ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ & ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Ι.

ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ & ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Συχνή συνύπαρξη σωματικών νόσων και ψυχικών διαταραχών Στην Π.Φ.Υ. Στους ασθενείς των νοσοκομείων Αίτια: Τυχαία συνύπαρξη Ψυχολογικοί παράγοντες ως αίτια σωματικών διαταραχών (ψυχοσωματικές νόσοι) Ψυχιατρικές επιπλοκές σωματικών νόσων & θεραπείας Σωματικά συμπτώματα ψυχικών διαταραχών Σωματικές επιπλοκές ψυχικών διαταραχών

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΛΕΥΡΩΝ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Ανταπόκριση της ψυχικής διαταραχής στη θεραπεία Βελτίωση της ποιότητας ζωής και μείωση της αναπηρίας Μείωση της αναίτιας χρήσης υπηρεσιών υγείας και βελτίωση της συμμόρφωσης στη θεραπεία

ΣΥΜΒΟΛΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ Μη υγιεινές συνήθειες (κάπνισμα, υπερφαγία, οινοπνευματώδη) Πρόκληση ορμονικών, ανοσολογικών ή νευροφυσιολογικών μεταβολών που συμβάλουν στη γένεση, ή την πορεία σωματικών διαταραχών (θνητότητα καταθλιπτικών μετά έμφραγμα μυοκαρδίου) Επίδραση στους τρόπους αναζήτησης βοήθειας Επηρεασμός της συμμόρφωσης στη θεραπεία των σωματικών νόσων

ΣΥΧΝΕΣ ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΕ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Πολύ συχνές: Διαταραχή προσαρμογής Κατάθλιψη Αγχώδεις διαταραχές Οξύ οργανικό παραλήρημα (Delirium) Λιγότερο συχνές: Σωματόμορφες διαταραχές Άνοια Διαταραχή πανικού & φοβίες Διαταραχή ψυχοτραυματικού stress Μανία Σχιζοφρένεια & παραληρητικές διαταραχές

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη Αντιβακτηριακά και αντιμυκητιασικά Αντιυπερτασικά και καρδιολογικά σκευάσματα (α-μεθυλ-ντόπα, αναστολείς των β-υποδοχέων, κλονιδίνη, γουανεθιδίνη, λιδοκαίνη, ρεσερπίνη) Αντινεοπλασματικά (αζαθειοπρίνη, C-ασπαραγινάση) Νευρολογικά και ψυχιατρικά φάρμακα (αμανταδίνη, αντιψυχωσικά, βρωμοκρυπτίνη, καρβαμαζεπίνη, λεβοντόπα, φαινυτοίνη, κατασταλτικά και υπνωτικά) Στεροειδή και ορμόνες (κορτικοστεροειδή, αντισυληπτικά σκευάσματα) Άλλα φάρμακα (κυπροεπταδίνη, σιμετιδίνη, δισουλφιράμη, διεγερτικά)

Ουσίες και φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν άγχος Ουσίες και φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν άγχος Αλκοόλ Αμινοφυλλίνη Αμφεταμίνες Αντιισταμινικά Αντιπαρκινσονικά Αντιυπερτασικά Αντιφλεγμονώδη μη στεροειδή Αντιφυματικά Αντιχολινεργικά Βρωμοκρυπτίνη Δακτυλίτιδα (τοξική δόση) Επινεφρίνη Εφεδρίνη Θεοφυλλίνη Κατασταλτικά - υπνωτικά (λόγω στέρησης) Καφεϊνη Κοκαϊνη Λιδοκαϊνη Μεθυλφαινιδάτη Νευροληπτικά (λόγω ακαθησίας) Νικοτινικό οξύ Ντοπαμίνη Σαλικυλικά Στεροειδή Φαινυλεφρίνη Φαινυλπροπανολόλη Ψευδαισθησιογόνα Ψευδοεφεδρίνη

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΛΛΑ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Οξύ οργανικό παραλήρημα (delirium) Κατασταλτικά του ΚΝΣ Διγοξίνη Σιμετιδίνη Αντιχολινεργικά Ψυχωτικά συμπτώματα Ψευδαισθησιογόνα Κατασταλτικά της όρεξης Συμπαθομιμητικά Κορτικοστεροειδή Υπερθυμία Αντικαταθλιπτικά Ισονιαζίδη

ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΣΟΙ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΣΥΧΝΑ ΑΠΌ ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Κατάθλιψη Καρκίνοι, λοιμώξεις, νευρολογικές νόσοι, ενδοκρινικές διαταραχές Άγχος Υπερθυρεοειδισμός, υπεραερισμός, υπογλυκαιμία, στερητικό σύνδρομο Κόπωση Αναιμία, διαταραχές ύπνου, χρόνιες λοιμώξεις, υποθυρεοειδισμός, σ. διαβήτης, καρκίνοι, ακτινοθεραπεία

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ Σχετικοί με τη νόσο: Πόνος Απειλή για τη ζωή Πορεία Διάρκεια Αναπηρία & ποιότητα ζωής Εμφάνιση Σχετικοί με τη θεραπεία: Παρενέργειες Αβεβαιότητα έκβασης Απαιτήσεις ιδιαίτερης φροντίδας Σχετικοί με τον ασθενή: Ψυχολογική ευαλωτότητα Κοινωνικές συνθήκες Άλλοι στρεσσογόνοι παράγοντες Αντιδράσεις των άλλων

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Σοβαρότητα της νόσου: Δυσάρεστη, απειλητική για τη ζωή, ένταση συμπτωμάτων, προοδευτικά εξελισσόμενη Δυσάρεστη φύση της θεραπείας: Μείζονες χειρουργικές επεμβάσεις, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία Ευάλωτοι ασθενείς: Ιστορικό προηγηθείσας ψυχικής διαταραχής, συνυπάρχουσα ψυχική διαταραχή, αντίξοες κοινωνικές περιστάσεις, έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος (ατομικού και κοινωνικού)

ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ Συναισθηματική αντίδραση στη διάγνωση ή την υποτροπή Συναισθηματικές αντιδράσεις στη χειρουργική θεραπεία, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία Αίσθημα ναυτίας στην αναμονή για χημειοθεραπεία Οργανική ψυχική διαταραχή λόγω μεταστάσεων, μεταβολικών αλλαγών ή της χημειοθεραπείας Νευροψυχιατρικά σύνδρομα Καταθλιπτική ή άλλη αντίδραση λόγω της πρόγνωσης της νόσου

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΕ ΑΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ Ατυχήματα & τραυματισμοί: Ψυχικά αίτια (υπερδραστηριότητα, προβλήματα συμπεριφοράς, χρήση ουσιών, οργανικές ψυχικές διαταραχές) Αγχώδη & καταθλιπτικά συμπτώματα Φοβία ταξιδίου Διαταραχή μετά ψυχοτραυματικό stress Νεύρωση αποζημιώσεως Έμφραγμα μυοκαρδίου: Άγχος, κατάθλιψη, οξύ παραλήρημα (delirium), άρνηση Λοίμωξη HIV Άγχος, κατάθλιψη, οξύ παραλήρημα (delirium), άνοια Σ. Διαβήτης Ανεπαρκής γλυκαιμικός έλεγχος, διαταραχές στην πρόσληψη τροφής, γνωστικές βλάβες

ΣΩΜΑΤΟΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Διαταραχή Σωματοποίησης: Πολλαπλά, υποτροπιάζοντα και μεταβαλλόμενα σωματικά συμπτώματα που δεν εξηγούνται σωματικά Υποχονδρίαση: Υπερβολικό άγχος για την υγεία και πεποίθηση ότι υπάρχει νόσος παρά τις αντίθετες ενδείξεις Δυσμορφοφοβία: Επίμονη, μη δικαιολογημένη ενασχόληση με την εμφάνιση του σώματος ή του προσώπου Σωματόμορφη διαταραχή πόνου Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (Νευρασθένεια)

ΣΩΜΑΤΟΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ: ΑΡΧΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Αποφυγή αντιτιθέμενων συμβουλών, μη αναγκαίων εξετάσεων και παραπομπής σε άλλους γιατρούς Βεβαιωθείτε ότι ο ασθενής κατανόησε ότι παρά του ότι τα συμπτώματα δεν οφείλονται σε σωματική νόσο, αναγνωρίστε ότι είναι πραγματικά και ότι τα παίρνετε στα σοβαρά Εξηγείστε την προέλευση των συμπτωμάτων και συζητείστε τις ανησυχίες του ασθενούς

ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΩΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Πλήρες ιστορικό και συνέντευξη και με τους συγγενείς Συζήτηση με τους άλλους ιατρούς που έχουν ασχοληθεί με τον ασθενή Απλοποίηση της ιατρικής φροντίδας Μόνο τις απαραίτητες εξετάσεις Περιορισμός του προσωπικού που εμπλέκεται Συμφωνία για ποιος έχει την κύρια φροντίδα Ελαχιστοποίηση της χρήσης ψυχοτρόπων φαρμάκων Συχνές σύντομες συναντήσεις Αποφυγή επανάληψης διαβεβαιώσεων για τα συμπτώματα Εστίαση στην αντιμετώπιση της αναπηρίας και των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων Ενθάρρυνση προοδευτικής επανόδου στις συνήθεις δραστηριότητες

ΑΠΟΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ & ΜΕΤΑΤΡΕΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Δεν αποτελούν σκόπιμες συνειδητές συμπεριφορές Μορφοποιούνται ανάλογα με την έννοια που έχει ο ασθενής για την αρρώστια Τύποι: Κινητικές διαταραχές (παραλύσεις, διαταραχές βαδίσματος, τρόμος, αφωνία, βωβότητα, σπασμοί) Αισθητικές διαταραχές (υπεραισθησία, παραισθησία, αναισθησία, tunnel vision, ψυχογενής τύφλωση, ψυχογενής κώφωση) Αποσυνδετικά συμπτώματα (αμνησία, φυγές, εμβροντησία, πολλαπλή προσωπικότητα) Υστερικές επιδημίες

ΠΡΟΚΛΗΤΗ ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ Ανεξήγητα προσποιητή διαταραχή Σύνδρομο Munchausen Σύνδρομο Munchausen δι΄ αντιπροσώπου Υπόκριση