Κριτική παιδαγωγική & δημιουργία σχολικού κήπου Βασίλειος Κωτούλας – vaskotoulas@sch.gr 2η Περιφέρεια Δημοτικής Εκπαίδευσης Καρδίτσας Αίθουσα ΤΕΔΚ – 10 Οκτ 2014

Τι είναι η κριτική παιδαγωγική; Το βασικό δόγμα της Κριτικής Παιδαγωγικής είναι ότι υφίσταται άνιση κοινωνική διαστρωμάτωση που βασίζεται στην τάξη, τη φυλή και το φύλο. Ο McLaren αναφέρει: «Η κριτική παιδαγωγική αποσκοπεί στο να μετατρέψει τον κόσμο παρέχοντας την ιστορική, πολιτιστική, πολιτική και ηθική κατεύθυνση για τους εκπαιδευτικούς που τολμούν ακόμα να ελπίζουν. Η κριτική παιδαγωγική δεσμεύεται προς την πλευρά των καταπιεσμένων, είναι ουσιαστικά ανοικτή στην αλλαγή, η απελευθέρωση είναι ένας αυθεντικός στόχος, και μέσω αυτής μπορούμε να οδηγηθούμε σε ένα ριζικά διαφορετικό κόσμο».

Ira Shor (Empowering Education, 129) «Σκέψεις, κείμενα και λόγος βαθύτερα από την επιφάνεια των νοημάτων των πρώτων εντυπώσεων, των κυρίαρχων μύθων, των επίσημων διακηρύξεων, των παραδοσιακών κλισέ, της σοφίας που έχει μεταδοθεί, και των απλών γνωμών, που στοχεύουν στην κατανόηση του βαθύτερου νοήματος, των βασικών αιτιών, του κοινωνικού πλαισίου, της ιδεολογίας, και των προσωπικών συνεπειών κάθε δράσης, γεγονότος, αντικειμένου, διαδικασίας, οργάνωσης, εμπειρίας, κειμένου, θέματος, πολιτικής, μέσων μαζικής ενημέρωσης, επιχειρημάτων.»

Paulo Freire: Banking concept of education Στην τραπεζική αντίληψη της εκπαίδευσης, η γνώση είναι ένα δώρο που δίνεται από εκείνους που θεωρούν τους εαυτούς τους γνώστες (εκπαιδευτικοί) σε εκείνους τους οποίους θεωρούν ότι δεν ξέρουν τίποτα (μαθητές).

Απομνημόνευση: Κυρίαρχη αντίληψη Η απομνημόνευση χαρακτηρίζει τις εξετάσεις επιβάλλοντάς την ως πρακτική και σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Είναι σφάλμα να εστιάζουμε αποκλειστικά και σε όλες τις βαθμίδες στην καλλιέργεια δεξιοτήτων που θα οδηγήσουν σε επιτυχία στις εξετάσεις.

Εκδοχές της πραγματικότητας Στο πλαίσιο της κριτικής παιδαγωγικής είναι δεκτές οι εμπειρίες και οι σκέψεις των παιδιών κάθε καταγωγής. Απόρριψη και περιθωριοποίηση είναι άγνωστες ενέργειες για το πλαίσιο της κριτικής παιδαγωγικής.

Τι κερδίσαμε από τη δημιουργία του σχολικού κήπου - 1 Χαλάρωση των ηγεμονικών χαρακτηριστικών: Οι γνώσεις που μεταδίδει το σχολείο και οι εμπειρίες που αποκτώνται κατά τη φοίτηση σε αυτό με τους όρους που έχει θέσει αυτό και οι γνώσεις και εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί στην οικογένεια απέκτησαν την ίδια αξία με συνέπεια να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των δύο περιβαλλόντων στα οποία κινείται το παιδί. Βελτίωση της αυτοεκτίμησης και αυτοεικόνας: Δίνοντας την πρέπουσα σημασία στο οικογενειακό περιβάλλον και στις γνώσεις και δεξιότητες των ενήλικων μελών της κοινότητας, φέραμε κοντά τα παιδιά με τους γονείς τους, πίστεψαν στην κληρονομιά τους, εκτίμησαν τις δυνατότητές τους διαφορετικά. Διδασκαλία γνώσεων και δεξιοτήτων διαφορετικών χαρακτηριστικών: Η καλλιέργεια μπορεί να μην έχει τους κανόνες της ορθογραφίας, έχει όμως τους δικούς της κανόνες που είναι εξίσου σύνθετοι. Προσεγγίσαμε μαθητές με διαφορετικές ικανότητες.

Τι κερδίσαμε από τη δημιουργία του σχολικού κήπου - 2 Νέα διάσταση των εκπαιδευτικών ενεργειών: Το σχολείο δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατο, καλλιεργώντας αποκλειστικά γνώσεις ενός τύπου. Η δημιουργία του σχολικού κήπου δίνει τη δυνατότητα για πολλαπλή εκμετάλλευση. Καλλιέργεια συνθηκών πολιτικού χαρακτήρα : Ως τέτοιες νοούμε την καλλιέργεια συλλογικότητας, την αποτροπή της περιθωριοποίησης, την αποδοχή, τη συνεργασία για την επίτευξη σκοπού. Την ανάληψη ισχυρών πολιτικών ρόλων: Η πρώτη ανάγνωση της έννοιας φέρει στο νου δομές εξουσίας που σε καμιά περίπτωση δεν εννοούμε: αυτό που κρίναμε πως μπορεί να καλλιεργηθεί είναι η άποψη των ενεργειών, η συνεργασία και το δικαίωμα λόγου.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!