ΣΧΕΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΜΑΘΗΜΑ 3

ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΒΔ Πριν αναλύσουμε μια Σχεσιακή Βάση Δεδομένων θα ήταν σκόπιμο να κάνουμε μια γενικότερη περιγραφή των στοιχείων μιας Βάσης Δεδομένων.

ΑΠΟ ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΒΔ Τα στοιχεία (τμήματα) μιας ΒΔ είναι τα εξής: Πίνακες Ερωτήματα Φόρμες Αναφορές Μακροεντολές Εγγραφές Στοιχεία πίνακα

ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας είναι ουσιαστικά ο χώρος στον οποίο αποθηκεύονται τα δεδομένα μας, τα οποία είναι τακτοποιημένα (οργανωμένα) σε στήλες (γνωρίσματα ή πεδία) και γραμμές (τιμές ή εγγραφές).

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Από έναν ή και περισσότερους συσχετισμένους πίνακες (μέσω των κλειδιών) μπορούμε να πάρουμε νέους δυναμικούς πίνακες δηλαδή πίνακες που αποθηκεύεται η νέα δομή τους και όχι οι τιμές τους. Το εργαλείο που μας βοηθά να δημιουργήσουμε τους νέους αυτούς πίνακες ονομάζεται ερώτημα. Εάν οι τιμές των συσχετιζόμενων πινάκων αλλάξουν, αλλάζουν αυτόματα και οι τιμές των δυναμικών πινάκων. Ενώ το αντίστροφο καλό είναι να μην γίνεται.

ΦΟΡΜΕΣ Με τις φόρμες μπορούμε να εισάγουμε ομαδοποιημένα τιμές σε έναν πίνακα (εισαγωγή νέου πελάτη) ή να παρουσιάσουμε ή και να τυπώσουμε τιμές από έναν ή περισσότερους συσχετισμένους πίνακες όπως (εμφάνιση αποτελεσμάτων αναζήτησης από τηλεφωνικό κατάλογο, εκτύπωση τιμολογίου). Τις φόρμες τις φτιάχνουμε εμείς με ειδικά εργαλεία κατασκευής.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ Με τις εκθέσεις μπορούμε να κάνουμε εξαγωγή (εκτύπωση) των στοιχείων ενός πίνακα με όποια μορφή μας εξυπηρετεί. Μπορούμε να εξάγουμε δηλαδή ολόκληρο τον πίνακα, συγκεκριμένες στήλες ή ακόμα και συγκεκριμένες τιμές (υποσύνολο τιμών) από το πεδίο ορισμού μιας στήλης.

ΜΑΚΡΟΕΝΤΟΛΕΣ Μακροεντολή είναι ένα σύνολο ενεργειών (εντολών) οι οποίες εκτελούνται με την σειρά με την οποία έχουν καταγραφεί και μας βοηθά να αυτοματοποιήσουμε μια συγκεκριμένη διαδικασία. Κάνουμε δηλαδή μια εργασία που απαιτεί πολλές ενέργειες με το πάτημα ενός πλήκτρου.

ΕΓΓΡΑΦΕΣ Εγγραφές είναι ουσιαστικά τα στοιχεία ενός φυσικού προσώπου (εργαζόμενος), ενός αντικειμένου (είδος), μιας διεργασίας (εγγραφή φοιτητή). Με άλλα λόγια είναι οι τιμές κάθε γραμμής (πλειάδας) ενός πίνακα της Σχεσιακής Βάσης Δεδομένων.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΙΝΑΚΑ Όνομα της στήλης (γνώρισμα), Εγγραφές (τιμές) της στήλης. Είναι τα περιεχόμενα που είναι αποθηκευμένα στην στήλη, Μέγιστο μήκος της στήλης. Είναι το μέγιστο μήκος χαρακτήρων ή αριθμών που μπορεί να καταχωρηθεί στην στήλη και Τύπος της στήλης. Είναι ουσιαστικά το αν οι τιμές που καταχωρούνται θα είναι κείμενο, αριθμοί, ημερομηνίες και ώρες.

ΣΧΕΣΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Μια σχεσιακή ΒΔ καταγράφει δεδομένα μέσα σε σχέσεις (πίνακες). Μια πραγματική οντότητα γίνεται αντιληπτή στην ΒΔ ως ένα σύνολο τιμών που αντιστοιχούν στα γνωρίσματα μιας σχέσης. Η σχέση είναι ένα σύνολο από γνωρίσματα, (στήλες) το καθένα από τα οποία έχει διαφορετικό όνομα και διαθέτει κάποιο πεδίο ορισμού. Πλειάδα (γραμμή) είναι ένα σύνολο από τιμές.

ΣΧΕΣΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Κάθε τιμή αντιστοιχεί σε ένα γνώρισμα της σχέσης και προέρχεται από το πεδίο τιμών του γνωρίσματος. Η σχέση (πίνακας) έχει ένα καθορισμένο σύνολο γνωρισμάτων, το οποίο γενικά μένει σταθερό ως προς το χρόνο χρήσης της ΒΔ. Το σύνολο αυτό λέγεται επικεφαλίδα της σχέσης ή σχήμα της σχέσης.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΒΔ Οι σχέσεις και το σχήμα της ΒΔ δημιουργούνται ταυτόχρονα στη φάση σχεδιασμού της ΒΔ. Στη σχέση εισάγονται (insert) δεδομένα μεταβλητά ως προς τον χρόνο. Η σχέση μπορεί να υποστεί τροποποίηση (update) αλλά και διαγραφή (delete) στα δεδομένα της. Η διαδικασία που περιλαμβάνει εισαγωγή, τροποποίηση και διαγραφή των δεδομένων σε μία σχέση ονομάζεται ενημέρωση της ΒΔ.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΒΔ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ) Οι έννοιες ενημέρωση και πλειάδα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Όταν λεμέ εισαγωγή εννοούμε την εισαγωγή μια ή περισσοτέρων πλειάδων σε μία σχέση. Τροποποίηση (μεταβολή ή αλλαγή) επέρχεται σε μία ή και περισσότερες τιμές του συνόλου τιμών μιας πλειάδας που αντιστοιχούν στα γνωρίσματα μιας σχέσης. Διαγράφονται πάντα μία ή και περισσότερες πλειάδες και όχι μεμονωμένες τιμές που αντιστοιχούν σε κάποιο γνώρισμα της σχέσης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Σχήμα της ΒΔ είναι το σύνολο των σχέσεων (πινάκων) που αποτελούν την ΒΔ. Σχέση (πίνακας) είναι το σχήμα, το μοναδικό όνομα (R) και το στιγμιότυπο της σχέσης. Σχήμα της σχέσης είναι το όνομα R και τα γνωρίσματα Α1, Α2,….Αn. Δηλ. R (Α1, Α2,….Αn). Πεδίο ορισμού ενός γνωρίσματος Αi είναι όλες οι επιτρεπτές τιμές του. Dom(Αi). Πλειάδα είναι μία διατεταγμένη λίστα από τιμές t=<ν1,ν2,…,νn> που κάθε μία ανήκει στο πεδίο ορισμού Dom(Αi) του αντίστοιχου γνωρίσματος Αi.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ) Στιγμιότυπο σχέσης t[R] είναι το σύνολο όλων των πλειάδων μίας σχέσης σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Γνώρισμα (στήλη του πίνακα) της σχέσης, είναι μία ιδιότητα με ένα μοναδικό όνομα μέσα στη σχέση. Βαθμός μιας σχέσης R είναι το πλήθος των γνωρισμάτων (στηλών) της σχέσης. Πληθικότητα μιας σχέσης R είναι το πλήθος των πλειάδων (γραμμών) της σχέσης.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Μοναδικότητα πλειάδων. Σε μία σχέση όλες οι πλειάδες είναι μοναδικές (δεν επαναλαμβάνονται). Διάταξη πλειάδων. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη (ταξινόμηση) πλειάδων σε μία σχέση. (Πάνω-Κάτω) Διάταξη γνωρισμάτων. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη (ταξινόμηση) γνωρισμάτων σε μία σχέση. (Αριστερά-Δεξιά) Ατομικότητα. Κάθε γνώρισμα έχει μόνο μία τιμή σε μία συγκεκριμένη πλειάδα. 1η καν. μορφή(1NF)

ΚΛΕΙΔΙΑ Πρωτεύον κλειδί μιας σχέσης R είναι το υποψήφιο κλειδί που επιλέγεται ώστε κάθε πλειάδα της σχέσης R να προσδιορίζεται μοναδικά με βάση την τιμή αυτού του κλειδιού. Κάθε σχέση πρέπει να έχει ένα (και μόνο) ένα πρωτεύον κλειδί. Υποψήφιο κλειδί είναι κάθε γνώρισμα της R.