«Πόσο βιοκλιματικό είναι το σπίτι σας;»

Εργασία που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος Ερευνητικές εργασίες από τους μαθητές: Καραμπόζ Μουράτ Κατσαούνη Μαρίνα Μαλτή Λευτέρη Μεχμέτ Οντέρ Πρασιάδη Διονύση Σαρτζαλή Μεχμέτ Χιουμετογλού Γκιοχάν Χουσεϊν Βεϊσέλ Αλή Αγά Ογλού Φεριδέ Αχμέτ Καρά Νταή Αρήφ Γιαγατσινό Κωνσταντίνο Δαλή Ισμαήλ Ογιά Ικίζ Χουσείν Αϊντίν Καμπά Αλή Ρουκιέ

Δομή εργασίας Α΄ Μέρος: Θεωρητικό 1. Εννοιολογική οριοθέτηση: Τι εννοούμε με τον όρο βιοκλιματικό κτίριο; 2. Χαρακτηριστικά – Πλεονεκτήματα – Οφέλη για το χρήστη και το περιβάλλον 3. Είναι δυνατή η μετατροπή μιας υπάρχουσας συμβατικής κατασκευής σε βιοκλιματική;

Β΄ Μέρος: Εμπειρικό 1. Κατασκευή μακέτας 2. Διεξαγωγή έρευνας 3. Παρουσίαση αποτελεσμάτων της έρευνας 4. Συμπεράσματα

Τι εννοούμε με τον όρο βιοκλιματικό κτίριο; Με τον όρο βιοκλιματικό κτίριο εννοούμε τη χρήση όσο το δυνατόν λιγότερων ενεργοβόρων στοιχείων για να πετύχουμε τη μέγιστη δυνατή ψύξη – θέρμανση με τη λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια. Η ποιότητα ζωής σε ένα βιοκλιματικό κτίριο δεν συγκρίνεται με αυτήν του συμβατικού. Είναι ένα σπίτι σαν όλα τα άλλα, αλλά τελείως διαφορετικό. Με την κατασκευή ενός βιοκλιματικού κτιρίου έχουμε οικονομία στη θέρμανση – ψύξη και συνεπώς μείωση των λογαριασμών που φτάνει στο 70%.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός βιοκλιματικού σπιτιού; -υψηλοί χώροι -ανοίγματα στην κατακόρυφη τοιχοποιία -ανοίγματα στην οροφή -αίθρια -φωταγωγοί -έγχρωμοι και αντανακλαστικοί υαλοπίνακες -θερμοκήπια (ηλιακοί χώροι) -αυξημένα νότια ανοίγματα -εσωτερικά μπαλκόνια -χαμηλοί τοίχοι -μεγάλοι φωτεινοί χώροι -αίσθηση της οπτικής άνεσης

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα ενός βιοκλιματικού σπιτιού; α. Προσφέρει θερμική άνεση: Με άλλα λόγια, είναι δροσερό το καλοκαίρι και ζεστό το χειμώνα. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι να έχει μεγάλα παράθυρα και ανοίγματα στο νότο καθώς και μικρότερα ανοίγματα στο βορρά. Για την αποτελεσματική λειτουργία του κτιρίου ως φυσικού ηλιακού συλλέκτη είναι ανάγκη η θερμότητα που προέρχεται από την ηλιακή ακτινοβολία να παγιδεύεται στο εσωτερικό του. Γι’ αυτόν το λόγο συνιστάται αφενός προστασία του κτιρίου από τους ψυχρούς χειμερινούς ανέμους και αφετέρου θερμομόνωση του κελύφους του.

β. Προσφέρει οπτική άνεση: Αυτό συμβαίνει γιατί έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να εκμεταλλεύεται το φυσικό φως στο μεγαλύτερο τμήμα της ημέρας. γ. Διαθέτει σωστή μόνωση: Το βιοκλιματικό κτίριο προσφέρει καλή ποιότητα εσωτερικού αέρα, ενώ ελαχιστοποιεί την εισροή ρυπογόνων ουσιών στο χώρο. δ. Όλα τα παραπάνω επιτυγχάνονται με τη μικρότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας.

ε. Αντοχή στο χρόνο - μεγάλη διάρκεια ζωής στ. Πολύ μεγάλη θερμοσυσσωρευτική και ηχομονωτική ικανότητα, αντίστοιχη της μάζας του πηλού ζ. Εξαιρετική αντισεισμική συμπεριφορά: Αυτό επιτυγχάνεται λόγω της μονής τοιχοποιίας, η οποία διπλασιάζει την αντοχή του σκελετού από οπλισμένο σκυρόδεμα.

η. Υψηλή αντοχή σε πυρκαγιά: Πρακτικά αυτό σημαίνει διατήρηση της στατικής ικανότητάς του πλέον των 300 min χωρίς την παραγωγή δηλητηριωδών αερίων. θ. Εξισορρόπηση της υγρασίας του χώρου: Το πλεονέκτημα αυτό επιτυγχάνεται με τη διατήρηση της ποιότητας του εσωτερικού κλίματος

Είναι δυνατή η μετατροπή μιας υπάρχουσας συμβατικής κατασκευής σε βιοκλιματική; Ακόμη κι αν ένα κτίριο δεν κτίζεται από την αρχή, ώστε να εφαρμόζονται οι αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής εκ θεμελίων, υπάρχει η δυνατότητα τέτοιου είδους παρεμβάσεις να γίνουν και σε υπάρχουσες κατασκευές. Μπορεί π.χ. στο κτίριο να τοποθετηθούν σκίαστρα, θερμοκήπια, αεραγωγοί κ.λπ. Άλλωστε, τα χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος – άνεμοι, έντονη ηλιοφάνεια, υγρασία – ευνοούν την ανάπτυξη βιοκλιματικού σχεδιασμού

Μεγάλες επεμβάσεις - ανακατασκευές μπορούν να γίνουν σε περίπτωση συνολικής ανακαίνισης. Αυτές μπορεί να είναι η αντικατάσταση των παραθύρων και των κουφωμάτων, η προσθήκη θερμομονωτικών υλικών, η προσθήκη παθητικών συστημάτων εξωτερικά του κτιρίου ή η μετατροπή δομικών στοιχείων σε παθητικά (π.χ. μετατροπή ενός απλού τοίχου σε ηλιακό), η προσθήκη εξωτερικών συστημάτων σκίασης (σταθερών ή κινητών) κ.ά.

Τέλος, προβαίνουμε σε επεμβάσεις μη τεχνικές για τη σωστή λειτουργία του κτιρίου και των συστημάτων του, όπως σωστή χρήση των παραθύρων (ηλιασμός το χειμώνα, σκίαση και νυχτερινός αερισμός το καλοκαίρι), ορθολογική χρήση των συσκευών, ώστε να μην επιβαρύνεται το κτίριο θερμικά (π.χ. αποφεύγουμε να μαγειρεύουμε την ώρα που έχει πολλή ζέστη).

Β΄ Μέρος: Έρευνα Η διερεύνηση του ερωτήματος «Πόσο βιοκλιματικό είναι το σπίτι σου;» έγινε με τη μέθοδο επισκόπησης πεδίου. Εργαλείο της έρευνας: ερωτηματολόγιο που συντάξαμε στηριζόμενοι στις πληροφορίες που παρουσιάσαμε στο α΄ μέρος της εργασίας μας. Πληθυσμός της έρευνας ήταν οι καθηγητές και οι μαθητές του σχολείου μας και το δείγμα της έρευνας ήταν 100 συνολικά άτομα τυχαία επιλεγμένα.

Συμπεράσματα Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων γνωρίζουν τι σημαίνει ο όρος βιοκλιματικό σπίτι. Παρόλα αυτά δεν θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν το σπίτι τους ως τέτοιο. Τα περισσότερα σπίτια των ερωτηθέντων είτε δεν πληρούν τις κατασκευαστικές προϋποθέσεις ώστε να χαρακτηριστούν βιοκλιματικά, είτε οι ιδιοκτήτες τους δεν ξέρουν αν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις.

Συμπεράσματα Στις περισσότερες περιπτώσεις τα σπίτια κατασκευάστηκαν χωρίς να έχουν γίνει οι κατάλληλες μελέτες για το σωστό προσανατολισμό του σπιτιού, δεν χρησιμοποιήθηκαν οικολογικά και μονωτικά υλικά, ούτε έγιναν οι απαραίτητες ενέργειες για τη φυσική ψύξη και θέρμανση του σπιτιού.

Συμπεράσματα Αντιθέτως, οι ερωτηθέντες φαίνονται εξοικειωμένοι και χρησιμοποιούν σε μεγάλα ποσοστά ηλεκτρικές συσκευές χαμηλής κατανάλωσης ή κάνουν χρήση οικονομικού – νυκτερινού ρεύματος. Τέλος, η έρευνα μας έδειξε ότι η χρήση λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης έχει γενικευθεί.

Γενικό συμπέρασμα Οι περισσότερο είναι ενημερωμένοι σχετικά με τις δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας μέσα στο σπίτι μας, όμως ακόμα δεν έχει γίνει κατανοητό πόσο απαραίτητο είναι και για το χρήστη και για το περιβάλλον η κατασκευή κάθε νέα κατοικίας να στηρίζεται στον βιοκλιματικό σχεδιασμό της. Η ευαισθητοποίηση του κοινού περιορίζεται σε πιο απλές ενέργειες, όπως η χρήση ηλεκτρικών συσκευών χαμηλής κατανάλωσης, η χρήση οικονομικού – νυκτερινού ρεύματος και η χρήση λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης.