Μαζάτσιο : οι απαρχές της Αναγέννησης στην ζωγραφική

Ο Τομάζο ντι Σαν Τζιοβάννι ντι Σιμόνε Γκουϊντι, όπως ήταν ολόκληρο το όνομα του Μαζάτσιο(MASACCIO), γεννήθηκε το 1401 στο Σαν Τζιοβάννι μικρό χωριό της Τοσκάνης στην περιοχή του Αρέτσιο και πέθανε σε ηλικία μόλις 27 χρονών το 1428, πιθανότατα στη Ρώμη. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν πολύ μικρός και η μητέρα του ξαναπαντρέφτηκε έναν ηλικιωμένο και πλούσιο χήρο. Γύρω στα 1415 σε ηλικία μόλις 14 χρονών ο πατριός του τον έστειλε να σπουδάσει ζωγραφική κοντά στον Marioto di Christofano του οποίου δεν σώζονται έργα σήμερα. Το 1422 γίνεται μόνιμος κάτοικος Φλωρεντίας. Από το 1423 γνωρίζεται με τον Μπρουνελέσκι και τον Ντονατέλλο που ήταν οι καθεαυτό δάσκαλοί του. Αναφέρεται ότι <<ο Μπρουνελέσκι τον αγαπούσε πολύ και του δίδαξε πολλά πράγματα>>…

Οι τοιχογραφίες στο παρεκκλήσι Μπρανκάτσι της Σάντα Μαρία ντελ Κάρμινε - Φλωρεντία Το πιο σημαντικό έργο του Μαζάτσιο είναι οι νωπογραφίες στο παρεκκλήσι Μπρανκάτσι της Σάντα Μαρία ντελ Κάρμινε στη Φλωρεντία που τις πραγματοποίησε μαζί με το φίλο του Μαζολίνο. Οι νωπογραφίες του Μαζάτσιο αποτελούν αφετηρία για την καλλιτεχνική δημιουργία της Αναγέννησης

Η βάπτιση των νεοφύτων από τον άγιο Πέτρο Με τη βάπτιση των Νεοφύτων από τον Πέτρο, που μάλλον είναι η πρώτη σκηνή που ζωγράφισε, με τη θέση και την απόδοση των μορφών, έχουμε μια χαρακτηριστική απόδειξη όλων του των δυνατοτήτων. Στο πρώτο επίπεδο εικονίζεται αριστερά ο Πέτρος με ένα τάσι στο χέρι, τη στιγμή που χύνει νερό στο κεφάλι ενός νεοφύτου, ο οποίος βρίσκεται στο μέσο με τα πόδια ως το γόνατο στο νερό του ποταμού. Η σκηνή αναπτύσσεται ημικυκλικά, κάτι που επιτρέπει να τονίζονται οι μορφές της μιας πλευράς και να δίνεται η εντύπωση του πλήθους στην άλλη, ώστε να κερδίζει πραγματική ζωή η παράσταση.

Άγιος Πέτρος θεραπεία των αρρώστων με τη σκιά του Σε αυτή τη σκηνή, του Αγίου Πέτρου που περπατά κατά μήκος ενός δρόμου σε μια μεσαιωνική πόλη, θεραπεύονται οι αδύναμοι καθώς ο ίδιος περνά.

Η πληρωμή του τελώνη Το πιο σημαντικό έργο του Μαζάτσιο στο παρεκκλήσι Brancacci είναι η περίφημη παράσταση της Πληρωμής του Τελώνη. Στην πύλη της Καπερναούμ, που εικονίζεται δεξιά, ο τελώνης σταματά το Χριστό για να εισπράξει το δικαίωμά του. Τότε ο Χριστός λέει στον Πέτρο να πιάσει ένα ψάρι στην άκρη της λίμνης στο στόμα του οποίου θα βρει το νόμισμα για την πληρωμή του φόρου. Η παράσταση αναπτύσσεται σε τρία επεισόδια, με την κύρια σκηνή στο μέσο και τις άλλες δυο σαν πλαίσια, αριστερά τον Πέτρο να πιάνει το ψάρι και δεξιά τον ίδιο να πληρώνει τον τελώνη. Στο μέσον έχουμε την ομάδα των μαθητών με το Χριστό στο κέντρο να υποδεικνύει στον Πέτρο τι να κάνει.

Η απομάκρυνση από τον Κήπο της Εδέμ Με ασύγκριτο τρόπο εικονίζει ο Μαζάτσιο το Διωγμό των Πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο. Αριστερά η πύλη του Παραδείσου, επάνω ο τιμωρός άγγελος και στο μέσο οι δυο πρωτόπλαστοι – Αδάμ και Εύα. Ο Μαζάτσιο διαφοροποιεί με θαυμάσιο τρόπο την αντίδραση των δυο προσώπων στην εντολή του αγγέλου, που με το ξίφος στο δεξί χέρι και την καμπυλόγραμμη κίνηση των χεριών παρουσιάζεται σαν το πρόσωπο της μοίρας. Ο Αδάμ κρύβει από ντροπή το πρόσωπο με τα χέρια και σέρνει κυριολεκτικά τα πόδια του, ενώ η Εύα ανασηκώνει το κεφάλι και δίνει μια απίστευτη ένταση στην απελπισία της με το κλάμα.

Ντονατέλλο : η απελευθέρωση της γλυπτικής από την συμβατικότητα του Μεσαίωνα

Ο Ντονατέλλο (1386-1466) , ήταν ένας από τους εκπροσώπους του κλασικού ανθρωπισμού στη Φλωρεντία , υπήρξε από τους σημαντικότερους γλύπτες της εποχής του και ήταν επηρεασμένος από τον Μπρουνελέσκι.

Έντονη θεματογραφία από τη ζωή του Χριστού ΜαντΟνα ΠΑτσι(1422) Η ΣταΥρωση(1425)

Θρησκευτικές Μορφές Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΙσαΑκ(1421) Το συμπΟσιο του ΗρΩδη

ΘρΗνος για τον θΑνατο του ΙησΟΥ Αγιος ΓεΩργιος

ΕυαγγελιστήΣ ΙωΑννησ(1410) Αγιοσ ΜΑρκοσ

ΜΑΡΙΑ ΜαγδαληνΗ Αγιος ΙωΑννης

Χαρακτηριστικά των γλυπτών του Δουλειά κυρίως με βάση τον χαλκό. Τα έργα του διακρίνονται από ιδιαίτερη πρωτοτυπία. Σφαιρική αντιμετώπιση των καλλιτεχνικών προβλημάτων. Απόδοση των γεωμετρικών αρχών της προοπτικής. Απόδοση της θρησκευτικής κυρίως φύσης. Δραματικότητα των αναπαριστώμενων προσώπων .

δαβΙδ Είναι το πιο χαρακτηριστικό έργο του Ντονατέλλο, γνωστό ως το πρώτο χάλκινο άγαλμα της αναγέννησης, δημιουργημένο γύρω στο 1440. Προκάλεσε έντονη αίσθηση όταν πρωτοπαρουσιάστηκε.

Απεικονίζεται ως ένας γυμνός άνδρας. Φορώντας κράνος με φύλλα δάφνης, μπότες και κρατά ένα τεράστιο σπαθί. Πατώντας το κεφάλι του γίγαντα Γολιάθ, που μόλις σκότωσε. Χαμογελά αινιγματικά. Η θηλυπρεπής μορφή του, προκαλεί αντίθεση με το μεγάλο σπαθί δείχνοντάς μας πως η νίκη δεν προήλθε από τη φυσική δύναμη έναντι του αντιπάλου, όσο από τη θέληση του Θεού.

Ο εμπνευστής της νέας αρχιτεκτονικής αντίληψης στη Φλωρεντία. Φιλίππο Μπρουνελέσκι (1377-1446) Ο εμπνευστής της νέας αρχιτεκτονικής αντίληψης στη Φλωρεντία.

Ο Φίλιππο Μπρουνελέσκι ήταν ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες και μηχανικούς της Ιταλικής Αναγέννησης. Είναι κυρίως γνωστός για την επινόηση της γραμμικής προοπτικής και το σχεδιασμό του τρούλου στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας, αλλά ασχολήθηκε και με την δημιουργία έργων από χαλκό , με την αρχιτεκτονική (εκκλησίες και παρεκκλήσια, οχυρώσεις, ένα νοσοκομείο, κλπ), με τα μαθηματικά, τη μηχανική (υδραυλικές μηχανές, μηχανισμοί ρολογιών, θεατρικές μηχανές, κλπ), ακόμη και με το σχεδιασμό πλοίων. Τα κυριότερα έργα του σήμερα βρίσκονται στη Φλωρεντία.

Η ανακάλυψη της προοπτικής Ανακάλυψε την προοπτική και διατύπωσε τους κανόνες της εμπειρικά καθώς ήταν κυρίως πρακτικός άνθρωπος. Το θεωρητικό υπόβαθρο της προοπτικής το έθεσε ο Λέον Μπατίστα Αλμπέρτι την ίδια εποχή. Χρησιμοποιώντας το γνωστό σύστημα με τον καθρέπτη , μπόρεσε να σχηματίσει την εικόνα του Βαπτιστηρίου της Φλωρεντίας σε σμίκρυνση .

Αρχιτέκτονας μιας νέας εποχής Ο Μπρουνελέσκι ξεπέρασε τη μεσαιωνική παράδοση να αναθέτουν στους τεχνίτες την εκτέλεση ενός οικοδομήματος. Αυτός επεξεργάζεται ένα πλήρες πρόγραμμα κατασκευής του κτιρίου, με σχέδια, προπλάσματα και υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. Κατά συνέπεια, οι τεχνίτες-εργάτες πρέπει να σεβαστούν αυστηρά τις κατευθύνσεις του αρχιτέκτονα και να εναρμονιστούν με το πρόγραμμά του.

Η στροφή στην κλασική αρχαιότητα Ο Μπρουνελέσκι είναι ο πρώτος αρχιτέκτονας που μελετά την κλασική αρχαιότητα και αντλεί απ΄αυτήν τα μορφολογικά πρότυπα. Οι κολόνες, οι αψίδες, τα κιονόκρανα δεν είναι μόνο διακοσμητικά στοιχεία, αλλά δημιουργούν τους ρυθμούς και την ισορροπία του χώρου. Το πιο σημαντικό μνημείο που μελετά στη Ρώμη είναι το Πάνθεον – αρχαίος ρωμαϊκός ναός κυκλικός διαμέτρου άνω των 40 μέτρων - που αποτέλεσε πρότυπο για τα μελλοντικά του σχέδια

Ο τρούλος του Ντουόμο της Φλωρεντίας Το πιο σημαντικό έργο του Μπρουνελέσκι είναι η κατασκευή του τρούλου του Καθεδρικού ναού της Φλωρεντίας. Ο Τρούλος έχει διάμετρο 42 μέτρα και έχει σχήμα γοτθικής αψίδας ώστε να προσαρμόζεται καλύτερα στη παλιά μεσαιωνική εκκλησία που προϋπήρχε. Αποτελείται από τούβλα διαφόρων μεγεθών που στηρίζονται μόνα τους, τοποθετημένα σε σχήμα ψαροκόκαλου, τεχνική που ο Μπρουνελέσκι αντέγραψε από ρωμαϊκά κτίρια, όπως το Πάνθεον.

Η ιστορία του Ντουόμο Ο καθεδρικός ναός της Φλωρεντίας άρχισε να κτίζεται το 1296. Αφού ολοκληρώθηκε το κυρίως κτήριο, για αρκετά χρόνια αναζητούσαν τρόπο να κατασκευαστεί ο θόλος, λόγω της μεγάλης διαμέτρου του. Τελικά το έργο το ανέλαβε ο Μπρουνελέσκι το 1420 και το ολοκλήρωσε το 1436.

Η κατασκευή του τρούλου Ο τρούλος στηρίζεται σε μία οκταγωνική βάση και αποτελείται από δύο θόλους, τον ένα μέσα στον άλλο, για να προστατεύεται από την υγρασία αλλά και για να φαίνεται πιο μεγαλοπρεπής.

Ο τρούλος της Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε είναι το έµβληµα της Φλωρεντίας από την εποχή της Αναγέννησης.

(Ορφανοτροφείο των αθώων) Lo Spedale degli Innocenti (Ορφανοτροφείο των αθώων) Όπως στα αρχαία κτίσματα, Ο Μπρουνελέσκι ακολουθεί κανόνες και καθορίζει τις αναλογίες μεταξύ των διαφόρων αρχιτεκτονικών μερών με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός κτηρίου αρμονικού που χαρακτηρίζεται από γεωμετρική καθαρότητα και κομψότητα των γραμμών.

Το παρεκκλήσι Πάτσι στην Σάντα Κρότσε Το παρεκκλήσι Πάτσι στην Σάντα Κρότσε Αυτό το μικρό, λαμπρό οικοδόμημα αντιπροσωπεύει σε υψηλό βαθμό τις αρχές του πνεύματος της Αναγέννησης. Βασισμένο στην ορθή λογική αλλά ταυτόχρονα με μια γαλήνια αίσθηση, ήταν σε έντονη αντίθεση με τη δυναμική της γοτθικής αρχιτεκτονικής