ΑΝΕΡΓΙΑ 13η Διάλεξη
Στόχοι Να κατανοήσουμε τον επίσημο ορισμό της ανεργίας Να κατανοήσουμε τα δύο διαφορετικά μέτρα ανεργίας: του δικαιούχου και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας Να κατανοήσουμε το μέτρο του ποσοστού ανεργίας Να κατανοήσουμε τις δύο διαφορετικές απόψεις ως προς την ανεργία: (α) την Κεϋνσιανή-ανεργία λόγω ανεπαρκούς ζήτησης και (β) την μονεταριστική- ανεργία λόγω υψηλών πραγματικών μισθών
Η σημασία της απασχόλησης Οι άνθρωποι θέλουν να αγοράσουν αγαθά αλλά δεν έχουν χρήματα → πηγαίνουν στα εργοστάσια να εργασθούν για να παράγουν αγαθά → θα εισπράξουν μισθούς → στο τέλος κάθε εβδομάδας τα αγαθά αυτά πηγαίνουν στα μαγαζιά → οι εργάτες τα αγοράζουν με τους μισθούς τους → τα μαγαζιά διοχετεύουν τα χρήματα στα εργοστάσια ως πληρωμή τους Ο αριθμός των προσφερόμενων από τα εργοστάσια θέσεων εργασίας εξαρτάται από (α) την τεχνολογία και (β) το μέγεθος της ζήτησης που υπάρχει για τα αγαθά Η ζήτηση αντικατοπτρίζεται από την ποσότητα χρήματος που εισρέει στα εργοστάσια από τα καταστήματα Άρα, αν το ΑΕΠ αυξηθεί → αύξηση ζήτησης → αύξηση απασχόλησης Ισχύει και το αντίστροφο
Η σημασία της απασχόλησης Αν ένα μέρος των κατοίκων δεν μπορεί να εργασθεί → δεν έχει χρήματα → δεν μπορεί να αγοράσει αγαθά Το γεγονός αυτό (εκτός από την ανθρωπιστική- κοινωνική του διάσταση) σημαίνει ότι τα εργοστάσια παράγουν μικρότερες ποσότητες από αυτές που θα μπορούσαν Άρα, ολόκληρο το σύστημα υπάρχει για να υποστηρίζει τα άτομα → χωρίς άτομα → δεν υπάρχει ανάγκη για καταστήματα, εργοστάσια, χρήματα → ιδού η σημασία της απασχόλησης
Ορισμός της ανεργίας Αριθμός ανέργων : όλοι οι άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι και ικανοί να εργαστούν, αλλά δεν έχουν δουλειά Μέτρα ανεργίας : Ο αριθμός των ατόμων που αιτούνται επιδόματος ανεργίας Ο δείκτης του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, δηλαδή όσοι εισπράττουν επίδομα ανεργίας + όσοι ζητούν απασχόληση (όσοι μπορούν να αναλάβουν εργασία εντός 2 εβδομάδων και έχουν ψάξει απασχόληση για 4 εβδομάδες) Ποσοστό ανεργίας : Ο αριθμός των ανέργων ως ποσοστό του συνολικού εργατικού δυναμικού
Είδη ανεργίας Υπολειμματική ανεργία : αφορά άτομα με κάποιο είδος αναπηρίας που μπορούν να εκτελέσουν ένα περιορισμένο φάσμα εργασιών Εποχική ανεργία : αφορά άτομα που εργάζονται σε κλάδους στους οποίους η απασχόληση μειώνεται προσωρινά κάποιες εποχές του έτους Ανεργία τριβής : αφορά άτομα που βρίσκονται μεταξύ εργασιών (εγκαταλείπουν μια δουλειά και ψάχνουν άλλη, απολύονται και αναζητούν άλλη κτλ.) Δομική ανεργία : Προκαλείται από θεμελιώδεις αλλαγές στη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών και από τις τεχνολογικές αλλαγές
Δομική ανεργία Δεν εξαλείφεται εύκολα εξαιτίας 2 βασικών στοιχείων : Της γεωγραφικής ακαμψίας της εργασίας : η μετακόμιση για πολλά άτομα δεν αποτελεί επιλογή ή είναι δύσκολη Της επαγγελματικής ακαμψίας της εργασίας : οι εργασιακές δεξιότητες δεν μπορούν να μεταφερθούν από το ένα επάγγελμα στο άλλο
Κεϋνσιανή ανεργία : ανεργία ανεπαρκούς ζήτησης Η ζήτηση για εργασία είναι μια προκαλούμενη ζήτηση (προκαλείται από τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται με τη βοήθεια της εργασίας) Άρα, αν πούμε ότι η ανεργία προκαλείται από τη μειωμένη ζήτηση εργασίας → προκαλείται από τη μειωμένη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών Η σχέση μεταξύ συνολικής ζήτησης και απασχόλησης φαίνεται στο Σχήμα της επόμενης διαφάνειας
Δύο (2) σημαντικά ερωτήματα Ποια η σχέση μεταξύ αύξησης της ζήτησης χρήματος και ανεργίας ? Απάντηση : αύξηση της ζήτησης χρήματος → αύξηση των επιτοκίων → μείωση της συνολικής ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών (αφού υπάρχει κίνητρο για αύξηση των αποταμιεύσεων) → μείωση του επιπέδου του πραγματικού εθνικού εισοδήματος → αύξηση της ανεργίας Ποια η σχέση μεταξύ μείωσης της προσφοράς χρήματος και ανεργίας ? Απάντηση : μείωση της προσφοράς χρήματος → αύξηση του επιτοκίου → μείωση της συνολικής ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών → μείωση του επιπέδου του πραγματικού εθνικού εισοδήματος → αύξηση της ανεργίας
Μονεταριστική ανεργία : ανεργία λόγω υψηλών πραγματικών μισθών Οι μονεταριστές υποστηρίζουν ότι : ανεργία ανεπαρκούς ζήτησης δεν υφίσταται Η ανεργία που ξεπερνά το φυσικό ποσοστό προκαλείται από τους τεχνητά υψηλούς μισθούς Οι τεχνητά υψηλοί μισθοί οφείλονται στη δύναμη των εργατικών συνδικάτων Η ανάλυση των μονεταριστών παρουσιάζεται στο Σχήμα της επόμενης διαφάνειας