CST-245 Εισαγωγή στις τεχνολογίες Διαδικτύου

2 Αναζήτηση στο Διαδίκτυο Πριν την εξάπλωση των πρωτοκόλλων του Παγκόσμιου Ιστού μία ποικιλία από μεθόδους υπήρχε για την αναζήτηση εγγράφων στο διαδίκτυο.  Archie: ένα πληροφοριακό σύστημα σχεδιασμένο για την αναζήτηση σε δεδομένα αποθηκευμένα σε ftp εξυπηρετητές.  Gopher: η πληροφορία παρουσιάζεται σε μία ιεραρχία (εξυπηρετητές, καταλόγους, υποκαταλόγους και αρχεία).  Veronica: πρόκειται για ένα σύστημα αναζήτησης σε Gopher εξυπηρετητές.  Wide Area Information Server (WAIS): ένα σύστημα για αναζήτηση με βάση απλού κειμένου.

3 Αναζήτηση στο Διαδίκτυο Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και μετά την εξάπλωση του Παγκόσμιου Ιστού (WWW), η αναζήτηση εγγράφων γίνεται σχεδόν πάντα μέσα από αυτό. Το κυριότερο εργαλείο που χρησιμοποιείται για σκοπούς αναζήτησης είναι οι “Μηχανές Αναζήτησης” (Search Engines).

4 Search Engines Στις πιο γνωστές μηχανές αναζήτησης συμπεριλαμβάνοντα:  Lycos (1994)  Yahoo / Altavista (1995)  Google (1998)  Bing (2009)  Ask Σήμερα το Google έχει καθιερωθεί σαν η πλέον βασικότερη μηχανή αναζήτησης ανά τον κόσμο. Search engine usage share December

5 Search Engines Google search engine Applications / Tools Text box for typing text to search for Seacrh button to start search Advanced search link Settings and Sign In

6 Search Engines Google advanced search

7 Web browsers Η αναζήτηση στο Διαδίκτυο φυσικά δεν θα υπήρχε ή θα γινόταν πολύ δύσκολη χωρίς τις κατάλληλες εφαρμογές Οι φυλλομετρητές (web browsers) αποτελούν τα προγράμματα (client side) που επικοινωνούν με τους εξυπηρετητές (servers) για να ζητήσουμε και να δούμε στον υπολογιστή μας μια σελίδα του παγκόσμιου ιστού (web page), συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των μηχανών αναζήτησης.

8 Web browsers Τα πιο γνωστά web browsers σήμερα συμπεριλαμβάνουν:  Microsoft Internet Explorer (  Mozilla Firefox (  Chrome (  Opera (  Safari (  Netscape Navigator ( Όλα τα web browsers διατίθενται δωρεάν και μπορούν να κατεβαστούν από τα αντίστοιχα sites των δημιουργών τους.

9 Web browsers Ποσοστά χρήσης των web browsers σήμερα:

10 File Transfer Protocol (FTP) Το File Transfer Protocol (FTP), (Πρωτόκολλο Μεταφοράς Αρχείων) είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο πρωτόκολλο σε δίκτυα τα οποία υποστηρίζουν το πρωτόκολλο TCP/IP (δίκτυα όπως internet ή intranet). Ο υπολογιστής που τρέχει εφαρμογή FTP client μόλις συνδεθεί με τον server μπορεί να εκτελέσει ένα πλήθος διεργασιών όπως ανέβασμα αρχείων στον server, κατέβασμα αρχείων από τον server, μετονομασία ή διαγραφή αρχείων από τον server κ.ο.κ. Το πρωτόκολλο είναι ένα ανοιχτό πρότυπο. Είναι δυνατό κάθε υπολογιστής που είναι συνδεδεμένος σε ένα δίκτυο, να διαχειρίζεται αρχεία σε ένα άλλο υπολογιστή του δικτύου, ακόμη και εάν ο δεύτερος διαθέτει διαφορετικό λειτουργικό σύστημα

11 File Transfer Protocol (FTP) Τρόπος λειτουργίας του FTP:  Aρχικά ο FTP server ανοίγει την θύρα (port) 21 περιμένοντας έναν FTP client να συνδεθεί. Στη συνέχεια ο client ξεκινά μια νέα σύνδεση από μια τυχαία θύρα προς την θύρα 21 του server. Μόλις γίνει η σύνδεση παραμένει ανοιχτή για όλη τη διάρκεια της συνόδου FTP. Η συγκεκριμένη σύνδεση ονομάζεται σύνδεση ελέγχου (control connection).  Έπεiταi η δημιουργία της σύνδεσης δεδομένων (data connection), της σύνδεσης με την οποία μεταφέρονται τα δεδομένα. Υπάρχουν τρεις τρόποι για να δημιουργηθεί, με χρήση της ενεργητικής λειτουργίας (active mode) ή με χρήση της παθητικής λειτουργίας (passive mode).

12 File Transfer Protocol (FTP) Active mode  Στην ενεργητική λειτουργία (active mode) ο FTP client διαλέγει μια τυχαία θύρα στην οποία δέχεται τα δεδομένα της σύνδεσης. Ο client στέλνει τον αριθμό της θύρας, στην οποία επιθυμεί να "ακούει" (listen) για εισερχόμενες συνδέσεις. O FTP server δημιουργεί μια σύνδεση από την θύρα 21 στην ανοιχτή θύρα του client για τη μεταφορά των δεδομένων. Οποιαδήποτε πληροφορία ζητήσει ο client, ανταλλάσσεται με βάση αυτή τη σύνδεση, που βασίζεται στο TCP. Όταν η μεταφορά ολοκληρωθεί ο server κλείνει τη σύνδεση αποστέλλοντας ένα πακέτο FIN, όπως σε κάθε σύνδεση βασισμένη στο TCP.

13 File Transfer Protocol (FTP) Passive mode  Στην παθητική λειτουργία (passive mode) ο client ζητά από τον server να διαλέξει μια τυχαία θύρα, στην οποία θα "ακούει" (listen) για την σύνδεση δεδομένων (data connection). Ο server ενημερώνει τον client για την θύρα την οποία έχει διαλέξει και ο client συνδέεται σε αυτή για τη μεταφορά των δεδομένων. H μεταφορά ολοκληρώνεται όπως και στην ενεργητική λειτουργία (active mode), αφού η σύνδεση δεδομένων βασίζεται στο TCP.

14 File Transfer Protocol (FTP) Anonymous FTP:  Το FTP επέτρεψε σε μια νέα κατηγορία χρηστών να εισέρχονται (login) στον FTP server. Οι χρήστες αυτοί δεν χρειάζεται να έχουν λογαριασμό, αντιθέτως χρησιμοποιούν έναν γενικής χρήσης. Ο λογαριασμός αυτός ονομάζεται "anonymous FTP" και δεν απαιτείται κωδικός πρόσβασης, συνήθως όμως χρησιμοποιείται κατά σύμβαση ο κωδικός "guest“.

15 File Transfer Protocol (FTP) Το FTP μπορεί να χρησιμοποιηθεί με δύο τρόπους:  Μέσω ενός web browser, εφόσον γνωρίζουμε το URL ενός FTP site (π.χ. ftp://ftp.forthnet.gr). Άλλα FTP sites μπορείται να βρείται στο  Μέσω ενός προγράμματος FTP client:

16 Electronic Mail (Ηλεκτρονική Αλληλογραφία) Η ηλεκτρονική αλληλογραφία είναι η πιο δημοφιλής από τις υπηρεσίες του Διαδικτύου. Είναι μια μορφή επικοινωνίας η οποία επιτρέπει στους χρήστες του Διαδικτύου που έχουν ηλεκτρονική διεύθυνση ( address) να στείλουν ένα μήνυμα σε άλλους χρήστες, με τρόπο που μοιάζει με αυτόν του κλασικού ταχυδρομείου. Κάθε μήνυμα χαρακτηρίζεται από την ηλεκτρονική διεύθυνση του αποστολέα, το περιεχόμενο (που μπορεί να είναι απλό κείμενο, εικόνα, επισυναπτόμενο αρχείο κ.ά.), και την ηλεκτρονική διεύθυνση του παραλήπτη. Τα μηνύματα φυλάσσονται σε ηλεκτρονικά γραμματοκιβώτια (mailboxes) μέχρι την ανάκτησή τους.

17 Αποστολή μηνυμάτων:  Η αποστολή των μηνυμάτων γίνεται με χρήση ενός πρωτοκόλλου μεταφοράς πληροφοριών του Διαδικτύου, του Simple Mail Transfer Protocol (SMTP). Το πρωτόκολλο SMTP επιτρέπει την μεταφορά μηνυμάτων από έναν Εξυπηρετητή Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου (Μail Server) σε έναν άλλον. Το πρωτόκολλο ΜΙΜΕ (Multipurpose Internet Mail Extensions) κάνει δυνατή και την αποστολή multimedia δεδομένων (εικόνες, ήχος, video).  Κάθε μήνυμα έχει μια επικεφαλίδα (header) που χρησιμοποιείται για την αναγνώριση της ηλεκτρονικής διεύθυνσης του παραλήπτη, την ηλεκτρονική διεύθυνση και το όνομα του αποστολέα, και λεπτομέρειες για τους κόμβους από τους οποίους θα περάσει το μήνυμα μέσα στο δίκτυο για να φτάσει στον προορισμό του.

18 Ανάκτηση μηνυμάτων:  Η ανάκτηση των μηνυμάτων από τον Εξυπηρετητή γίνεται με χρήση του πρωτοκόλλου Post Office Protocol (POP). Η έκδοση 3 του POP (POP3) χρησιμοποιείται από τα περισσότερα προγράμματα διαχείρισης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ( Clients). Ο Client δημιουργεί ένα γραμματοκιβώτιο (Inbox) στον υπολογιστή του χρήστη, και όταν αυτός συνδέεται με τον Εξυπηρετητή Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου, τα μηνύματά του μεταφέρονται στο γραμματοκιβώτιο.

19

20 Για να χρησιμοποιήσω την υπηρεσία της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, χρειάζομαι:  Μια ηλεκτρονική διεύθυνση αλληλογραφίας ( address). Οι διευθύνσεις αποτελούνται από 2 μέρη που χωρίζονται μεταξύ τους με το Το πρώτο μέρος υποδηλώνει την ταυτότητα του χρήστη και το δεύτερο την ταυτότητα του διακομιστή αλληλογραφίας (mail server)  Ένα πρόγραμμα – πελάτη για τη διαχείριση της ηλεκτρονικής μας αλληλογραφίας ( client) όπως είναι το Outlook Express.  Μπορώ επίσης να χρησιμοποιήσω χωρίς τη χρήση ενός client, αλλά με τη χρήση ενός οποιουδήποτε web browser εφόσον όμως το μου είναι web-based. Υπάρχει δηλαδή συγκεκριμένη σελίδα στο web που μου επιτρέπει να χρησιμοποιώ το μου.

21 Διεύθυνση usernamedomain name “AT” Host name / Subdomain (server) Top Level Domain Country Code

22 Αποστολή Header Body Παραλήπτες (Recipients) Carbon Copy Recipients Blind Carbon Copy Recipients Θέμα Αποστολή Προσθήκη συνημμένου αρχείου (file attachment)

23 Παραλήπτες:  To… : Άμεσοι (κύριοι) παραλήπτες  Cc… : Παραλήπτες προς κοινοποίηση  Bcc… : Παραλήπτες προς κοινοποίηση (τυφλοί). Δεν μπορούν να δουν τη λίστα με τους υπόλοιπους παραλήπτες.

24 Λήψη Header Body Αποστολέας Παραλήπτης / ες Θέμα Ημερομηνία / Ώρα αποστολής Απάντηση Απάντηση σε όλους Προώθηση

25 Web-mail:  To web-mail είναι το οποίο βασίζεται στο WWW.  Υπάρχουν πολλοί παροχείς δωρεάν web-mail όπως:  Πολλοί οργανισμοί/εταιρείες παρέχουν και υπηρεσία web-mail για το τους  Webmail

26 HTTP HyperText Transfer Protocol (Πρωτόκολλο Μεταφοράς Υπερκειμένου). HyperText (Υπερκείμενο)  Κείμενο, συνήθως γραμμένο σε HTML (HyperText Markup Language) το οποίο περιέχει hyperlinks (υπερσυνδέσμους). Το πρωτόκολλο με βάση το οποίο μεταφέρονται οι σελίδες του WWW από ένα web server, στο web browser κάποιου υπολογιστή.

27 HTTP To HTTP είναι η κύρια μέθοδος που χρησιμοποιούν τα πρωτόκολλα του Παγκόσμιου Ιστού για να μεταφέρουν δεδομένα ανάμεσα σε έναν εξυπηρετητή και ένα πελάτη. Πριν τον Παγκόσμιο Ιστό και το HTTP, το FTP ήταν το κύριο πρωτόκολλο εισόδου/εξόδου που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά αρχείων στο διαδίκτυο. Το HTTP είναι ένα απλό και γρήγορο πρωτόκολλο εισόδου/εξόδου το οποίο καταλαβαίνει τα URLs και χρησιμοποιείται σε περιβάλλοντα υπερκειμένου. Επίσης χρησιμοποιεί MIME κωδικοποίηση υποστηρίζοντας έτσι διάφορους τύπους δεδομένων.

28 HTTP To HTTP είναι ένα πρωτόκολλο πελάτη/εξυπηρετητή και ακολουθεί το μοντέλο αίτησης/απόκρισης. H λειτουργία του βασίζεται στη σύνδεση ενός HTTP πελάτη (συνήθως είναι ένας φυλλομετρητής Παγκόσμιου Ιστού - Web browser) με έναν HTTP εξυπηρετητή (συνήθως είναι ένας εξυπηρετητής Παγκόσμιου Ιστού – web server) χρησιμοποιώντας ένα URL και απαιτώντας κάποιο πόρο, όπως ένα HTML αρχείο. Τα δεδομένα που μεταφέρονται είναι σπασμένα σε δύο κομμάτια, στα κυρίως δεδομένα (είναι σε MIME format) και στις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τη μεταφορά ανάμεσα στον πελάτη και τον εξυπηρετητή. Παραδοσιακά η «συνομιλία» ανάμεσα στον πελάτη και τον εξυπηρετητή χρησιμοποιεί την θύρα 80, παρόλα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλες θύρες αν αυτές οριστούν στο URL.

29 HTTP H έκδοση του HTTP που αυτή τη στιγμή χρησιμοποιείται είναι η 1.1, η οποία και υποστηρίζεται από το σύνολο των εξυπηρετητών καθώς και των φυλλομετρητών Παγκόσμιου Ιστού. Μερικά από τα κυριότερα χαρακτηριστικά αυτής της έκδοσης είναι τα ακόλουθα:  Χρησιμοποιεί λιγότερες TCP συνδέσεις σε σχέση με το HTTP 1.0  Υποστηρίζει συμπίεση και αποσυμπίεση των δεδομένων που μεταφέρονται.  Υποστηρίζει πολλαπλές γλώσσες.  Υποστηρίζει μεταφορά ενός κομματιού ενός αρχείου.

30 HTTPS Το HTTPS δεν είναι ξεχωριστό πρωτόκολλο, αλλά αναφέρεται στον συνδυασμό του απλού HTTP πρωτοκόλλου και των δυνατοτήτων κρυπτογράφησης που παρέχει το πρωτόκολλο Secure Sockets Layer (SSL). Η κρυπτογράφηση που χρησιμοποιείται διασφαλίζει ότι τα κρυπτογραφημένα δεδομένα δεν θα μπορούν να υποκλαπούν από άλλους κακόβουλους χρήστες. Για να χρησιμοποιηθεί το HTTPS σε έναν server, θα πρέπει ο διαχειριστής του να εκδώσει ένα πιστοποιητικό δημοσίου κλειδιού. Στην συνέχεια το πιστοποιητικό αυτό θα πρέπει να υπογραφεί από μία αρχή πιστοποίησης (certificate authority), η οποία πιστοποιεί ότι ο εκδότης του πιστοποιητικού είναι νομότυπος και ότι το πιστοποιητικό είναι έγκυρο.