Ορθολογική Χρήση Εξειδικευμένων Εργαστηριακών Εξετάσεων Ορθολογική Χρήση Εξειδικευμένων Εργαστηριακών Εξετάσεων Ανοσολογικός έλεγχος

αλλά είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο Υπάρχουν εκατοντάδες εξετάσεων που ο κλινικός ιατρός μπορεί να ζητήσει για τη διερεύνηση ενός ασθενούς αλλά είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο να έχει κανείς εξειδικευμένες γνώσεις για κάθε νόσημα

Λόγω του μεγάλου αριθμού και της πολυπλοκότητας των εργαστηριακών εξετάσεων οι ιατροί έχουν κενά και στη γνώση και στην αντίληψη αυτών των μεθόδων

Ανάγκη για ορθολογική χρήση εργαστηριακών εξετάσεων Πίεση χρόνου και φόρτος εργασίας ιατρών Παραγγελία όλο και περισσότερων και συχνά μη απαραίτητων εργαστηριακών εξετάσεων Αύξηση αναγκών / αριθμού ασθενών Αύξηση αριθμού διενεργούμενων εργαστηριακών εξετάσεων Οικονομική κρίση, περικοπές δαπανών Ανάγκη για ορθολογική χρήση εργαστηριακών εξετάσεων

Προσπάθειες για ορθολογική χρήση των εξετάσεων Ανάγκη στο να υπάρχει μια κατεύθυνση που θα βοηθάει τους κλινικούς ιατρούς ...& ανάγκη των εργαστηρίων να περιορίζουν τις δαπάνες & το κόστος των υλικών

Ηνωμένες Πολιτείες κόστος εξετάσεων αποτελεί το 4% του ολικού κόστους υγείας Περίπου 60 δισ. δολάρια ετήσια αύξηση κόστους 15-25%

οδηγούν σε ραγδαία άνοδο του κόστους Η εξέλιξη των απαραίτητων εξετάσεων για διάγνωση και θεραπεία με κυρίαρχες τις μοριακές και γονιδιακές τεχνικές οδηγούν σε ραγδαία άνοδο του κόστους και αυτό επιτάσσει την σωστή διαχείριση/επιλογή των ενδεδειγμένων εξετάσεων

Ορθολογική χρήση εργαστηριακών εξετάσεων: Ορίζεται η στρατηγική για να εκτελούμε τις σωστές εξετάσεις με σκοπό την παροχή υψηλής & «cost-effective» φροντίδας στον ασθενή Ένα πρόγραμμα ορθ.χρ.εργ.εξετάσεων πρέπει να βασίζεται στην καλύτερη εργαστηριακή διαγνωστική προσέγγιση η οποία να απαντά στα κλινικά ερωτήματα Ένα πρόγραμμα ορθ.χρ.εργ.εξετάσεων ΔΕΝ είναι απλά μια διαδικασία ελέγχου & μείωσης του κόστους Αν το κύριο κίνητρο είναι να μειωθούν οι δαπάνες, και όχι το καλύτερο για τον ασθενή, τότε κάθε τέτοιο πρόγραμμα θα είναι είτε αναποτελεσματικό, είτε μικρής διάρκειας

Ο ανοσολογικός έλεγχος περιλαμβάνει πλήθος εξετάσεων – μεθόδων: IIF- τιτλοποίηση αντισωμάτων Έλεγχος αυτοαντισωμάτων Πρωτεϊνική ανάλυση Cell labeling studies Cytokine/IL release testing HLA antibodies analysis Immunoglobulin labeling/screening Monoclonal antibody screening/ western blotting/ ELISA Metabolic marker analysis Cytometry analysis

Οι κλινικοί ιατροί δεν έχουν κίνητρα για να παραγγείλουν λιγότερες εξετάσεις ούτε έχουν εκπαιδευτεί να έχουν αυτό τον τρόπο σκέψης, έτσι πρέπει και το εργαστήριο από την πλευρά του να προσπαθεί να θέσει κριτήρια ορθολογικής χρήσης. Η διαδικασία ορθολογικής χρήσης ξεκινάει όταν ο κλινικός ιατρός αρχίζει να σκέφτεται ποιες εξετάσεις είναι απαραίτητες για να αξιολογήσει τον ασθενή του, είτε πρόκειται για διάγνωση, παρακολούθηση, αποκλεισμό νόσου, θεραπεία. Η σωστή παραγγελία εξετάσεων εξαρτάται από τη βασική γνώση γι’ αυτήν την απόφαση

Συνήθης τακτική παραγγελίας εργαστηριακών εξετάσεων: Όλα ταυτόχρονα!

Συνήθης τακτική παραγγελίας εργαστηριακών εξετάσεων: Όλα ταυτόχρονα! Κίνητρα ; Δεν χρειάζεται πολύς κόπος από τον ιατρό Δεν χρειάζεται πολύ σκέψη για το περιστατικό Δεν χρειάζεται επιπλέον αναμονή για το αποτέλεσμα Δεν χρειάζονται επαναλαμβανόμενες αιμοληψίες Αρνητικά;; Κανένα για τον παραγγέλοντα Πολλά για το σύστημα υγείας

Ιδανικά, το εργαστήριο θα πρέπει: να είναι σε διαρκή συνεργασία με την κλινική, να ενημερώνεται για τις εξετάσεις που ζητούνται, να προτείνει εξετάσεις και να ακυρώνει εξετάσεις που δε χρειάζονται

Που θα μπορούσε να παρέμβει το εργαστήριο μας Σαφής αναφορά κλινικών ευρημάτων στο παραπεμπτικό ώστε να γνωρίζουν όλοι την φύση του περιστατικού που διερευνάται και την σκοπιμότητα των εξετάσεων Να υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί στην παραγγελία των εξετάσεων, δηλαδή να υπάρχουν ιδιαίτερες εξετάσεις που να παραγγέλνονται μόνο σε συνεννόηση με το εργαστήριο Διαδικασία «send & hold», η εξέταση στέλνεται, αλλά εκτελείται εφόσον βγουν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα Να χρησιμοποιούνται εξιδεικευμένοι αλγόριθμοι και πρωτόκολλα για τη διάγνωση, τα οποία να οδηγούν και να διευκολύνουν τον ιατρό

Μετά την παραγγελία το εργαστήριο μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο. Και να μην έχουν την εύκολη και παθητική στάση «αν ο ιατρός το παραγγείλει, το εκτελούμε» Αλγόριθμοι φτιαγμένοι από μαζί την κλινική και το εργαστήριο Αλγόριθμοι νοσημάτων ή πρόταση: παραγγελία αλγόριθμου Μελέτη Mayo Clinic έδειξε ότι η χρήση αλγόριθμου για κοιλιοκάκη είχε 1/7 κόστους από την ταυτόχρονη παραγγελία των εξετάσεων

Διαγνωστικά κριτήρια ανοσολογικών παθήσεων: Νεώτερα δεδομένα Τα τελευταία χρόνια η προοδευτική ανασκόπηση των διαγνωστικών κριτηρίων για τις κυριότερες ανοσολογικές παθήσεις έχει δώσει κεντρικό ρόλο στα εργαστηριακά ευρήματα καθώς το προφίλ των αυτοαντισωμάτων του ασθενούς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την κλινική διάγνωση

ΚΥΡΙΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΟΣ ΚΥΡΙΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΟΣ Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος Διάφοροι ιστοί Ιδιοπαθής ή φαρμακευτικός (φαινυτοίνη, υδραλαζίνη). Περιοδικότητα, κυρίως νέες γυναίκες. Πυρετός, ρίγη, κακουχία, απώλεια βάρους, δερματικά εξανθήματα («πεταλούδας»), απώλεια τριχών, αγγειίτιδα, διαταραχές κύκλου, λεμφαδενοπάθεια, κατάθλιψη, ψύχωση, σπασμοί. Ρευματοειδής Αρθρίτις Αρθρικού υμένα Πυρετός, ανορεξία, απώλεια βάρους, αρθραλγίες (κυρίως μικρών αρθρώσεων δακτύλων, καρπού, αγκώνα, γόνατος, ποδοκνημική), προοδευτική παραμόρφωση αρθρώσεων και απώλεια λειτουργικότητας. Σκληρόδερμα (CREST Syndrome) ή προοδευτική συστηματική σκλήρυνση (PSS) Συνδετικός ιστός Πόνος, διόγκωση και ακαμψία αρθρώσεων, τεταμένο δέρμα, ανορεξία, απώλεια βάρους, διαταραχές κενώσεων, προσβολή νεφρών, καρδιάς, πνευμόνων, πνευμονική υπέρταση (αίτιο θανάτου στο 30%) Σύνδρομο Goodpasture's Πνεύμονες, νεφροί Κυρίως νέοι άνδρες, ωχρότητα, αιμόπτυση, κακουχία, αιματουρία, σπειραματονεφρίτιδα Πολυομυοσίτις/ Δερματομυοσίτις νευρομυικά Μυϊκή αδυναμία κυρίως ώμου- λεκάνης (πολιομυοσίτιδα), δερματικό εξάνθημα χεριών, προσώπου, τραχήλου (δερματομυοσίτιδα). Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτις Αρθρώσεις, μαλακοί ιστοί Προοδευτικός πόνος και φλεγμονή από οσφύ και με ανοδική πορεία.. Σύνδρομο Sjorgen's Εξωκρινείς αδένες Ξηρότητα στόματος, οφθαλμών, βλεννογόνων Μικτή Νόσος Συνδετικού Ιστού Οίδημα χεριών, Raynaud φαιν, υμενίτιδα, μυοσίτιδα, ανάμεικτα σημεία λοιπών κολλαγονώσεων Σ.Δ τύπου Ι Ινσουλινοπαραγωγά νησίδια παγκρέατος Κόπωση, αδυναμία, πολυδιψία, πολυουρία, πολυφαγία, υπεργλυκαιμία, κτλ Νόσος Grave's θυρεοειδής Αύξηση θυρεοειδικών ορμονών, διόγκωση θυρεοειδούς, απώλεια βάρους, υπεριδρωσία, αίσθημα παλμών, νευρικότητα, δυσανεξία στη ζέστη. Θυρεοειδίτιδα Hashimoto's Θυρεοειδής αδένας Ελάττωση θυρεοειδικών ορμονών, πρόσληψη βάρους, κόπωση, ξηρότητα δέρματος, απώλεια τριχών. Κακοήθης αναιμία Κυτταρικές σειρές ΓΕΣ Δυσαπορρόφηση Βιτ. B12, αναιμία, ναυτία, έμετοι, διάρροιες/δυσκοιλιότητα, μείωση όρασης, εμβοές, περιφερική νευροπάθεια. Αυτοάνοση Θρομβοπενική Πορφύρα αιμοπετάλια Εκχυμώσεις, αιμορραγία ούλων, ουρογεννητικού, ρινός, ΓΕΣ Αγγειίτις αγγεία Συμπτωματολογία ανάλογη των προσβεβλημένων αγγείων Μυασθένεια gravis Υποδοχείς ακετυλοχολίνης Βαριά μυϊκή αδυναμία, αρχικά σε ομάδα μυών, προοδευτικά καθολική.

Αλγόριθμος ΑΝΑ ANA- αντιπυρηνικά αντισώματα (antinuclear antibodies) Anti-dsDNA- αντισώματα έναντι διπλής έλικας DNA ENA- αντισώματα έναντι ειδικών αντιγόνων πυρήνα (extractable nuclear antibodies)

M. Tampoia et al, Archives of Pathology & Laboratory Medicine, 2007 Application of a Combined Protocol for Rational Request and Utilization of Antibody Assays Improves Clinical Diagnostic Efficacy in Autoimmune Rheumatic Disease M. Tampoia et al, Archives of Pathology & Laboratory Medicine, 2007

Καταστάσεις που σχετίζονται με (+) IF-ANA ΝΟΣΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΑΝΑ % ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΥΡΕΣΗ ΑΝΑ(+) ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΧΡΗΣΙΜΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΕΛ 95-100 Συστ. Σκλήρυνση (Σκληρόδερμα) 60-80 ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΥΡΕΣΗ ΑΝΑ(+) ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΧΡΗΣΙΜΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Σ. Sjogren 40-70 Δερματομυοσίτιδα/ πολυομυοσίτιδα 30-80 ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ TA ΑΝΑ(+) ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ Φαρμακογενής ΣΕΛ Περίπου 100 Αυτοάνοση ηπατίτιδα ΜΝΣΙ

Καταστάσεις που σχετίζονται με (+) IF-ANA ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΑΝΑ(+) ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΝΟΣΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΑΝΑ % ΡΑ 30-50 Πολλαπλή σκλήρυνση 25 Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα 10-30 Θυρεοειδική νόσος Δισκοειδής λύκος 5-25 Λοιμώδη νοσήματα Μεγάλη διακύμανση Κακοήθειες Εμφυτεύματα σιλικόνης 15-25 Ινομυαλγία Συγγενείς ασθενών με αυτοάνοση νόσο (ΣΕΛ- σκληρόδερμα) ΠΡΟΣΟΧΗ: Τίτλοι ΑΝΑ σε Φυσιολογικά άτομα χωρίς υποκείμενη νόσο ≥1:40 20-30 ≥1:80 10-12 ≥1:160 5 ≥1:320 3

Καταστάσεις που σχετίζονται με (+) IF-ANA ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΤΑ ΑΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΓΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ-ΠΡΟΓΝΩΣΗ Χρόνια Νεανική Ολιγοαρθρική αρθρίτιδα με συνοδό ραγοειδίτιδα 20-50 Φαινόμενο Raynaud 20-60 Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο 40-50

Συστάσεις για έλεγχο ΑΝΑ: Ο επιπολασμός των αυτοάνοσων νοσημάτων είναι χαμηλός, με εξαίρεση τη ΡΑ που προσβάλει 1% περίπου των ενηλίκων και που δεν έχει ειδικό ορολογικό δείκτη, τα υπόλοιπα δεν προσβάλουν πάνω από 0,5% του πληθυσμού Ελέγχουμε για ΑΝΑ μόνο ασθενείς με συμπτώματα αυτοάνοσης νόσου γιατί ασθενώς θετικά ΑΝΑ παρατηρούνται σε πλήθος «μη ρευματολογικών» ασθενών, καθώς και σε υγιείς (σχεδόν 1 στους 4) Λαμβάνουμε υπόψη τα ΑΝΑ(+) με τίτλο ≥1:160 <1:80 θεωρούνται (-) 1:80- 1:160 θεωρούνται (+) σε χαμηλό τίτλο- σε απουσία ειδικών συμπτωμάτων δε χρειάζεται περαιτέρω εργαστηριακός έλεγχος απλά κλινική παρακολούθηση >1:160 θεωρείται (+) και χρήζει περαιτέρω εργαστηριακού ελέγχου για αυτοανοσία Δεν χρησιμοποιούμε τα ΑΝΑ για παρακολούθηση της αυτοάνοσης νόσου

Συστάσεις για έλεγχο επί ΑΝΑ(+): Ελέγχουμε για anti-dsDNA μόνο σε ΑΝΑ(+) ασθενείς με κλινική υποψία ΣΕΛ Ελέγχουμε για ΕΝΑ μόνο σε ΑΝΑ(+) ασθενείς ή σε σπάνια περιστατικά με ΑΝΑ(-) σε ασθενείς με ισχυρή υποψία αυτοάνοσης νόσου (ειδικά για Sjogren ή πολυομυοσίτιδα)

Συστάσεις για έλεγχο Αnti-ds-DNA: Τα anti-dsDNA έχουν υψηλή ειδικότητα ως προς τον ΣΕΛ και είναι παρόντα στο 40-80% των πασχόντων (10ο διαγν κριτήριο-ACR) Σε ασυμπτωματικούς ασθενείς είναι ενδεικτικά υποκλινικού ΣΕΛ μια και είναι (-) σε φαρμακογενή λύκο, ενώ ανευρίσκονται (+) σε <2% άλλων αυτοάνοσων Τα anti-dsDNA αποτελούν το κυριότερο αίτιο για ομοιογενή/περιφερικό φθορισμό των ΑΝΑ-IF (11o διαγν κριτήριο-ACR)

Συστάσεις για έλεγχο Αnti-ds-DNA: Ελέγχουμε για anti-dsDNA μόνο σε κλινική συμπτωματολογία ΣΕΛ & όταν έχουμε (+)ΑΝΑ με IIF O τίτλος των anti-dsDNA έχει μεγάλη διαγνωστική και προγνωστική αξία Χρησιμοποιούμε τα anti-DNA για παρακολούθηση του ΣΕΛ Πολλές μελέτες περιγράφουν στενή σχέση ανάμεσα στον τίτλο των anti-dsDNA και την ενεργότητα της νόσου, ειδικά στη νεφρίτιδα του ΣΕΛ Αύξηση των αντισωμάτων αυτών μπορεί να προηγηθεί μιας «κρίσης» της νόσου κατά κάποιες εβδομάδες Σε ασθενείς με σχετικά ενεργό νόσο τα anti-dsDNA μπορούν να ελέγχονται ανά 6-12 εβδομάδες, ενώ σε λιγότερο ενεργό νόσο αρκεί έλεγχος ανά 6-12 μήνες Για την αρχική διάγνωση μέθοδος εκλογής είναι ο IIF σε αραίωση 1:10 ενώ για την παρακολούθηση προτιμότερο είναι να χρησιμοποιούνται ποσοτική Farr ή ELISA

Οδηγίες για τη χρήση των ειδικών αντιπυρηνικών αντισωμάτων (ENA): Στην αρχική διαγνωστική φάση σε ασθενείς με υποψία ανοσολογικού νοσήματος η πρώτη εξέταση είναι τα ΑΝΑ (με IIF) Το είδος του φθορισμού των (+) ΑΝΑ, καθορίζει και την επόμενη εξέταση με την οποία θα ελέγξουμε για την ύπαρξη αυτοαντισωμάτων που κατευθύνονται έναντι ενός ή περισσοτέρων ειδικών ενδοκυτταρικών αυτοαντιγόνων Εξαίρεση: σε κάποιους ασθενείς με σ. Sjogren ή Δερματοπολυομυοσίτιδα τα ΑΝΑ μπορεί να είναι (-) Οι ασθενείς που υπάρχει κλινική υποψία για αυτά τα νοσήματα θα πρέπει να γίνουν ΕΝΑ ανεξαρτήτως των (-) ΑΝΑ

Διάφορα είδη φθορισμού: σχετίζεται με το νόσημα Το είδος του φθορισμού σχετίζεται με το νόσημα

Το είδος του φθορισμού σχετίζεται με το νόσημα Περιφερικός φθορισμός: ΣΕΛ Ομοιογενής φθορισμός: ΣΕΛ, Φαρμακογενής λύκος

Στικτός φθορισμός: ΣΕΛ (Sm) ΣΕΛ, SSj (SSA, SSB) ΣΕΛ, ΜCTD, RΑ, SScl, UCTD (RNP) SScl (Scl70) Φθορισμός τύπου Πυρηνίου: SScl, ΣΕΛ, PM, PM/SScl (Jo1) Κυτταροπλασματικός φθορισμός: PM, DM, ΣΕΛ, SSj

Το είδος του φθορισμού σχετίζεται με το νόσημα Φθορισμός Κεντρομεριδίου: CREST (Calcinosis, Raynaud, Esophageal dysmotility, Sclerodactyly, Teleangectasia)

Nucleosome dsDNA Histones Sm RNP Sm/RNP SSA/Ro 60kD SSA/Ro 52kD SSB Antibodies against nucleosomes are found in 76% of patients with Systemic Lupus Erythematosus (SLE). These Abs have an important predictive value as they appear at an earlier stage than anti-dsDNA. dsDNA Antibodies against dsDNA are found in 88% of patients with Systemic Lupus Erythematosus (SLE). These antibodies represent the diagnostic markers for SLE according to ACR criteria. Histones Antibodies against histones are found in 74% of patients with Systemic Lupus Erythematosus. 95% in patients with Medication-Induced Lupus Erythematosus, and also in 15 – 50% of patients with Rheumatoid Arthritis. Sm Antibodies against Sm are found in 10-40% of patients with Systemic Lupus Erythematosus (SLE). These antibodies have very high specificity of 99%. RNP Antibodies against RNP are found in 40-60% of patients with Mixed Connective Tissue Disease (MCTD, also known as Sharp Syndrome). These antibodies have 100% specificity to the disease. Sm/RNP Antibodies to Sm/RNP are found in patients with Mixed Connective Tissue Disease (MCTD, Sharp Syndrome) and Systemic Lupus Erythematosus (SLE). SSA/Ro 60kD Antibodies against SS-A/Ro are found in 40-80% of patients with Sjögren's Syndrome, in 50% of patients with Systemic Lupus Erythematosus (SLE), and in 90% of patients with Neonatal Lupus Erythematosus. These antibodies are also found in patients withSubacute Cutaneous Lupus Erythematosus. SSA/Ro 52kD SSB Antibodies against SS-B are found in 40-80% of patients with Sjögren's  Syndrome, and in 90% of patients with Neonatal Lupus Erythematosus. These antibodies are also found in patients with Subacute Cutaneous Lupus Erythematosus. Scl-70 Antibodies against Scl-70 are found in 60% of patients with Sclerdoderma. They are highly specific for the disease. Ku Antibodies against Ku are found in 5-25% of patients with Polymyositis/Scleroderma Overlap Syndrome. PM-Scl 100 Antibodies against PM-Scl 100 are found in 20-25% of patients withPolymyositis/Scleroderma Overlap Syndrome. A reliable marker for Juvenile Scleromyositis.  

Ribosome P Protein (RPP) Mi-2 Antibodies against Mi-2 are found in 25-35% of patients withPolymyositis/Dermatomyositis. Positive patients tend to have good prognosis. Jo-1 Antibodies against Jo-1 are found in 60% of patients with Myositis and Fibrosing Alveolitis and in 30% of patients withPolymyositis/Dermatomyositis. PL-7 Antibodies against PL-7 are found in 17% of patients with Polymyositis/Dermatomyositis. PL-12 Antibodies against PL-12 are found in 3-6% of patients with Polymyositis/Dermatomyositis. SRP-54 Antibodies against SRP 54 are found in 30% of patients with Polymyositis/Dermatomyositis. These antibodies are highly specific for polymyositis. Ribosome P Protein (RPP) Antibodies against Ribosomal P Protein are found in 10-35% of patients with Systemic Lupus Erythematosus (SLE) and have a high specificity of 99%. CENP-A/B Antibodies against CENP-A/B are usually associated with CREST Syndrome, and their prevalence is 57 – 82%. Proliferating Cell Nuclear Antigen (PCNA) Antibodies against Proliferating Cell Nuclear Antigen are found in 3% of patients with Systemic Lupus Erythematosus (SLE) but are highly specific to the disease. sp100 Antibodies against sp100 are found in 27% of patients with Primary Biliary Cirrhosis (PBC). This antigen is of importance in assessing PBC patients negative for mitochondrial antibodies. gp210 Antibodies against gp210 are found in 10-25% of patients with Primary Biliary Cirrhosis (PBC). This antigen is of importance in assessing PBC patients negative formitochondrial antibodies. M2 recombinant Antibodies against mitochondrial antigensare found in 95% of patients with Primary Biliary Cirrhosis. M2/nPDC Antibodies against mitochondrial native PDCare found in 95% of patients with Primary Biliary Cirrhosis. F-actin Antibodies against F-actin are found in 25% of patients with Autoimmune Hepatitis type 1. These antibodies are the main component of the broad family of Smooth Muscle Abs (SMA).

Η ποικιλία των ειδικών αντιπυρηνικών αντισωμάτων είναι μεγάλη δεν είναι σκόπιμο να προσπαθήσουμε να βρούμε το ειδικό αυτοαντίσωμα σε κάθε ασθενή με (+)ΑΝΑ φθορισμό Σκόπιμο είναι να υπάρχει περιορισμός στη μελέτη στα αυτοαντισώματα που έχουν σημασία στην κλινική διάγνωση ή σαν κριτήρια κατάταξης Τα κυριότερα είναι τα: anti-Ro/SSA, anti-La/SSB, anti-Sm, anti-U1RNP, anti-Scl70, anti–Jo-1, anti–CENP-B, antinucleosome

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι για τον έλεγχο αυτών των αντισωμάτων, όμως η στρατηγική για το ποιά και με ποιά σειρά θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από την κλινική κατάσταση, το κόστος των αντιδραστηρίων, το χρόνο που χρειάζεται για να βγει το αποτέλεσμα, την επάρκεια του προσωπικού κλπ. Η ιδανική μέθοδος θα πρέπει να συνδυάζει την ευαισθησία και την υψηλή ειδικότητα, ακρίβεια και αξιοπιστία, ευκολία στην εκτέλεση, περιορισμένη χρήση τεχνολογίας, γρήγορη διάθεση, και περιορισμένο κόστος Καμία από τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους (counterimmunoelectrophoresis, immunoenzymatic, immunoblot, immunodot) δεν συνδυάζει όλα τα ανωτέρω Στη διαγνωστική φάση αρκεί ο έλεγχος με κάποια από τις παραπάνω μεθόδους για τον προσδιορισμό του ειδικού αντιπυρηνικού αντισώματος Παρόλ’ αυτά, σε αρνητικό ή πολύ ασθενές αντίσωμα προχωράμε και σε έλεγχο με δεύτερη μέθοδο όταν υπάρχει πολύ σοβαρή κλινική ένδειξη Ποσοτικός προσδιορισμός των ειδικών πυρηνικών αυτοαντισωμάτων δε φαίνεται να προσφέρει περισσότερες πληροφορίες για τη διάγνωση, την πορεία, την πρόγνωση ή τη θεραπεία της νόσου με μοναδική εξαίρεση την MCTD όπου υψηλοί τίτλοι anti-U1RNP αποτελούν το βασικό διαγνωστικό κριτήριο. Οπότε: ελέγχουμε ποσοτικά (ELISA) μόνο σε μεμονωμένα (+)U1RNP για διάγνωση MCTD

Ειδικό πυρηνικό αντίσωμα Σχετιζόμενο νόσημα U1RNP MCTD σε 71-100% Ειδικότητα: 84-100% Sm ↑ειδικότητα για ΣΕΛ, <5% σε άλλες κολλαγονώσεις ↓ευαισθησία (σε <30%) SSA/Rö Σε πολλές κολλαγονώσεις : SSj, ΣΕΛ Μεμονωμένο ή σε συνδυασμό με SSB (SSj: στο 60%, ΣΕΛ: στο 35%) SSB/La Σπάνια μόνο του, συνήθως μαζί με SSA (SSj) Scl-70 ↑ειδικότητα για Σκληρόδερμα ↓ευαισθησία (σε 40% των πασχόντων) Συσχέτιση με βαριά συστηματική προσβολή & πνευμονική ίνωση Jo-1 ↑ειδικότητα για πολυομυοσίτιδα ↓ευαισθησία (σε 20% των πασχόντων) Σχετίζεται με βαριά νόσο & πνευμονική ίνωση

Συνοψίζοντας… (+) ΑΝΑ και (+) anti-ds DNA ή (+) Sm αποτελούν 2 από τα 11 κριτήρια για τη διάγνωση του ΣΕΛ (+) ΑΝΑ≥1:320 ή anti-SSA/Ro ή/και anti-SSB/La είναι διαγνωστικά για σύνδρομο Sjögren ( 1 από τα 3 κριτήρια- βιοψία, κερατοεπιπεφυκίτιδα) Anti-Jo-1(+): κριτήριο για τη διάγνωση δερματοπολυομυοσίτιδας Anti- κεντρομεριδιακά ή anti-Scl70: κριτήρια για τη διάκριση της δερματικής συστηματικής σκλήρυνσης σε εντοπισμένη (σ. CREST) ή διάχυτη Anti-U1RNP: βασικό διαγνωστικό κριτήριο για τη μεικτή νόσο συνδετικού ιστού(MCTD)

Η πραγματικότητα της ελληνικής συνταγογράφησης: ΕΝΑ και... Ραδιοϊσότοπα!

Ευχαριστώ για την προσοχή σας Ευτυχώς όμως οι νέες τεχνολογίες και τα social networks, είναι στην υπηρεσία των κυττάρων του Ανοσοποιητικού… Ευχαριστώ για την προσοχή σας