ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΜΑΡΙΑ ΒΑΚΑΛΗ ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΔΑΟΥΛΤΖΗ ΠΑΥΛΟΣ ΔΗΜΑΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ Ο ρατσισμός είναι το δόγμα που αναπτύσσεται με σύνδεσμο συγκεκριμένα γνωρίσματα "traits", όπως π.χ. εθνικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά κ.λπ., προκειμένου να αναγάγει μια ομάδα αντίστοιχα (κοινωνική, φυλετική, θρησκευτική), ως υπέρτερη άλλων. Το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού, και αυτό που έχει δώσει την αρχική ονομασία στην λέξη (εκ της ιταλικής ("ράτσα") razza = φυλή), είναι ο φυλετικός ρατσισμός. Οι φυλετικοί ρατσιστές πιστεύουν σε βιολογικές διαφορές μεταξύ των φυλών, βάσει των οποίων και προσδιορίζουν αυτές σε ανώτερες και κατώτερες. Έτσι, με την θεωρία αυτή υποστηρίζουν ότι η φυλή με συγκεκριμένα (ανώτερα) εξωτερικά ή ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά, έχει το δικαίωμα να θεωρεί εαυτόν της ανώτερη από τις άλλες.

ΑΙΤΙΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ Αιτίες ρατσισμού είναι: οι οικονομικοί κυρίως λόγοι (π.χ. Εκμετάλλευση μαύρων, σήμερα Αλβανών, που αποτελούν φθηνά εργατικά χέρια). Επίσης, η έλλειψη παιδείας (οι απαίδευτοι γίνονται κυρίως θύματα παραγάνδας, δεν μπορούν να κρίνουν, οι επιτήδειοι μπορούν να καλλιεργήσουν στους ανθρώπους αισθήματα κατωτερότητας ή να τους φανατίσουν εναντίον άλλων ομάδων). Επιπλέον, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα μιας κοινωνίας (η βία, η εγκληματικότητα, η ανεργία δημιουργούν ένταση η οποία εκτονώνεται πάνω στους ξένους που γίνονται τα εξιλαστήρια θύματα). Ακόμη, επιθυμία κάποιων ατόμων ή λαών για απόκτηση δύναμης και εξουσίας (συμφέροντα οικονομικά, εδαφικά, κοινωνικά, πολιτικά κ.α.). Παράλληλα αίτια ρατσισμού μπορούν να θεωρηθούν ο βαθμός επιρροής των θρησκευτικών δοξασιών και η ηθική εξαχρείωση. Οι άνθρωποι υιοθετούν ρατσιστικές αντιλήψεις προκειμένου να εκμεταλλευτούν το συνάνθρωπό τους. Ακόμη αίτια όπως η κοινωνική διαστρωμάτωση, η ανισότητα στη παροχή ευκαιριών, η κοινωνική ισότητα είναι περισσότερο θεωρία παρά πρακτική καθώς και οι προκαταλήψεις που δημιουργούνται από την οικογένεια, την παράδοση και το περιεχόμενο των σπουδών του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Τέλος, είναι τα εθνικιστικά αίτια (οι μικροί λαοί φοβούνται την αφομοίωσή τους από τους μεγάλους και ισχυρούς και χρησιμοποιούν τον εθνικισμό τους ως ασπίδα διασφάλισης της ταυτότητάς τους).

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ Οι συνέπειες του ρατσισμού είναι ότι το άτομο αποδέχεται σκοταδιστικές αντιλήψεις με αποτέλεσμα την παρακώλυση της κρητικής σκέψης. Πνευματική ανελευθερία. Επίσης, ο ρατσισμός οδηγεί στην οικονομική εκμετάλλευση ατόμων και λαών. Ακόμη, εξαιτίας του ρατσισμού, υπονομεύεται η δημοκρατική λειτουργία των θεσμών από την κυριαρχία της αδικίας, της αναξιοκρατίας και την περιφρόνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, μία σημαντική συνέπεια του ρατσισμού είναι ότι περιθωριοποιούνται άτομα και ομάδες. Παρεμποδίζεται η δημιουργική τους συμμετοχή στην κοινωνία και η εξέλιξη τόσο των ίδιων όσο και της κοινωνίας. Αξίζει να αναφέρουμε πως λόγω του ρατσισμού, κυριαρχεί ο φόβος ανάμεσα στους ανθρώπους με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία κοινωνική δυσλειτουργία. Γι' αυτό και τα άτομα δε συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους. Ο ρατσισμός στερεί από τους λαούς, θύματα του ρατσισμού, την ευκαιρία να αναπτύξουν πολιτισμό. Τέλος, ένα συχνό και πολύ δυσάρεστο φαινόμενο είναι οι εκδηλώσεις βίας από τους ρατσιστές. Ο εθνικισμός ο οποίος είναι επίσης μορφή ρατσισμού μπορεί στο μέλλον να οδηγήσει σε πολεμικές συγκρούσεις.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 1.Θα πρέπει οι άνθρωποι να αλλάξουμε τον τρόπο συμπεριφοράς μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην ισότητα και στην διαφορετικότητα 2.Να ενημερωθούμε με προγράμματα σχετικά με τον ρατσισμό και πώς μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε. 3.Να διδαχθούμε κάποιες βασικές αξίες π.χ. ισότητα, σεβασμός, είτε από το σχολείο είτε από την οικογένεια. Τέλος θα πρέπει όλοι οι άνθρωποι και κυρίως οι νέοι να βάλουμε το λιθαράκι μας, ο καθένας με το δικό του τρόπο, για την καταπολέμηση του ρατσισμού και την αρχή ενός καλύτερου αύριο.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ: Μεροληπτική συμπεριφορά εναντίον κοινωνικών ή εθνικών ομάδων , η οποία συχνά συνοδεύεται από χρήση βίας και οδηγεί στην περιθωριοποίηση των ομάδων αυτών.

ΑΙΤΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ Οικονομικά συμφέροντα : Πολλές φορές ο ρατσισμός και η περιθωριοποίηση κάποιων ομάδων διατηρεί τις τελευταίες σε υποβαθμισμένη θέση , χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα και έτσι εξυπηρετεί τα οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών κοινωνικών ομάδων. Κοινωνικοπολιτικά συμφέροντα : Συχνά ο ρατσισμός καλλιεργείται από την εξουσία με προφανή στόχο τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τα φλέγοντα προβλήματα. Έλλειψη παιδείας: Τα άτομα χωρίς παιδεία δεν έχουν καλλιεργημένη κριτική σκέψη ούτε διευρυμένα κριτήρια προσέγγισης και αποτίμησης προσώπων και φαινομένων. Έτσι , βλέπουν τα πράγματα μονόπλευρα και συχνά πέφτουν στην παγίδα της προκατάληψης που οδηγεί στο ρατσισμό. Από την άλλη, τα άτομα αυτά στερούνται ηθικοποίησης και ευαισθησίας , με αποτέλεσμα να εκδηλώνουν μια συμπεριφορά θηριώδη και απάνθρωπη απέναντι σε κάποιους «διαφορετικούς» συνανθρώπους τους

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Περιθωριοποίηση μεγάλων ομάδων του πληθυσμού. Ανεργία Φαύλος κύκλος βίας Αδυναμία συνεργασίας και αναστολή της προόδου Εθνικισμός και σωβινισμός , υπονόμευση της ειρήνης . Αλλοτρίωση του ανθρώπου και υποβιβασμός στο επίπεδο του ζώου.

ΜΕΤΡΑ Παροχή σωστής παιδείας που να αποβλέπει στην ανάπτυξη των νοητικών στοιχείων της ανθρώπινης προσωπικότητας. Χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας που δεν αφήνει το πνεύμα να εγλωβίζεται. Η προώθηση του διαλόγου πρέπει πάντα να αποτελεί την πιο πρόσφορη μέθοδο για την επίλυση των προβλημάτων. Η ανάπτυξη κοινωνικής συνείδησης ευνοεί την απομάκρυνση από ατομιστικές τάσεις και εδραιώνει τη συλλογικότητα και τη συνεργασία. Τα ΜΜΕ πρέπει να μεταδίδουν σωστά και αντικειμενικά τις πληροφορίες , να ενημερώνουν το κοινό χωρίς πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες και να αποφεύγουν το λαϊκισμό. Απαραίτητη προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι η ύπαρξη δημοκρατικού πολιτεύματος που σέβεται την ανθρώπινη οντότητα, δεν καλλιεργεί το μίσος και την αδιαλλαξία και διαφυλάσσει τις ατομικές ελευθερίες

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Καθιερώθηκε το 1966 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών σε ανάμνηση ενός τραγικού συμβάντος, που συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη. Στις 21 Μαρτίου του 1960 η αστυνομία της ρατσιστικής Νοτίου Αφρικής πυροβόλησε εν ψυχρώ κατά μιας διαδήλωσης φοιτητών στην πόλη Σάρπβιλ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 70 άνθρωποι. Οι νεαροί διαδηλωτές διαμαρτύρονταν ειρηνικά κατά των νόμων του Απαρτχάιντ, που είχε επιβάλλει το καθεστώς της λευκής μειοψηφίας στη χώρα, εφαρμόζοντας τη θεωρία της ανισότητας ανάμεσα στις φυλές. Ο ΟΗΕ μάς καλεί αυτή τη μέρα να ενώσουμε τις φωνές μας για τα θύματα του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας.

Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ γεννήθηκε στην Ατλάντα το 1929 και δολοφονήθηκε το 1968 στο Μέμφις. Είναι ένα από τα βασικότερα παραδείγματα ηρωικών μορφών ανθρώπων που αντιστάθηκαν απέναντι στο ρατσισμό. Όλη του τη ζωή την αφιέρωσε στον αγώνα αυτό και τελικά κατέφερε να διαλύσει τον φασισμό προς τους μαύρους και έκανε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το χρώμα, την φυλή και την εθνικότητα ίσους. Έλαβε μέρος σε διάφορες διαδηλώσεις που καταδίκαζαν το ρατσισμό και τις φυλετικές διακρίσεις. Ήταν εναντίον της βίας και της διάκρισης των ανθρώπων σε φτωχούς και πλούσιους. Κατάφερε να πείσει τους λευκούς να σέβονται και να είναι φίλοι με τους μαύρους και παρόλο που συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και δικάζεται αρκετές φορές δεν τα βάζει κάτω. Από το 1956 μέχρι το 1968 που δολοφονήθηκε αγωνιζόταν ενάντια στο ρατσισμό. Για τον αγώνα του αυτό του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1964.