2. ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ
I. Τέλος 19 ου αι. Σοσιαλιστικές ομάδες και εργατικές ομαδοποιήσεις Μικρή κοινωνική επιρροή σε σχέση με τις άλλες βιομηχανικές χώρες. Αιτίες: 1. απουσία μεγάλων βιομηχανικών μονάδων 2. στα μεγάλα δημόσια έργα μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού προέρχεται από το εξωτερικό (π.χ. Ιταλοί στη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου) ή ήταν βραχύχρονης απασχόλησης 3. η επικράτηση της Μεγάλης Ιδέας εμπόδιζε τη διάδοση ιδεολογιών με κοινωνικό και ταξικό περιεχόμενο. Οι πρώτες καθαρά εργατικές εξεγέρσεις σημειώθηκαν στις μεταλλευτικές επιχειρήσεις π.χ. Λαύριο 1896 → Γιατί;
Η απεργία στο Λαύριο το 1896 Οι εργάτες της Καμάριζας, του Λαυρίου γενικότερα, προς τα τέλη του 19ου αι. είναι ένας κόσμος στον οποίο μεγάλα και υψηλά έκτισαν τείχη, όπως λέει ο ποιητής, και μονάχα η ηρωική έξοδος με τις μεγάλες απεργίες από το 1883, ιδιαίτερα αυτή του 1896, όταν πια τα πράγματα φτάνουν στο απροχώρητο, φαίνεται τότε ως αναγκαστική διέξοδος. Ανοίγοντας δρόμους κάτω απ’ τη γη σκάβοντας τα σπλάχνα της, σκάβονται τα σωθικά τους και τα πρόσωπά τους, είναι ακριβώς γι’ αυτό τα ίδια πρόσωπα που ανοίγουν τους πρωτόγνωρους δρόμους των εργατικών δικαιωμάτων. Τα πάθη τους γίνονται εξεγερμένα πάθη. Στην απεργία του 1896, τα αιτήματά τους ήταν: αύξηση του μεροκάματου εξαναγκασμός της εταιρείας να φτιάξει έργα για να μη σκοτώνονται οι εργάτες κατάργηση της δουλειάς της Κυριακής να πληρώνονται απ’ ευθείας απ’ την εταιρεία κι όχι από τους εργολάβους να ιδρυθεί νοσοκομείο και φαρμακείο
II. ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ (1913) Ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης → πόλη με βιομηχανικό υπόβαθρο → με κοσμοπολίτικο χαρακτήρα → ανάπτυξη του εργατικού κινήματος → ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΕΝΤΕΡΑΣΙΟΝ (Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης -1909): πολυεθνική σοσιαλιστική οργάνωση (Αβραάμ Μπεναρόγια)
III. Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Έντονες κοινωνικές πιέσεις Εμπλοκή της Ελλάδος σε διεθνείς υποθέσεις Ο αντίκτυπος της ρωσικής επανάστασης (1917) ↓ ωρίμανση του εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος
Προς το τέλος του πολέμου (1918) Ίδρυση Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (ΓΕΣΕΕ) Ίδρυση Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Ελλάδος (ΣΕΚΕ) 1920: Το ΣΕΚΕ συνδέεται με την Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνή 1924: ΤΟ ΣΕΚΕ μετονομάζεται σε ΚΚΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος) – θάνατος του Λένιν