Η ομάδα στις ερευνητικές εργασίες
Τι είναι μια ομάδα; Πως μπορούμε να την προσδιορίσουμε; Η ομάδα έχει τουλάχιστον δυο στόχους α) Πραγματοποίηση ενός έργου –Κοινοί σκοποί και στόχοι –Κοινή αποστολή –Κοινή προσπάθεια –Κοινό αποτέλεσμα β) Εξασφάλιση καλών κοινωνικών σχέσεων ανάμεσα στα μέλη - Σωστή λειτουργία –Επικοινωνία –Ανατροφοδότηση –Δημιουργική συνεργασία
Η δουλειά στην ομάδα μας βοηθάει Ικανότητες επικοινωνίες Να μάθουμε να ακούμε τη γνώμη των άλλων, να τους σεβόμαστε. Να αποκτήσουμε θάρρος ώστε να εκφράζουμε τη γνώμη μας Να μάθουμε να εκφραζόμαστε με σαφήνεια Να αναπτύξουμε κριτική ικανότητα Να αποκτήσουμε αυτοκυριαρχία και αυτοπειθαρχία Ικανότητες συνεργασίας Να αποκτήσουμε ικανότητες προσφοράς θετικής ανατροφοδότησης εποικοδομητικής κριτικής, διαχείρισης διαφωνιών και συγκρούσεων, λήψης αποφάσεων με διαδικασίες διαλεκτικής σύνθεσης Να γίνουμε κοινωνικά ώριμοι και μέσα από τις συνεργασίες μας να αποκτήσουμε αυτογνωσία, κοινωνική αλληλεγγύη και στήριξη ανάμεσά μας Να αποκτήσουμε ικανότητες μεθοδολογικές (έρευνες πηγών, εκτέλεση πειράματος, σύνθεση και επεξεργασία ερωτηματολογίου κλπ)
Συνεργάζομαι Θέτω στόχους από κοινού Αντιμετωπίζω προβλήματα Μειώνω τον ανταγωνισμό και ατομικισμό Μοιράζομαι σκέψεις, απόψεις, απογοητεύσεις, προβληματισμούς, δράσεις Μοιράζομαι αισθήματα συντροφικότητας, συνυπευθυνότητας – πάω από το «εγώ» στο «εμείς» Καλλιεργώ τη δημιουργική σκέψη επικοινωνώ
Φάσεις της ομάδας 1.φάση προσανατολισμού και προσαρμογής 2.φάση των συγκρούσεων 3.φάση της σύνδεσης 4.φάση της απόδοσης 5.φάση της σταθερότητας
Οργάνωση των μαθητών σε ομάδες πόσοι μαθητές θα συμμετέχουν σε κάθε ομάδα; 3-5 μέλη
Οργάνωση των μαθητών σε ομάδες Με ποια κριτήρια θα γίνει η επιλογή των μελών κάθε ομάδας; Ομοιογενείς ή ανομοιογενείς; Ανομοιογενείς, ως προς το επίπεδο μαθησιακών ικανοτήτων και το φύλo
Οργάνωση των μαθητών σε ομάδες Με ποιο τρόπο θα συγκροτηθούν οι ομάδες; - Οι εκπαιδευτικοί ζητούν από τους μαθητές να δηλώσουν 4-5 μαθητές με τους οποίους θα ήθελαν να αποτελέσουν ομάδα και στη συνέχεια φροντίζουν να τους εντάξουν σε ομάδα στην οποία θα συμμετέχουν, αν είναι δυνατόν, δύο τουλάχιστον από τους προτεινόμενους συμμαθητές τους) (Ενδείκνυται) –Με βάση τις επιλογές των μαθητών (καλή συνοχή αλλά ροπή προς αλλότριες δραστηριότητες, κάποιοι μένουν εκτός) –Τυχαία, πχ. κλήρωση (δημιουργεί μη λειτουργικούς συνδυασμούς) –4 διαφορετικά καρτελάκια, σε αριθμό ανάλογο με το τμήμα
Διαμόρφωση πλαισίου όρων και υποχρεώσεων των μελών της ομάδας «Συμβόλαιο»: Ρητά διατυπωμένες οι ατομικές υποχρεώσεις των μελών έναντι της ομάδας: Για να προλάβουμε προβλήματα ασυνέπειας και ολιγωρίας Για να αναπτυχθεί το αίσθημα της ατομικής ευθύνης έναντι του συλλογικού (Στην ομάδα υπάρχει συνδυασμός ατομικής και συλλογικής ευθύνης)
Δημιουργία των ομάδων- συμβόλαιο συνεργασίας Συμβόλαιο: 1 χαρτόνι σε κάθε ομάδα όπου θα αναφέρονται οι υποχρεώσεις τους. Οι μαθητές καταγράφουν: Α. με ποιες συμφωνούν και γιατί Β. ποιες τους φαίνονται δύσκολες και τις τροποποιούν και γιατί Γ. ποιες διαγράφουν Δ. ποιες προσθέτουν Σε ολομέλεια: παρουσίαση των χαρτονιών της κάθε ομάδας, συζήτηση και σύνταξη ενός κοινού συμβολαίου, αποδεκτού από όλους
Ενδεικτικό συμβόλαιο ομάδας ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ: Τα όσα λέω για την προσωπική και σχολική μου εμπειρία είναι εμπιστευτικά και δε μπορούν να συζητηθούν έξω από την ομάδα. Θα σεβαστώ τις προσωπικές πληροφορίες των άλλων. Οι καθηγήτριες οφείλουν επίσης να σεβαστούν τις προσωπικές πληροφορίες κάθε συμμετέχοντα. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ: Μπορώ να είμαι ενεργητικό μέλος στις συναντήσεις. Μπορώ να εκφράζω τις επιθυμίες μου, να κάνω τις ερωτήσεις που θέλω να κάνω, μπορώ να δώσω συμβουλές και ανατροφοδότηση. Θα σεβαστώ επίσης τις ερωτήσεις των άλλων. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ: Είμαι σημαντικός, επομένως μπορώ να μιλήσω για τις προσωπικές μου εμπειρίες, σκέψεις και συναισθήματα. Μπορώ να έχω διαφορετικές απόψεις και οπτικές από τους άλλους. Θα σεβαστώ τις προσωπικές εμπειρίες των άλλων. ΑΚΡΟΑΣΗ: Είμαι πρόθυμος να ακούσω όσα οι άλλοι συμμετέχοντες έχουν να πουν και να προσπαθήσω να τους καταλάβω. ΕΠΙΛΟΓΕΣ: Μπορώ να επιλέξω τι θα πω και τι όχι. Δε θα υποχρεωθώ να αποκαλύψω γεγονότα και εμπειρίες που δεν επιθυμώ να γνωρίζουν οι άλλοι. Θα σεβαστώ επίσης τις επιλογές των άλλων. ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ: Είμαι κατά κάποιους τρόπους διαφορετικός από τους άλλους ανθρώπους και εκείνοι είναι διαφορετικοί από εμένα. Δε θα υποβληθώ σε κρίσεις άλλων. ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ/ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ: Λειτουργώ με τρόπο που κάνει τους άλλους να νιώθουν άνετα στη συνεργασία μαζί μου. Ενημερώνω εγκαίρως σε περίπτωση αδυναμίας να είμαι συνεπής απέναντι σε ευθύνες που τυχόν έχω αναλάβει. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Συνδιαμορφώνω και ακολουθώ το πρόγραμμα και τους όρους συνάντησης της ομάδας εργασίας και της ολομέλειας. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ: Μπορώ να ζητήσω την υποστήριξη των καθηγητριών, οποιαδήποτε στιγμή νιώσω ότι τη χρειάζομαι κατά το διάστημα των συναντήσεων. ΓΕΛΙΟ: Μπορώ να ευχαριστηθώ τη διαδικασία και να περάσω καλά.