Ενεργητικές και Παθητικές Κινήσεις Γ. Κρεκούκιας MSc IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Μαθησιακά Αποτελέσματα Να ορίσετε τo ενεργητικό και παθητικό φυσιολογικό εύρος τροχιάς των αρθρώσεων Να συγκρίνετε τη διαφορά μεταξύ ενεργητικής και παθητική φυσιολογικής κίνησης Να εξετάζετε το τελικό αίσθημα των διάφορων Να εξηγήσετε το ρόλο της αξιολόγησης του εύρους της τροχιάς Να συζητήσετε τις μεθόδους που υπάρχουν για να μετρηθεί το εύρος της τροχιάς Να εξετάσετε το εύρος τροχιάς της ΟΜΣΣ IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Φυσιολογικό Εύρος Τροχιάς Ποιες είναι οι κινήσεις του γόνατος; Φανταστείτε πως έχετε κάποιον ασθενή με πρόβλημα στο γόνατο. Ποιες κινήσεις θα εξετάσετε και πως; Τι πληροφορίες πιστεύετε πως θέλετε να αντλήσετε; TERMINOLOGY: PHYSIOLOGICAL RANGE OF MOVEMENT IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Κάποιες Σκέψεις Πως ξέρετε εάν το εύρος είναι φυσιολογικό Πως θα εξετάζατε την κίνηση εάν δεν υπήρχε μυϊκή δραστηριότητα; Ποιες άλλες δομές εξετάζουμε εκτός των μυών; Στο τέλος της κάμψης του γόνατος ενός ασθενή, τι αίσθημα λαμβάνετε; IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Φυσιολογική Κίνηση Συνήθως είναι λιγότερη από την παθητική Ενεργητική Την κάνει ο ασθενής Εξετάζουμε μύες και αρθρώσεις Η κίνηση πρέπει να είναι εντοπισμένη Η κίνηση μπορεί να συγκριθεί με το «φυσιολογικό» εύρος Clarkson (2000) Συνήθως είναι λιγότερη από την παθητική Την κάνει ο φυσικοθεραπευτής Εξετάζονται μύες, αρθρώσεις και νεύρα Η κίνηση είναι εντοπισμένη Εξετάζεται το τελικό αίσθημα ASSESSMENT POINT : Physiological movement refers to the movements at joints we can perform ourselves – such as flexion and extension at the knee. Physiological movements can be active (the patient performs) or the can be passively performed bt the therapist for the patient. Ενεργητική Παθητική IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Εύρος Κίνησης Γιατί εξετάζουμε το εύρος κίνησης; Είναι για να καταμετρήσουμε πόση κίνηση έχει κάποιος; Εύρος τροχιάς Ποιότητα κίνησης Αντίσταση Συμπεριφορά πόνου Μυϊκός σπασμός Δομές που εμπλέκονται Petty&Moore 2001 Need to communicate with patients during ROM testing Pain scales can be useful to establish how much pain the patient is experiencing Movement deviation and correction must be observed – usually when patient performs the physiological movement actively Look at where movement occurring predominantly hip or lumbar spine REPEATED MOVEMENTS SUSTAINED MOVEMENTS IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Τελικό Αίσθημα Έκταση γόνατος Κάμψη αγκώνα Εφαρμόστε παθητικά μια πίεση στο τέλος της τροχιάς των κινήσεων που φαίνονται δίπλα και προσπαθήστε να περιγράψετε το τελικό αίσθημα Μην ξεχάσετε να σταθεροποιήσετε το εγγύς τμήμα της άρθρωσης Έκταση γόνατος Κάμψη αγκώνα Πελματιαία κάμψη ποδοκνημικής At the end of a joint’s passive physiological movement e.g. hip, flexion you can apply pressure to feel what the joint feels like at the end of its available range IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Πως περιγράφεται το τελικό αίσθημα Η Clarkson (2000) σε κάθε κεφάλαιο έχει ένα πίνακα για το φυσιολογικό τελικό αίσθημα κάθε άρθρωσης Έκταση γόνατος: ΣΦΙΚΤΌ Κάμψη αγκώνα: ΜΑΛΑΚΌ/ΣΚΛΗΡΌ/ΣΦΙΚΤΌ Πελματιαία κάμψη ποδ/κής: ΣΦΙΚΤΌ/ΣΚΛΗΡΌ Important to recognise that each joint has a normal end feel when a passive physiological movement is performed to its limit. Feeling what this ‘end feel’ is like on ‘normals’ will help when you feel it on a patient that may have a problem at a joint. IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Πως γνωρίζουμε εάν το εύρος κίνησης είναι φυσιολογικό; Eyeballing : Goniometry : Tape measurement : Anatomical landmark IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

«Φυσιολογικό» εύρος τροχιάς Η Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών Αμερικής έχει θέσει τις φυσιολογικές τιμές για κάθε άρθρωση Clarkson (2000) Οι τιμές αυτές βρίσκονται σε πίνακα σε κάθε άρθρωση στο βιβλίο της Clarkson IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Πως μπορούμε να μετρήσουμε το εύρος κίνησης; Υπάρχουν διάφοροι τύποι γωνιόμετρων για Get the various types of goniometer out for the students to look at. IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Γωνιομέτρηση Πριν τη μέτρηση προσέξτε τα εξής: Η επιφάνεια που θα μετρηθεί να είναι ελεύθερη από ρουχισμό Βεβαιωθείτε πως ο ασθενής είναι σωστά τοποθετημένος Προσέξτε μην «κλέβει» ο ασθενής Χρήση της μεθόδου «ουδέτερο μηδέν» Χρησιμοποιείστε οστικές προεξοχές IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Μέθοδος «Ουδέτερο Μηδέν» Όλες οι μετρήσεις γίνονται από μια αρχική θέση μηδέν Από την ανατομική θέση Ή Από μια θέση ορισμένη ως μηδέν Clarkson (2000) IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Μέτρηση Ο άξονας στροφής του γωνιόμετρου τοποθετείται επάνω από τον άξονα κίνησης της άρθρωσης Ακίνητος βραχίονας– παράλληλος με τον επιμήκη άξονα του σταθεροποιημένου τμήματος – στην ευθεία με οστικά σημεία Κινητός βραχίονας - παράλληλος με τον επιμήκη άξονα του κινητού τμήματος – στην ευθεία με οστικά σημεία IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Δύο Τρόποι Καταγράψτε την αρχική γωνία, αφαιρέστε το γωνιόμετρο. Ζητήστε από τον ασθενή να κάνει ενεργητικά την κίνηση. Τοποθετείστε το γωνιόμετρο και καταγράψτε τη γωνία Καταγράψτε την αρχική γωνία. Ζητήστε από τον ασθενή να κάνει την κίνηση. Κινείτε το κινητό μέρος του γωνιόμετρου ταυτόχρονα IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Καταγραφή κάμψη 0-135º Έκταση 135 - 0º υπερέκταση - 5º Γόνατο κάμψη 0-135º Έκταση 135 - 0º υπερέκταση - 5º IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Συχνά Λάθη Να μην διαβάζουμε τη γωνία σωστά Ανάλογα τι περιμένουμε να δούμε Διάθεση του ασθενή Ανάλογα με την ώρα της ημέρας Λάθη στη διαδικασία IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Μετρώντας το Παθητικό Εύρος Η παθητική κίνηση μετράται είτε: Με το μέλος να υποστηρίζεται στη διάρκεια όλης της τροχιάς Στο τέλος της τροχιάς εφαρμόζοντας πίεση Μπορούμε συνεπώς να μετρήσουμε με κάποιο γωνιόμετρο είτε όλο το εύρος ή το πρόσθετο εύρος που κερδίζεται με την πίεση πέρα του ενεργητικού εύρους IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Τι επηρεάζει το εύρος ηλικία φύλο επάγγελμα Ώρα της ημέρας θερμοκρασία Συναισθηματική κατάσταση προσπάθεια Φαρμακευτική αγωγή Τραυματισμός IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Αξιοπιστία Γωνιόμετρου Με τόσες παραμέτρους πως μπορούμε να έχουμε καλές μετρήσεις; Καταγραφή αρχικής θέσης Χρήση πρωτόκολλου «ουδέτερο μηδέν» Ο ίδιος φυσικοθεραπευτής Κάτω από τις ίδιες συνθήκες «η γωνιομέτρηση είναι πιο αξιόπιστη από το μάτι» Clarkson (2000) IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Ποιες οι δυσκολίες μέτρησης του σπονδυλικού εύρους τροχιάς; Σταθεροποίηση Δυσκολία στο να αποτρέψουμε το «κλέψιμο» του ασθενή Ανακριβής γωνιομέτρηση. IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Πως θα βελτιωθούμε; Τοπική σπονδυλική μέτρηση χρησιμοποιώντας σημεία και μετρομεζούρα Να αναγνωρίζουμε το «κλέψιμο» του ασθενή και να διορθώνουμε Καλή παρατήρηση στο που γίνεται η κίνηση What markers would you use for a tape measure to measure lateral flexion of the lumbar spine? IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Τροποποιημένο Test Schober Βρείτε και σημαδέψτε τον Ι2 Βάλτε ένα σημάδι10εκ πάνω από αυτό Ο ασθενής κάνει κάμψη Μετρήστε την απόσταση μεταξύ των δύο σημείων Δείτε στην Clarkson (2000) για περαιτέρω τεχνικές μέτρησης IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Οπίσθιες Άνω Λαγόνιες Άκανθες Οι οπίσθιες άνω λαγόνιες άκανθες ψηλαφίζονται στα λακκάκια Ο Ι2 είναι στην ευθεία με αυτές Ιερολαγόνιες αρθρώσεις Ιερό οστό λαγόνιο IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

S2 Ι2 μεταξύ των ΟΑΛΑ S2 IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Εύρος τροχιάς Πως μπορείτε να διερευνήσετε περαιτέρω το εύρος εάν είναι πλήρες και ασυμπτωματικό; Πίεση στο τέλος της κίνησης Επανάληψη της κίνησης Διατήρησης της τελικής θέσης Συνδυασμός κινήσεων Κίνηση τραυματισμού Combined movements are not restricted to plane movements IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Πίεση στο τέλος της κίνησης Στο τέλος της φυσιολογικής κίνησης, εάν η κατάσταση δεν έχει αυξημένη σοβαρότητα Μικρή ρυθμική κίνηση για να καταλάβουμε την αντίσταση Σημειώνεται η συμπεριφορά του πόνου και η παρουσία μυϊκού σπασμού Overpressure patient well supported Clinician comfortable Smooth slow application Small oscillatory movement at end range to feel ‘End Feel’ Why do we do overpressure IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Επαναλαμβανόμενες κίνησεις και διατήρηση της τελικής θέσης Εάν η ενεργητική κίνηση του ασθενή είναι ασυμπτωματική ο ασθενής επαναλαμβάνει την κίνηση και εφαρμόζεται πίεση στο τέλος Αν και πάλι δεν υπάρχει αναπαραγωγή των συμπτωμάτων, ο ασθενής ζητείται να επαναλάβει την κίνηση αρκετές φορές – συνήθως 10 φορές Αλλιώς, μπορεί ο ασθενής να διατηρήσει μια συγκεκριμένη κίνηση για αρκετά δευτερόλεπτα IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Συνδυασμός Κινήσεων Συνδυασμός σπονδυλικών κινήσεων μπορεί να διατείνει, να συμπιέσει ή και τα δύο, τις εξεταζόμενες δομές Ταξινομείται σε: διατατικό συμπιεστικό Ασυνήθιστο πρότυπο Combined movement One movement with another movement added and symptoms will vary depending what order movement performed Recording findings – Edward’s Combined Movement Box (1992) Regular Stretch: symptoms produced on opposite side to that in which movement directed Regular Compression – same side Irregular – symptoms provoked by a mixture of stretch and compression components IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Conclusion Θα δούμε ξανά τη γωνιομέτρηση όταν θα ελέγξουμε τις υπόλοιπες αρθρώσεις του κάτω κορμού Την ερχόμενη εβδομάδα θα κοιτάξουμε τα μυικά τεστ και τις επικουρικές κινήσεις IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011

Αναφορές Clinics in motion via study net > Learning resources > health > Clinics in motion Clarkson, H, M. (2000). Joint motion and function assessment: A research based practical guide USA: Lippincott Williams and Wilkins. Κεφ. 1,2,7 & 9 Berryman Reese , N. & Williams, D.B. (2002). Joint range of movement and muscle length testing USA: W,B. Saunders company. Section 1,3 & 5 Petty N. J (2001). Principles of neuromusculoskeletal treatment and management. Churchill Livingstone IST/UH ΝΜΣ1 2010-2011