α) Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ Φωτόπουλος Φάνης α) Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ Φωτόπουλος Φάνης Ορισμός: Η τέχνη της μετατροπής του νήματος σε ύφασμα. Η υφαντική αποτελεί μία από τις βασικές οικοτεχνικές δραστηριότητες τόσο στην αρχαιότητα, όσο και μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής προβιομηχανικής κοινωνίας και είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη γυναικεία δραστηριότητα, καθώς προορίζεται για αυτοκατανάλωση μέσα στα όρια του οίκου.

Η θέση της υφαντικής στην οικιακή οικονομία Η υφαντική αποτελεί σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας της οικογένειας της οικίας και για το λόγο αυτό συναντάται στη γλώσσα, στους μύθους, στη λατρεία, αλλά και στις διάφορες μορφές της τέχνης των αρχαίων, πηγές χάρη στις οποίες αντλούμε σήμερα ένα σύνολο σχετικών πληροφοριών για όλα τα επιμέρους στάδια των υφαντικών εργασιών. Επίσης αποτελεί αγαθό με συσσωρευμένη εργασία, με χρόνο που υπερβαίνει τη μία ή και περισσότερες γενιές, συσχετιζόμενη αποκλειστικά με τη γυναίκα στην οποία ανήκε η ευθύνη για την παραγωγή των υφαντών, κατά την προϊστορική και κλασική αρχαιότητα, όταν δηλαδή προοριζόταν για αυτοκατανάλωση μέσα στα όρια του σπιτιού και της οικογένειας.

β) ΕΡΓΑΛΕΙΑ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ Η λανάρα ήταν δυο σανίδια με πυκνά σύρματα ή καρφιά καρφωμένα στην επιφάνειά τους. Ας πούμε σα δυο μεγάλες συρμάτινες βούρτσες. Το ένα απ’ αυτά ήταν σταθερό και το τοποθετούσαν με τα σύρματα προς τα πάνω. Το άλλο είχε μια λαβή απ’ όπου το κρατούσαν οι γυναίκες και το χρησιμοποιούσαν με τα σύρματα προς τα κάτω.

Στη ρόκα που ήταν μια διχαλωτή βέργα έβαζαν τις τούφες από το μαλλί. Στη ρόκα που ήταν μια διχαλωτή βέργα έβαζαν τις τούφες από το μαλλί. Το αδράχτι ήταν ένα κυλινδρικό ξύλο που στη μέση ήταν πιο χοντρό και στις άκρες ήταν στην κάτω μυτερό για να μπορεί να γυρίζει και στην πάνω είχε ένα αυλάκι σαν βίδα για να μπορεί να κατευθύνει την κλωστή να τυλίγεται. Στο κάτω μέρος το αδράχτι είχε το σφoντίλι Αυτό ήταν ένα στρόγγυλο ξυλάκι με μια τρύπα στη μέση για να περνάει από κει το αδράχτι. Αυτό το έβαζαν για να γυρνάει καλύτερα το αδράχτι. Έβαζαν μια κλωστή και στην άκρη της τύλιγαν λίγο μαλλί. Στη συνέχεια, γύριζαν δυνατά το αδράχτι όπως γυρίζουμε τη σβούρα και έτσι λίγο λίγο το μαλλί περιστρέφονταν και γίνονταν κλωστή. ΡΟΚΑ ΑΔΡΑΧΤΙ

Γι’ αυτό είχαν το τ(υ)λιγάδι Γι’ αυτό είχαν το τ(υ)λιγάδι. Κι αυτό, όπως και η ρόκα , ήταν μια διχαλωτή βέργα μόνο που στην άλλη άκρη του είχε μια τρύπα όπου έβαζαν κάθετα ένα μικρό ξυλάκι. Το μαλλί από το αδράχτι το τύλιγαν στο τ(υ)λιγάδι στη διχάλα της κορυφής και στο ξυλάκι της βάσης. Αν δεν είχαν τ(υ)λιγάδι μπορούσαν να το κάνουν και με τα χέρια τους χρησιμοποιώντας τη διχάλα που σχηματίζει ο αντίχειρας και ο δείκτης με τον αγκώνα. Έτσι η κλωστή γινόταν μια κουλούρα. Αυτή θα πήγαινε στην ανέμη και με τη τσιγκρίκα (ροδάνι) θα τυλιγόταν στα μασούρια για να πάει για ύφανση.

Η κουλούρα που είχε γίνει η κλωστή στο τ(υ)λιγάδι έπρεπε να τυλιχτεί στα μασούρια. Έμπαινε λοιπόν στην ανέμη που μπορούσε να περιστρέφεται γύρω από έναν κάθετο άξονα και μαζευόταν με την βοήθεια της τσικρίκας στα μασούρια. ΑΝΕΜΗ ΜΑΣΟΥΡΙ Η τσικρίκα ήταν μια ρόδα που γύριζε με το χέρι γύρω από ένα άξονα. Έτσι που γύριζε μετέδιδε την κίνηση με ένα σκοινί στο μασούρι κι έτσι τυλιγόταν η κλωστή. Τα μασούρια τώρα ήταν έτοιμα να πάνε για να χρησιμοποιηθούν στον αργαλειό. Τα μασούρια ήταν μικρά κυλινδρικά καλάμια περίπου 15 εκατοστά που ήταν τρύπια κατά μήκος. ΤΣΙΚΡΙΚΑ

Αργαλειός

γ) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ Υφαντά :

Υφάντρες :

δ) ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ http://www.youtube.com/watch?v=RSpqF-Xb7u8

ε) ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΖΑΛΟΓΓΟΥ Τμήμα έργων κεντητικής, υφαντικής Τα εκθέματα της υφαντικής αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της συλλογής του λαογραφικού μουσείου. Τα υφαντά κάλυπταν τις ανάγκες της ενδυμασίας και του σπιτιού. Ήταν φτιαγμένα από ζωικές ύλες και βαφόταν με φυτικές χρωστικές ουσίες. Τα πιο διαδεδομένα υφαντά εκείνης της εποχής ήταν τα μπαστά, τα φλοκάτα, τα κιλίμια, τα μαξιλάρια, οι ποδιές, οι φούστες, όλα μάλλινα με πολύχρωμες κλωστές που έφτιαχναν οι γυναίκες μόνες τους από μαλλί στην ανέμη, στο αδράχτι και στη συνέχεια στον αργαλειό. Οι κάλτσες ή τσουράπια ήταν μάλλινες και πλεγμένες στο χέρι με βελόνες. Τα τσουράπια ήταν πολύχρωμα και ήταν συμπλήρωμα της φορεσιάς. Παρουσιάζονται επίσης ταγάρια, ή σακούλια για τη μεταφορά του φαγητού. Οι καθημερινοί τρουβάδες ήταν μάλλινοι υφαντοί με ρίγες και οι γιορτινοί με λίγα στολίδια

Εικόνες εκθεμάτων

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΥ ΜΕ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΤΕ !!! Φάνης Φωτόπουλος Τμήμα : Β΄2 Σχ. Έτος : 2012-13