11 Διδάσκοντες Ι.Πασπαλιάρης, Καθηγητής Τομέας Μεταλλουργίας Ι.Πασπαλιάρης, Καθηγητής Τομέας Μεταλλουργίας Γ. Παναγιώτου, Καθηγητής Τομέας Μεταλλευτικής Γ. Παναγιώτου, Καθηγητής Τομέας Μεταλλευτικής Κ. Αδάμ, Επίκουρος Καθηγήτρια, Τομέας Μεταλλευτικής Κ. Αδάμ, Επίκουρος Καθηγήτρια, Τομέας Μεταλλευτικής Σχολή Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργών 1/11/ ο Εξάμηνο, Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο ( )

12 Περιεχόμενα Εισαγωγή –Βασικές Έννοιες-Στατιστικά στοιχεία Εισαγωγή –Βασικές Έννοιες-Στατιστικά στοιχεία Κοινοί Βιομηχανικοί Κίνδυνοι Κοινοί Βιομηχανικοί Κίνδυνοι Κίνδυνος έκρηξης Κίνδυνος έκρηξης Κίνδυνος Πυρκαγιάς Κίνδυνος Πυρκαγιάς Χημικοί Κίνδυνοι Χημικοί Κίνδυνοι Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, ΚΜΛΕ Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, ΚΜΛΕ Εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου Εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου ΒΑΜΕ-Μελέτες Ασφαλείας ΒΑΜΕ-Μελέτες Ασφαλείας Διαχείριση Εξορυκτικών Αποβλήτων Διαχείριση Εξορυκτικών Αποβλήτων ΣΑΥ-ΦΑΥ ΣΑΥ-ΦΑΥ Παραδείγματα-Εφαρμογές- Ασκήσεις Παραδείγματα-Εφαρμογές- Ασκήσεις

13 Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο ( Ωρολόγιο Πρόγραμμα Πέμπτη , Αίθουσα 2.03 Βιβλία Διδασκαλίας Ζευγώλης Μ. Ν., “Η Ασφάλεια στη Βιομηχανία”, ΕΜΠ, Αθήνα, 2000 Επιπρόσθετη Βιβλιογραφία Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, ΚΜΛΕ, Αρ. Δ7/Α/οικ.12050/2223, ΦΕΚ 1227/14 Ιουνίου 2011 ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε et al : “Oδηγός Καλής Πρακτικής ΑΥΕ για τις Εργασίες Εξορύξεων (Λατομεία)”, 2008 ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε et al : “Oδηγός Καλής Πρακτικής ΑΥΕ για τις Εργασίες Εξορύξεων (Mεταλλεία)”, 2008

14 Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο ( Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία health/introduction

15 Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο ( Βαθμολογία 50% Ασκήσεις-Εργασίες 50% Τελική εξέταση

Βασικές έννοιες «Εργατικό ατύχημα»: βίαιο συμβάν που λαμβάνει χώρα κατά την εκτέλεση της εργασίας ή με αφορμή την εργασία, με συνέπεια τραυματισμού του σώματος, βλάβη της υγείας ή απώλεια ζωής του εργαζομένου (Ν. 1846/51, Νομοθεσία ΙΚΑ) «Παρ’ ολίγον ατύχημα», (Near Miss): γεγονός που μολονότι δεν προκάλεσε κανένα τραυματισμό ή ζημιά τη στιγμή που προκλήθηκε, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για πραγματικό ατύχημα

Βασικές έννοιες «Ασφάλεια»: αναφέρεται στην εκτέλεση της εργασίας υπό τέτοιες συνθήκες ώστε να μην υφίσταται κανένας κίνδυνος ατυχήματος (ή να υπάρχει μέχρι ενός επιπέδου) για τους χειριστές και το περιβάλλον της εγκατάστασης «Υγιεινή »: εξασφάλιση τέτοιων συνθηκών στο εργασιακό περιβάλλον ώστε να μην υφίστανται κίνδυνοι (ή να υπάρχουν μέχρι ενός αποδεκτού ορίου) για την υγεία των εργαζομένων

Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Ατυχημάτων ανά μονάδα παραγωγής, αναφέρεται στον ετήσιο αριθμό ατυχημάτων ανά εκατ. τόνους παραγωγής και υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση: Αριθμ. Ατυχημάτων x 10 6 Δείκτης Ατυχημάτων= Ετήσια παραγωγή (tn)

Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Συχνότητας (Frequency Rate), έχει άμεση σχέση με τον απόλυτο αριθμό των εργατικών ατυχημάτων ανά εκατ. ωρών έκθεσης, αναφέρεται σε ετήσια περίοδο και υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση: Αριθμ. Ατυχημάτων x 10 6 Δείκτης Συχνότητας= Σύνολο ωρών έκθεσης (εργασίας)

Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Σοβαρότητας (Severity Rate), έχει άμεση σχέση με την απώλεια ημερών εργασίας σε ετήσια βάση ανά εκατ. ωρών έκθεσης και εκφράζεται από τον ακόλουθο τύπο: Χαμένες ημέρες x 10 6 Δείκτης Σοβαρότητας = Σύνολο ωρών έκθεσης (εργασίας)

Δείκτες ατυχημάτων Συχνά, για τον υπολογισμό των προηγούμενων δεικτών χρησιμοποιείται στον αριθμητή αντί του 10 6 ο συντελεστής , ο οποίος αντιστοιχεί το μέσο μέγεθος μιας παραγωγικής μονάδας (100 εργαζόμενοι επί 40 ώρες εργασίας εβδομαδιαίως επί 50 εβδομάδες εργασίας ετησίως). Αυτή η προσέγγιση είναι αρκετά χρήσιμη γιατί ανάγει τα ατυχήματα ανά 100 εργαζόμενους. Επομένως, απαιτείται προσοχή στον τρόπο υπολογισμού των δεικτών.

Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Συμβάντων (Incidence Rate), έχει άμεση σχέση με βαθμό έκθεσης των εργαζομένων στα εργατικά ατυχήματα και υπολογίζεται ως εξής: Αριθμός Ατυχημάτων x Δείκτης Συμβάντων = Αριθμός εκτεθειμένων εργαζομένων

Δείκτες ατυχημάτων Διάφοροι οργανισμοί, π.χ. OSHA, έχουν τροποποιήσει ή έχουν αναπτύξει δικούς τους δείκτες, π.χ.: Αριθμός Ατυχημάτων x Incident Rate = Αριθμός ωρών εργασίας Αριθμός Ατυχημάτων με απώλεια ημερών εργασίας x Lost Time Case Rate = Αριθμός ωρών εργασίας Αριθμός χαμένων ημερών εργασίας Severity Rate = Αριθμός συμβάντων

Στοιχεία ατυχημάτων στην ΕΕ -27 Σύμφωνα LFS ad hoc module % των ατόμων της EU ετών που εργάστηκαν την τελευταία χρονιά είχαν ένα εργατικό ατύχημα τους τελευταίους 12 μήνες. Αντιστοιχεί σε 6.9 εκ εργαζόμενους στην EU % από αυτούς είχαν 2 ή περισσότερα ατυχήματα που αντιστοιχεί σε 0.8 εκ. εργαζόμενους.

Στοιχεία ατυχημάτων στην ΕΕ -27 Σύμφωνα με European Statistics on Accidents at Work ESAW, 5580 εργαζόμενοι στη EU27 έχασαν την ζωή τους από θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα το 2007 και περίπου 2.9 % των εργαζομένων είχαν ένα ατύχημα που είχε ως αποτέλεσμα απουσία μεγαλίτερη των 3 ημερών

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTAT Σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, 2008, αφορούν 193,000,000 ασφαλισμένους, εργαζόμενους

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTAT θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, 2008 Aριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων στην εργασία 2008 (1) (incidence rates ανά εργαζόμενους) - Eurostat

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTAT Σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, % ανά οικονομική δραστηριότητα, 2008

Managerial Economics: Economic Tools for Today’s Decision Makers, 4/e By Paul Keat and Philip Young

Figure 3.5 Number of fatal accidents (left part) and accidents at work with more than 3 days of absence (right part) by type of contact – mode of injury

Figure 3.6: occurrence of accidents at work with more than 3 days of absence by type of injury (%)

Figure 3.8: workers reporting one or more accidental injuries at work or in the course of work in the past 12 months by gender and year (%)

Figure 3.9: workers reporting one or more accidental injuries at work or in the course of work in the past 12 months in different age groups by year (%)

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σε διεθνές επίπεδο (Διεθνές Γραφείο Εργασίας, 2002) συμβαίνουν ανά έτος: 250 εκατομμύρια Εργατικά Ατυχήματα, στα οποία χάνουν τη ζωή τους 1,1 εκατομμύρια εργαζόμενοι, δηλ θάνατοι την ημέρα ή 2 θάνατοι / λεπτό Εργατικά Ατυχήματα κάθε μέρα, δηλαδή 8 κάθε δευτερόλεπτο θάνατοι έχουν ως αιτία την έκθεση των εργαζομένων σε επικίνδυνες ουσίες σε κάθε έτος, ενώ 160 εκατομμύρια εργαζόμενοι πλήττονται από Επαγγελματικές Ασθένειες Συγκριτικά: είναι οι ετήσιες απώλειες ζωών σε τροχαία ατυχήματα είναι οι απώλειες σε πολέμους για την ίδια χρονική περίοδο είναι οι απώλειες σε περιστατικά βίας

Δείκτες ατυχημάτων στην Ελλάδα

Στατιστική ταξινόμηση ατυχημάτων Αίτια πρόκλησης Μέρος σώματος Φύση του τραύματος Υφιστάμενες ευθύνες Ειδικότητα, ηλικία, έτη προϋπηρεσίας Μήνας, ημέρα και ώρα Θέση εργασίας του ατυχήματος SOS: Καταγραφή των παρ΄ολίγον ατυχημάτων

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTAT Εργασιακές Ασθένειες, 2008 Τύποι εργασιακών ασθενειών EU-27, 2007 (1) (% εργαζόμενοι αναφέρουν αυτές τις ασθένειες) - Πηγή: Eurostat, Στην EΕ-27, 8.1 % των εργαζομένων μεταξύ ετών ανέφεραν πρόβλημα υγείας σχετικό με την εργασία, αντιστοιχεί σε 23 εκατ. εργαζόμενους

Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο Ερωτήσεις Απορίες?