλθαμε με προσωπικούς κωδικούς. Διαβάζουμε τους κανονισμούς του παρόχου Διαδικτύου για ιδιωτικότητα και τους εμπεδώνουμε. Αν δεν συμφωνούμε, δεν προχωράμε στη δημιουργία λογαριασμού για την υπηρεσία που προσφέρει. Ανανεώνουμε τους φυλλομετρητές μας με αναβαθμίσεις ασφαλείας (security updates), ώστε οι τρόποι προστασίας μας να γίνονται συστηματικά καλύτεροι. Διαγράφουμε cookies που αποθηκεύονται στον υπολογιστή μας. Εγκαθιστούμε αντικατασκοπικό πρόγραμμα (anti-spyware) για αποτροπή της παράνομης παρακολούθησης της διαδικτυακής μας δραστηριότητας. Προστατεύουμε την ιδιωτική μας ζωή, αποφεύγοντας τη δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων ή δεδομένων που αφορούν φίλους και οικογένεια. Το ίδιο ισχύει και για προσωπικές φωτογραφίες και βίντεό μας, όπως και για το τηλέφωνο ή την ηλεκτρονική μας διεύθυνση. Χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα σε ιστολόγια μπορούμε να προστατέψουμε την ταυτότητά μας.  Επίσης προσοχή χρειάζεται όταν συνδεόμαστε με τους κωδικούς μας σε κοινόχρηστους υπολογιστές (πχ σε ίντερνετ καφέ, σχολικό εργαστήριο κ.α). Πάντα προστατεύουμε του κωδικούς μας και κάνουμε αποσύνδεση από ιστοτόπους στους οποίους εισήλθαμε με προσωπικούς κωδικούς. Διαβάζουμε τους κανονισμούς του παρόχου Διαδικτύου για ιδιωτικότητα και τους εμπεδώνουμε. Αν δεν συμφωνούμε, δεν προχωράμε στη δημιουργία λογαριασμού για την υπηρεσία που προσφέρει. Ανανεώνουμε τους φυλλομετρητές μας με αναβαθμίσεις ασφαλείας (security updates), ώστε οι τρόποι προστασίας μας να γίνονται συστηματικά καλύτεροι. Διαγράφουμε cookies που αποθηκεύονται στον υπολογιστή μας. Εγκαθιστούμε αντικατασκοπικό πρόγραμμα (anti-spyware) για αποτροπή της παράνομης παρακολούθησης της διαδικτυακής μας δραστηριότητας. Προστατεύουμε την ιδιωτική μας ζωή, αποφεύγοντας τη δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων ή δεδομένων που αφορούν φίλους και οικογένεια. Το ίδιο ισχύει και για προσωπικές φωτογραφίες και βίντεό μας, όπως και για το τηλέφωνο ή την ηλεκτρονική μας διεύθυνση. Χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα σε ιστολόγια μπορούμε να προστατέψουμε την ταυτότητά μας. 

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Σεβόμαστε και δεν δημοσιοποιούμε προσωπικά δεδομένα άλλων ατόμων χωρίς τη συγκατάθεσή τους.  Είμαστε προσεχτικοί όταν δίνουμε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση.  Ρυθμίζουμε την υπηρεσία φιλτραρίσματος του ηλεκτρονικού μας ταχυδρομείου, ώστε να σταματά ανεπιθύμητα μηνύματα.  Χρησιμοποιούμε την κρυφή κοινοποίηση (Bcc) στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, εάν θέλουμε να προωθήσουμε κάποιο μήνυμα σε πολλούς παραλήπτες, ούτως ώστε να προστατεύσουμε τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των παραληπτών. Όταν δεχόμαστε ανεπιθύμητα μηνύματα, τα διαγράφουμε χωρίς να τα διαβάζουμε. Είναι καλό να χρησιμοποιούμε δύο διευθύνσεις: μια για να επικοινωνούμε με φίλους, συγγενείς, συναδέλφους και μια άλλη για εγγραφές σε υπηρεσίες στο Διαδίκτυο, συμμετοχή σε forum, διαγωνισμούς κ.α. Βεβαιωνόμαστε ότι ο εξοπλισμός του υπολογιστή ακολουθεί τις διεθνείς προδιαγραφές εργονομίας για την ασφάλεια του χρήστη από φυσικές παθήσεις. Βεβαιωνόμαστε ότι η απόσταση της οθόνης από τα μάτια μας είναι μεταξύ 50 και 70 εκατοστών. Βεβαιωνόμαστε ότι το πάνω μέρος της οθόνης μας βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τα μάτια μας. Σεβόμαστε και δεν δημοσιοποιούμε προσωπικά δεδομένα άλλων ατόμων χωρίς τη συγκατάθεσή τους.  Είμαστε προσεχτικοί όταν δίνουμε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση.  Ρυθμίζουμε την υπηρεσία φιλτραρίσματος του ηλεκτρονικού μας ταχυδρομείου, ώστε να σταματά ανεπιθύμητα μηνύματα.  Χρησιμοποιούμε την κρυφή κοινοποίηση (Bcc) στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, εάν θέλουμε να προωθήσουμε κάποιο μήνυμα σε πολλούς παραλήπτες, ούτως ώστε να προστατεύσουμε τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των παραληπτών. Όταν δεχόμαστε ανεπιθύμητα μηνύματα, τα διαγράφουμε χωρίς να τα διαβάζουμε. Είναι καλό να χρησιμοποιούμε δύο διευθύνσεις: μια για να επικοινωνούμε με φίλους, συγγενείς, συναδέλφους και μια άλλη για εγγραφές σε υπηρεσίες στο Διαδίκτυο, συμμετοχή σε forum, διαγωνισμούς κ.α. Βεβαιωνόμαστε ότι ο εξοπλισμός του υπολογιστή ακολουθεί τις διεθνείς προδιαγραφές εργονομίας για την ασφάλεια του χρήστη από φυσικές παθήσεις. Βεβαιωνόμαστε ότι η απόσταση της οθόνης από τα μάτια μας είναι μεταξύ 50 και 70 εκατοστών. Βεβαιωνόμαστε ότι το πάνω μέρος της οθόνης μας βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τα μάτια μας.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καλές πρακτικές - Τρόποι αντιμετώπισης κινδύνων Κλείνουμε σε τακτά διαστήματα τα μάτια μας για λίγα λεπτά. Εστιάζουμε κάθε 10 λεπτά περίπου σε κάποιο μακρινό σημείο, εκτός οθόνης. Βεβαιωνόμαστε ότι το δωμάτιο του υπολογιστή φωτίζεται ομοιόμορφα και δεν υπάρχει πηγή φωτός στο πλάι της οθόνης. Βεβαιωνόμαστε ότι κατά την πληκτρολόγηση η παλάμη και ο καρπός είναι σε ευθεία παράλληλη με το επίπεδο του δαπέδου. Βεβαιωνόμαστε ότι πιάνουμε το ποντίκι χρησιμοποιώντας όλη την παλάμη μας και το μετακινούμε κινώντας όλο το βραχίονά μας. Σηκωνόμαστε και περπατάμε μετά από μία ώρα εντατικής ενασχόλησης με τον υπολογιστή. Κλείνουμε σε τακτά διαστήματα τα μάτια μας για λίγα λεπτά. Εστιάζουμε κάθε 10 λεπτά περίπου σε κάποιο μακρινό σημείο, εκτός οθόνης. Βεβαιωνόμαστε ότι το δωμάτιο του υπολογιστή φωτίζεται ομοιόμορφα και δεν υπάρχει πηγή φωτός στο πλάι της οθόνης. Βεβαιωνόμαστε ότι κατά την πληκτρολόγηση η παλάμη και ο καρπός είναι σε ευθεία παράλληλη με το επίπεδο του δαπέδου. Βεβαιωνόμαστε ότι πιάνουμε το ποντίκι χρησιμοποιώντας όλη την παλάμη μας και το μετακινούμε κινώντας όλο το βραχίονά μας. Σηκωνόμαστε και περπατάμε μετά από μία ώρα εντατικής ενασχόλησης με τον υπολογιστή.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Συμπεράσματα Οι περισσότεροι γονείς δεν έχουν αντιληφθεί τις τεράστιες δυνατότητες αλλά και τους κινδύνους που διατρέχουν, τόσο ίδιοι όσο και τα παιδιά τους, ως χρήστες του διαδικτύου. Δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στα νέα τεχνολογικά δεδομένα και δεν κατανοούν ότι ο τρόπος επικοινωνίας έχει πια αλλάξει και πως ο Η/Υ και το διαδίκτυο αποτελούν πλέον ένα βασικό μέσο επικοινωνίας των παιδιών. Τα παιδιά είναι αρκετά ενημερωμένα για τις δυνατότητες του διαδικτύου, αλλά δεν γνωρίζουν όλους τους κινδύνους που διατρέχουν, καθώς και πώς να προστατεύονται. Ενδιαφέρονται για τις νέες τεχνολογίες, είναι ανοιχτά σε νέες ιδέες και είναι δεκτικά σε συμβουλές που έχουν σχέση με την ασφάλεια τους στο διαδίκτυο.  Η χρήση του διαδικτύου, λοιπόν, πρέπει να γίνεται με σύνεση και όχι αλόγιστα, συνειδητοποιημένα και με σωστή ενημέρωση για το πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις τεράστιες δυνατότητες που μας παρέχει, αλλά και για το πώς θα αποφύγουμε τις κακοτοπιές και τους κινδύνους που μπορεί να μας οδηγήσουν σε μεγάλες περιπέτειες. Οι περισσότεροι γονείς δεν έχουν αντιληφθεί τις τεράστιες δυνατότητες αλλά και τους κινδύνους που διατρέχουν, τόσο ίδιοι όσο και τα παιδιά τους, ως χρήστες του διαδικτύου. Δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στα νέα τεχνολογικά δεδομένα και δεν κατανοούν ότι ο τρόπος επικοινωνίας έχει πια αλλάξει και πως ο Ηλεκτρονικός Υπολογιστής και το διαδίκτυο αποτελούν πλέον ένα βασικό μέσο επικοινωνίας των παιδιών. Τα παιδιά είναι αρκετά ενημερωμένα για τις δυνατότητες του διαδικτύου, αλλά δεν γνωρίζουν όλους τους κινδύνους που διατρέχουν, καθώς και πώς να προστατεύονται. Ενδιαφέρονται για τις νέες τεχνολογίες, είναι ανοιχτά σε νέες ιδέες και είναι δεκτικά σε συμβουλές που έχουν σχέση με την ασφάλεια τους στο διαδίκτυο.  Η χρήση του διαδικτύου, λοιπόν, πρέπει να γίνεται με σύνεση και όχι αλόγιστα, συνειδητοποιημένα και με σωστή ενημέρωση για το πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις τεράστιες δυνατότητες που μας παρέχει, αλλά και για το πώς θα αποφύγουμε τις κακοτοπιές και τους κινδύνους που μπορεί να μας οδηγήσουν σε μεγάλες περιπέτειες.

Ελπίζουμε να βρήκατε ενδιαφέρουσα την εργασία μας και να κρατήσατε στο νου σας ορισμένα χρήσιμα, κατά τη γνώμη μας, στοιχεία! Ελπίζουμε να βρήκατε ενδιαφέρουσα την εργασία μας και να κρατήσατε στο νου σας ορισμένα χρήσιμα, κατά τη γνώμη μας, στοιχεία.

Πηγές: http://www.sarantaporo.gr/ www.planitikos.gr www.lokalepolitie.be. www.tlife.gr/ http://eprl.korinthos.uop.gr/ www.prolipsis.gr/ http://www.life2day.gr/ http://www.xoratoukaliterou.gr/ http://tvxs.gr/ http://www.vita.gr/ http://www.onmed.gr/ http://www.iefimerida.gr. http://www.saferinternet.gr/ http://www.safeline.gr/ http://internet-safety.sch.gr/ http://triteknoi.eu/ http://www.astynomia.gr/ http://www.cyberkid.gov.gr/ http://www.tonicodes.net/ http://www.cert.org/ http://www.gohacking.com/ http://www.ngo-academy.org/ http://blog.thebodyshop.com.au/ http://www.theepochtimes.com/ http://www.tweakandtrick.com/ http://www.hackatrick.com/ http://www.wikihow.com/ http://www.straitstimes.com/ http://www.businessinsider.com/ http://www.businessweek.com/ http://babysaidwhat.com/ http://mashable.com/ http://rpg-games.pblogs.gr/ http://www.techlineinfo.com/ http://www.optenetpc.com/ http://techli.com/ http://almurofustiki.com/ http://lifehacker.com/ http://www.medbarn.com http://www.cookedmedia.co.za/ Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου -Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας http://hermes.di.uoa.gr http://www.cynet.ac.cy http://www.vircom.com http://www.calgaryherald.com http://encrypted-tbn1.gstatic.com http://prosopikadedomena.weebly.com http://wiki.nus.edu.sg http://www.kamikaze.gr http://nancy-internetsafety.weebly.com http://www.studycyprus.eu http://eprl.korinthos.uop.gr

Στην εργασία συνεργάστηκαν οι μαθητές: Αντωνίου Χριστίνα Γκιούρας Ιωάννης Δημητρού Αναστασία Ζήσης Δημήτριος Θάνος Γεώργιος Καμπίλα Αμαρίλντο Κουρουτσαλάκης Κων/νος Λαμάι Λίντα Μαναζής Ιωάννης Ξάκης Παναγιώτης και οι καθηγητές: Κυρκοπούλου Ελισαβετ, ΠΕ06 Καμπερίδης Κωνσταντίνος, ΠΕ19

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας Τέλος παρουσίασης Ευχαριστούμε για την προσοχή σας Επισκεφτείτε το ιστολόγιο του σχολείου μας: http://blogs.sch.gr/esplykpolyg